فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران
سال:1399 | دوره:4 | شماره:3-4 (پیاپی 14) |تعداد مقالات:8

بیماری آلزایمر شایعترین علت فراموشی و دمانس در میانسالی و پیری شناخته شده است و سومین علت مرگ در میان افراد مسن است. این بیماری یک اختلال نورودژنراتیو است که با نقص توجه، تضعیف حافظه و اختلال در یادگیری مشخص می شود. تحقیقات زیادی به منظور یافتن راه های درمانی جدید برای درمان این بیماری و کاستن اختلالات ناشی از آن در حال انجام است. یکی از روش های درمانی جدید برای درمان این بیماری، اعمال تحریک الکتریکی عمقی مغز (DBS) است. مطالعات اولیه نشان داده است که اعمال DBS در هیپوکمپ، هسته مینرت، فورنیکس و قشر انتورینال بیماران و هم چنین حیوانات آلزایمری می تواند سبب بهبود اختلالات یادگیری و افزایش حجم هیپوکمپ شود. مکانیسم این اثرات DBS هنوز مشخص نیست، اما احتمال داده می شود که DBS از طریق تغییر در رهایش نوروترانسمیترها و نورومدولاتورها، باعث تنظیم فعالیت نورون ها شود. در این نوشته ما ابتدا درمان های دارویی رایج بیماری آلزایمر و عوارض آن ها را مرور کردیم، و سپس به مرور اثر DBS در بیمار آلزایمری و مدل حیوانی آلزایمر پرداختیم و در نهایت مکانیزم های احتمالی دخیل در این اثرات درمانی و تغییرات ناقل های عصبی را مورد بررسی قرار دادیم.

زمینه و هدف پلاسمافرزیس درمانی جهت طیف وسیعی از بیماری های نورولوژی استفاده می شود. روش درمانی پلاسمافرزیس دارای عوارضی از قبیل هماتوم، پنوموتوراکس، هیپوکلسمی، خونریزی، آریتمی، افت فشارخون، تب، عفونت، ادم، بی حسی اندام، متابولیک آلکالوز، ترومبوز و ترومبوسیتوپنی می باشد. هدف انجام مطالعه حاضر تعیین شیوع عوارض شایع پلاسمافرزیس درمانی در بیماران بستری شده در بخش نورولوژی بیمارستان های شهید فقیهی و نمازی می باشد. روش ها در این مطالعه، پرونده بالینی تمام بیماران بستری در بخش نورولوژی بیمارستان های شهید فقیهی و نمازی از ابتدای شهریور 1397 تا انتهای مرداد 1398 که تحت پلاسمافرزیس درمانی قرار گرفتند بررسی گردید و اطلاعات بالینی مورد نیاز وارد چک لیست و سپس وارد نرم افزار SPSS شده و آنالیز آماری انجام گردید. یافته ها در این مطالعه برای 67 یمار با تشخیص بیماری نورولوژی در مجموع 287 جلسه پلاسمافرزیس درمانی انجام شد. سطح ارتباطی معناداری بین میزان بروز عوارض پلاسمافرزیس درمانی با جنسیت بیمار، سن بیمار، وضعیت تاهل بیمار، میزان تحصیلات بیمار، شغل بیمار، سابقه بیماری زمینه ای و سابقه مصرف دخانیات وجود نداشت. بر اساس یافته های این مطالعه بین میزان بروز عوارض پلاسمافرزیس درمانی با مدت زمان ابتلا به بیماری، مدت زمان بستری در بیمارستان، نوع و محل کاتتر تعبیه شده، تعداد جلسات پلاسمافرزیس و نوع مایع جایگزین شده در پلاسمافرزیس ارتباط معناداری وجود نداشت. شایع ترین عوارض پلاسمافرزیس درمانی در این مطالعه ترومبوسیتوپنی و عوارض مرتبط با کاتتر بودند. مهمترین عوارض پلاسمافرزیس که تهدیدکننده حیات بودند شامل عفونت کاتتر و ترومبوز می شدند. نتیجه گیری به طورکلی، نتایج مطالعه حاضر نشان داد از مجموع 67 بیمار مورد بررسی در دو مرکز تحت مطالعه، شیوع عوارض ناشی از پلاسمافرزیس درمانی 82/08 درصد بوده است و مهمترین آن ها ترومبوسیتوپنی و عوارض مرتبط با کاتتر بودند. شناسایی عوارض ناشی از پلاسمافرزیس درمانی می تواند به درمان بهتر و کنترل بهتر عوارض ناشی از این روش درمانی بیانجامد.

