تحقیقات علوم زراعی در مناطق خشک
سال:1399 | دوره:2 | شماره:2 |تعداد مقالات:13

به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی سلنیم بر ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی رزماری تحت تیمارهای آبیاری، آزمایشی در سال 97-1396 در گلخانه پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل تیمارهای آبیاری در دو سطح (30 و 80 درصد ظرفیت زراعی) و محلول پاشی سلنیم در چهار سطح (صفر، 50، 75 و 100 میلی گرم بر لیتر) بود. نتایج نشان داد که میزان محتوای نسبی آب برگ، کاروتنوئید، پروتئین و آنزیم آسکوربات پراکسیداز در شرایط تنش با محلول پاشی سلنیم افزایش یافت و بیشترین میزان این صفات با محلول پاشی سلنیم در غلظت های 75 و 100 میلی گرم بر لیتر به دست آمد. محلول پاشی سلنیم خصوصاً در غلظت 75 میلی گرم بر لیتر در شرایط تنش میزان کربوهیدرات محلول، فنل کل، آنزیم گایاکول پراکسیداز، آنزیم پلی فنل اکسیداز و درصد اسانس را افزایش داد. میزان نشت یونی، پرولین و آنزیم کاتالاز با اعمال تنش افزایش و میزان کلروفیل a، b و کل کاهش یافت. میزان کلروفیل a، b و کل، پرولین و آنزیم کاتالاز با محلول پاشی سلنیم خصوصاً در غلظت 75 میلی گرم بر لیتر افزایش یافت و میزان نشت یونی با محلول پاشی سلنیم خصوصاً در غلظت های 75 و 100 میلی گرم بر لیتر کاهش یافت. به طورکلی محلول پاشی سلنیم با افزایش ترکیبات آنتی اکسیدانی (فنل، فلاونوئید و آنزیم های آنتی اکسیدان)، تنظیم کننده های اسمزی (پرولین و کربوهیدرات محلول) و رنگیزه های فتوسنتزی باعث تعدیل اثرات تنش و افزایش ﻣ ﻘ ﺎ وﻣ ﺖ ﺑ ﻪ ﺧ ﺸ ﮑ ﯽ در گیاه رزماری شد.

این تحقیق به منظور ارزیابی تأثیر کاربرد کودهای نیتروژنه و فسفره بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه شورپسند A. canescens به مدت سه سال زراعی در مرکز ملی تحقیقات شوری انجام گرفت. طرح آماری مورد استفاده کرت های خردشده با سه تکرار بود که اثر سال به عنوان فاکتور اصلی و کود های شیمیایی نیتروژنه (از منبع نیترات آمونیوم) و فسفره (از منبع سوپر فسفات تریپل) هر یک در 3 سطح (0، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. آبیاری گیاهان در طول دوره رشد با آب شور دارای هدایت الکتریکی 14dSm-1 از طریق سیستم آبیاری بابلر انجام گرفت. ضمن تعیین شوری خاک، میزان علوفه تولید شده اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که علوفه تولیدی با افزایش سن گیاه به طور معنی داری کاهش یافت. علوفه تر تولیدی در سال اول معادل 19/21ton/ha بود که در سال دوم و سوم به ترتیب به 14/18 و 11/49ton/ha کاهش یافت. همچنین نشان داد که مصرف 25 و 50 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه میزان علوفه تر تولید شده را به ترتیب به میزان 91 و 176 درصد افزایش داد که معادل 15/13 و 21/85 تن در هکتار بود. روند مشابهی از تأثیر مثبت کود نیترات آمونیوم بر عملکرد علوفه خشک، عملکرد خشک ساقه و برگ مشاهده گردید، لیکن کود نیتروژنه تأثیر معنی داری بر نسبت برگ به ساقه نداشت. همچنین، گیاه آتریپلکس پاسخی به مصرف کود فسفری نشان نداد. در مجموع، مصرف 50 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن خالص به منظور بهبود عملکرد علوفه A. canescensبا استفاده از منابع آب شور و در راستای پروژه های شورورزی و به شرط رعایت مسائل زیست محیطی توصیه می شود.

