پیاورد سلامت
سال:1399 | دوره:14 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: رایانش مه بستری مجازی است که موجبات ذخیره سازی، محاسبه و خدمات شبکه ای بین مراکز داده ابری و ابزارهای نهایی را فراهم می کند. رایانش مه با سیستم های نظارت فوری حوزه ی پزشکی منطبق است در چنین سیستم هایی حجم انبوه داده از حسگرهای محیطی و زیستی متعددی به دست می آید. از سوی دیگر ساختار باز و توزیع شده ی رایانش مه در برابر تهدیدات امنیتی، آسیب پذیر و ضعیف است. از همین رو هدف این پژوهش شناسایی چالش های امنیتی رایانش مه در حوزه ی سلامت است. روش بررسی: این پژوهش از نوع آمیخته و کاربردی است که در سه مرحله در بهار 98 انجام گردید. در مرحله ی اول با استفاده از روش تحلیل محتوا، کدهای امنیتی فناوری رایانش مه از بین منابع کتابخانه ای شناسایی گردید. در مرحله ی دوم نظر متخصصان فناوری اطلاعات متشکل از 12 نفر شاغل در حوزه ی سلامت با استفاده از روش دلفی ارزیابی گردید. در نهایت با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی، کدهای امنیت رتبه بندی گردید. یافته ها: با توجه به نتایج حاصل از تحلیل سلسله مراتب فازی حملات شبکه (0/31)، ارتباطات امن (0/23)، تشخیص هویت و کنترل دسترسی (0/19)، اعتماد (0/15) و حریم خصوصی (0/12) در عوامل امنیتی رایانش مه دارای بیشترین اهمیت بودند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش می توان اذعان داشت که حملات شبکه و ارتباطات امن، مهمترین چالش های به کارگیری رایانش مه در حوزه ی پزشکی محسوب می شوند؛ به دلیل اینکه گره های شبکه مه معمولا در نقاط مختلفی با محافظت ضعیف تر مستقر می شوند؛ از همین رو ممکن است با حمله ی بدافزارهای مختلفی روبه رو شوند. در نتیجه سیاستگذاران باید به نقش این چالش ها در پیاده سازی رایانش مه آگاه باشند.

زمینه و هدف: باتوجه به روند صعودی سالمندی و نیز آسیب پذیری این گروه در مقابل بیماریها و هزینه های سلامت، تعیین میزان مواجهه ی خانوارهای سالمندان با هزینه های کمرشکن سلامت اهمیت می یابد. روش بررسی: بروز و شدت هزینه های کمرشکن سالمندان در سطح استانی و پنجک های درآمدی محاسبه شد، با استفاده از آزمون chi-square ارتباط متغیرهای اقتصادی-اجتماعی خانوار با میزان مواجهه تعیین شد. حجم نمونه شامل 9103 سالمند بالای 65 سال بود که اطلاعات خود و خانوارهای آنها از ریزداده های هزینه درامد خانوار مرکز آمار در سال 1395 استخراج شد. تحلیل با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفت. یافته ها: میزان مواجهه ی خانوارهای دارای سالمند روستایی (9/74 درصد) بیشتر از شهری (6/2 درصد) بود، شدت مواجهه نیز در روستا بیشتر از شهر بود. در هر دو گروه، بیشترین میزان مواجهه در پنجک دوم و کمترین در پنجک پنجم درامدی بود. خانوارهای سالمندان در استان هرمزگان بیشترین و کهگیلویه و بویراحمد کمترین میزان مواجهه را داشتند. تعداد سالمندان در خانواده، محل زندگی، وضعیت اشتغال، بعد خانوار، هزینه های شیمی درمانی، ترک اعتیاد، ارتوپدی، داروهای خاص، مخارج مصرفی خانوار و میزان پرداخت از جیب بابت خدمات سلامت ارتباط آماری معناداری با مواجهه داشتند اما سواد فرد سالمند، بیمه، وضعیت زناشویی و وجود فرد زیر 12 سال در خانواده ارتباط آماری معناداری با میزان مواجهه نشان ندادند. نتیجه گیری: بیشتر بودن میزان و شدت مواجهه ی سالمندان روستایی نسبت به شهری و بالاتر بودن مواجهه در سالمندان فقیرتر نشان دهنده ی ناعادلانه بودن توزیع منابع مالی در نظام سلامت و نیازمند اتخاذ تصمیمات هدفمند سیاستگذاران برای این گروه ها می باشد.

