مدلسازی اقتصادسنجی
سال:1399 | دوره:5 | شماره:2 (17 پیاپی) |تعداد مقالات:6

صنعت تولید قند و شکر یکی از آب برترین صنایع غذایی کشور است و می تواند با انتشار فاضلاب با شاخص BOD بالا، هزینه های جانبی بسیاری را به جامعه تحمیل نماید؛ ازاین رو این مقاله با استفاده از روش تحلیل پوششی ناپارامتریک تصادفی (StoNED) به ارزیابی هزینه های نهایی کنترل شاخص BOD فاضلاب این صنعت در سال 1396 می پردازد. نتایج نشان می دهند، این صنعت به طور میانگین از لحاظ محیط زیستی 5/6 درصد ناکارآمد بوده و میانگین قیمت سایه ای هر کیلوگرم BOD کارخانه های تولیدکننده حدود 6/612 هزار ریال است. با استفاده از قیمت های سایه ای تخمینی، می توان علاوه بر طراحی ابزارهای کنترل آلایندگی، طرح های اقتصادی تصفیه فاضلاب را دقیق تر ارزیابی نمود. همچنین با توجه به امکان تصفیه فاضلاب به میزان دلخواه توسط سیستم های کنونی، می توان با اندیشیدن راهکارها و استفاده از ابزارهای مناسب، آثار جانبی ناشی از انتشار آلودگی را داخلی کرد و با تصفیه و استفاده مجدد از آن ها، موجب کاهش برداشت از آب های زیرزمینی شد.

همبستگی روند حرکت و بازده بازارها امری مهم در مدیریت ریسک و راهبرد های تشکیل سبد سرمایه گذاری است. سرمایه گذارانی که سعی در متنوع ساختن دارایی های خود در بازارهای منطقه ای دارند به ارتباطات میان بازارهای سهام توجه ویژه ای می نمایند. در این تحقیق سعی شده است که انتقال ریسک از بخش مالی به سایر بخش های اقتصادی و ویژگی های خاص هرصنعت که منجر به تشدید این پدیده می شود، بررسی گردد. بدین منظور پس از معرفی شاخص جدیدی برای سرایت ریسک بازار مالی به صنایع فعال در بورس، یا به عبارت دیگر همزمانی بازده های حدی منفی بین بازار و صنعت، داده های 26 صنعت فعال در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره1390 تا 1396 از طریق تخمین مدل رگرسیون پواسن مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که سرایت ریسک در میان صنایعی که شاخص ارزش نسبی بالاتر و سرمایه گذاری بالاتری دارند کمتر است. همچنین، سرایت برای صنایعی که تامین مالی را بیشتر از طریق بدهی انجام می دهند بیشتر اتفاق می افتد.

یکی از مهم ترین ابزار پوشش ریسک نوسانات قیمت بازار نفت خام استفاده از قرارداد آتی می باشد. بنابراین به کمک تصریح رابطه میان سری زمانی قیمت های نقدی و آتی ها می توان نسبت بهینه پوشش ریسک را محاسبه نمود. از این رو در این مقاله، از مدل های OLS، ECM، DCC GARCH و GARCH مبتنی بر کاپولا برای محاسبه و بررسی کارایی نسبت بهینه پوشش ریسک بازار نفت خام طی دوره زمانی 2018-2013 استفاده شده است. نتایج نشان می دهند بزرگترین مقدار نسبت بهینه پوشش ریسک مربوط به مدل DCC-GARCH و برابر با 805/0 می باشد. با در نظر گرفتن درصد کاهش واریانس می توان نتیجه گرفت استراتژی های پویای DCC و کاپولا نسبت به مدل های پوشش ریسک ایستا از کارایی بالاتری برخوردارند. همچنین کاپولاهای تی استیودنت، گامبل و نرمال متغیر با زمان نسبت به مدل DCC عملکرد بهتری از خود نشان می دهند. همچنین، از میان توابع کاپولای فوق، تابع کاپولای تی استیودنت دارای کارایی بهتری می باشد.