کاربرد مواد پلیمری سوپرجاذب می تواند سبب جلوگیری از کاهش تولید در برخی گیاهان زراعی تحت شرایط کم آبی گردد. به منظور بررسی اثر مصرف پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه شخصی واقع در کیلومتر 20 شهرستان سبزوار در سال 93-1392 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی، دور آبیاری (12 و 24 روز) و مقادیر مختلف سوپرجاذب (0، 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج نشان داد که ارتفاع گیاه، تعداد دانه در طبق، درصد بذور پوک، وزن هزار دانه، عملکرد اقتصادی و عملکرد بیولوژیک به صورت معنی داری تحت تأثیر دور آبیاری قرار گرفت. افزایش دور آبیاری از 12 روز به 24 روز سبب کاهش 26/3 درصدی ارتفاع گیاه، 39/5 درصدی تعداد دانه در طبق، 17/9 درصدی وزن هزار دانه، 13/2 درصدی عملکرد اقتصادی و 17/9 درصدی عملکرد بیولوژیک شد. بالاترین عملکرد و اجزای عملکرد در مصرف خاکی 120 کیلوگرم در هکتار پلیمرهای سوپرجاذب و کمترین آن در تیمار شاهد به دست آمد. اگرچه واکنش عملکرد به مصرف سوپرجاذب ها در دور آبیاری 12 روزه بیشتر بود، اما مصرف پلیمرهای سوپرجاذب سبب کاهش اثرات منفی تنش خشکی شد. در دور آبیاری 12 روزه مصرف 120 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب و در دور آبیاری 24 روزه مصرف 30 کیلوگرم در هکتارسبب تولید حداکثر درآمد خالص شد. در مجموع، بالاترین عملکرد دانه و درآمد اقتصادی با مصرف 120 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب و دور آبیاری 12 روز به دست آمد.

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه و پارامترهای دخیل در انتقال مجدد مواد ذخیره ای در ژنوتیپ های سورگوم دانه ای، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1393 در مزرعه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل آبیاری نرمال (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله رشد رویشی (مرحله رویت آخرین برگ به صورت لوله ای) و قطع آبیاری در مرحله رشد زایشی (50 درصد بوته ها در مرحله آغاز گلدهی) و فاکتور فرعی شامل ژنوتیپ های KGS29، MGS2، KGS33، سپیده، KGFS27، MGS5، KGFS5، KGFS17، KGFS13 و KGFS30 بودند. نتایج نشان داد تنش خشکی تأثیر معنی داری بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در پانیکول داشته و سبب کاهش آنها گردید. میزان کاهش عملکرد دانه در بالاترین سطح تنش خشکی (قطع آبیاری در مرحله رشد رویشی) نسبت به تیمار شاهد معادل 42 درصد بود. ژنوتیپ KGFS13دارای بالاترین عملکرد دانه بود. اثر تنش خشکی بر پارامترهای ARDM (میزان مواد ذخیره ای انتقال یافته) و %REP (سهم دانه از انتقال مجدد مواد ذخیره ای) در سطح احتمال 5 درصد معنی دار گردید و این اثر در مورد %REE (بازدهی انتقال مجدد) معنی دار نشد ولی هر سه پارامتر با اعمال تنش رطوبتی و افزایش شدت تنش خشکی افزایش چشمگیری نشان دادند. به طورکلی می توان گفت که فرایند انتقال مجدد به عنوان یکی از مکانیزم های مطلوب و انتخابی در ارقام و ژنوتیپ های سورگوم به ویژه در شرایط مواجهه با تنش خشکی قلمداد می شود.

