سلامت و بهداشت اردبیل
سال:1398 | دوره:10 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف یکی از آلاینده های بالقوه خطرناک، آنتی بیوتیک ها بوده که در محیط زیست باعث ایجاد اثرات سوء بر عملکرد طبیعی اکوسیستم و همچنین زنجیره غذایی می شوند. مطالعه حاضر با هدف بررسی حذف آنتی بیوتیک سفتریاکسون توسط بیوجاذب ساکارومایسس سرویزیه از محیط های آبی انجام گردید. روش کار این مطالعه از نوع تجربی بوده که در مقیاس آزمایشگاهی و به صورت ناپیوسته انجام شد. سوش قارچ از مرکز کلکسیون قارچ ها و باکتری صنعتی ایران تهیه گردید. بعد از فعال سازی سوش قارچ، پلیت ها به مدت 7 تا 10 روز در دمای C° 25 در انکوباتور قرار داده شدند. کشت های قارچی به صورت یخ خشک به محیط کشت پوتیتو دکستروز آگار (PDA) انتقال داده و سپس از محیط رشد مایع پوتیتو دکستروز براث (PDB) استفاده گردید. به منظور تعیین راندمان جذب سفتریاکسون از محیط های آبی، تاثیر متعیرهای موثر در فرایند جذب نظیر pH، غلظت اولیه آنتی بیوتیک، مقدار بیوجاذب، زمان تماس و دما مورد بررسی قرار گرفتند. خصوصیات سطحی، فیزیکی و ساختاری بیوجاذب تولید شده با تکنیک های FTIR، SEM و BET ارزیابی گردید. تعیین پارامترهای ترمودینامیک، ایزوترم های تعادلی و سینتیک های فرایند جذب مورد مطالعه قرار گرفت. غلظت سفتریاکسون در محلول ها توسط دستگاه اسپکتروفتومتر نور مرئی فرابنفش در طول موج 276 نانومتر اندازه گیری شد. یافته ها نتایج نشان داد که حداکثر جذب سفتریاکسون در pH برابر 6، غلظت اولیه سفتریاکسون 10 میلی گرم در لیتر، دوزجاذب 75/0 گرم، زمان تماس 120 دقیقه و دمای 25 سیلسیوس (78%) به دست آمد. جذب سطحی سفتریاکسون بر روی بیوجاذب از ایزوترم لانگمیر (0/903=R2) تبعیت کرده و مطالعات سینتیکی، همبستگی بیشتری با معادله شبه درجه دوم (0/961=R2) داشت. نتیجه گیری از مطالعه حاضر می توان نتیجه گرفت که بیوجاذب تولید شده از مخمر نان می تواند به عنوان یک جاذب موثر و ارزان قیمت جهت حذف آنتی بیوتیک سفتریاکسون از محلول های آبی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف رنگ ها یکی از عمده ترین آلاینده های زیست محیطی در پساب صنایع نساجی می باشند که سمی، سرطان زا، جهش زا و غیرقابل تجزیه بیولوژیکی هستند. لذا در این تحقیق از روش سطح پاسخ برای بررسی پارامترهای عملیاتی و تعیین شرایط بهینه فرایند حذف رنگ زای اسید آبی 113 در حضور بنتونیت استفاده شد. روش کار ساختار و مرفولوژی جاذب بنتونیت با استفاده از تکنیک های XRD، FESEM و XRF بررسی شد. آزمایش ها بر اساس طرح آماری مرکب مرکزی با چهار پارامتر ورودی از قبیل زمان واکنش، pH، مقدار جاذب و غلظت اولیه رنگ در سه سطح مورد ارزیابی قرار گرفت. ایزوترم و سینتیک جذب در غلظت های مختلف برای ارزیابی فرایند جذب مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نتایج حاصل از آنالیزهای فیزیکی-شیمیایی صحت ساختار بنتونیت را تایید کرد. مدل پیشنهادی (Quadratic) با میزان بالای ضریب همبستگی (0/9872=R2) و (0/9724=R2Adj) تایید شد. در شرایط بهینه غلظت اولیه رنگ 10/32میلی گرم بر لیتر، دوز جاذب 0/53 گرم بر لیتر، زمان واکنش 82/94دقیقه و pH برابر 06/3 برابر %62/98 با میزان مطلوبیت 0/945 حاصل شد. نتایج حاصل از مطالعه ایزوترم و سینتیک جذب نشان داد که فرآیند جذب از ایزوترم فروندلیچ (9216/0) تبعیت می کند درحالی که سینتیک فرایند با مدل سینتیک شبه درجه دوم (9985/0) مطابقت دارد. نتیجه گیری مطالعه حاضر نشان داد جاذب طبیعی بنتونیت کارایی بالایی در حذف رنگ زای اسید آبی 113 دارد. علاوه بر این، طرح مرکب مرکزی می تواند به عنوان یک روش موثر جهت بهینه سازی شرایط جذب رنگ از فاضلاب صنایع حاوی غلظت بالای رنگ مورداستفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف تمایل انسان ها به ویژه زنان برای داشتن ظاهری زیبا، استفاده از رنگ موهای شیمیایی را افزایش داده است. فلزات سنگینی مانند سرب، آرسنیک و نیکل در این محصولات به عنوان ماده نگهدارنده و رنگی وجود دارند. هدف از انجام این مطالعه تعیین غلظت این عناصر در رنگ موهای برندهای ایرانی و خارجی و مقایسه بین آنها بود. روش کار این پژوهش، یک مطالعه مقطعی بود که جهت انجام آن، چهار برند ایرانی و چهار برند خارجی از رنگ موهای رایج در آرایشگاه های سطح شهر همدان انتخاب و جمع آوری شدند. پس از مراحل هضم اسیدی، غلظت سه عنصر سرب، آرسنیک و نیکل با استفاده از دستگاه اسپکتروسکوپی جذب اتمی برحسب میکروگرم بر کیلوگرم وزن خشک اندازه گیری شد. جهت تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار SPSS-24 و برای مقایسه برند های ایرانی و خارجی از آزمون تی مستقل و تحلیل واریانس استفاده گردید. یافته ها میانگین غلظت عناصر سرب، آرسنیک و نیکل در چهار نوع رنگ موی ایرانی بر حسب µ g/kg به ترتیب 14/50، 12/01و 8/78 بدست آمد. میانگین غلظت این سه عنصر در چهار نوع رنگ موی خارجی بر حسب µ g/kg به ترتیب 39/5، 91/0 و 92/1 بدست آمد. بین غلظت فلز سرب، نیکل و آرسنیک در رنگ موهای ایرانی در مقایسه با رنگ موهای خارجی اختلاف معناداری مشاهده شد (p<0/05). نتیجه گیری میانگین میزان غلظت‫ های سرب، نیکل و آرسنیک در هر دو نوع برند ایرانی و خارجی، مطابق استانداردهای موجود و در حد مجاز و قابل قبول تعیین شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بود، اگرچه میانگین میزان این عناصر در رنگ موهای ایرانی نسبت به برندهای خارجی بیشتر بود. بنابراین لازم است اقدامات مناسب در جهت تدوین استاندارد ملی و کنترل کیفیت این نوع مواد آرایشی انجام شود.

زمینه و هدف مدل سازی به وسیله نرم افزار یک روش سریع برای پیش بینی میزان گسترش دامنه رهایش مواد و شبیه‫ سازی پیامدهای آن می باشد. با توجه به ورود تعداد زیاد کالاهای خطرناک از جمله ماده استایرین از صنایع پتروشیمی به بندر امام خمینی (ره)، ارزیابی پیامدها و صدمات احتمالی این ماده امری ضروری می باشد. این مطالعه در سال 1393 در منطقه ترمینال کانتینر بندر امام خمینی (ره) با هدف پیش بینی و تخمین پیامدها و صدمات احتمالی انسانی و زیست‫ محیطی انتشار این ماده خطرناک در فرآیند حمل و نقل صورت پذیرفت. ‬ ‬ مواد و روش در این مطالعه با به کارگیری نرم افزارهای PHAST و ALOHA به بررسی پیامد سمیت کالای خطرناک استایرن به‫ عنوان کالاهای خطرناک وارد شده به ترمینال کانتینر پرداخته شد و با مشخص نمودن محدوده مناطق با بالاترین اثرات ناگوار پیامد، تجزیه و تحلیل و آنالیز نتایج صورت پذیرفت. ‬ یافته ها بر اساس نتایج گستره پوشانندگی آلودگی احتمالی ایجاد شده (محدوده ممنوعه) حداقل تا شعاع 67 متری و بهترین مکان جهت قرارگیری گروه های پشتیبانی از پایان منطقه ممنوعه تا فاصله 329 متری در اطراف محوطه کالای خطرناک لازم و ضروری می‫ باشد. همچنین مطالعه نشان داد براساس پوشش دهی گستره خطر در این مدل سازی ها، نرم‫ ‫ افزار ALOHA به نسبت نرم افزار PHAST از حساسیت بالایی برای محیط زیست برخوردار می باشد؛ زیرا مقدار LOC های در نظر گرفته شده در ارزیابی پیامد پایین تر و منطقه خطر بیش تری را در نظر می گیرد. در نهایت نیز اقدامات مدیریتی جهت جلوگیری از بروز یا کاهش پیامدهای احتمالی در سایت ها و انبارهای نگهداری کالای خطرناک در منطقه مورد مطالعه اشاره گردید. ‬ ‬ ‬ نتیجه گیری بروز پیامدهای زیست محیطی کانتینرهای کالای خطرناک در بندر امام خمینی (ره) امری محتمل و قابل بررسی است به‫ طوری که پیامدهای حاصل از این موارد می تواند سوانح و خسارات محیط زیستی زیادی به بار آورد. لذا می توان گفت مدل سازی با استفاده از نرم افزار در این تحقیق نقش کلیدی در مدیریت محوطه های کانتینرهای کالاهای خطرناک دارد.