زمینه و هدف: برنامه ریزی استراتژیک علم و هنر تحلیل استراتژیک و پیش بینی تغییرات محیط داخل و خارج سازمان، تعیین اهداف استراتژیک، توسعه ی استراتژی های مناسب و تخصیص بهینه ی منابع برای دستیابی به مزیت برتری است. برنامه ریزی استراتژیک نقش بسزایی در ارتقای عملکرد بیمارستان ها دارد. بیمارستان های ایران با چالش هایی در برنامه ریزی استراتژیک مواجه هستند. این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر بر موفقیت برنامه ریزی استراتژیک انجام شد. روش بررسی: این مطالعه ی کیفی با روش پدیدارشناسی و استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 47 نفر از اعضای کمیته برنامه ریزی استراتژیک 17 بیمارستان استان تهران در سال 1395 انجام شد. داده های پژوهش با روش تحلیل موضوعی تحلیل شدند. تعداد 44 عامل موفقیت برنامه ریزی استراتژیک در بیمارستان ها شناسایی و در قالب 8 موضوع اصلی و 23 موضوع فرعی دسته بندی شدند. یافته ها: اعتقاد به مفید بودن برنامه ی استراتژیک، توجیه مدیران و کارکنان نسبت به ضرورت برنامه ریزی استراتژیک، حمایت مدیران ارشد، تشکیل تیم مناسب برنامه ریزی استراتژیک، انتخاب مدل مناسب برنامه ریزی استراتژیک، تقویت روحیه کارگروهی، ترویج فرهنگ خلاقیت، توان مندسازی و مشارکت فعال کارکنان، تامین منابع مورد نیاز، ایجاد سیستم اطلاعاتی مناسب، توسعه ی سیستم مدیریت فرایندهای کاری و بیمار محوری برای تدوین و اجرای موفق برنامه ی استراتژیک در بیمارستان ها ضروری است. نتیجه گیری: تقویت مدیریت و رهبری، برنامه ریزی صحیح، فرهنگ سازمانی مناسب، یادگیری سازمانی و مدیریت صحیح کارکنان، مشتریان، منابع و فرایندها منجر به موفقیت برنامه ریزی استراتژیک خواهد شد. مدیران باید از مدل متناسب با ساختار و فرهنگ بیمارستان ها برای برنامه ریزی استراتژیک استفاده کرده، مشارکت فعالی در برنامه ریزی استراتژیک داشته باشند، منابع لازم را تامین کنند و فرایند اجرای استراتژی را مدیریت و رهبری کنند.

