مجله علوم و فنون دریایی
سال:1397 | دوره:17 | شماره:3 |تعداد مقالات:6

جنگل های مانگرو در ایران اهمیت خاصی دارند. این تحقیق باهدف شناسایی و رتبه بندی عوامل تخریب جنگل های مانگرو انجام شده است. نتایج این تحقیق می تواند مبنای استواری برای درک شرایط پیش روی جنگل های مانگرو باشد و باعث بهبود مدیریت و حفاظت جنگل های مانگرو شود. در این پژوهش به منظور شناسایی و رتبه بندی عوامل تخریب از روش تصمیم گیری چند معیاره Promethee II استفاده شد. رتبه بندی عوامل طبیعی تخریب جنگل های مانگرو نشان داد، آفات با وزن 71/0 به عنوان مهم ترین عامل مطرح است و پس ازآن طوفان و باران اسیدی به ترتیب با اوزان 20/0 و 095/0 در رتبه های بعدی قرار دارند. نتایج نشان داد وزن عوامل تخریب انسانی بیش از پنج برابر عوامل تخریب طبیعی است. در مورد عوامل مخرب انسانی آلودگی های نفتی با وزن 226/0 به عنوان مهم ترین عامل مطرح است و پس از آن پسماندهای صنعتی و شهری، توسعه اسکله ها و بنادر، عدم ارزیابی زیست محیطی در پروژه ها، عملکرد ضعیف درزمینه ترویج، سرشاخه زنی برای تامین علوفه، آبزی پروری و تامین سوخت به ترتیب با اوزان 19/0، 182/0، 136/0، 128/0، 082/0، 043/0 و 041/0 در رتبه های بعدی قرار دارند. نتایج این پژوهش نشان داد اصلی ترین عامل تخریب جنگل های مانگرو در منطقه مورد مطالعه آلودگی های ناشی از مواد نفتی و پسماندهای صنعتی و شهری است. ازآنجایی که جنگل های مانگرو در ایران نزدیک ذخایر و پروژه های عظیم نفتی و گازی قرار دارد، فرآیند استحصال، تبدیل و حمل ونقل این منابع و توسعه شهری بدون در نظر گرفتن ارزیابی های زیست محیطی بر اکوسیستم جنگل های مانگرو در منطقه اثرات زیانباری دارد.

خانواده شوورت ماهیان (Sillaginids) از راسته سوف ماهی سانان (Perciformes)، نامزد مناسبی برای آبزی پروری در مناطق مصبی و کم عمق به شمار می روند. این خانواده دارای دست کم سه گونه در آبهای خلیج فارس می باشد. بررسی ژنتیکی گونه غالب این خانواده، شوورت ماهی نقره ای Sillago sihama با استفاده از ژن COI مورد ارزیابی قرار گرفت. در این بررسی، تعداد 10 نمونه از گونه مورد نظر از سواحل هر یک از استان های بوشهر و هرمزگان صید، شناسایی ریخت شناختی و بررسی ملکولی گردید. استخراج DNA با استفاده از روش اصلاح شدهCTAB انجام شد. جهت انجام واکنش های زنجیره ای پلیمراز از آغازگرهای جهانیFISH F1 وFISH R1 استفاده گردید. نتایج حاصل از تعیین توالی نشان داد که قطعه تکثیر شده، ٦ 2٧ جفت باز طول دارد. نتایج BLAST نشان دهنده همانندی بالا به گونه شوورت ماهی نقره ای بود، بنابراین داده های ملکولی منبطق بر رده بندی ریخت شناختی این گونه بود. فاصله ژنتیکی کلی بین نمونه های دو ناحیه مذکور بر اساس Kimura 2-parameter، با استفاده از نرم افزار مگا ٠ 2/٠ گردید. ترسیم درخت فیلوژنتیکی به روش پیوند همجواری (NJ) در مقابل برون گونه (Acanthopagrus latus) نشان داد نمونه های دو استان از همدیگر قابل تفکیک نیستند. با توجه به نتایج بدست آمده، نمونه های بررسی شده دارای تبادل ژنی بالا هستند و تمایز بالایی میان دو استان هرمزگان و بوشهر ندارند. بنابراین درباره گونه شوورت ماهی نقره ای نمی توان دو جمعیت مجزا را بر اساس داده های این بررسی در نظر گرفت.

به منظور بررسی وضعیت آلودگی ماهی سیم دریای خزر, Abramis brama, به انگل لیگولا اینتستینالیس در استان گلستان تعداد 92 نمونه ماهی از دو منطقه گرگانرود (61 نمونه) و دریاچه آلاگل( 31 نمونه) مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج این مطالعه، میزان شیوع آلودگی به پلروسرکوئید انگل لیگولا اینتستینالیس در ماهیان سیم دریاچه آلاگل برای ماهیان نر، ماده و مجموع نر و ماده به ترتیب 88/5 %، 14/7% و 45/6% و همچنین در ماهیان سیم مورد بررسی در حوزه گرگانرود برای ماهیان نر، ماده و مجموع نر و ماده به ترتیب 22/22%، 47/26% و 59/24% ثبت گردید؛ که بر اساس بررسی های آماری میزان شیوع آلودگی انگل در ماهیان رودخانه گرگانرود بالاتر ثبت گردید ( 05/0˂ P). میانگین شدت آلودگی در ماهیان آلوده در دو منطقه دریاچه آلاگل و گرگانرود به ترتیب 1/2 ± 5/2 و 25/1 ± 00/2 در هر ماهی آلوده ثبت گردید که در بررسی های آماری اختلاف معنی دار بین شدت آلودگی در دو منطقه یاد شده مشاهده نگردید ( 05/0> P). اندازه انگل های جداسازی شده بین 6 تا 64 سانتیمتر متغیر بود. در مجموع میزان شیوع آلودگی به انگل لیگولا و شدت آلودگی برای مجموع دو منطقه یاد شده در استان گلستان در این بررسی به ترتیب 48/18% و 26/1± 05/2 عدد (برای هر ماهی آلوده) اندازه گیری گردید. بر اساس بررسی های آماری اختلافی بین مقادیر شیوع آلودگی و شدت آلودگی در دو جنس نر و ماده مشاهده نگردید (P>0. 05).

