طب مکمل
سال:1399 | دوره:10 | شماره:4 (پیاپی 37) |تعداد مقالات:8

هدف: کروناویروس ها، ویروس هایی هستند که غالبا با علایمی شبیه سرماخوردگی، عوارض حادی را در سیستم تنفسی ایجاد می کنند. تعدادی از آن ها مانند سارس و مرس در چند سال اخیر و کووید 19 از ژانویه 2019 باعث مرگ هزاران انسان و اپیدمی های بزرگ و مورد آخر پاندومی شده اند. هدف از این تحقیق، مروری بر فهرست گیاهان دارویی رایج در ایران، معرفی ترکیبات ضدویروسی آن ها به ویژه کروناویروس ها و نیز نقش آن ها در تقویت سیستم ایمنی بدن به منظور پیشگیری و کنترل آن ها بود. روش ها: این مطالعه مروری با استفاده از کلیدواژه های مناسب که دربردارنده عناوین گیاهان دارویی، کووید 19، کروناویروس ها، سارس و مرس، سارس کووید 2 و PEDV بودند مقالات مرتبط را به دو زبان فارسی و انگلیسی از پایگاه های اطلاعاتی آی اس آی، اسکوپوس، پابمد، ساینس دایرکت، گوگل اسکالر، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، مگ یران و ایران مدکس بدون محدودیت زمانی تا سال 2020 مورد بررسی قرار داد و نهایتا 51 مقاله انتخاب شد. یافته ها: بررسی های انجام شده نشان داد 10 گیاه بر اعضای خانواده کروناویروس اثر ضدویروسی نشان داده اند که گیاهان زنجبیل، خولنجان، دارچین، سیاهدانه، گریپ فروت (پوست) و سرخارگل بر کووید 19 موثر بوده اند. گیاهان آقطی، جینسینگ، آلویه ورا، گون و آویشن شیرازی نیز به عنوان ا رتقادهنده سیستم ایمنی و عامل موثر در پیشگیری از ابتلا به بیماری ویروسی معرفی شده اند. نتیجه گیری: مهار تکثیر ویروس ها یکی از راهکارهای رایج در داروهای ضدویروسی است، ولی ترکیبات طبیعی معمولا با اختلال در پروتیین های کلیدی و فاکتورهای ویرولانس ویروس ها، با آن ها مقابله می کنند. بنابراین استفاده از ترکیبات موثر این گیاهان ضد کروناویروس می تواند ایده ای برای تولید داروهای موثر علیه ویروس ها به خصوص کووید 19 باشد.

هدف: یکی از مشکلات رایجی که منجر به افت کیفیت خواب در سالمندان می شود، کمردرد است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر اوریکولوتراپی (طب فشاری گوش) بر کیفیت خواب سالمندان مبتلا به کمردرد مزمن، طراحی و اجرا شد. روش ها: این کارآزمایی بالینی یکسو کور روی هفتاد سالمند مبتلا به کمردرد مزمن در کاشان در سال 1398 انجام شد. نمونه ها به صورت در دسترس انتخاب و پس از اخذ رضایت آگاهانه کتبی از آن ها به صورت تصادفی سازی بلوکی به دو گروه مداخله و شم اختصاص داده شدند. در گروه مداخله روی نقاط شن من، سیمپاتتیک، ساب کورتکس و کمری لاله گوش و در گروه شم روی نقاطی که با کمردرد ارتباط نداشتند، فشار اعمال شد. پرسش نامه های پیتزبرگ و مک گیل در شروع مطالعه، پایان مداخله و یک ماه پس از آن تکمیل شدند. داده های 62 سالمند (در گروه شم 29 و در گروه مداخله 33 نفر) بر اساس طرح از پیش تعیین شده و داده های مربوط به کل نمونه ‍ ها به صورت قصد درمان با استفاده از آنالیز کوواریانس و واریانس با اندازه های تکراری تحلیل شدند. یافته ها: بین دو گروه از نظر طول مدت بیماری تفاوت معنا دار وجود داشت (012/P=0). اثر متقابل زمان و مداخله بر کیفیت خواب معنا دار گزارش شد (0001/P<0). کیفیت خواب در گروه مداخله، در پایان آن و همچنین یک ماه پس از آن به طور معنا دار نسبت به گروه شم بهتر بود (0001/P<0). آنالیز درون گروهی در گروه مداخله، برخلاف گروه شم بین کیفیت خواب در سه مقطع زمانی مورد بررسی، تفاوت معناداری را گزارش کرد (0001/P<0). نتیجه گیری: اوریکولوتراپی می تواند سبب بهبود کیفیت خواب در سالمندان مبتلا به کمردرد مزمن شود. این روش به عنوان درمان مکمل در مراقبت از سالمندان مبتلا به کمردرد مزمن پیشنهاد می شود.

