پژوهش های سیاستگذاری و برنامه ریزی انرژی
سال:1397 | دوره:4 | شماره:12 |تعداد مقالات:7

رشد روزافزون تقاضای انرژی الکتریکی، کاهش منابع فسیلی، آلودگی های حاصل از مصرف سوخت های فسیلی و اهمیت امنیت انرژی، برنامه ریزی در خصوص استفاده از تکنولوژی های مختلف تولید برق را ضروری ساخته است. در این مقاله با استفاده از مدلسازی ریاضی و داده های صنعت برق، سهم بهینه هر یک از فناوری های سیکل ترکیبی توربین گازی، بخاری، توربین گازی، بادی کوچک، بادی بزرگ، فتوولتاییک کوچک، فتوولتاییک بزرگ، خورشیدی-حرارتی، برق آبی کوچک، برق آبی بزرگ، هسته ای و زمین گرمایی برای تولید برق طی سال های 2016 تا 2040 با استفاده از یک مدل برنامه ریزی خطی مشخص شده است. هدف از مدلسازی ریاضی، تعیین ترکیبی از گزینه های عرضه ممکن با کمترین هزینه است به طوری که قادر به برآورده کردن تقاضای انرژی باشند. نتایج نشان می دهد سهم تکنولوژی های گازسوز به طور چشم گیری کاهش می یابد، جایگزین این فناوری ها عمدتا انرژی های تجدیدپذیر است. نیروگاه های خورشیدی و بادی مهم ترین تکنولوژی های تجدیدپذیر خواهند بود و در سال های پایانی سهم قابل توجهی خواهند داشت.

میزان برداشت از میدان مشترک پارس جنوبی، متاثر از الگوی به کار گرفته جهت توسعه میدان در هر بخش توسط هر یک از طرفین می باشد. در این مقاله مسیر بهینه تولید گاز از یکی از بلوک های مخزنی میدان پارس جنوبی مدل سازی شده و تاثیر پارامترهای اقتصادی بر آن بررسی شده است. روش به کار رفته جهت حل مسئله بهینه سازی پویا، روش برنامه ریزی پویا بوده و جهت حل مسئله به صورت تقریب عددی از روش گسسته سازی متغیرهای حالت استفاده شده است. مهمترین نتیجه به دست آمده از این پژوهش، اهمیت پارامترهای اقتصادی همچون مسیر قیمت مورد پیش بینی برای گاز تولیدی و عامل تنزیل جریان درآمدی دولت، در تعیین مسیر بهینه تولید است. لذا نمی توان تنها به دلیل مشترک بودن میدان، تولید حداکثری از میدان را سناریوی منتخب تولید دانست و حداکثر بازدهی یک مخزن را لزوما معادل حصول حداکثر ضریب بازیافت هیدروکربن برشمرد. بر این اساس ضروری است حداکثر رساندن بازدهی اقتصادی (ارزش خالص فعلی طی عمر مخزن) در توسعه میادین هیدروکربنی مد نظر قرار گیرد.

نظام نوآوری فناورانه و رویکرد چند سطحی به عنوان ابزارهایی نظام مند جهت ارزیابی مشکلات توسعه فناوری ها و مطالعه تغییرات فناورانه مورد توجه قرار گرفته اند. مفهوم نظام نوآوری فناورانه به دلیل درون نگر بودن و عدم توجه کافی به عوامل کلان همواره توسط محققان مورد نقد قرار گرفته است. رویکرد چند سطحی به عنوان یک مفهوم تکمیل کننده که قابلیت بررسی عوامل کلان را دارد، مورد توجه قرار گرفته است. هدف این مقاله، شناسایی و اولویت بندی عوامل کلان تاثیرگذار بر نظام نوآوری فناورانه با استناد به رویکرد چند سطحی و بررسی چگونگی تاثیرگذاری آن ها است. از این رو پس از شناسایی عوامل زمینه ای کلان تاثیرگذار بر نظام نوآوری، اهمیت هر یک از آن ها با بررسی تجربی این عوامل در نظام نوآوری فناورانه فتوولتائیک در ایران، با استفاده از روش های مدل سازی ساختاری-تفسیری ISM و روش MICMAC مشخص شده است. نتایج نشان می دهد که سیاست های دولت، بحران نفتی، رشد و رکود اقتصادی به ترتیب به عنوان اصلی ترین عوامل زمینه ای تاثیرگذار بر نظام نوآوری فناورانه فتوولتائیک ایران همچنین و همچنین هدفمندی یارانه ها، عوامل جغرافیایی و تحریم های اقتصادی کمترین تاثیر را در نظام نوآوری فناورانه دارند.