جبهه ها مناطق باریکی هستند که به علت اختلاف در چگالی، شوری یا دما در مرز بین دو توده ی آب تشکیل می شوند. در این مطالعه، با استفاده از داده های دمای سطح دریای ماهواره ی مودیس به صورت ماهانه در سال های 2013 تا 2014، با اعمال فیلتر گوسین و الگوریتم شناسایی لبه ای کنی (Canny)، جبهه های دمایی حوالی ساحل در دریای عمان و خلیج فارس شناسایی شدند. نتایج نشان دادند که حضور جبهه-ها در ماه های پاییزی اکتبر، نوامبر و دسامبر و نیز ماه های ژانویه و می در 2013 و در ماه های ژانویه، نوامبر و دسامبر در 2014 در جنوب ایران محسوس تر است. در دریای عمان به علت مونسون زمستانی در ماه های سرد سال نظیر دسامبر، ژانویه و فوریه تعداد جبهه ها حداقل و به علت مونسون تابستانی در ماه های گرم سال یعنی ژوئن، ژوئیه و اوت تعداد جبهه ها حداکثر است. جبهه ی پایدار و منسجمی در نزدیکی اروند رود در خلیج فارس دیده شد که حضورش در ماه های سرد سال بیشتر است. در ماه های زویئه، اوت و آوریل 2013 و 2014 این جبهه تقریبا ناپدید می شود. یک جبهه ی پایدار دیگر نیز در دریای عمان و در جنوب افغانستان شناسایی شد. بیشترین حضور این جبهه در 2013 در ماه های گرم ژوئن، سپتامبر، اکتبر و می و در 2014 در ژوئن، اوت و اکتبر است.

شناور های تندروی پروازی با کاربری های گسترده و گوناگون تفریحی، ورزشی، تجاری و نظامی، به طور معمول دارای سرعت بالای 30 گره دریایی می باشند. با توجه به محدودیت های طراحی، به کارگیری سیستم نیروی محرکه در شناور های تندروی پروازی، یک موضوع بسیار کلیدی و حساس می باشد که با در نظر گرفتن ویژگی های مطلوب پروانه های نیمه مغروق، استفاده از آنها در سیستم پیش رانش این دسته از شناور ها، کاربرد زیادی پیدا کرده است. بازده بالا، عدم محدودیت برای افزایش قطر پروانه، حذف مقاومت تجهیزات ضمیمه پروانه و عملکرد مناسب از لحاظ کاویتاسیون، نمونه هایی از این ویژگی ها هستند. دست یابی به مناسب ترین راندمان و تراست موردنیاز، مستلزم تعیین دقیق ضرایب هیدرودینامیکی تراست و گشتاور می باشد. با توجه به اهمیت تعیین این ضرایب و وابستگی آن ها به پارامترهای فیزیکی و هندسی گوناگون، شناخت تاثیر این پارامترها بر ضرایب هیدرودینامیکی ضروری می باشد؛ لذا در این پژوهش با استخراج داده های آزمون های تجربی و با روش تحلیل حساسیت، مقدار وزن هر پارامتر و تأثیر متقابل پارامترها بر عملکرد پروانه ی نیمه مغروق به منظور ارزیابی ضرایب هیدرودینامیکی تراست، گشتاور و در نتیجه بازده پروانه، مورد نظر بوده است. براساس نتایج به دست آمده، دو پارامتر زاویه ی اسکیو و نسبت گام در مقایسه با دیگر پارامترها، بیشترین تأثیر را در تغییر راندمان پروانه دارند؛ درحالی که تغییر پارامتر نسبت مغروقیت، تاثیری چندانی در راندمان پروانه و تغییر آن نخواهد داشت.

بیوسنتز نانوذرات بخش مهمی از رشته نانوتکنولوژی محسوب می شود که از نظر اقتصادی به صرفه بوده و یک روش دوستار طبیعت است که نسبت به روش های فیزیکی و شیمیایی مزایای بیشتری دارد. در این تحقیق برای اولین بار روشی سبز برای تولید نانوذرات آلفا آلومینیوم اکسید با استفاده از جلبک سارگاسوم نوعIlicifolium بعنوان محیط واکنش ارائه می شود که در آن عصاره جلبک متانولی به عنوان عامل کاهش دهنده و پایدار کننده برای سنتز نانوذرات به کار می رود. احیای کامل آلفا آلومینیوم اکسید 24ساعت، pH =4پس از واکنش عصاره جلبک با غلظت 10% و نمک آلومینیوم سولفات 05/0مولار در دمای25 سانتی گراد و صورت گرفت. الگوی پراش اشعه ایکس(XRD )تائید کننده تشکیل نانوذرات آلفا آلومینیوم اکسید با سایز 35 نانومتر و ساختار کریستالی شش گوشه می باشد. تصاویر TEM مورفولوژی نسبتا کروی نانوذرات را نشان می دهد، نتایج حاصل از SEMنشان دهنده تشکیل نانوذرات اکسید آلومنیوم با اندازه متوسط 40/33 نانومتر می باشد. پیک های آنالیز عنصری توسط تکنیک EDX تنها حضور دو عنصر اکسیژن و آلومینیوم را نشان می دهد که حاکی از خلوص نانوذرات تولید شده است.