تغذیه گیاه مادری نقش بسزایی در جوانه زنی و بنیه بذور تولیدی دارد. به منظور بررسی خصوصیات جوانه زنی بذرهای گیاه مادری جو حاصل از کاربرد تیمارهای محلول پاشی در شرایط مصرف آب آبیاری شور (12ds/m)، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان در سال زراعی 97-1396 انجام گرفت. فاکتور اول، پنج تیمار محلول پاشی: بدون محلول پاشی (آب)، محلول پاشی با سولفات روی (نیم درصد)، سولفات پتاسیم (نیم درصد)، سالیسیلیک اسید (1/5 میلی مولار) و سوپراکسید دیسموتاز (3 در هزار) که در مرحله شروع پنجه زنی با فاصله 7 روز و در 3 نوبت روی گیاه مادری محلول پاشی شدند. فاکتور دوم، سه رقم گوهران، مهر و ارمغان بود. صفاتی از قبیل درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، شاخص طولی بنیه گیاهچه، وزن خشک ریشه چه، وزن خشک ساقه چه، شاخص وزنی بنیه گیاهچه، یکنواختی جوانه زنی و ضریب آلومتری اندازه گیری شد. در شرایط مصرف آب شور و محلول پاشی های مختلف انجام شده بر گیاه مادری، رقم مهر طول ریشه چه، طول ساقه چه و شاخص طولی بنیه گیاهچه (بجز سولفات روی) بیشتری را تولید نمود. به نظر می رسد صفات طولی بذر (طول ریشه چه، طول ساقه چه و شاخص طولی بنیه گیاهچه) در انتخاب ارقام متحمل به شوری کارایی خوبی دارند. در محلول پاشی سولفات پتاسیم، یکنواختی جوانه زنی و سرعت جوانه زنی رقم مهر بیشتر از رقم ارمغان بود. بیشترین ضریب آلومتری بذر مربوط به تیمار محلول پاشی سولفات پتاسیم (0/85) و سولفات روی (0/84) در ارقام مهر (0/81) و ارمغان (0/83) بدست آمد.

به منظور بررسی اثر اختلاط علف کش نیکوسولفورون با اسید سالیسیلیک و مویان کوکووت بر برخی خصوصیات رشدی، عملکرد و کنترل علف های هرز ذرت، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل روش کنترل علف هرز (A) در چهار سطح شاهد (a1)، وجین علف هرز (a2)، مصرف یک لیتر علف کش (نیکوسولفورون) (a3) و مصرف دو لیتر علف کش (a4) به عنوان عامل اول، کاربرد اسید سالیسیلیک (B) در دو سطح مصرف 0/7 میلی مولار اسید سالیسیلیک (b1) و عدم مصرف اسید سالیسیلیک (b2) به عنوان عامل دوم و کاربرد کوکووت (C) در دو سطح مصرف دو لیتر در هکتار کوکووت (c1) و عدم مصرف کوکووت (c2) به عنوان عامل سوم بودند. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (143/2 سانتی متر) و شاخص سطح برگ (7/76) در مصرف توأم اسید سالیسیلیک و کوکووت بدست آمد. همچنین بیشترین عملکرد دانه (7528 کیلوگرم در هکتار) و بیولوژیک (20490 کیلوگرم در هکتار) در تیمار وجین علف هرز و مصرف اسید سالیسیلیک مشاهده گردید. استفاده از دز کاهش یافته علف کش نیکوسولفورون در اختلاط با مویان کوکووت توانست مانند دز کامل علف کش، جمعیت علف های هرز را کاهش دهد و عملکردی معادل دوز کامل این علف کش تولید نماید. بر اساس نتایج این آزمایش، کاربرد کوکووت در ترکیب با دوز کاهش یافته علف کش نیکوسولفورون می تواند در کنترل مطلوب علف های هرز و افزایش رشد و عملکرد ذرت مؤثر بوده و سبب کاهش مصرف علف کش گردد.