زمینه و هدف هدف تحقیق حاضر تعیین تاثیر هشت هفته تمرینات ترکیبی و مصرف مکمل ویتامینD بر برخی شاخص های آسیب عضلانی، التهابی و آنتی اکسایشی زنان معتاد بود. روش ها در یک طرح تحقیقی نیمه تجربی از بین زنان معتاد به مت آمفتامین و هرویین با میانگین سن 6/7 ± 28/3 سال، وزن 10/2 ± 62/06 کیلوگرم و شاخص توده بدنی 2/9 ± 24/10، از اردوگاه ترک اعتیاد 32 نفر به صورت داوطلبانه انتخاب و با تخصیص تصادفی به چهار گروه تمرین، تمرین+ مکمل (ویتامین D)، مکمل و کنترل تقسیم شدند. گروه تمرینی، تمرین مقاومتی را با شدت %70-40 یک تکرار بیشینه به مدت 18 تا 28 دقیقه و تمرینات هوازی را با شدت %70-50 ضربان قلب ذخیره به مدت 12 تا 37/5 دقیقه و سه جلسه تمرین در هفته به مدت هشت هفته اجرا کردند. به منظور اندازه گیری آنزیم های آسیب عضلانی، التهابی و آنتی اکسیدانی، قبل و بعد از پروتکل تمرینی و مکمل دهی، نمونه خون از داوطلبین گرفته شد. برای بررسی توزیع طبیعی داده ها از آزمون شاپیروویلک و برای بررسی اثر متغیرهای مستقل، از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه با اندازه گیری مکرر، آزمون تی وابسته و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معنی داری 0/05 > p استفاده شد. یافته ها نتایج آزمون تی وابسته نشان داد که شاخص کراتین کیناز در گروه های تمرین-مکمل و تمرین، لاکتات دهیدروژناز در گروه تمرین و ظرفیت آنتی اکسیدانی کل در گروه تمرین-مکمل افزایش معنی داری داشتند (0/05 > p). همچنین مالون دی آلدهید در گروه های تمرین-مکمل و مکمل، پروتیین واکنشگر-C در گروه تمرین-مکمل کاهش معنی داری داشتند (0/05 > p). مقایسه بین گروهی نیز نشان داد که شاخص های ظرفیت آنتی اکسیدانی کل و پروتیین واکنشگر-Cدر گروه تمرین-مکمل نسبت به کنترل، به ترتیب افزایش و کاهش معنی داری یافتند (0/05 > p). علاوه برآن، در شاخص کراتین کیناز، گروه تمرین-مکمل و گروه تمرین (هر دو) نسبت به گروه مکمل و گروه کنترل افزایش معنی داری یافتند (0/05 > p). نتیجه گیری مصرف ویتامین D همراه با انجام تمرین ورزشی باعث افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی کل و کاهش پروتیین واکنشگر-C در زنان معتاد می شود.

زمینه و هدف بیماری آلزایمر شایع ترین بیماری تخریب عصبی است که با اختلالات شناختی و رفتاری همراه است و شیوع آن به سرعت در حال افزایش است. آلزایمر علاوه بر اثرات مخرب بر یادگیری و حافظه، میتوکندری به عنوان اندامک حیاتی سلول و بافت هیپوکمپ به عنوان محل یادگیری و حافظه را تحت تاثیر قرار می دهد. در این مطالعه اثرات هم زمان استرپتوزوتوسین بر حافظه فضایی، تولید گونه های واکنش پذیراکسیژن میتوکندری و بافت هیپوکمپ در مراحل اولیه بیماری آلزایمر در موش صحرایی بررسی شد. روش ها حیوانات به طور تصادفی در گروه های کنترل، شاهد و استرپتوزوتوسین قرارگرفتند. دوزهای2، 3، 4 و 5 میلی گرم بر کیلوگرم استرپتوزوتوسین از راه داخل بطنی تزریق شد. 14 روز بعد، میزان یادگیری و حافظه فضایی موش ها با ماز آبی موریس سنجیده شد. همچنین میزان تولید گونه های واکنش پذیر اکسیژن در میتوکندری مغز (به روش رنگ سنجی) و میزان پلاک های آمیلویید بتا در بافت هیپوکمپ (با استفاده از رنگ قرمز کنگو) ارزیابی گردید. یافته ها تزریق دوز 3 میلی گرم بر کیلوگرم استرپتوزوتوسین داخل بطنی، دوز موثر و پایه برای ایجاد اختلالات حافظه و یادگیری در کوتاه ترین زمان ممکن (14 روز) است. با این دوز علایم اولیه شروع بیماری آلزایمر شامل ظهور پلاک های آمیلویید بتا در هیپوکمپ و افزایش تولید گونه های واکنش پذیر اکسیژن در میتوکندری مغز موش ها مشاهده گردید. نتیجه گیری تاییدیه های رفتاری، بافت شناسی و بیوشیمیایی بدست آمده از مطالعه حاضر، دوز 3 میلی گرم بر کیلوگرم استرپتوزوتوسین داخل بطنی را به عنوان دوز مناسب جهت ایجاد مدل بیماری آلزایمر در کوتاه ترین زمان ممکن (14 روز) در موش های صحرایی پیشنهاد می کنند.