زمینه و هدف باتوجه به فراوانی کارگاه های کوچک در کشور و نیروی عظیم کار شاغل در این کارگاه ها و وجود صدا به عنوان یکی از مهمترین عوامل زیان آور این محیط ها و اهمیت سلامت کارگران، این مطالعه با هدف تعیین اثر مداخله آموزشی استفاده از وسایل حفاظت شنوایی مبتنی بر مدل بزنف در شاغلین کارگاه های کوچک شهر همدان انجام شد. ‬ روش کار این مطالعه مورد شاهدی در دو گروه 45 نفره انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه مدل بزنف بصورت قبل و سه ماه بعد از مداخله آموزشی جمع آوری گردید. مداخله آموزشی به صورت 3 جلسه آموزشی (تئوری-عملی) برای گروه آزمون انجام شد و گروه شاهد هیچ آموزشی دریافت نکردند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-17 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نتایج نشان دادند که میانگین نمره حیطه های مدل بزنف بعد از مداخله آموزشی نسبت به قبل از آن افزایش معنی داری داشته است. بر اساس یافته ها، در میان حیطه ها نیز بیشترین نمره مربوط به قصد رفتاری و کمترین نمره با عملکرد مرتبط بود. نتیجه گیری مداخله آموزشی بزنف نقش بسزایی در افزایش آگاهی و نگرش افراد و نیز رفتار و عملکرد آنان در ارتباط با استفاده از گوشی های حفاظتی داشت که این امر می تواند افزایش مدت زمان استفاده از گوشی و کاهش تغییر آستانه شنوایی افراد تحت مواجهه با صدای بیش از حد مجاز را به همراه داشته باشد.

زمینه و هدف شاخص های آنتروپومتریک از معیارهای قابل اعتماد برای ارزیابی وضعیت سلامت کودکان می باشند و چون خصوصیات و شرایط روانشناختی مادر تا حد زیادی می تواند کیفیت ارتباط وی را با کودک تحت تاثیر قرار دهد، لذا این مطالعه به منظور تعیین رابطه سلامت روان مادران و شاخص های آنتروپومتریک کودکان در مادران و کودکان مراجعه‫ کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر اردبیل در سال 1394 انجام شد. ‬ روش کار این پژوهش یک مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی بود. 117 نفر از مادران و کودکان زیر 5 سال آنها، مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی شهر ادربیل، به روش نمونه تصادفی انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز مادران، از پرسشنامه دموگرافیک و پرسشنامه GHQ-28، و برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز کودکان، از شاخص های آنتروپومتریک کودکان استفاده شد. سپس داده ها با کمک نرم افزار SPSS-16 و به روش همبستگی و تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد 59 درصد زنان مشکوک به مشکلات روانی بودند که به ترتیب شامل مشکل در عملکرد اجتماعی (94/9%)، اضطراب (38/5%)، جسمانی سازی (41%) و افسردگی (14/5%) بود. همچنین میانگین شاخص وزنی کودکان 31/31± 37/84و شاخص قدی 32/17± 39/57بود. نتایج حاصل از آنالیز آماری نشان داد که 2/69 درصد از کودکان دارای شاخص وزنی پایین تر از 50 و 61/5 درصد دارای شاخص قدی پایین تر از 50 بودند. همچنین نتایج آماری نشان داد که تنها در مورد خرده مقیاس جسمانی سازی مادران با وزن کودک همبستگی وجود داشته (0/01>p) و در بقیه موارد همبستگی بین متغیرها با شاخص های وزنی و قدی کودک مشاهده نگردید. نتیجه گیری اطلاعات بدست آمده از این مطالعه نشان داد که سلامت روان مادران می تواند نقش مهمی در رشد کودکان ایفا نماید. بنابراین آگاهی مراقبان بهداشتی از تغییرات وضعیت سلامت روانی زنان برای برنامه ریزی به منظور ارتقای سلامت روانی آنان و بهبود شاخص های آنترپومتریک کودکان شان مهم است.