هدف از این پژوهش بررسی اثر منابع مختلف پتاسیم در خاک های آلوده به سرب و کادمیوم و تأثیر آن ها بر فرآیند فتوسنتز از طریق بررسی تغییر محتوای کلروفیل در گیاه دارویی اسطوخودوس می باشد. این پژوهش شامل دو آزمایش مستقل به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار می باشد. در آزمایش اول دو فاکتور کودهای پتاسیمی (کلرید پتاسیم، سولفات پتاسیم و نیترات پتاسیم در دو سطح 55 و 110 میلی گرم بر کیلوگرم خاک به همراه شاهد) و کلرید کادمیوم (سطوح: صفر و 15 میلی گرم بر کیلو گرم خاک) اعمال گردید. فاکتورها در آزمایش دوم شامل کودهای پتاسیمی، مشابه آزمایش اول و نیترات سرب (سطوح: صفر و 100 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) بود. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که کودهای پتاسیمی اثر معنی داری بر میزان کلروفیل a، b و کل دارند. نتایج نشان داد در خاک آلوده به کادمیوم و سرب، محتوای کلروفیل به طور معنی داری نسبت به خاک غیرآلوده کاهش می یابد، نتایج همچنین بیانگر آن است که در خاک آلوده به کادمیوم، بیشترین میزان کلروفیل کل در سطح 110 میلی گرم بر کیلوگرم کلرید پتاسیم به دست آمد که نسبت به سطح شاهد 70% افزایش معنادار نشان داد. نتایج تجزیه های آزمایشگاهی موید آن است که در خاک آلوده به سرب، بیشترین میزان کلروفیل a در سطح 110 میلی گرم بر کیلوگرم کلریدپتاسیم حاصل شد که نسبت به سطح شاهد 71% افزایش معنادار نشان داد؛ بنابراین به نظر می رسد کاربرد کودهای پتاسیمی می تواند در افزایش میزان کلروفیل مؤثر باشد که دراین بین، تأثیر کود کلریدپتاسیم بیشتر از دو کود دیگر است.

بادرنجبویه(Melissa officinalis L. ) گیاهی دارویی از خانواده نعناعیان است که بوی لیمو از مشخصات بارز آن است. جهت بررسی اثر همزیستی قارچ اندوفیت Piriformospora indica بر برخی ویژگی های مورفو-فیزیولوژیک گیاه دارویی بادرنجبویه در شرایط تنش شوری، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ملایر در سال 1396 به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل روش های مختلف استفاده از قارچ (میسیلیوم، کاربرد اسپور در یک نوبت، کاربرد اسپور در دو نوبت و شاهد بدون قارچ) به عنوان فاکتور اول و دو سطح تنش شوری (شوری صفر و چهار دسی زیمنس بر متر) به عنوان فاکتور دوم بود. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که برهم کنش تیمارهای قارچ و تنش شوری بر ارتفاع ساقه، طول ریشه، وزن خشک برگ، کلروفیل a، محتوای نسبی آب برگ، پایداری غشاء و میزان پروتئین محلول برگ در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد بیشترین میزان ارتفاع بوته، طول ریشه و وزن خشک برگ مربوط به تیمار کاربرد اسپور در دو نوبت و در شرایط بدون تنش بوده است. درحالیکه بیشترین میزان کلروفیل a و همچنین بیشترین پایداری غشاء با استفاده از میسیلیوم قارچ و در شرایط بدون تنش شوری و بیشترین محتوای نسبی آب برگ با یک نوبت استفاده از اسپور و بدون اعمال تنش شوری حاصل شد. به طورکلی و باتوجه به نتایج این آزمایش به نظر می رسد که استفاده از این قارچ برای تعدیل اثرات منفی تنش شوری قابل توصیه است و از بین تیمارهای مختلف قارچ کاربرد اسپور قارچ در دو نوبت قابلیت بیشتری در کاهش اثرات منفی تنش شوری دارد.

خشکی یکی از مهم ترین تنش های محیطی در بوم نظام های زراعی است. به منظور تعیین بهترین سطح از سوپرجاذب رطوبت که بتواند اثرات خشکی را بر خصوصیات رشدی ارزن دم روباهی کاهش دهد، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی دانشگاه رازی اجرا شد. سطوح مختلف تنش خشکی شامل عدم تنش (دور آبیاری کوتاه مدت) و تنش خشکی (دور طولانی مدت آبیاری) بود. مقادیر مختلف سوپر جاذب شامل 0، 0/2، 0/4 و 0/8 گرم در کیلوگرم خاک بود. نتایج نشان داد که بیشترین وزن خشک برگ، ساقه و گیاهچه مربوط به تیمار عدم تنش و کاربرد 0/8 گرم در کیلوگرم سوپر جاذب و کم ترین وزن خشک برگ، ساقه و گیاهچه مربوط به تیمار خشکی و عدم مصرف سوپر جاذب بود. مصرف سوپرجاذب رطوبت باعث افزایش محتوای نسبی رطوبت برگ ارزن دم روباهی شد. خشکی باعث افزایش شاخص کلروفیل برگ ارزن دم روباهی شد، درحالی که مصرف سوپرجاذب باعث کاهش این شاخص گردید. در مجموع این نتایج اثر مثبت سوپرجاذب رطوبت بر رشد و تولید ماده خشک ارزن دم روباهی در شرایط خشکی را نشان می دهد.