اهداف: تولید گونه های اکسیژن فعال در ورزش، سبب بروز استرس اکسایشی شده و با ایجاد اختلال در موازنه اکسیدان ها و آنتی اکسیدان ها، اثرات مخربی را در سلول ها به وجود می آورد. هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر سه نوع ماساژ ورزشی بر مقادیر سرمی مالون دی آلدیید، گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز متعاقب یک جلسه فعالیت ورزشی وامانده ساز بود. روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، تعداد 48 نفر از دختران فوتسالیست شهر زاهدان با دامنه سنی 17 تا 22 سال به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی به چهار گروه ماساژ سویدی، روسی، تایلندی و کنترل (هر گروه دوازده نفر) تقسیم شدند. برنامه تمرینی، یک جلسه تمرین وامانده ساز آزمون بروس بود. مقادیر سرمی مالون دی آلدیید، گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز از چهار گروه قبل و بلافاصله بعد از تمرین و پس از اجرای ماساژ سویدی (مالش طولانی، با فشار و ضربه زدن با دست)، روسی (فشار متوسط تا زیاد) و تایلندی (اعمال فشار روی نقاط خاصی از بدن) توسط ماساژور اندازه گیری شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر در سطح معنا داری 05/P≤ 0 انجام شد. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که در هر سه نوع ماساژ کاهش معنا دار میزان سرمی مالون دی آلدیید (0/8± 0/22)، افزایش معنا دار گلوتاتیون پراکسیداز (0/46± 1/84) و سوپراکسید دیسموتاز (2/86± 10/02) را متعاقب یک جلسه تمرین وامانده ساز به همراه داشت (0/001=P)، اما در گروه کنترل اختلاف معنا داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: به نظر می رسد ماساژ روسی، تایلندی و سویدی می تواند در دوره بازیافت پس از فعالیت ورزشی وامانده ساز بر ظرفیت شاخص اکسایشی مالون دی آلدیید و آنزیم های آنتی اکسیدانی گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز تاثیر بگذارد.

هدف: آلودگی با کرم های بیماری زای انگلی از شایع ترین بیماری های عفونی بین مردم کشورهای جهان است و امروزه با توجه به عفونت های انگلی مقاوم به درمان، عوارض دارویی و بروز بیماری های نوپدید و ایمونولوژیک، توجه به دیدگاه ها و تجربیات درمانی حکمای طب سنتی ایرانی ضروری تر به نظر می رسد. روش ها: این پژوهش، یک مطالعه مروری کتابخانه ای است. مباحث مرتبط با بیماری های انگلی و کرم ها در کتاب قانون ابن سینا مورد بررسی، از نوع آنالیز محتوا، قرار گرفته و رویکرد ابن سینا در درمان آن بر اساس الگوی تجویز منطقی دارو (Rational prescribing) بوده است. یافته ها: اطلاعات مستخرج از مهم ترین منابع طب ایرانی و عمدتا کتاب قانون در مورد بیماری های انگلی، دسته بندی شده و نشان داده شد که رویکرد ابن سینا در درمان بیماری های انگلی، تصمیم گیری بر اساس الگوی حل مسیله با توجه به جمع بندی شرایط نهایی بیمار از نظر تعیین شدت و اولویت بندی اسباب و علل صورت پذیرفته و از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. نتیجه گیری: آگاهی نسبت به یافته های این مطالعه مشتمل بر اسباب و علل ایجاد بیماری و دسته بندی علایم بالینی از نظر طب ایرانی، انواع داروهای گیاهی و طبیعی و روش های متنوع تجویز آن ها با رعایت اصول حفظ الصحه در کنار روش های تشخیصی و درمانی طب کلاسیک می تواند در کنترل و پیشگیری این بیماری موثر و همچنین به عنوان بستری جهت پژوهش های بعدی باشد.

