کارافن
سال:1398 | دوره:16 | شماره:45 |تعداد مقالات:12

مفهوم شهر هوشمند بر ساختار، سامانه و هویت آبادی هایی دلالت دارد که فناوری ارتباطات از دور به آن ها حیات می بخشد. در این مجتمع های زیستی، بیشتر ارتباطات و فعالیت های متداول حقیقی و واقعی مجازی می شوند؛ در نتیجه فرم ها و فضاها نیز قالب های هندسی، ادراکی و مفهومی جدید پیدا می کنند. برنامه ریزان و طراحان شهری با هوشمندسازی شهرها به دنبال حل مسائل و پدیده های شهری، طراحی محله های هوشمند مسکونی، شبکه راه ها و مکان های همگانی هوشمند هستند. از مهم ترین موارد در شهرهای توسعه یافته و هوشمند، رابطه میان هوشمندسازی شهر و چگونگی بهره گیری از سیستم های نوین در این مسیر است تا منجر به کاهش مشکلات حمل ونقل شهری می شود. این پژوهش پس از معرفی اهداف اصلی شهر هوشمند، سیستم های پیشرفته در سیستم حمل ونقل را مورد واکاوی قرار می دهد و در تلاش است تا پس از بررسی سیستم های حمل ونقل شهری به ارائه راه حل های مناسب بپردازد. شیوه جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، مطالعات اسنادی و کتابخانه ای بوده و با توجه به ماهیت موضوع، با روش تحقیق توصیفی تبیینی مطالب مورد بررسی قرار گرفته اند.

بیشتر پروژه های ساختمانی از تاخیر در اجرای تعهدات رنج می برند. تاخیر، عاملی اثرگذار بر ایجاد اختلال در اقتصاد پروژه است که حتی در مواردی حیات و ارزش سهام آن را نیز به خطر می اندازد و سود حاصل برای پیمانکار و کارفرما را کاهش می دهد. اغلب شرکت های عمرانی فاقد فرایندها و حتی فرهنگ مناسب برای مدیریت ریسک هستند که عاملی کلیدی در اجرای موفق پروژه است. از سویی در استاندارد PMBOK شیوه اجرای مدیریت ریسک بیان نشده، بلکه تنها الزام ها شرح داده شده است. در تحقیق حاضر شناسایی ریسک از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام شده است، سپس مقدار ریسک ها با توجه به نتایج پرسشنامه ای که برای خبرگان و مدیران پروژه ارسال شده بود و از طریق روش های RPN و FMEA فازی، محاسبه شده است. در انتها نیز ریسک هایی که مقدار محاسبه شده آن ها در محدوده استاندارد نباشد، از طریق روش های FTA و ETA تجزیه و تحلیل شده و احتمال کاهش آن ها بررسی می شود. مدل مربوطه در پروژه ساختمانی بزرگی اعمال شده و نتایج آن در این مقاله تشریح شده است.

ایران سرزمینی با تمدن هفت هزار ساله، یکی از کهن ترین تمدن های جهان باستان است که به دلیل سابقه فرهنگی و هنری غنی گذشته، بناهای تاریخی زیادی در آن وجود دارد که بیشترشان در مناطق با خطر لرزه ای زیاد واقع شده اند. ارگ بم که در سده پنجم پیش از میلاد ساخته شده بود و با مساحت 180 هزار متر مربع در مسیر جاده ابریشم قرار داشت، یکی از بزرگ ترین سازه های خشتی جهان بود. متاسفانه این سازه عظیم و با ارزش طی زلزله بم آسیب دید و بیش از 80 درصد آن تخریب شد. با توجه به سابقه درخشان و میراث هنری غنی که شامل معماری، سنگ تراشی سفالگری وغیره می شود، نیاز به حفظ و نگهداری آثار به جای مانده از گذشته بیش از پیش احساس می شود. در این مقاله پس از بیان اهمیت و ضرورت حفظ بناهای تاریخی خشتی به ویژگی های معماری آن ها پرداخته می شود. در گام بعدی عملکرد لرزه ای بناهای تاریخی خشتی مورد بحث قرار می گیرد و سپس روش های مقاوم سازی لرزه ای و ترمیم بناهای خشتی تاریخی بررسی می شود. در نهایت مطالعات انجام شده در زمینه مقاوم سازی و مرمت بناهای تاریخی خشتی مرور خواهد شد.

