اندیشه های نوین تربیتی
سال:1400 | دوره:17 | شماره:1 |تعداد مقالات:13

هدف این مطالعه آشنایی با پیامدهای تورم نمره در آموزش عالی و راهکارهای مقابله با آن با روش پژوهش کیفی پدیدارشناختی است. شرکت کنندگان در این مطالعه شامل 23 نفر از اعضای هیأت علمی تمام وقت و پاره وقت دانشکده های مختلف دانشگاه علامه طباطبائی بودند که طی فرآیند مصاحبه در این مطالعه مشارکت کردند. روش گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که پس از انجام مصاحبه و از طریق کدگذاری، مضامین مرتبط با پیامدهای تورم نمره و راهکارهای مقابله با آن استخراج شدند. بر اساس نتایج به دست آمده 16 پیامد گسترش تورم نمره، تحت 3 مقوله ی سازمان دهنده ی آسیب های اجتماعی، آسیب های سیستم آموزشی و آسیب های فردی، با 15 راهکار مقابله، تحت 2 مقوله ی سازمان دهنده ی تغییرات و اصلاحات کلان و تغییرات و اصلاحات خرد قابل کنترل هستند.

استفاده از تیم در سازمان ها به منظور بهره مندی از هم افزایی موجود در کار تیمی و همچنین ایجاد ظرفیت جهت تطبیق هرچه بهتر سازمان با محیط، روندی است که در دو دهه اخیر شتاب فزاینده ای به خود گرفته است. با درک این مهم این پژوهش با هدف تاثیر کیفیت زندگی بر اثربخشی تیمی با نقش میانجی خشنودی شغلی صورت پذیرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه معلمان شهرستان نهاوند در سال تحصیلی 96-1395 است که از بین آنها 377 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی کاری، اثربخشی تیمی و خشنودی شغلی استفاده شد. داده های تحقیق پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزارهای آماری Lisrel وSPSS تحلیل شدند. نتایج نشان داد که تاثیر کیفیت زندگی کاری و خشنودی شغلی بر اثربخشی تیمی مثبت و معنی دار می باشد، همچنین مشخص شد که تاثیر کیفیت زندگی کاری بر اثربخشی تیمی با نقش میانجی خشنودی شغلی مثبت و معنی دار می باشد.

هدف نوشتار حاضر، بررسی برنامه درسی آموزش هنر در دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان شهرستان در مدارس ابتدایی است. برای نیل به این هدف، از روش پدیدارشناسی استفاده شده است. جامعه این پژوهش، همه معلمان مقطع ابتدایی شهرستان مهاباد و نمونه ی آن 15 معلم دوره ی ابتدایی این شهرستان است. یافته ها حاکی از آن است که کدهای انتخابی مربوط به اهداف برنامه درسی آموزش هنر با عنوان های 1 توجه به حوزه ی شناختی اهداف آموزش هنر 2 توجه به حوزه ی عاطفی اهداف آموزش هنر 3 توجه به حوزه ی مهارتی اهداف آموزش هنر، در مورد محتوای برنامه درسی اموزش هنر کد های انتخابی 1 استفاده از جلوه های طبیعی محیط دانش آموز در تولید محتوای تربیت هنری 2 رعایت اصول حاکم بر انتخاب و سازماندهی محتوا در تولید محتوای نقاشی 3 رعایت اصول حاکم بر انتخاب و سازماندهی محتوا در تولید محتوای کاردستی 4 استفاده از محتوای موسیقی برای آموزش هنر 5 استفاده از داستان در تولید محتوای آموزش هنر و رعایت اصول حاکم بر انتخاب و سازماندهی محتوا، در باب روش های یاددهی-یادگیری برنامه درسی هنر در دوره ی ابتدایی سه کد انتخابی باعنوان های 1 روش فعال آموزش مهارت های هنری 2 روش فعال و غیر مستقیم آموزش مهارت های هنری 3 روش تعاملی و فعال آموزش مهارت های هنری، در خصوص دیدگاه معلمان در باب شیوه های ارزشیابی برنامه درسی هنر در دوره ی ابتدایی سه کد انتخابی باعنوان های 1 ارزشیابی توصیفی 2 آزمونهای عملکردی 3 سنجش مشاهده ای

