صنایع چوب و کاغذ ایران
سال:1399 | دوره:11 | شماره:2 |تعداد مقالات:13

در این تحقیق امکان استفاده از الیاف بازیافت شده از ضایعات MDF و کاغذ باطله در ساخت تخته فیبر بررسی شد. نسبت ترکیب کاغذ باطله به الیاف بازیافت شده از ضایعات MDF به ترتیب در دو سطح 70 به30 و 50 به50 در نظر گرفته شد. هم چنین تاثیر مصرف چسب پلی وینیل استات بر خصوصیات تخته ها مورد بررسی قرار گرفت. تخته ها با دانسیته gr/cm3 3/0 و ابعاد cm 2/1×30× 30 ساخته شدند. ویژگی های کاربردی تخته ها شامل واکشیدگی ضخامت، مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته و چسبندگی داخلی اندازه گیری شدند. نتایج نشان دادند که در صورت مصرف چسب، کلیه ویژگی های تخته ها بهبود می یابد. تغییر نسبت الیاف بازیافتی به کاغذ باطله، اثرات متفاوتی روی ویژگی های تخته ها داشت. در شرایطی که از نسبت 70 به 30 کاغذ باطله به الیاف بازیافت شده از ضایعات MDF استفاده شد. مقاومت خمشی و مدول الاستیسیته تخته ها بهبود یافت. اما در مورد واکشیدگی ضخامت و چسبندگی داخلی، تخته های ساخته شده از نسبت 50 به 50 کاغذ باطله به الیاف بازیافت شده از ضایعات MDF وضعیت بهتری داشتند. در کل می توان نتیجه گرفت که الیاف بازیافت شده از ضایعات MDF در ترکیب با کاغذ باطله می توانند برای ساخت تخته فیبر مورد استفاده قرار گیرند.

در بررسی اثر فشرده سازی بر خواص فیزیکی و مکانیکی گونه صنوبر دلتوییدس (Populus deltoides) اصلاح شیمیایی و گرمایی شده، اصلاح گرمایی در دمای 170 درجه سانتی گراد، اصلاح شیمیایی با گلوتارآلدیید و فشرده سازی در 3 سطح 10، 25 و 40 درصد در زمان پرس 2 ساعت انجام شد. دانسیته چوب اصلاح گرمایی و شیمیایی شده با افزایش فشردگی از 25 به 40 درصد، به ترتیب 13 و 8 درصد افزایش یافت. بازگشت فنری و جذب رطوبت در اصلاح تلفیقی گرمایی/فشرده سازی بیشتر از شیمیایی/فشرده سازی بود. جذب آب و واکشیدگی ضخامت در فشرده سازی 10 درصد بیشتر از شاهد اصلاح شیمیایی و گرمایی بود، ولیکن با افزایش فشردگی، کاهش معنی دار یافت. خواص مکانیکی در هر دو اصلاح گرمایی و شیمیایی با افزایش نسبت فشردگی بهبود یافت. بهبود مدول خمشی با افزایش فشردگی در هر دو اصلاح، از فشردگی 25 به 40 درصد، بیش از 10 به 25 درصد بود که در نمونه های اصلاح گرمایی شده محسوس تر بود. مقاومت نیز با افزایش فشردگی بهبود یافت، ولیکن نسبت این بهبود در فشردگی 40 درصد کاهش یافت. افزایش فشردگی به بهبود معنی دار فشار موازی الیاف و سختی نیز انجامید که در نمونه های اصلاح شده با گلوتارآلدیید در مقایسه با گرمایی محسوس تر بوده است.