به منظور بررسی تلقیح بذور نخود با ریزوبیوم، میکوریزای آرباسکولار و شبه میکوریزای داخلی آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه فاکتور در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد. فاکتور اول شامل دو نوع خاک استریل شده (قراردادن خاک در دمای 121 درجه سانتی گراد به مدت 15 دقیقه در اتوکلاو) و استریل نشده، فاکتور دوم شامل سه سطح میکوریزا (میکوریزای آرباسکولار Glomusmosseae، شبه میکوریزای داخلیPiriformosporaindica و عدم مصرف قارچ) و فاکتور سوم شامل دو سطح ریزوبیوم (مصرف ریزوبیوم Mesorhizobiumciceri و عدم مصرف ریزوبیوم) بود. نتایج نشان داد که میکوریزای آرباسکولار به طور معنی داری باعث افزایش وزن، سطح و میزان کلونیزاسیون ریشه گردید؛ اما اثر آن بر تعداد گره های ریزوبیومی معنی دار نشد. همچنین مصرف ریزوبیوم به طور معنی داری باعث افزایش وزن، سطح و تعداد گره های ریزوبیومی ریشه گردید؛ لکن کاربرد آن تأثیری بر میزان کلونیزاسیون ریشه نداشت. در شرایط خاک غیراستریل، تعداد گره های ریزوبیومی و میزان کلونیزاسیون ریشه به طور معنی داری افزایش نشان دادند. بررسی اثرات متقابل نشان داد که اعمال شرایط خاک استریل و مصرف میکوریزا در صفات سطح و میزان کلونیزاسیون ریشه نسبت به سایر تیمارها بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد. همچنین کاربرد تلفیقی میکوریزا و ریزوبیوم سبب برتری معنی دار طول و سطح ریشه گردید. کاربرد ریزوبیوم درشرایط خاک غیراستریل، نسبت به شرایط خاک استریل و عدم کاربرد ریزوبیوم، تعداد گره های ریزوبیومی را به طور معنی داری و به میزان 90/5 درصد افزایش داد. به نظر می رسد که استفاده از میکوریزا در زراعت نخود می تواند در بهبود ویژگی های ریشه مؤثر باشد.

به منظور بررسی شاخص های رقابتی و عملکرد دو گونه چای ترش و ماش در کشت مخلوط، آزمایشی در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل، به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. عامل اصلی در سه سطح شامل خاک ورزی بدون شخم، شخم کاهش یافته (دیسک)، شخم مرسوم (گاوآهن و دیسک) و عامل فرعی نسبت های کشت مخلوط در پنج سطح شامل کشت خالص چای ترش، کشت خالص ماش، 50 درصد چای ترش بعلاوه 50 درصد ماش، 75 درصد چای ترش بعلاوه 25 ماش، 25 درصد چای ترش بعلاوه 75 درصد ماش در نظر گرفته شد. شاخص های مورد بررسی در این آزمایش شامل نسبت برابری زمین؛ شاخص رقابت، شاخص غالبیت و تزاحم نسبی بودند. بیشترین تزاحم نسبی از سیستم بدون خاک ورزی (02/3) و کمترین تزاحم نسبی چای ترش از سیستم خاک ورزی مرسوم (51/2) به دست آمد. بیشترین شاخص تزاحم نسبی مربوط به کشت مخلوط 75 درصد ماش بعلاوه 25 درصد چای ترش (63/4) بدست آمد. در بین سیستم های مختلف خاک ورزی حداکثر ضریب غالبیت چای ترش از سیستم بدون شخم (79/0) به دست آمد. مقایسه برهم کنش سیستم خاک ورزی در نسبت های مختلف کشت مخلوط نشان داد که بیشترین شاخص غالبیت برای چای ترش از سیستم بدون خاک ورزی و کشت مخلوط 75 درصد ماش بعلاوه 25درصد چای ترش (69/1) به دست آمد. بالاترین مقدار نسبت برابری زمین در تیمار 75 درصد ماش بعلاوه 25درصد چای ترش حاصل گردید. با اندازه گیری سایر شاخص های رقابتی چای ترش با عملکرد اقتصادی بیشتر از قابلیت رقابت بیشتری نسبت به ماش برخوردار بود.