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش فرزندپروری انعکاسی بر دلبستگی و استرس والدینی مادران بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه مادران صاحب فرزند 3 تا 6 سال مراجعه کننده به سراهای محله منطقه چهار شهر تهران بود، که با روش نمونه گیری دردسترس 30 نفر از آنها انتخاب شده و با گمارش تصادفی و بطور مساوی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش علاوه بر برگه جمعیت شناختی شامل پرسشنامه سبک دلبستگی بزرگسال کولینز و رید(RASS) (1990) و شاخص استرس فرزندپروری-فرم کوتاه(PSI-SF) بود. برای گروه آزمایش آموزش فرزندپروری انعکاسی در 10 جلسه 120 دقیقه ای مبتنی بر مدل کوپر و ردفرن (2016) اجرا شد، ولی گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که تفاوت بین گروهی در دلبستگی ایمن (23/7=F و 01/0 =p) و دلبستگی اجتنابی(33/4= F و 05/0 = p) معنادار می باشد ولی برای دلبستگی دوسوگرا(52/0= F و 47/0 = p) معنادار نمی باشد. همچنین نتایج تحلیل کوواریانس یک متغیره نشان داد که تفاوت بین گروهی در استرس والدینی معنادار می باشد(31/9= F و 006/0 = p). به عبارتی نتیجه بدست آمده این بود که آموزش والدگری انعکاسی بر بهبود دلبستگی ایمن و اجتنابی و همچنین استرس والدینی مادران اثربخشی معناداری دارد. بنابراین می توان از آموزش فرزندپروری انعکاسی در جهت ترمیم دلبستگی مادر و کاهش استرس والدینی استفاده کرد.

از دیدگاه بسیاری از صاحب نظران نظام فعلی آموزش عالی ایران پاسخگوی خیل عظیم مطالبات و خواسته های ذینفعان خود نبوده و در ساختار حکمرانی خویش دارای نقاط ضعف و خلأهای بسیاری است. لذا نیاز به طراحی یک الگوی حکمرانی خوب، احساس می شود. حکمرانی خوب یک فاکتور اساسی در رشد کیفیت نظام آموزش عالی است. بنابراین این پژوهش با هدف شناسایی و تدوین مؤلفه های بومی حکمرانی خوب در نظام آموزش عالی ایران انجام شد. تحقیق حاضر یک پژوهش بنیادی از نوع توصیفی-اکتشافی است. روش گردآوری داده ها در این پژوهش مصاحبه نیمه ساختارمند با 23 نفر از صاحب نظران و اساتید حوزه آموزش عالی با معیار اشباع نظری بود. داده های حاصل از این پژوهش از طریق تحلیل محتوای کیفی و با کمک نرم افزار مکس کیودا مورد تحلیل قرار گرفت. به منظور سنجش روایی تحقیق از نظرات و رهنمودهای گروهی از خبرگان و انتخاب مؤلفه ها با استفاده از مطالعه مبانی نظری استفاده شد. همچنین برای بررسی پایایی پژوهش از روش هولستی بهره گرفته شد. بر اساس نتایج 30 کد/مفهوم مختلف برای حکمرانی خوب در نظام آموزش عالی ایران از نظر صاحب نظران مصاحبه شده به دست آمد که در قالب سه مؤلفه اصلی مسئولیت پذیری مدنی و توسعه پایدار، ارزیابی مستمر و اثربخش (عملکرد دانشگاه، امور مالی و انتصابات دانشگاهی) و مدیریت و رهبری خوب جای گرفتند.