هدف: از شایع ترین روش های درمانی در بیماران کلیوی، همودیالیز است. برای انجام این کار ورود مکرر سوزن به رگ الزامی است. بیماران تحت درمان با همودیالیز در معرض استرس و درد ناشی از حدود 300 بار سوراخ شدن فیستول شریانی وریدی خود در سال هستند. که بیش از یک پنجم بیماران همودیالیزی این درد را غیر قابل تحمل بیان می کنند. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر طب فشاری روی نقطه SP6 و ST36 بر میزان درد ناشی از جای گذاری سوزن فیستول در بیماران تحت درمان با همودیالیز انجام شد. روش ها: این پژوهش یک کارآزمایی بالینی دوسوکور است که در سال 1395 در شهر مشهد روی 90 بیمار همودیالیزی دارای فیستول شریانی وریدی انجام شد. این افراد به طور تصادفی در سه گروه ماساژ نقطه SP6، ماساژ نقطه ST36 و کنترل قرار گرفتند. داده ها پس از کسب رضایت نامه کتبی، به وسیله پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی و مقیاس دیداری درد VAS جمع آوری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 و آزمون های آماری کولموگروف اسمیرنف، کروسکال والیس، آنالیز واریانس یک طرفه، آزمون تی زوجی و کای اسکویر انجام شد. یافته ها: در مقایسه میانگین اختلاف شدت درد قبل و بعد از مداخله در سه گروه، تفاوت آماری معنی داری مشاهده شد (0/001>P)، به طوری که میانگین شدت درد قبل از مداخله به ترتیب در گروه SP6، ST36 و کنترل 18/93± 54/47، 22/83 ± 51/50 و 17/73± 46/60 و بعد از مداخله به ترتیب 20/53± 45/63، 20/01± 40/20 و 19/05± 51/87 بود که نشان دهنده کاهش درد در دو گروه طب فشاری و افزایش درد در گروه کنترل است. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، ماساژ نقطه ST36 و نقطه SP6 روش موثری در تسکین درد ناشی از ورود سوزن به فیستول شریانی وریدی است و بنابراین به عنوان راهکار ایمن، ساده و ارزان پیشنهاد می شود.

اهداف: ارزیابی و مدیریت درد در بیمارانی که زیر دستگاه تنفس مصنوعی بوده و در بخش های مراقبت ویژه بستری اند، دشوار بوده و به تاخیر می افتد و این امر کمتر مورد توجه پزشکان و پرستاران قرار می گیرد. هدف از مطالعه حاضر تعیین تاثیر موسیقی کلاسیک بر معیارهای فیزیولوژیک، مشاهده ای و رفتاری درد در بیماران غیرهوشیار بستری در بخش مراقبت های ویژه است. روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه نیمه تجربی بود که در آن سی نفر از بیماران غیرهوشیار بستری در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان شهدای هفتم تیر شهر تهران در سال 1398 به روش نمونه گیری در دسترس در دو گروه آزمایش وکنترل شرکت کردند. جهت شرکت بیماران در مطالعه، از همراهان آن ها رضایت نامه کتبی اخذ شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه مشخصات جمعیت شناختی و معیارهای فیزیولوژیک، مقیاس مشاهده ای درد (COPT) و مقیاس رفتاری درد (BPC) بود. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS نسخه 22 و آزمون های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافته ها: میانگین± انحراف معیار سنی بیماران در دو گروه آزمایش و کنترل به ترتیب 14/01± 40/33 و 15/70± 46/00 بود. مقایسه میانگین± انحراف معیار معیارهای فیزیولوژیک قبل و بعد از مطالعه نشان داد که تفاوت آماری معناداری در معیارهای فیزیولوژیک به جز مقیاس هوشیاری گلاسکو، در دو گروه آزمایش و کنترل وجود نداشت (0/05>P). نتیجه گیری: به نظر می رسد از موسیقی کلاسیک می توان در کاهش مقیاس مشاهده ای و رفتاری درد بیماران غیرهوشیار بستری در بخش مراقبت های ویژه استفاده کرد. به منظور تایید تاثیر موسیقی کلاسیک بر معیارهای فیزیولوژیک، انجام مطالعات وسیع تر و تکمیلی تر توصیه می شود.