تحقیق حاضر به دنبال نشان دادن نقش ضریب بازتاب (B) در روش استاتیکی خطی است. (B) تابع تبدیلی است که ورودی آن شتاب نگاشت حرکت بستر سنگی و خروجی آن شتاب نگاشت حرکت سطحی زمین است. روش های لرزه ای و ارزیابی صحیح از اطلاعات بر پایه اصول فیزیکی حاکم بر مشخصات انتشار امواج استوار است که می تواند شامل تولید، انتقال، جذب و بی نظمی امواج در سنگ های زمین و همچنین پدیده های انعکاس، شکستگی و از محور اصلی خارج شدن امواج باشد. هدف از این مطالعه بررسی جنس خاک در اعمال نیروی زلزله به سازه و اهمیت ضریب بازتاب در کنترل سازه است که با در نظر گرفتن مقادیر واقعی ضریب بازتاب محل احداث بنا، می توان سازه را از نظر اقتصادی بهینه کرد. در این تحقیق ساختمان فولادی با سیستم قاب خمشی متوسط یک مرتبه با ضریب بازتاب مطابق با استاندارد 2800 (ویرایش چهارم) و بار دیگر با ضریب بازتاب واقعی شهر گرگان، تحلیل و طراحی شد. نتایج نشان می دهد مقدار تغییر مکان طبقات ساختمان به طور میانگین 3/53 درصد کاهش یافت و مقدار دریفت طبقات آن نیز 3/25 درصد کاهش پیدا کرد.

امروزه به جای تبیین انگیزش ارتکاب جرم در ذهن مجرم، محیط و شرایطی تبیین می شود که به مجرمان انگیزه و فرصت ارتکاب جرم می دهد؛ ازاین رو توجه به نقش محیط و کالبد شهر در کاهش و پیشگیری از جرایم شهری اهمیت اساسی دارد. هدف اصلی پژوهش، سنجش فضایی بافت محله های شهری به منظور شناسایی محیط های ناامن در محله ها براساس مدل های تحلیلی است. از نظر هدف، پژوهش حاضر کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی است. روش گردآوری داده ها در حوزه مطالعات میدانی، روش پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه، چک لیست و مشاهده های عینی است. نتایج نشان می دهد عواملی مانند حاشیه نشینی، دسترسی اندک به خدمات شهری، پایین بودن سطح کیفیت محیط، فرسودگی بافت و نامتنوع بودن کاربری ها در محیط، از مهم ترین عواملی هستند که سبب کاهش امنیت محیطی در محله های شهر ایلام شده است.

مدیریت ارزیابی و انتخاب پیمانکار مناسب یکی از قسمت های اساسی فرایند ساخت وساز است، زیرا پیمانکاران یکی از ارکان پروژه های عمرانی و عامل اصلی تبدیل منابع به محصول نهایی هستند. بیشترین میزان بودجه پروژه های عمرانی، به عملیات اجرایی اختصاص می یابد؛ بنابراین اجرای هر پروژه نیازمند وجود پیمانکار مناسبی است که توانایی های لازم را برای انجام پروژه در محدوده زمانی و منابع پیش بینی شده و با کیفیت مورد نظر داشته باشد و از هدر رفتن منابع ملی کشور که از اهمیت ویژه ای برخوردار است، جلوگیری کند. در این مقاله علاوه بر شناسایی شاخص های موثر در انتخاب پیمانکار مناسب و تعیین میزان اهمیت و اولویت بندی شاخص های مزبور، روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) را تشریح می کنیم و در ادامه، روش انتخاب پیمانکار مناسب را از میان پیمانکاران حاضر در مناقصه برای انجام یک پروژه عمرانی با به کارگیری روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) براساس شاخص های اولویت بندی شده بیان می کنیم.