چوب یکی از منابع بسیار مهم طبیعی بوده و حفاظت از آن برای افزایش طول عمر محصولات ساخته شده، امری اجتناب ناپذیر است. اصلاح با روغن های داغ سبب می شود که گرما به صورت یکنواخت به داخل چوب منتقل شود و با ایجاد تغییر شیمیایی در ماکرومولکول های چوب، آب دوستی آن را کم کند. در این پژوهش اثر اصلاح روغن گرمایی در حضور روغن بزرک بر خواص فیزیکی و ساختار شیمیایی چوب گونه ی لرگ بررسی گردید. برای این منظور نمونه های چوبی در محیط روغن بزرک، تحت دمای 170، 140 و200 درجه سانتی گراد در دو بازه زمانی 2 و 4 ساعت گرمادهی شدند. بر اساس نتایج، جذب آب نمونه های اصلاح شده کمتر از شاهد بود و مقدار جذب آب و واکشیدگی ضخامت با افزایش دمای تیمار کاهش یافت اما زمان اصلاح گرمایی تاثیر معنی داری نداشت. همچنین طیف سنجی مادون قرمز موید کاهش گروه های هیدروکسیل چوب، در نمونه های اصلاح روغن گرمایی شده می باشد که با افزایش دمای اصلاح، این کاهش محسوس تر گردید.

این تحقیق باهدف رنگ بریECF خمیرکاغذ سودای باگاس تولیدشده در صنایع کاغذ پارس با اکسیژن (O)، دی اکسید کلر (D) و پراکسید هیدروژن (P) در حضور فتوکاتالیزور نانوذره دی اکسید تیتانیم (T) و متیلن آبی (M) به عنوان جایگزینی برای هیپوکلریت سدیم (H) انجام شد. رنگ بری خمیرکاغذها طی توالی هایHH، O، OD، OD(Ep)T1، OD(Ep)T2، OD(Ep)T1m و OD(Ep)T2mانجام شد. خواص فیزیکی و مکانیکی خمیرکاغذها و کاغذهای دست ساز و COD پساب ها مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس این نتایج، عدد کاپا خمیرکاغذها طی دو توالی OD(Ep)T1m و OD(Ep)T2m معادل نمونه شاهد رنگ بری شده با توالی HH از صنایع کاغذ پارس بود؛ اما درجه بسپارش خمیرکاغذ بعد از دو توالی اخیر دو برابر نمونه شاهد بود. نتایج درجه روشنی کاغذهای حاصل نشان داد که با استفاده از توالی های OD(Ep)T1، OD(Ep)T2 OD(Ep)T1m و OD(Ep)T2m می توان به درجه روشنی مشابه نمونه شاهد صنایع کاغذ پارس (75 درصد ایزو) دست یافت. همچنین ارزیابی نتایج نشان داد که در صورت جایگزینی توالی HH با توالی OD(Ep)T1m و OD(Ep)T2m با عدد کاپای برابر می توان انتظار بهبود بازده (3 درصد)، گرانروی (207 درصد)، درجه بسپارش (213 درصد) خمیرکاغذ و ماتی (5 درصد)، شاخص های مقاومت به کشش (7/2 درصد) و پارگی (49 درصد) کاغذ را داشت ضمن این که COD پساب نیز 30 درصد کاهش خواهد یافت. به طورکلی، استفاده از نانوذره دی اکسید تیتانیم و متیلن آبی امکان دستیابی به خمیرکاغذ با درجه روشنی بیشتر و خواص مقاومتی مناسب تر را فراهم نمود.

عملیات تولید نقش کلیدی در کاهش آثار محیط زیستی در مراحل مختلف چرخه عمر محصول از استخراج مواد تا تولید، استفاده نهایی، استفاده مجدد و بازیافت دارند؛ بنابراین درک مسیولیت محیطی درزمینه تولید موجب دستیابی به مزیت رقابتی و افزایش سهم بازار محصولات می شود؛ بنابراین رویکردهای مباحثی مختلف ازجمله تولید پاک تر به منظور پیشگیری از آلایندگی صنایع مطرح می گردند. ازآنجایی که صنعت تخته فیبر دانسیته متوسط ازجمله صنایعی است که حجم زیادی از مواد و انرژی را مصرف می کند، این تحقیق به عنوان یک مدل راهبردی برای افزایش بهره وری و به حداقل رساندن آلودگی و مصرف انرژی در چارچوب بهبود مستمر حفاظت از محیط زیست در تولید تخته فیبر دانسیته متوسط در نظر گرفته شده است. بدین منظور با به کارگیری فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، یک سلسله با سه سطح، 5 شاخص (اصلاح محصول، تغییر فرآیند، درخت محصول، بازیافت و سرمایه های انسانی) و 45 زیر شاخص در شرکت تخته فیبر دانسیته متوسط کیمیا چوب جهت تولید پاک تر ساختار دهی شد. سپس از طریق روش دلفی (پرس وجو از افراد متخصص در امر) مقایسات زوجی انجام شد. نتایج در ارزیابی کلی نشان داد که شاخص تغییر فرآیند بالاترین اولویت را در بین شاخص ها و برنامه ریزی جهت جلوگیری از توقف بی مورد دستگاه ها و تجهیزات بالاترین اولویت را در بین کلیه زیر شاخص ها داشته است. نرخ ناسازگاری کلی در این بررسی 1/0 است که دلالت بر ثبات نتایج به دست آمده دارد.