زمینه و هدف: شیوع شکستگی های استیوپروتیک که به ناخوشی و مرگ ومیر در سالمندان می انجامد، در جهان رو به افزایش است. برنامه های کاربردی در سلامت همراه، با توانمندسازی بیماران باعث افزایش مشارکت آنان در مدیریت سلامت خودشان می گردد. این موضوع در بهبود نتایج بهداشتی در بیماری های مزمن اهمیت بسیاری دارد. به همین جهت این مطالعه، با هدف ایجاد برنامه کاربردی خودمدیریتی موبایل برای بیمارانی با شکستگی های استیوپروتیک انجام گرفت. روش بررسی: در مطالعه ی توصیفی-توسعه ای حاضر، ابتدا داده های لازم برای پژوهش از طریق جستجو در منابع کتابخانه ای، گایدلاین ها و مرور برنامه های کاربردی جمع آوری گردید. سپس از پرسشنامه ای جهت اعتبارسنجی و تعیین اهمیت این عناصر از دیدگاه پزشکان استفاده شده و طراحی منطقی برنامه کاربردی با استفاده از داده های به دست آمده صورت گرفت. در نهایت، برنامه کاربردی در محیط Android studio ایجاد و سپس ارزیابی شد. یافته ها: بخش های اصلی برنامه شامل اطلاعات پیشگیری از بیماری، ابزار ارزیابی خطر شکستگی و اطلاعات مربوط به خودمدیریتی در مراقبت شکستگی های استیوپروتیک می باشد که خود دارای دو بخش شکستگی لگنی و سایر شکستگی ها می باشد. هم چنین، امکاناتی مانند امکان تنظیم برنامه ی ورزشی، یادآورها و پرونده پزشکی را فراهم می آورد. درنهایت عملکرد برنامه کاربردی ارزیابی شده و مطابق انتظارات بود. نتیجه گیری: این برنامه ی کاربردی دارای محتوای معتبر است و می تواند برای کمک به بیماران با شکستگی های استیوپروتیک به منظور مدیریت بیماری و یادگیری مهارت های خودمدیریتی استفاده گردد.

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تولیدات علمی اعضای هیات علمی رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های دولتی ایران در شبکه ی اجتماعی علمی ResearchGate و رابطه ی آن بر تولیدات علمی آنان در پایگاه های اطلاعاتی و موتورهای جستجو است. روش بررسی: این پژوهش از منظر هدف کاربردی، و از نظر روش شناسی پیمایشی و با رویکرد آلتمتریکس می باشد. جامعه ی آماری پژوهش متشکل از 118 نفر از اعضای هیات علمی رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی فعال در شبکه ی اجتماعی-علمی ResearchGate از 29 دانشگاه دولتی در کشور بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون، تی مستقل، کروسکال والیس استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که نویسندگان دانشگاه های اصفهان، علوم پزشکی تهران و شهید چمران اهواز به لحاظ شاخص های آلتمتریکس، فعال ترین اعضای هیات علمی در ResearchGate هستند. از لحاظ نمره ی RG اعضای هیات علمی با مرتبه دانشیاری به نسبت تعداد، عملکرد بهتری دارند. همچنین همبستگی مثبت بین شاخص های آلتمتریکس شبکه ی اجتماعی-علمی ResearchGate و شاخص های علم سنجی پایگاه استنادی Scopus و Google Scholar وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به اینکه همبستگی مثبت میان شاخص های آلتمتریکس در ResearchGate با شاخص های علم سنجی در Google Scholar و Scopus وجود دارد، بنابراین رویت پذیری آثار علمی آنان و بهبود شاخص های استنادی در پایگاه های اطلاعاتی را نیز به دنبال دارد.

زمینه و هدف: تنبلی چشم یکی از مهمترین علل نابینایی، ضعف بینایی یک طرفه در کودکان، جوانان و افراد میانسال است. هدف پژوهش حاضر، طراحی و تولید یک بازی جدی در راستای درمان این اختلال و بررسی تاثیر استفاده از آن بر میزان حدت بینایی در کودکان می باشد. روش بررسی: در این مطالعه ی تحلیلی-مداخله ای، تعداد 60 نفر همگی مبتلا به اختلال تنبلی چشم یک طرفه در دو گروه آزمون و یک گروه کنترل وارد مطالعه گردیدند. جهت انجام مداخله از ابزار تولید شده با نام سیگما (تحت تلفن هوشمند) استفاده گردید. حدت بینایی نمونه ها پیش و پس از مداخله اندازه گیری شد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: حدت بینایی چشم تنبل 12 نمونه (63 درصد) در گروه آزمون یک بهبود یافته و در 7 نمونه (37 درصد) تغییری مشاهده نگردید. در گروه آزمون دو، حدت بینایی چشم تنبل 11 نمونه (65 درصد) بهبود یافته و در 6 نمونه (35 درصد) تغییری نکرده بود. در گروه کنترل، حدت بینایی چشم تنبل 5 نمونه (27 درصد) بهبود یافته و در 13 نمونه (72 درصد) ثابت مانده بود. یافته ها اختلاف معنی داری را در تعداد نمونه های بهبود یافته میان گروه های آزمون و کنترل در سطح (0/05≥ p) نشان می دهد. نتیجه گیری: استفاده از مجموعه بازیهای سیگما به تنهایی یا در کنار سایر روش های درمانی می تواند منجر به بهبود حدت بینایی در چشم تنبل کودکان گردد.