اختلاف تراز آب در دو طرف سد های خاکی، امکان نشت آب از بدنه و پی سد خاکی را سبب خواهد شد. روش های گوناگونی مانند اجرای بلانکت رسی، دیوار آب بند و ترکیبی از آن ها برای کاهش نشت از بستر سد خاکی مورد استفاده قرار می گیرد. در مقاله حاضر با استفاده از نرم افزار Seep/w میزان نشت عبوری از پی سد خاکی تحت تاثیر بلانکت رسی، دیوار آب بند و ترکیبی از آن ها مطالعه شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد ترکیب بلانکت و دیوار آب بند با ارتفاع کامل تا انتهای لایه نفوذ پذیر در مقابل حالت بدون بلانکت، تاثیر چندانی نداشته و درصد کاهش نشت در دو مورد تقریبا یکسان است، ولی در مقابل چنان چه از دیوار آب بند ناقص به همراه بلانکت استفاده شود، میزان کاهش نشت نسبت به حالت بدون بلانکت افزایش دوبرابری خواهد داشت.

در چند دهه اخیر استفاده از افزودنی ها در بتن آسفالتی به طور گسترده ای رواج یافته است که از مهم ترین آن ها می توان به نانورس و الیاف پلی پروپیلن اشاره کرد. از این افزودنی ها در مهندسی عمران و به ویژه روسازی برای بهبود ویژگی های فیزیکی و مکانیکی مخلوط های آسفالتی استفاده شده است. در این پژوهش، با افزودن درصدهای مختلف نانورس و الیاف پلی پروپیلن به صورت مجزا و مشترک در مخلوط آسفالتی و انجام آزمایش های مارشال، آنالیز داده ها و ترسیم نمودار های لازم، مشاهده شد که افزایش مقاومت مارشال، درصد فضای خالی مخلوط آسفالتی و درصد فضای خالی مصالح سنگی، نسبت مستقیم با این افزودنی ها دارند، و با روانی، درصد فضای پرشده با قیر و وزن مخصوص، نسبت معکوس دارند. با توجه به نتایج و حدود مشخصات، درصد بهینه برای ترکیب نانورس و الیاف، 3 درصد نانورس و 3/0 درصد الیاف به دست آمد که بهترین تاثیرات را در بین حالت های آزمایش روی مخلوط آسفالتی داشته است. نتایج نشان می دهد نانورس نقش پرکنندگی بالایی داشته، چسبندگی بین مصالح و قیر را بهبود بخشیده، افزایش حجم قیر را در پی داشته و درنهایت موجب افزایش ضخامت غشای قیری در اطراف سنگدانه ها می شود. در ضمن الیاف خاصیت مسلح کنندگی داشته، جذب مصالح و قیر شده است و با مخلوط واکنش شیمیایی دارد.

امروزه با توجه به رشد سریع جمعیت، شهرنشینی و صنعتی شدن شهرها روزانه حجم زیادی از ضایعات جامد در کشورهای درحال توسعه تولید می شود و مدیریت این پسماندها به دغدغه ای اساسی برای فعالان محیط زیست و مسئولان شهری تبدیل شده است. سهم قابل توجهی از این پسماندها ضایعات پلاستیکی هستند که تنها بخش اندکی از آن ها بازیافت می شوند. یکی از راه حل های جایگزین برای بازیافت غیرمستقیم این ضایعات، استفاده از آن ها در تولیدات بتنی است؛ ازاین رو بررسی خواص مهندسی این بتن ترکیبی، بیش از پیش ضرورت می یابد. در این راستا در مقاله حاضر تلاش شده است تا با ارزیابی داده های آزمایشگاهی، تاثیرات افزودن انواع ضایعات پلاستیکی بر خواص بتن تازه و سخت شده مطالعه شود. نتایج پژوهش نشان می دهد اگرچه گنجاندن پلاستیک در بتن سبب ضعف مشخصات مکانیکی می شود، بااین حال بتن ترکیبی حاصل می تواند در برخی کاربردهای سازه ای و غیرسازه ای به کار گرفته شود و ایده ای عملی برای کارآفرینی انگاشته شود.