باتوجه به وضعیت اقلیمی ایران که در منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده است، بررسی روش های کاهش مصرف آب و بهره وری بیشتر از منابع آبی، از مهم ترین اولویت های پژوهشی می باشد. به همین منظور در این تحقیق تأثیر مالچ های آلی و غیر آلی بر عملکرد گیاه گل دار رعنا زیبا (Gaillardia aristata) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این پژوهش، اثر چهار نوع مالچ چیپس چوب، پوکه معدنی، پلی اتیلن، برگ کاج و عدم استفاده از مالچ به عنوان شاهد بر روی صفات مورفوفیزیولوژیک گونه زینتی-دارویی رعنازیبا بررسی شد. نتایج نشان داد که مالچ بر روی تعداد روز تا گلدهی، دوره گلدهی، قطر گل، ارتفاع گیاه، وزن خشک و تر ریشه و شاخساره، کیفیت بصری، درصد علف هرز، کارایی مصرف آب، شاخص کلروفیل، کلروفیل a و کلروفیل b تأثیر معنی داری داشت. محتوای آب برگ و قطر ساقه تحت تأثیر مالچ قرار نگرفت. نتایج همچنین نشان داد که مالچ پلی اتیلن و برگ کاج نسبت به بقیه مالچ ها بهترین تأثیر را در اکثر صفات داشت. باتوجه به نتایج به دست آمده می توان مالچ پلی اتیلن و برگ کاج را برای کشت رعنا زیبا رقم آریستاتا در مناطق خشک و نیمه خشک توصیه نمود.

به منظور بررسی تأثیر عصاره مرزنجوش بر سویا (Glycine max) آزمایشی در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. آزمایش شامل پیش تیمار بذری با عصاره مرزنجوش در پنج سطح (عدم پیش تیمار، پیش تیمار با عصاره 40 و 60 درصد مرزنجوش هر کدام به مدت زمان های 6 و 9 ساعت) به عنوان عامل اول و محلول پاشی با عصاره مرزنجوش در سه سطح (آب خالص، غلظت های 40 و 60 درصد مرزنجوش) به عنوان عامل دوم بودند. نتایج نشان داد که بالاترین وزن خشک برگ (3/253 گرم در مترمربع) و وزن خشک ساقه (0/279 گرم در مترمربع) از ترکیب تیماری 6 ساعت پیش تیمار با غلظت 40 درصد توأم با محلول پاشی حاصل شد. بیشترین شاخص سطح برگ و تعداد شاخه جانبی درجه دوم، از محلول پاشی با عصاره 40 درصد مرزنجوش به دست آمد که به ترتیب باعث افزایش 8/8 و 3/18 درصدی نسبت به شاهد گردید. بیشترین میزان کاروتنوئید (029/0 میلی گرم بر گرم وزن خشک) و کلروفیل برگ (12/1 میلی گرم بر گرم وزن خشک) در ترکیب تیماری در مدت زمان 9 ساعت پیش تیمار بذر توأم با غلظت 60 درصد محلول پاشی با عصاره مرزنجوش مشاهده شد. در مجموع می توان اظهار داشت استفاده از عصاره گیاه دارویی مرزنجوش، ضمن بهبود خصوصیات رشدی و عملکرد، می تواند موجب کاهش آلودگی های زیست محیطی نیز گردد.