زمینه و هدف هدف از انجام پژوهش حاضر، مقایسه سلامت معنوی، امید به زندگی و اضطراب مرگ در دو گروه بیماران سرطانی درمان پذیر و افراد غیرمبتلا با در نظر گرفتن نقش جنسیت بود. روش کار این پژوهش به روش علی-مقایسه ای انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل بیماران مبتلا به سرطان مراجعه کننده به مراکز خصوصی درمان سرطان و افراد غیرمبتلا مراجعه کننده به مراکز خصوصی درمانی شهر شیراز بود. انتخاب بیماران سرطانی با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به تعداد (با نسبت مساوی مرد و زن)100 نفر انجام شد. برای انتخاب افراد غیرمبتلا با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی و به صورت همتا 100 نفر (با نسبت مساوی زن و مرد) انتخاب گردید. ابزار پژوهش، پرسشنامه سلامت معنوی پالوتزین و الیسون، پرسشنامه امید به زندگی اشنایدر و پرسشنامه اضطراب مرگ تمپلر بود. داده ها با استفاده از آماره تحلیل واریانس عاملی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها بر اساس نتایج این پژوهش در متغیر سلامت معنوی تفاوت جنسیتی معناداری مشاهده نگردید، اما در متغیر امید به زندگی، این متغیر در مردان مبتلا به سرطان نسبت به سایر گروه ها بیشتر گزارش شد. همچنین در متغیر اضطراب مرگ در بیماران سرطانی نسبت به افراد غیرمبتلا تفاوت معناداری مشاهده گردید که بیشترین میانگین متعلق به مردان مبتلا به سرطان و کمترین میانگین مربوط به مردان غیرمبتلا بود. نتیجه گیری شناخت دقیق و به دست آوردن درک صحیحی از احساسات و نگرش بیمار نسبت به بیماری خود و توانمندی های روانی و معنوی او در مقابله با بیماری و حتی مرگ می تواند برای تیم درمان و خانواده بیماران به منظور کمک به این بیماران راهگشا باشد.

زمینه و هدف کیفیت خواب و کیفیت زندگی متغیرهایی هستند که در سازماندهی اجتماعی، جسمانی و روانشناختی انسان نقش بسیار مهمی دارند. هدف مطالعه حاضر مقایسه کیفیت زندگی و کیفیت خواب سربازان فعال و غیرفعال بود. روش کار در این مطالعه توصیفی که در سال 1395 انجام گرفت، از میان 400 سرباز پایگاه نیروی هوایی شهید عباس دوران شیراز، تعداد 200 سرباز به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و بر اساس میزان فعالیت ورزشی در هفته به دو گروه فعال و غیرفعال تقسیم شدند. سپس پرسشنامه‫ های کیفیت خواب پیتزبورگ و کیفیت زندگی SF-36 توسط نمونه‫ ها تکمیل گردید. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-16 و آزمون یو من ویتنی استفاده شد. ‬ ‬ یافته ‫ ها‬ نتایج نشان داد که بین مقیاس‫ های تاخیر در به خواب رفتن (41/0=p)، استفاده از داروهای خواب آور (13/0=p) سربازان فعال و غیرفعال تفاوت معنی‫ داری وجود ندارد، در حالی که بین نمره کلی و متغیر‫ های دیگر کیفیت خواب تفاوت معنی‫ داری وجود داشت (05/0>p). همچنین مشخص شد که تفاوت معنی داری در مورد متغیرهای کیفیت زندگی سربازان فعال و غیرفعال وجود دارد (05/0>p). ‬ ‬ ‬ ‬ نتیجه گیری از آنجایی که سربازان فعال نسبت به سربازان غیرفعال دارای کیفیت خواب و کیفیت زندگی بهتری بودند، می توان نتیجه گیری کرد که فعالیت بدنی و ورزش می تواند تاثیر مثبتی بر کیفیت خواب و کیفیت زندگی سربازان داشته باشد.

