توسعه اجتماعی
سال:1393 | دوره:8 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

امروزه سرمایه اجتماعی را یکی از اجزای ثروت ملت ها و توسعه پایدار، یکی از ابزارهای ظرفیت سازی در اجتماعات، تدبیری برای پیشگیری و کاهش مشکلات اجتماعی و عاملی برای موفقیت برنامه های رفاه اجتماعی و ارتقاء سلامت فردی واجتماعی می دانند و در ارتباط با توسعه مناطق روستایی سرمایه اجتماعی ابزاری برای ارتقاء درآمد، کاهش فقر، مدیریت پایدار منابع، ارتقاء انگیزش، مشارکت فعال در تصمیم گیری، ارتقاء شاخص های سلامت، توانمندسازی و ... محسوب می شود. هدف این مقاله تجزیه، تحلیل و بررسی اثرات سرمایه اجتماعی در توسعه مناطق روستایی می باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق آن، از نوع تحقیقات توصیفی ـ تبیینی است؛ که در آن با استفاده از نمونه گیری تصادفی از طریق فرمول کوکران، 197 نفر از روستاییان ساکن در مناطق روستایی شهرستان مشگین شهر انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه است که برای تعیین روایی محتوای آن از نقطه نظرات کارشناسان مختلف نیز استفاده شد و پایایی آن با بهره گیری از فرمول کرونباخ ـ آلفا (a>0.83) محاسبه گردید. نتایج نشان می دهد مهم ترین متغیرهای تاثیرگذار سرمایه اجتماعی در توسعه مناطق روستایی شامل چهار مولفه (اقتصادی، مشارکتی، کنش متقابل و محیطی) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این چهار عامل 61.16 می باشد.

نشاط و شادمانی، پدیده ای اجتماعی است که نظریه پردازان مختلف با دیدگاه های متفاوتی به آن نگریسته اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان نشاط و عوامل اجتماعی موثر بر آن انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل شهروندان استان خوزستان در تابستان 1390 است که 15 تا 65 سال سن دارند. با توجه به تنوع جامعه آماری و گستردگی استان، نمونه گیری به صورت چند مرحله ای انجام شد و بر این اساس حجم نمونه 987 نفر انتخاب گردید. برای سنجش میزان نشاط از پرسشنامه جامع آکسفورد پس از انجام آزمون پایایی استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که میزان نشاط در بین 1.9 درصد از پاسخگویان در حد کم و در مقابل 19.5 درصد از میزان نشاط بالایی برخوردارند؛ همچنین 78.6 درصد از پاسخگویان نیز دارای میزان نشاط متوسط هستند. بنابراین به طور کلی می توان گفت که پاسخگویان از میزان نشاط متوسط رو به بالایی برخوردار هستند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیری نیز نشان می دهد که احساس آنومی، احساس امنیت، اعتماد اجتماعی، دینداری، احساس محرومیت و سن تاثیر معنی داری بر میزان نشاط اجتماعی داشته اند، به نحوی که این 6 متغیر با توجه به ضرایب b به ترتیب بیشترین تاثیر را بر متغیر وابسته داشته اند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر چابکی سازمانی در دانشگاه های دولتی استان خوزستان (مورد مطالعه: دانشگاه شهید چمران اهواز) انجام شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات اعضای هیات علمی دانشگاه و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضرایب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. جامعه آماری پژوهش شامل 160 نفر اعضای هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز می باشد که با کمک جدول کرجسی مورگان و روش نمونه گیری تصادفی، نمونه ای متشکل از 114 نفر تعیین گردید. داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و LISREL مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین دیدگاه اعضای هیات علمی با مدرک تحصیلی، سن و سابقه خدمت متفاوت در خصوص چابکی سازمانی تفاوت آماری معناداری وجود ندارد. بین دو دسته عوامل داخلی و بیرونی اثرگذار بر فناوری اطلاعات با چابکی سازمانی رابطه وجود دارد و همچنین عوامل بیرونی اثر بیشتری بر چابکی سازمانی داشته است.