دلوز از فیلسوفان برجسته ی معاصر است که اندیشه های خویش را باتکیه بر خلق مفاهیمی نو ارائه داده است و اندیشمندان مختلفی هم به کاربست نظریه های او در ابعادمختلف حیات پرداخته اند. پژوهش حاضر با این رویکرد انجام شده است و هدف آن روشن نمودن چهارمفهوم فلسفی دلوز و استخراج دلالت هایی برای آموزش هنر می باشد. روشِ تحلیل فلسفی، جهت واکاوی چهار مفهوم مهم فلسفی دلوزو الگوی قیاس عملی فرانکنا هم برای استخراج اشارات اندیشه های فلسفی دلوز در آموزش هنر انتخاب شده است. یافته ها، بیانگر آن است که درون ماندگاری با ریشه ای هستی شناختی، ریزوم با ریشه های معرفت شناختی، توجهی برابر به تن و روان با ریشه ای انسان شناختی و نیل به خوب با ریشه ای ارزش شناختی می باشند که در ارتباطی ریزوماتیک و تودرتو با همدیگر می باشند و اشاراتی را در آموزش هنر از جمله اهداف اصول، روش ها و محتواهای هنر می توانند داشته باشند. بررسی یافته ها نشان می دهد که ضروری است مفاهیم دلوز جدا از هم و جزیره ای دیده نشوند و استفاده از اندیشه های فلسفی دلوز در حوزه ی تعلیم و تربیت از جمله آموزش هنر می تواند زمینه ی عبور از تاکید صرف بر زیبایی شناسی را فراهم آورد.

«جهانی شدن» شکل جدیدی از شهروندی تحت عنوان «شهروندی جهانی» را مطرح نموده و علیرغم گسترش توجه به این مفهوم در نظام های آموزشی کشورهای مختلف، توافق چندانی در خصوص تعریف، ابعاد و مولفه های آن وجود ندارد. این پژوهش به منظور تدوین و آزمون مدلی برای آموزش شهروندی جهانی در نظام آموزش وپرورش ایران با روش تحقیق ترکیبی (کیفی و کمی) متوالی اکتشافی، انجام شده است. مشارکت کنندگان بخش کیفی، تعداد 10 نفر از صاحبنظران، خبرگان و سیاستگذاران حوزه آموزش و پرورش هستند که با روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک اشباع نظری، انتخاب شدند. در بخش کمی نیز، جامعه آماری شامل کلیه دبیران جامعه شناسی مناطق نوزده گانه شهر تهران می باشد که از این میان، تعداد 240 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از دو ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته، استفاده شده است. تحلیل داده های کیفی با بهره گیری از روش تحلیل شبکه مضامین (مضامین پایه، سازمان دهنده، مضامین فراگیر) و تحلیل داده های کمی از طریق آزمون های آماری تی، آزمون ویل کاکسون و تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و PLS، انجام شده است. یافته های بخش کیفی؛ نشان دهنده الگویی شامل 3 مضمون فراگیر (دانشی، نگرشی و مهارتی)؛ 21 مضمون سازمان دهنده و 147 مضمون پایه می باشد. نتایج حاصل از آزمون این الگو در بخش کمی نیز بیانگر برازش بسیار قوی الگوی آموزش شهروندی جهانی در نظام آموزش و پرورش ایران بوده و اینکه تمامی ابعاد و مولفه های این مدل، از نظر دبیران نمونه پژوهش، حائز اهمیتی بالا است.

به زیستی از اندیشه ای حمایت می کند که افراد را با هدف بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی به بازنگری و بازسازی افکار، ارزش های فرهنگی و ساختارهای اجتماعی تشویق می کند. در این زمینه رویکرد محتوا در جهت درک به زیستی دانش آموزان حائز اهمیت می باشد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان برخورداری مؤلفه های به زیستی در کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی می باشد. روش این پژوهش توصیفی، تحلیل محتوا می باشد و جامعه اطلاع رسان این پژوهش شامل چهار جلد کتاب درسی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 99-1398 و ابزارهای این پژوهش فرم تحلیل محتوا باتوجه به مؤلفه های به زیستی ریف است. به این صورت که پس از مشخص کردن مؤلفه های مورد نظر به عنوان ملاک های تحلیل و تعیین بند، پرسش و تصویر هر درس به عنوان واحد تحلیل با استفاده از تکنیک ویلیام رومی به تحلیل محتوای متن، پرسش ها و تصاویر کتاب های مذکور اقدام شد. نتایج پژوهش نشان داد که میزان توجه کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی به صورت کلی و هر یک از کتاب ها به مؤلفه های به زیستی، در حد پایین تر از متوسط (ضریب درگیری پایین تر از 1) بوده و از نظر توجه به به زیستی و مؤلفه های آن به تجدید نظر و ویرایش اساسی نیاز دارند. در این میان کتاب مطالعات اجتماعی پایه سوم با ضریب درگیری 52/0 دارای کم ترین ضریب درگیری و کتاب مطالعات اجتماعی ششم با 83/0 دارای بیشترین ضریب درگیری می باشند. علاوه بر این، میزان توجه کتاب ها به مؤلفه ها به صورت متوازن نمی باشد و در این میان مؤلفه ی روابط مثبت با دیگران بیشترین فراوانی و خودمختاری کم ترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند.