هدف: اختلالات خواب در پرستاران تاثیر قابل توجهی در نحوه ارایه مراقبت به بیماران دارد. هدف از انجام مطالعه حاضر تعیین تاثیر طب فشاری نقطه شن من دست (HT7) بر کیفیت خواب پرستاران شاغل در بخش های اورژانس و مراقبت های ویژه بود. روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل، هشتاد پرستار شاغل در بخش های اورژانس و مراقبت های ویژه بیمارستان های شهر کاشان در دو گروه چهل نفره (آزمایش و کنترل)، پس از اخذ رضایت نامه کتبی، مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه آزمایش تحت مداخله طب فشاری در نقطه شن من هر دو دست روزانه دوبار در طی چهار هفته قرار گرفتند، ولی گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. داده ها توسط پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی و شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ جمع آوری شدند. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 23و آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی تی مستقل، من ویتنی، کای اسکویر و تی زوجی با سطح معنی داری 0/05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پیش آزمون نشان دهنده عدم وجود تفاوت آماری معنی دار بین میانگین نمره کیفیت خواب دو گروه آزمایش (1/96± 6/94) و کنترل (3/57± 7/53) بود (0/05P). نتیجه گیری: طب فشاری در نقطه شن من دست ها کیفیت خواب پرستاران را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد؛ بنابراین می توان از این نوع طب فشاری در جهت بهبود کیفیت خواب پرستاران استفاده کرد.

هدف: پیری سلول از مراحل مهم و اساسی در رفتار سلولی محسوب شده و باعث کاهش حجم عضلات و میوفیبریل ها می شود. هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر تمرین مقاومتی به همراه مصرف ویتامین C بر بیان ژن های TERT، TRF2 و قطر و تعداد میوفیبریل های عضله اسکلتی رت های نر ویستار مسن بود. روش ها: تحقیق حاضر از نوع تجربی با گروه کنترل بود. 25 راس موش صحرایی نر نژاد ویستار با گروه سنی 24هفته ای (280-320 گرم) به صورت تصادفی در پنج گروه تقسیم شدند: گروه کنترل جوان، گروه سالمند+تمرین مقاومتی، گروه سالمند+ویتامین C لیپوزومال، گروه سالمند+تمرین مقاومتی+ویتامین C لیپوزومال و گروه کنترل دوران سالمندی. در گروه های دریافت کننده ویتامین C لیپوزومال، روزانه ویتامین C لیپوزومال به صورت گاواژ بر اساس کیلوگرم وزن بدن برای هر گروه تجویز شد. وزن متصل به دم به تدریج طی هشت هفته تمرین (هفته های اول و دوم 50 درصد، هفته های سوم و چهارم 50 درصد، هفته های پنجم و ششم 75 درصد و هفته های هفتم و هشتم تا 100 درصد از وزن کل) افزایش یافت. تمرینات سه تا پنج ست بین 8 تا 12 تکرار به مدت سه یا چهار روز در هفته انجام شد. به منظور بررسی بیان ژن های TERT و TRF2 در بافت عضله، از روش qPCR استفاده شد. از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه نیز برای بررسی تفاوت بین گروهی و از آزمون تعقیبی توکی برای مشخص کردن محل اختلاف گروه ها استفاده شد. یافته ها: افزایش سن باعث کاهش معنی دار بیان TERT، TRF2، قطر و تعداد میوفیبریل در عضله اسکلتی موش های صحرایی شد (0/001=P). تمرین مقاومتی به همراه مصرف ویتامین C تاثیر معنی داری بر بیان TERTو TRF2 نداشت (05/P≥ 0)، اما باعث تغییر معنی دار قطر و تعداد میوفیبریل شد (0/001=P) نتیجه گیری: هشت هفته تمرین مقاومتی به همراه مکمل یاری ویتامین C در موش های صحرایی سالمند احتمالا باعث افزایش معنی دار تعداد و قطر میوفیبریل عضله اسکلتی شد، اما تغییر معنی داری در بیان TRF2 و TERT مشاهده نشد.