رفتارهای پرخطر یکی از بزرگ ترین معضلات در دنیای کنونی است که موجب تهدید جدی ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی می گردد. هدف از این مقاله بررسی تاثیر کیفیت زندگی بر امنیت رفتاری دانشجویان می باشد نمونه مورد نظر 300 (156 نفر دانشجوی دختر و 144 نفر دانشجوی پسر) دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت بوده که به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات مقیاس رفتارهای پرخطر (YRBSS) و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL-BREF) بوده است. داده ها با استفاده از آزمون T.TEST و ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که بین رفتارهای پرخطر دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری در سطح (P<0.001) وجود داشته است. پسران بیشتر از دختران به رفتارهای پرخطر دست می زنندو در مقایسه با دختران از کیفیت زندگی پایین تری برخوردارند و این اختلاف در سطح (P<0.05) معنادار بوده است. بین کیفیت زندگی پسران و دختران با رفتارهای پرخطر آنها همبستگی معکوس و معنی داری وجود دارد.

امروزه کشورهای در حال توسعه به منظور تقویت زیربناهای اقتصادی ـ اجتماعی، رفع عدم تعادل های منطقه ای و در نهایت نیل به توسعه منطقه ای پایدار، نیازمند شناسایی و نحوه توزیع امکانات، تسهیلات و منابع می باشند؛ به طوری که، به گزارشات UNDP ایران به لحاظ گروه بندی شاخص HDI جزء کشورهای دسته دوم یعنی توسعه زیاد قرار دارد؛ منطقه شهری یزد، مانند دیگر شهرها در درون خود دارای عدم تعادل در محلات می باشد؛ بنابراین پژوهش حاضر از نوع کاربردی ـ توسعه ای و روش بررسی آن پیمایشی در پی این هدف است که گستره توسعه و فقر شهری را با دو مدل HDI و GIS در 50 محله در منطقه شهری یزد الویت بندی و معرفی نماید؛ که با مطالعه و برررسی های صورت گرفته نتایج هر دو مدل پژوهش نشان می دهد محلات حسن آباد، فردوگاه و کشتارگاه دارای حداقل توسعه و در مقابل محلات امام شهر و صفائیه حداکثر توسعه به عبارتی حداقل محرومیت را در منطقه شهری یزد دارا می باشند.

امروزه در ارتباط با موضوع توسعه اجتماعی و فرهنگی، مساله کیفیت زندگی و میزان رضایت افراد از ابعاد و جنبه های مختلف شان اهمیت فراوانی یافته است. توسعه اجتماعی از یک طرف میزان رفاه و برخورداری افراد را بالا می برد از سوی دیگر نقش بارزی در ارتقاء سطح زندگی شهروندان دارد. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر برخی عوامل اجتماعی بر کیفیت زندگی زنان بر اساس پرسشنامه سازمان جهانی بهداشت در شهر مشهد می باشد. پژوهش حاضر در سال 1393 بر اساس روش پیمایشی در بین زنان 15 تا 45 ساله کلان شهر مشهد با توجه به حجم نمونه 391 نفر بر اساس فرمول کوکران و نمونه گیری تصادفی ساده و خوشه ای در مناطق شهری مشهد به انجام رسیده است. آلفای کرانباخ (70%) می باشد. این تحقیق با توجه به تحقیقات انجام شده در این زمینه شاخص سلامت همگانی زنان کلان شهر مشهد بیشترین اهمیت را داشته، مشکلات روحی بیشترین دغدغه زنان بوده و متاسفانه میانگین مقیاس های مربوطه از حد متوسط پایین بوده است. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که بین کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی (r=0.54)، پایگاه اجتماعی (r=0.53)، سن (r=0.51)، وضعیت تاهل (r=0.40)، سطح تحصیلات (r=0.32)، وضعیت اشتغال (r=0.25) به ترتیب بیشترین اثر را بر کیفیت زندگی زنان جامعه مورد مطالعه دارد. بر این اساس تشویق به مشارکت اجتماعی، ارائه تسهیلات سلامت عمومی، روانی و اجتماعی،گسترش خدمات مشاوره ای، توانمندسازی خلاقیت ها، حمایت و ترویج کارگاه های خوداشتغالی خانگی، تشویق به تحصیلات عالیه، ارتقاء شاخص های سرمایه اجتماعی و امنیت اجتماعی، افزایش سرانه فضاهای فراغتی و ... را مورد برنامه ریزی قرار دهند.