زمینه و هدف خدمات بهداشتی اولیه بخش جدایی ناپذیر سیستم سلامت هر کشوری را تشکیل می دهد و بررسی کیفیت زندگی جزء اساسی در ارزشیابی کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی کیفیت خدمات مراقبت بهداشتی اولیه و تاثیر آن بر کیفیت زندگی دریافت کنندگان خدمت در یکی از مراکز سلامت جامع و خانه های بهداشت تابعه آن بود. روش کار این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی بود که به صورت مقطعی بر روی 219 نفر از گیرندگان خدمت در یک مرکز خدمات سلامت جامع و شش خانه بهداشت تابعه در سال 1395 صورت گرفت. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه کیفیت زندگی (36-SF) و پرسشنامه محقق ساخته با بهره گیری از اصول و اجزای مراقبت های بهداشتی اولیه بود. داده های آماری با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون های کروسکال والیس و من ویتنی در نرم افزار SPSS-20 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها میانگین نمره کیفیت خدمات مراقبت بهداشت 25/16± 66/42 به دست آمد. 58 درصد شرکت کنندگان کیفیت خدمات بهداشتی اولیه را بالا، 32 درصد متوسط و 10 درصد پایین گزارش کردند. بین کیفیت خدمات بهداشتی اولیه با مولفه های درد (002/0=, p 208/0-= r)، سلامت عمومی (001/0>, p423/0=r) و زیر مقیاس سلامت جسمی (001/0>p، 301/0-=r) رابطه معنی داری به دست آمد. نتیجه گیری کیفیت خدمات مراقبت بهداشتی اولیه متوسط به بالا بوده و با کیفیت زندگی دریافت کنندکان خدمت همبستگی داشت. با سنجش درست کیفیت زندگی می توان به ارزیابی کیفیت مراقبت بهداشتی اولیه پرداخت، اما برای یک مطالعه دقیق تر استفاده از شاخص های عینی در کنار پرسشنامه ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف اینترنت وسیله ای است که بیشتر افراد از آن برای فعالیت های خود استفاده می کنند. استفاده آسیب زا از اینترنت با افت تحصیلی، کاهش عملکرد شغلی و مشکلات خواب ارتباط دارد. هدف از این مطالعه بررسی شیوع استفاده آسیب زا از اینترنت و ارتباط آن با خواب آلودگی روزانه می باشد. ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ روش کار این مطالعه یک مطالعه توصیفی-مقطعی بود که بر روی 280 نفر دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل اجرا شد. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس دانشجویان پزشکی عمومی با رضایت آگاهانه وارد مطالعه شده و با استفاده از پرسشنامه های استفاده آسیب زا از اینترنت و ایپورث (Epworth) مورد مصاحبه قرار گرفتند. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از روش آماری مقایسه میانگین ها، کای دو و رگرسیون خطی ساده در نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها میانگین سنی شرکت کنندگان در مطالعه 25/2± 93/23 سال بود و اکثر شرکت کنندگان در رده سنی 23 تا 25 سال بودند. نمره استفاده آسیب زا از اینترنت برای 6/33 درصد طبیعی، 8/44 خفیف، 4/18 متوسط و 2/3 شدید بود. شیوع خواب آلودگی روزانه 6/11 درصد بدست آمد. بین استفاده آسیب زا از اینترنت و خواب آلودگی روزانه ارتباط مثبتی بدست آمد. نتیجه گیری خواب آلودگی روزانه ارتباط شدیدی با استفاده از اینترنت دارد و دانشجویان باید تحت آموزش ها و آگاهی لازم در مورد استفاده مفید از اینترنت قرار گیرند.