زمینه و هدف: در حال حاضر ابزار سلامت الکترونیک به عنوان یک ابزار ارتباطی و آموزشی موثر در سلامت به منظور مدیریت شرایط حساس، شناخته شده است. این مطالعه با هدف بررسی سطح سواد سلامت الکترونیک بیماران مراجعه کننده به یک بیمارستان نظامی منتخب به انجام رسید. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه ی توصیفی-تحلیلی است که در سال 1398 بر روی 204 نفر از بیماران مراجعه کننده به یک بیمارستان نظامی منتخب در شهر تهران به انجام رسید. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسش نامه ی اطلاعات دموگرافیک و پرسش نامه ی سواد سلامت الکترونیک بود که توسط بیماران تکمیل گردید. در این مطالعه، جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده گردید و سطح معنی دار آماری کمتر و مساوی 0/05 در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین نمره ی سواد سلامت الکترونیک بیماران 5/47± 29/28 به دست آمد. سطح سواد سلامت الکترونیک بیماران با مدارک تحصیلی مختلف تفاوت معنی داری با یکدیگر دارند؛ همچنین سواد سلامت الکترونیک بیمارانی که به میزان متفاوتی از اینترنت استفاده می کنند، اختلاف معنی داری با یکدیگر داشتند. سواد سلامت الکترونیک بیماران همبستگی معنی داری با میزان تحصیلات (0/169=r، 0/02=p) و میزان استفاده ی آنان از اینترنت (0/328=r، 0/001>p) دارد. نتیجه گیری: تحصیلات بالاتر با سطح سواد سلامت الکترونیک بالاتر همراه است و می توان با ایجاد زمینه های آموزش استفاده از اینترنت به منظور دستیابی به اطلاعات سلامت، سطح سواد سلامت الکترونیک بیماران را بهبود بخشید.

زمینه و هدف: بیماری های قلبی عروقی بخصوص آترواسکلروز از علل اصلی کاهش سن مرگ ومیر در کشورهای درحال توسعه آسیایی و غرب آسیا می باشد، هدف از این پژوهش بررسی تاثیر هشت هفته تمرین هوازی بر نیمرخ لیپیدی و فیبرینوژن سرم مردان میانسال مبتلا به نارسایی قلبی بود. روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی، 20 آزمودنی مرد با دامنه سنی50 تا60 سال که دارای نارسایی قلبی کلاس 1 تا 3 و همچنین توان قلبی کمتر از 45 درصد بودند، به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شدند. برنامه تمرین هوازی شامل هشت هفته با تواتر سه جلسه در هفته و با شدت 40 تا 70 درصد حداکثر ضربان قلب انجام دادند. نمونه های خونی در حالت ناشتا، قبل و بعد از هشت هفته از همه آزمودنی ها گرفته شد. داده ها با استفاده از Paired Sample t-test و Independent Sample t-test تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد بعد از هشت هفته مداخله تغییرات میانگین های HDL، نسبت TC/HDL و فیبرینوژن از لحاظ آماری معنی دار بود، از طرفی تغییرات میانگین های LDL، TG، TC وLDL/HDL تفاوت معنی داری نشان نداد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد انجام دادن تمرینات هوازی می تواند در کنار درمان دارویی به عنوان شیوه مناسب در عدم پیشرفت عوامل ایجادکننده بیماری های قلبی عروقی در افراد مبتلا به نارسایی قلبی مفید باشد.