هدف از این تحقیق، بررسی خواص فیزیکی و مکانیکی گلولام ساخته شده از چوب صنوبر (Populus deltoides) فشرده شده با فرایند ترکیبی بخار گرمایی-مکانیکی (ترکیبی از دو تکنیک تیمار بخار گرمایی و عملیات فشرده سازی) بود. در این بررسی تیمار بخار گرمایی چوب صنوبر در دماهای 130، 150 و 170 درجه سانتی گراد و مدت زمان های ماندگاری 20 و 40 دقیقه انجام شد. سپس تیمار فشرده سازی چوب صنوبر در دمای پرس 160 درجه سانتی گراد، زمان پرس 20 دقیقه و با دو ضریب فشردگی 40 و 60 درصد (جهت شعاعی) صورت پذیرفت. برای ساخت گلولام، از اتصال انگشتی و چسب پلی اورتان استفاده گردید. خواص فیزیکی و مکانیکی گلولام ساخته شده ازجمله جذب آب، واکشیدگی شعاعی و مماسی، جدا شدن لایه ها، مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته و مقاومت برشی خط چسب موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که خواص فیزیکی و مکانیکی گلولام ساخته شده از چوب صنوبر تیمار شده با فرایند بخار گرمایی-مکانیکی افزایش می یابد. بر اساس نتایج میزان جذب آب و واکشیدگی شعاعی گلولام ساخته شده از چوب های تیمار شده با فرایند ترکیبی بخار گرمایی-مکانیکی افزایش می یابد. همچنین فرایند ترکیبی بخار گرمایی-مکانیکی سبب کاهش میزان جدا شدن لایه های گلولام پس از چرخه های غوطه وری-خشکاندن می گردد. ویژگی های مکانیکی گلولام های ساخته شده ازجمله مقاومت خمشی و مدول الاستیسیته خمشی در اثر تیمار ترکیبی بخار گرمایی-مکانیکی افزایش یافته؛ اما مقاومت برشی خط چسب گلولام ها در اثر این تیمار کاهش می یابد. لذا نتایج بیانگر بهبود برخی خواص فیزیکی و مکانیکی گلولام در اثر فرایند ترکیبی بخار گرمایی می باشد.

نفت خام یک فرآورده سمی برای سیستم های بیولوژیک است و آلوده کننده مهم محیط زیست دریایی محسوب می شود. تاکنون روش های زیادی جهت پاک سازی آلودگی های نفتی در دریاها مورداستفاده قرارگرفته که یکی از آن ها پاک سازی به وسیله ی انواع جاذب ها هست. در این پژوهش، جاذب های لیگنوسلولزی چوب گونه صنوبر در سه شکل آرد، پوشال و خرده چوب و الیاف به سه شکل خمیرکاغذ شیمیایی، مکانیکی و بازیافتی جهت پاک سازی آلودگی های نفتی از سطح آب بررسی شده است. به علاوه تاثیر وزن جاذب ها، دمای محیط جذب و غلظت نفت خام نیز هرکدام در سه سطح جزو متغیرهای دیگر این تحقیق می باشند. نتایج این تحقیق نشان داد که میزان جذب نفت خام توسط شش جاذب مختلف با وزن های متفاوت و دماهای مختلف دارای تفاوت معنادار هست. همچنین با بررسی نتایج و کارایی جذب مشخص شد که در بین جاذب ها، خمیرکاغذ مکانیکی با مقدار جذب 5/90 درصد و خرده چوب با مقدار جذب 39 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین میزان پاک سازی نفت خام از روی آب را داشتند.