یکی از مهم ترین مسائلی که آینده کشور را در تامین انرژی تهدید می کند، وابستگی شدید به منابع نفتی و عدم توسعه قابل توجه انرژی های تجدید پذیر می باشد. در سال های اخیر در نقاط مختلف دنیا تولید سوخت سبز به عنوان جایگزینی برای سوخت های فسیلی گسترش فراوانی داشته است. اگرچه تولید سوخت سبز از مواد خوراکی قیمت تمام شده پایینی دارد و در برخی کشورها همچون برزیل به مقدار قابل توجهی تولید می شود اما به علت تاثیر نامطلوب استفاده از مواد غذایی بر بازار محصولات کشاورزی و افزایش قیمت محصولات کشاورزی، تولید آن محدودشده است. به عنوان جایگزینی برای حل این مشکل استفاده از موادی بدون منشا غذایی همچون غلاف ذرت برای تولید سوخت توسعه یافته است. یکی از منابعی که برای تولید سوخت توجهات فراوانی را در سال های اخیر به خود جلب کرده است، استفاده از فاضلاب های شهری است. علت این موضوع این است که فاضلاب حاوی مقدار قابل توجهی لیپید است که می تواند برای تولید بیودیزل به کار گرفته شود، همچنین نیاز به دفن لجن های فاضلاب های شهری که فرایندی پرهزینه در تصفیه خانه ها می باشد را از بین می برد. برای بررسی توسعه چنین سوخت هایی در کشور این مطالعه به طراحی زنجیره تامین تولید سوخت از فاضلاب های شهری می پردازد که کلیه مراحل از تامین و انتقال فاضلاب از تصفیه خانه ها، تبدیل آن ها به سوخت و توزیع سوخت را به صورت یکپارچه بهینه می نماید. با توجه به ابعاد گسترده و غیرخطی بودن مدل حاصل، الگوریتم های دقیق از حل آن ناتوان هستند. لذا یک مدل فراابتکاری ترکیبی بر اساس الگوریتم های ژنتیک و بهینه سازی ازدحام ذرات توسعه داده شده است. نتایج به کارگیری الگوریتم توسعه داده شده نشان از برتری عملکرد آن نسبت به الگوریتم های ژنتیک و بهینه سازی ازدحام ذرات دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که سوخت حاصل از فاضلاب های شهری در حال حاضر اقتصادی نمی باشد اما با افزایش نرخ سوخت های فسیلی در آینده و بهبود نرخ تبدیل فاضلاب به سوخت، این سوخت قابلیت رقابت با سوخت های فسیلی را دارد.