هنر و معماری بیش از آنکه محصول تصمیم یک یا چند فرد باشد، محصول فرهنگ جامعه است. بسنده کردن به شناخت کالبد و شکل آن ها و غفلت از پیوندشان با بستر فرهنگی، به سطحی نگری می انجامد. در منطق آمده است که نمی شود دو ضد را با هم جمع کرد. منطق ارسطویی نیز موید دوگانه انگاری، تمایزها، کثرت ها و تباین هاست؛ حال آنکه به نظر می رسد، اوصاف خداوند و زوجیت ها در عالم و تفکر عرفانی موید اجتماع ضدین است. در عرفان مسیحی و تائیسم نیز جمع ضدین پذیرفته شده است. در مباحث هرمنوتیک جدید نیز جمع اضداد دیده می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی اصل همنشینی اضداد در ذات تفکرات عرفانی و تاثیر آن در جوهره هنر و معماری و یافتن و تبیین مصادیق شکلی آن است و در این راستا، براساس روش کیفی و راهبرد استدلال منطقی به بررسی اصل همنشینی اضداد در ذات تفکرات عرفانی و مظاهر هنری و معماری آن پرداخته و بررسی کیفیت های متضاد در مصادیق آن ها را پی جو می شود. نتایج پژوهش نشان می دهد همنشینی و وحدت اضداد سرتاسر عالم هستی را فرا گرفته است؛ حکمتی که پس از نفوذ در جامعه، رفته رفته به هنجار و ارزش و ذوق بدل شده و آگاهانه و ناآگاهانه در هنر و معماری نیز به منصه ظهور رسیده است.

در پژوهش حاضر استفاده از الیاف کاه گندم و خرده چوب صنعتی به عنوان منبع لیگنوسلولزی تجدیدپذیر، در ساخت تخته خرده چوب بررسی شد. بدین منظور میزان مصرف چسب اوره فرمالدهید در دو سطح 10 و 12 درصد براساس وزن خشک ماده اولیه تعیین شد. فشرده سازی کیک با پرس گرم هیدرولیک با فشار 150 بار و زمان 12 دقیقه و با دمای 150 درجه سلسیوس صورت پذیرفت. سپس خواص فیزیکی و مکانیکی نمونه های ساخته شده از جمله جذب آب پس از 2 و 24 ساعت غوطه وری، واکشیدگی ضخامت پس از 2 و 24 ساعت غوطه وری، چسبندگی داخلی، مدول الاستیسیته و مدول گسیختگی مطابق با استاندارد EN310 بررسی شد. نتایج نشان داد استفاده از کاه گندم در ساخت تخته خرده چوب به دلیل آب دوستی آن سبب افزایش جذب آب و واکشیدگی ضخامت 2 و 24 ساعت شد؛ بدین معنا که اثر نوع ماده اولیه لیگنوسلولزی بر واکشیدگی ضخامت 2 و 24 ساعت، بستگی به درصد چسب مورد استفاده داشت. استفاده از الیاف خرده چوب صنعتی نسبت به ذرات کاه گندم، سبب کاهش معنی داری در جذب آب و واکشیدگی ضخامت 2 و 24 ساعت نمونه ها شد. با افزایش درصد چسب مصرفی، در جذب آب 2 و 24 ساعت نمونه ها کاهش معنی داری ملاحظه شد. چسبندگی داخلی نمونه های ساخته شده با خرده چوب صنعتی نسبت به نمونه های ساخته شده با کاه گندم، افزایش معنی داری نشان داد. مدول الاستیسیته و مدول گسیختگی نمونه های ساخته شده با کاه گندم، به دلیل فشردگی بیشتر ذرات کاه حین پرس، افزایش معنی داری نشان داد.

این مقاله در پی ارزیابی امکان، نتایج و اثرات به کارگیری تکنولوژی های نوین هنری به عنوان یکی از ابزارهای ممکن آموزشی با تاکید ویژه بر تاثیرات آن بر آموزش های فنی، حرفه ای و مهارتی در سطح آموزش عالی است. نویسندگان پنج رسانه جدید هنری شامل واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، سیمولیشن، بازی های کامپیوتری، و فضاهای حساس و چندرسانه ای را با توجه به امکانات و توانایی های آن و براساس الگوی پیشنهادی توسط پول و بیتز به منظور ارزیابی رسانه های آموزشی با عنوان الگوی Sections موردتوجه قرار داده اند. در این الگو، هشت شاخص اساسی برای انتخاب یک رسانه آموزشی پیشنهاد و از طریق طراحی پرسش هایی متناسب با موضوع تحقیق و ارزیابی و امتیازدهی به رسانه های موجود، مناسب ترین رسانه برای آموزش مشخص شده است. نتیجه این تحقیق ضمن تاکید بر توجه به شاخص های متفاوت آموزشی در انتخاب رسانه، ارائه پیشنهادهایی برای بهترین استفاده از رسانه های موجود است.