در حال حاضر آگاهی و مشارکت مردم در امور تفکیک زباله از مبدا به دلیل قوانین مدیریتی و عدم آشنایی مردم در اداره ی امور شهر هنوز نتوانسته چندان خودنمایی نماید. بر این اساس، هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان آگاهی و مشارکت همگانی در زمینه تفکیک زباله از مبدا شهرستان بهبهان است. بدین منظور از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی با استفاده از روش میدانی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را شهروندان شهرستان بهبهان در سال 1398 تشکیل می دهند که از میان آن ها نمونه ای به حجم 384 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب و اقدام به توزیع پرسشنامه شد. نتایج نشان داد که در زمینه تفکیک زباله از مبدا 5/50 درصد مردم از سطح آگاهی متوسط برخوردار بودند. بر اساس سطح آگاهی به تفکیک موضوع؛ ضرورت تفکیک زباله از مبدا برای داشتن جامعه پایدار، داشتن اطلاعات مناسب برای ذخیره زباله، حفظ محیط زیست با کاهش تولید زباله و کاهش آلودگی های محیطی با کاهش تولید زباله از آگاهی خوبی برخوردار هستند؛ اما در زمینه سودمندی تفکیک زباله از مبدا برای جامعه و داشتن فضا برای زباله تولیدشده با فواید اقتصادی جمع آوری زباله از آگاهی ضعیفی برخوردار بودند. همچنین یافته های پژوهش نشان داد، 8/58 درصد مردم مشارکت کم دارند. بر اساس میزان مشارکت مردمی به تفکیک موضوع؛ بر اساس استفاده از برنامه های آموزشی تفکیک زباله از مبدا، جداسازی اجزای قابل بازیافت زباله از مبدا و پرهیز از ریخت وپاش زباله در کوچه و خیابان، انگیزه و هدف در تفکیک زباله از مبدا از مشارکت خوبی برخوردار هستند؛ اما در زمینه برنامه ریزی برای کاهش تولید زباله و شرکت در برنامه های آموزشی از مشارکت ضعیفی برخوردار بودند.

هدف از این تحقیق بررسی عوامل موثر بر رشد اقتصادی صنعت مبلمان کلاسیک و ارایه مدلی از وضعیت تاثیرگذاری و تاثیرپذیری شاخص های موردبررسی در این پژوهش بود. بدین منظور پس از مصاحبه با اساتید رشته صنایع چوب، متخصصان و تولیدکنندگان خبره مبلمان، به کمک تکنیک دلفی شاخص های مدیریت تولید، کیفیت محصول، عوامل انسانی، طراحی و اقتصاد به عنوان شاخص های موثر شناسایی شد. با استفاده از تکنیک دیمتل میزان تاثیرگذاری-تاثیرپذیری هریک از شاخص ها مشخص و بر این اساس مدل ارایه گردید. نتایج نشان داد شاخص اقتصاد بالاترین تاثیرپذیری (736/9) را نسبت به سایر شاخص ها دارد و برای بهبود وضعیت اقتصادی لازم است در درجه اول به عوامل انسانی (45/1) و بعدازآن به طراحی (237/0) و کیفیت مبلمان (204/0) توجه کرد. همچنین مدیریت تولید (080/19) که در راس فرایند تولید یک محصول می باشد، دارای بیشترین تعامل با سایر شاخص ها هست.