در عصر حاضر، فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی هم چون اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی نقش مهمی در زندگی افراد به ویژه جوانان ایفا می کنند. به همین خاطر، بسیاری از اندیشمندان اجتماعی این مساله را مطرح می کنند که اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی زندگی افراد را تغییر می دهند، اما در چگونگی این تغییر و مثبت و منفی بودن آن اختلاف نظر وجود دارد؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر مطالعه این امر است که آیا حضور در شبکه اجتماعی فیس بوک باعث انزوای اجتماعی کاربران می شود؟ یا باعث گسترش روابط اجتماعی کاربران خود می شود؟ نوشتار حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از روش نمونه گیری داوطلبانه و در دسترس و بهره گیری از پرسش نامه اینترنتی محقق ساخته صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش را جوانان 34-18 سال کاربر فیس بوک شهر تبریز تشکیل می دهند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین مدت زمان عضویت، میزان استفاده، میزان مشارکت و فعالیت، استفاده هدف مند از فیس بوک و انزوای اجتماعی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد؛ اما بین استفاده غیر هدف مند (انجام بازی های آنلاین و دیدن صفحات غیراخلاقی در فیس بوک) از فیس بوک و انزوای اجتماعی، همبستگی مستقیم و معناداری وجود دارد.

بدون تردید یکی از عوامل موثر بر توسعه اجتماعی، اخلاق کار افراد و یکی از عوامل موثر بر رفتار و نگرش انسان ها، دینداری است. افرادی که مذهب در زندگیشان نقش پررنگ تری دارد احتمالا تمایل و علاقه بیشتری برای رعایت معیارهای اخلاقی، نظم و انضباط، و مسوولیت پذیری داشته باشند. این تحقیق با هدف بررسی رابطه بین میزان دینداری و اخلاق کار کارمندان ادارات دولتی مستقر در شهر اقلید انجام گرفته است. مطالعه به روش پیمایش با استفاده از نمونه گیری طبقه بندی انجام گرفت. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه و از یک نمونه 300 نفری از 42 اداره دولتی مستقر در شهر اقلید استان فارس گردآوری شده است. توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب شاخص های مختلف دینداری و اخلاق کار نشان دهنده شاخص بالاتر از حد متوسط میزان دینداری و اخلاق کار در جمعیت مورد مطالعه است. ماتریس ضرایب همبستگی بین متغیرهای دینداری با اخلاق کار نشان می دهد که همبستگی متغیرهای دینداری اعتقادی (r=0.212)، دینداری مناسکی (r=0.338)، دینداری تجربی (r=0.165) و دینداری پیامدی (r=0.346) با اخلاق کار در سطح 0.01 معنی دار است؛ همچنین نتایج حاصل از مدل تبیینی تحلیل مسیر نشان داد که متغیر دینداری پیامدی با ضریب مسیر 0.35 توانسته است به طور مستقیم و دینداری اعتقادی با ضریب مسیر 0.13، دینداری مناسکی با ضریب مسیر 0.18 و دینداری تجربی با ضریب مسیر 0.02 به طور غیر مستقیم بر متغیر وابسته (اخلاق کار) تاثیر گذارد. در مجموع با توجه به مقدار R2 مدل (0.119) مشخص گردید که متغیرهای مستقل این پژوهش تقریبا 12 درصد از تغییرات متغیر اخلاق کار را در کارمندان تبیین می کنند.