معلم مؤثرترین عامل شناخته شده در مدرسه بوده و عملکرد شغلی معلمان از شاخص های اساسی موفقیت و تداوم اهداف سازمان های آموزشی است و توانمندی معلمان و سبک رهبری مدیران، نقش مهمی در آن خواهد داشت. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی عملکرد شغلی معلمان بر اساس توانمندسازی روان شناختی و سبک رهبری مدیران به روش توصیفی-همبستگی انجام گرفت و جامعه آماری شامل کلیه معلمان زن مدارس ابتدایی ناحیه 2 و 4 شهر تبریز به تعداد 413 نفر بود که 198 نمونه به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای گرد آوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد عملکرد شغلی پاترسون، توانمندسازی روان شناختی اسپریترز و سبک رهبری هرسی و بلانچارد استفاده شد. آلفای کرونباخ محاسبه شده برای هر یک از متغیرها به ترتیب 93/0، 91/0 و 62/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم افزار spss (نسخه 16) استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که عملکرد شغلی با توانمندسازی روان شناختی رابطه مثبت (50/0) و معناداری دارد (01/0>P). هم چنین نتایج رگرسیون چندگانه با روش گام به گام نشان داد که در میان مولفه های توانمندسازی روان شناختی، مولفه های معنی داری، اعتماد، تاثیرگذاری و شایستگی بهترین پیش بین های عملکرد شغلی معلمان بودند (05/0>P) و در میان سبک های رهبری، سبک رهبری دستوری بهترین پیش بین عملکرد شغلی بود (05/0>P). بنابراین با بهینه کردن سطح توانمندی روان شناختی معلمان و انتخاب سبک رهبری مناسب از سوی مدیران می توان شاهد تأثیرات مثبت بر عملکرد شغلی معلمان بود.

مطالعه حاضر با هدف شناسایی پدیده ی نشاط دانشگاهی و راهبردهای جاری سازی آن در دانشگاه ها، انجام گرفته است. میدان مطالعه خبرگان دانشگاهی در حوزه علوم تربیتی، مدیریت آموزشی و روانشناسی سازمانی بودند که به روش نمونه گیری هدفمند و رویکرد نظری بیست نفر از آنها انتخاب شدند. روش جمع آوری و تحلیل داده ها به ترتیب شامل مصاحبه نیمه ساختارمند و کدگذاری داده بنیاد سه مرحله ای بوده است. ضریب توافق اعتماد و اعتبارسنجی یافته ها نیز 0. 66 بدست آمد که گویای قابلیت پایایی در دستاوردهای این پژوهش است. بر مبنای یافته های این تحقیق نشاط در جامعه ی دانشگاهی، حالتی ازمثبت نگری، رضایت و انعطاف پذیری فکری است؛ که به فعالیت و صَرف انرژیی مضاعف آموزشی، پژوهشی، اجرایی و همچنین مشارکتی داوطلبانه در تحقق اهداف فردی و سازمانی می انجامد و از آنجایی که پویایی نماد بیرونی این نشاط است، نشاط دانشگاهی تداعی کننده حرکت و تحولی متداوم در سبک زندگی دانشگاهی است. راهبردهایی از قبیل: مدیریت دانایی اعضا مبتنی بر مدل دانشگاه سازمانی، تواناسازی روان شناختی، طراحی معماری ساختار بالندگی سازمانی به صورت ترکیبی و همچنین نام آشنا نمودن توانمندی های دانشگاهیان منطبق با مسئولیت اجتماعی آن ها، از جمله عوامل سازمانی زمینه ساز در بانشاطی دانشگاهیان بودند که در این تحقیق مورد شناسایی و تبیین قرار گرفتند.