امروزه، شیوه های نوین و دوستدار محیط زیست برای حفاظت چوب موردتوجه قرارگرفته اند. یکی از این شیوه ها، حفاظت زیستی چوب در برابر عوامل مخرب است که در آن به جای مواد شیمیایی، از میکروارگانیسم های زنده استفاده می شود. هدف از این پژوهش، حفاظت زیستی چوب های راش و نویل در برابر قارچ های مولد پوسیدگی سفید (Trametes versicolor) و قهوه ای (Coniophora puteana) با استفاده از باکتری استخراج شده از راش (باسیلوس آمیلولیکوفاسینس) بود. به این منظور، قدرت بازدارندگی باکتری در برابر قارچ های مخرب چوب، ابتدا در محیط کشت دوگانه و سپس در بستر چوبی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که این باکتری به طور چشم گیری رشد قارچ های عامل پوسیدگی را در هر دو محیط مهار می کند. این باکتری توانایی تولید آنزیم های کیتیناز، آمیلاز و سلولاز را داشته و بررسی های میکروسکوپی، نتایج آزمون کاهش جرم را تایید کرد. درمجموع، در این پژوهش، باکتری موردبررسی برای نخستین بار به عنوان عاملی کارآمد در کنترل زیستی در چوب آلات پیشنهاد می شود.

در این تحقیق ویژگی بیومتری الیاف، خواص فیزیکی و میکروسکوپی چوب توت موردبررسی قرارگرفته است؛ بنابراین به صورت تصادفی، سه اصله درخت سالم توت واقع در شهرستان بابل (استان مازندران) انتخاب و قطع شد. سه دیسک به ضخامت 5 سانتی متر در ارتفاع برابرسینه، ارتفاع 3 متر و ارتفاع 5/4 متر تهیه و در جهت عرضی نمونه های آزمونی cm2×2 به طول cm 3 از مغز به سمت پوست به صورت متوالی بریده و موردبررسی قرار گرفت. سپس خواص بیومتری الیاف شامل طول الیاف، قطر حفره سلولی، قطر کلی فیبر و ضخامت دیواره سلولی اندازه گیری شد. ویژگی های فیزیکی شامل دانسیته بحرانی و دانسیته خشک محاسبه شدند. همچنین مقاطع میکروسکوپی چوب نزدیک به مغز و پوست با استفاده از میکروسکوپ نوری موردمطالعه دقیق مطابق با لیست آناتومیست های جهان (IAWA) قرار گرفت. بررسی آناتومی در چوب نزدیک مغز و پوست گونه توت بیانگر تفاوت هایی هست. گروه بندی آوندها و نحوه استقرار آن در نزدیک مغز، بیشتر چندتایی در راستای شعاعی و در نزدیک پوست، بیشتر از نوع خوشه ای دیده شدند. اشعه چوبی در محدوده مغز، ناهمگن تر بوده درحالی که در نزدیک پوست، بسیاری از اشعه ها همگن می باشند. میانگین قطر مماسی حفرات آوندی در نزدیک پوست، بزرگ تر (237 میکرون) از چوب نزدیک مغز (144 میکرون) و همچنین ازلحاظ تخلخل در این چوب تفاوت هایی مشاهده شده است که در نزدیک پوست به صورت بخش روزنه ای و در نزدیک مغز به صورت نیمه بخش روزنه ای بوده است. نتایج بررسی ها حاکی از آن است که دانسیته خشک و بحرانی از مغز به سمت پوست درخت روند صعودی و از پایین درخت به سمت تاج درخت روند نزولی داشته است؛ و نتایج بیومتری الیاف بیانگر آن است در درخت توت هم در جهت عرضی و هم در جهت طولی ازلحاظ طول، قطر الیاف، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی اختلاف معنی داری وجود دارد. بطوریکه خواص بیومتری الیاف از مغز به سمت پوست روند صعودی داشتند. میانگین طول، قطر کلی، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره الیاف به ترتیب برابر با 51/1 میلی متر، 25/27 میکرون، 74/18 میکرون و 5/8 میکرون اندازه گیری شد.