در این مقاله، بیوگاز تولیدی یک مخزن تخمیر فضولات دامی با حجم 433 مترمکعب دریک دامداری نمونه با 3055 راس گاو شیرده، جهت طراحی و امکان استفاده ازسیستم تولید همزمان برق و حرارت مورد استفاده قرار گرفته است. روزانه 30 مترمکعب فضولات دامی در هاضم پردازش می گردد. با استفاده از مدل توسعه داده شده و داده های به دست آمده از دامداری، مشخص گردید که 53910 مترمکعب بیوگاز تولیدی ماهانه، می تواند یک سیستم تولید برق و حرارت 350 کیلوواتی با موتور احتراقی تراکمی (CI) دوگانه سوز را به صورت پیوسته به حرکت درآورد. مقدار صرفه جویی سالانه در هزینه های انرژی 1142. 2 میلیون ریال و درصد سوددهی سیستم 34% تعیین گردید، ودوره بازگشت سرمایه آن 3. 7 سال می باشد. در انتهای این مقاله تحلیل حساسیت هایی بر قیمت گازوئیل، قیمت برق و قیمت فرش برق به شبکه انجام گرفته و تغییرات شاخص سوددهی و دوره بازگشت سرمایه در برابر تغییر هزینه سرمایه گذاری اولیه سیستم تولید همزمان برق و حرارت مورد بررسی قرار گرفته است. لازم به ذکر است که بررسی های انجام شده مربوط به سال 1395 می باشد.

ذدر این تحقیق پایداری سه الگوی تولید شامل انتشار گازهای گلخانه ای، انرژی مصرفی و هزینه های تولید مرکبات در استان مازندران شامل پرتغال و نارنگی مورد تحلیل قرار گرفت. رابطه بین انرژی های ورودی و عملکرد با استفاده از تابع تولید کاب-داگلاس و روش تحلیل حساسیت، ضرایب انتشار گازهای گلخانه ای از منابع معتبر و تحلیل هزینه ها براساس شاخص های اقتصادی بوده است. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که دو نهاده کود شیمیایی و سوخت به ترتیب با 5/48 و 9/16 درصد، پرمصرف ترین نهاده ها و دو نهاده کود حیوانی و سوخت با 30/43 و 50/18 درصد، بیش ترین انتشار گازهای گلخانه ای را در تولید مرکبات داشتند. نتایج روش تحلیل حساسیت نشان داد با افزایش یک مگاژول در انرژی نهاده های ورودی، به ترتیب نهاده ماشین آلات و آب آبیاری، بیشترین تاثیر مثبت را بر روی عمکلرد مرکبات داشته اند. نتایج تحلیل اقتصادی نشان داد که سه نهاده نیروی کار، سموم شیمیایی و کودهای شیمیایی به ترتیب با 32/39، 51/28 و 89/22 درصد بیشترین هزینه های متغیر را شامل شدند. در انتها راهکارهای لازمه به منظور بهبود الگوی سه گانه پایداری مورد مطالعه در راستای دست یابی به اهداف سیاستی توسعه پایدار در تولید مرکبات پیشنهاد گردید.

دستیابی به بهره وری و کارایی بالا در صنعت توزیع برق کشور با توجه به وضعیت این صنعت ضروری بوده و از طرف دیگر مسئله اصلی در رویکردهای تنظیم مقررات انگیزشی استفاده از یک معیار مناسب جهت اندازه گیری کارایی و رشد بهره وری است. این شاخص در تنظیم مقررات انگیزشی فاکتور X بوده که هدف اصلی این تحقیق اندازه گیری آن در صنعت توزیع برق ایران است. به منظور دسترسی به هدف تحقیق از داده های شرکت های توزیع برق ایران در دوره زمانی 1383 تا 1393 و یک مدل ارائه شده برای تحلیل پوششی داده ها با وجود نهاده های قابل کنترل و غیر قابل کنترل و ستاده های مطلوب و نامطلوب استفاده شد. نتایج مربوط به محاسبه شاخص بهره وری مشخص کردند که شرکت های توزیع برق کارا باید هر ساله 06/3 درصد بهره وری کل عوامل تولید خود را رشد دهند. شرکت هایی که کارا نیز نبوده اند بایستی بیشتر از 06/3 درصد بهره وری کل عوامل تولید خود را رشد دهند. بیشترین مقدار فاکتور X در دوره زمانی 1383 تا 1393 مربوط به شرکت توزیع برق شمال کرمان بوده که 0703/0 بدست آمده است که نشان می دهد تنظیم کننده باید به دنبال 03/7 درصدی در بهره وری شرکت توزیع برق شمال کرمان باشد.