در این مطالعه به بررسی پتانسیل تجاری میان ایران و کشورهای عضو دی هشت (هشت کشور اسلامی در حال توسعه) در طی سال های1992-2016 با استفاده از مدل جاذبه و روش (SGMM) به عنوان مناسب ترین روش پرداخته شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که ضریب تولید ناخالص داخلی ایران و کشورهای شریک تجاری مثبت بوده و بنابراین تولید ناخالص داخلی به عنوان معیاری از اندازه اقتصادی کشورها، تاثیر مستقیمی بر تجارت دوجانبه آن ها دارد. همچنین ضریب فاصله جغرافیایی به عنوان معیاری از هزینه های حمل و نقل منفی بوده و لذا هر چه فاصله بین پایتخت کشورها بیشتر باشد، میزان تجارت دوجانبه نیز کمتر می شود. ضریب متغیرهای دامی سارک و آسه آن مثبت و معنی دار بوده و نشان می دهد که عضویت ایران در این یکپارچگی ها پتانسیل تجاری این کشور را افزایش می دهد. همچنین نتایج حکایت از وابستگی فضایی منفی بین کشورهای عضو دی هشت است. نتایج برآورد پتانسل تجاری نشان می دهد که کل پتانسیل تجاری ایران با گروه دی هشت طی دوره زمانی مورد بررسی در حدود 2398 میلیارد دلار بوده که از این مقدار تنها 1400 میلیارد دلار آن تحقق یافته است.

هدف اصلی مطالعه ی حاضر بررسی اثر تجارت درون صنعت بر تورم ایران طی دوره ی زمانی 1992-2017 میلادی می باشد. اگرچه در چارچوب نظریه های مرسوم تجارت، اثر تجارت خارجی بر تورم عموما منفی تلقی می شود ولی مطالعات مبتنی بر نظریه های جدید تجارت (NTT) در این رابطه محدود و فاقد نتیجه مشخص می باشد. با این حال، تجارت درون صنعت می تواند از طرق مختلف همچون صرفه های ناشی از مقیاس و تمایز محصول، تورم را تعدیل کند. نتایج برآورد رگرسیون انتقال ملایم برای ایران نشان می دهد تجارت درون صنعت در قالب ساختار سه رژیمی اثر منفی کاهنده و معناداری بر نرخ تورم دارد. این یافته با مدل های کروگمن سازگار است. همچنین، نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد اثر تجارت درون صنعت بر نرخ تورم غیرخطی بوده و حضور این متغیر با سایر متغیرهای موثر بر تورم موجب تعدیل نرخ تورم شده است براساس نتایج بدست آمده، توصیه سیاستی این پژوهش اصلاح ساختار تجارت خارجی به نفع تجارت درون صنعت به گونه ای است که ضمن توسعه تجارت خارجی بر اساس مزیت های نسبی و رقابتی، بتوان نرخ تورم را نیز تعدیل کرد.

در این مطالعه، تاثیر عدم اطمینان سیاست اقتصادی جهانی بر نوسان بازار سهام، طلا و ارز در ایران مورد بررسی قرار می گیرد. از این رو، با استفاده از داده های ماهانه شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران، قیمت سکه طلا و نرخ ارز برای دوره زمانی فروردین 1381 تا اسفند 1398، همبستگی متغیرهای ذکر شده در ایران با شاخص نااطمینانی سیاست اقتصادی جهانی بوسیله الگوی همبستگی شرطی پویای گارچ (DCC-GARCH) بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که نوسانات سیاست اقتصادی جهانی اثر معنی دار بر نوسانات بازار سهام، سکه طلا و ارز دارد. این شاخص به طور کلی اثر مثبت بر نوسان قیمت سکه طلا دارد (به جز دوره 1383-1386)، و بر نوسان بازار سهام و ارز نیز اثر مثبت و هم اثر منفی دارد. بنابراین، شاخص نااطمینانی اقتصاد جهانی در پیش بینی نوسانات این بازارها مفید است و می تواند پیش بینی نوسانات سهام، طلا و ارز را بهبود بخشد.