هدف از این تحقیق بررسی تاثیر توالی پرداخت و ضخامت پوشش بر مقاومت چسبندگی آن در دو گونه راش و ملج بود. برای این منظور روکش های راش و ملج با ضخامت 6/0 میلی متر با استفاده از چسب اوره فرم آلدیید و پرس گرم بر روی تخته فیبر دانسیته متوسط با ضخامت 16 میلی متر روکش کاری شدند. سطح پانل های روکش شده به وسیله کاغذهای سنباده با دو نوع توالی پرداخت نرم (280-180) و زبر (180-150) پرداخت شدند. پیش از اعمال پوشش، پرداخت نهایی با سنباده درجه 400 انجام گردید. سپس با استفاده از پوشش پلی اورتان سطح محصولات به صورت تک لایه و دولایه پوشش داده شد. سپس آزمون چسبندگی پوشش طبق استاندارد ASTM D4541 بر روی نمونه ها انجام گردید. به منظور بررسی دقیق تر ناحیه اینترفاز پوشش-روکش، تصاویری به کمک میکروسکوپ فلویورسنت جهت آنالیز و محاسبه نفوذ موثر پوشش پلی اورتان به دورن بافت چوب تهیه شدند. نتایج نشان دادند که دو گونه پاسخ های متفاوتی نسبت به توالی های پرداخت نشان می دهند و افزایش ضخامت پوشش نیز در اغلب موارد مقاومت چسبندگی را بهبود می دهد. روکش راش به عنوان یک گونه پراکنده آوند نسبت به ملج با ساختار بخش روزنه ای، تراکم بیشتر و بافت ریزتری داشت و به همین دلیل در اثر اعمال توالی پرداخت زبر مقاومت چسبندگی پوشش آن 8/13 درصد کاهش یافت و به 59/2 مگا پاسکال رسید ولی توالی مذکور در روکش ملج نتیجه عکس داشت و موجب بهبود چسبندگی به میزان 7/25 درصد و رسیدن آن به مقدار 23/3 مگا پاسکال گردید. بررسی تصاویر میکروسکوپی و پارامتر نفوذ موثر نیز بیانگر این نکته بود که دستیابی به ضخامت یکنواخت پوشش و کاهش نفوذ موثر آن برای گونه ملج در توالی پرداخت زبر و برای راش در توالی نرم ممکن می گردد.

یکی از کاربردهای هیدروژل ها، استفاده از آن به عنوان پانسمان (زخم و سوختگی) می باشد. زیست سازگاری و عدم سمیت سلولی برای هیدروژل های مورداستفاده در زمینه پزشکی اهمیت ویژه ای دارد. مواد سلولزی می توانند داروها را بارگذاری کرده و در شرایط دمایی و یا pH سطح بدن در اثر فرآیندهای مختلف مانند انتشار، داروها را آزاد کنند. هدف از این مطالعه بررسی مکانیسم رهایش نیترات نقره در فیلم هیدروژل زیست تخریب پذیر بر پایه نانوسلولز جهت ترمیم سوختگی بود. جهت تهیه فیلم هیدروژل، از نانوالیاف سلولزی و هیدروکسی اتیل سلولز با نسبت وزنی (3 به 1) و همچنین از سیتریک اسید به عنوان اتصال دهنده عرضی با مقادیر 10 و 20 درصد وزنی نسبت به بستر استفاده شد. سپس بارگذاری نیترات نقره به عنوان یک داروی ضدعفونی کننده به هیدروژل های تهیه شده انجام شد. نتایج رهایش دارو نشان داد که رابطه خطی بین میزان جذب و غلظت داروی مربوطه وجود دارد. در ساعات اولیه آزمایش، 70 تا 90 درصد از رهایش دارو مشاهده شد و سپس تا 24 ساعت، دارو به آرامی از هیدروژل آزاد گردید. مدل سازی رهایش دارو، انتشار فیک را به عنوان مکانیسم غالب در تحویل دارو انتخاب کرد. آزمون عدم سمیت MTT، اثربخشی بالای کاتیونیزاسیون نانوسلولز را نشان داد و موید عدم سمیت هیدروژل های بر پایه مواد زیست سازگار بود. می توان نتیجه گیری کرد که هیدروژل زیست تخریب پذیر بر پایه نانوسلولزکه حاوی نیترات نقره است، به عنوان یک محصول کاملا مناسب و کاربردی جهت ترمیم سوختگی قابل استفاده می باشد.