زمینه و هدف مطالعات مختلف نشان داده اند که مصرف اسید لینولییک مزدوج (CLA) می تواند منجر به تغییر فرایند تولیدمثلی در حیوانات مختلف شود. لذا، هدف این پژوهش، مطالعه اثر اسید لینولییک مزدوج بر برخی فراسنجه های کیفی اسپرم و باروری در خروس بود. روش ها شمار 32 قطعه خروس با سن 59 هفته به شیوه ی کامل تصادفی به چهار گروه (هشت خروس در هر گروه) تقسیم و به قفس های انفرادی منتقل شدند. به همه گروه های آزمایشی جیره پایه یکسان داده شد و سطوح مختلف اسید لینولییک مزدوج: تیمار 1 (0گرم در روز به ازای هر خروس)، تیمار 2 (0/2 گرم در روز به ازای هر خروس)، تیمار 3 (0/4 گرم در روز به ازای هر خروس) و تیمار 4 (0/6 گرم در روز به ازای هر خروس) به صورت کپسول به آن ها خورانده شد. آزمایش پس از 2 هفته عادت دهی به مدت 9 هفته ادامه یافت. فراسنجه های کیفی اسپرم شامل: حجم منی، جنبایی کل، جنبایی پیش رونده، غلظت منی، درصد اسپرم های نابهنجار، درصد اسپرم های زنده، درصد اسپرم های دارای غشاء فعال و غلظت مالون دی آلدهید به صورت هفتگی ارزیابی شدند. طی دو هفته منی خروس ها به منظور ارزیابی نرخ باروری و جوجه درآوری جمع آوری و به 68 مرغ مادر گوشتی (17مرغ در هر گروه) تلقیح شد. یافته ها مصرف مقادیر مختلف اسید لینولییک مزدوج تاثیر بر فراسنجه های مختلف اسپرم و وزن بدن نداشت (0/05> p). اثر زمان آزمایش بر همه فراسنجه های اسپرم به غیر از حجم منی معنی دار بود. همچنین، اثر متقابل تیمار در زمان بر غلظت اسپرم، جنبایی کل، فعالیت غشاء اسپرم و وزن بدن معنی دار بود و بر سایر پارامترها معنی دار نبود (0/05>p). نتایج باروری نشان می دهد که مقادیر مختلف اسید لینولییک مزدوج اثر معنی داری بر میزان باروری و جوجه درآوری نداشت. نتیجه گیری به طورکلی، نتایج این تحقیق نشان داد که سطوح مختلف اسید لینولییک مزدوج اثر سودمندی بر کیفیت اسپرم تازه در خروس گله مادر گوشتی نداشته است.

زمینه و هدف سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) شایع ترین اختلال غدد درون ریز در زنان است. گلبرگ زعفران حاوی مقادیر زیادی از ترکیبات گلیکوزیدی، فلاونوییدی و آنتوسیانین ها می باشد. در این تحقیق اثرات عصاره گلبرگ زعفران بر PCOS در موش سوری مورد مطالعه قرار گرفت. روش ها موش ها به گروه های کنترل، شم، PCOS و تجربی تقسیم شدند. به گروه PCOS و تجربی تستوسترون انانتات (1 میلی گرم) تزریق شد. پس از 4 هفته، گروه تجربی در دوزهای50، 200 و 600 میلی گرم بر کیلو گرم به مدت 14 روز تحت درمان با عصاره گلبرگ زعفران قرار گرفتند. نمونه های تخمدان و خون برای بررسی بافت شناسی و سرولوژی جمع آوری شد. علاوه بر این بیان ژن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نتایج نشان دادند که عصاره گلبرگ در موش های PCOS باعث کاهش هورمون های لوتیینه کننده (0/05< p، 0/01< p)، استروژن (0/05< p، 0/01< p، 0/01< p) و تستوسترون (0/05< p، 0/001< p)، افزایش هورمون های محرکه فولیکولی (0/05< p، 0/01< p و پروژسترون (0/05< p، 0/01< p) شد، بیان ژن های التهابی راکاهش و آنزیم های آنتی اکسیدانی را در سرم افزایش داد (0/001< p). نتیجه گیری مطالعه حاضر نشان می دهد که عصاره گلبرگ زعفران با افزایش آنزیم های آنتی اکسیدانی، کاهش بیان ژن های التهابی و بازگرداندن مکانیسم بازخورد استروژنی در سیستم هیپوفیز-تخمدان، PCOS را در موش ها بهبود می بخشد.

زمینه و هدف سموم کشاورزی از خانواده ارگانوفسفره عوارض مختلفی را بر بافت های بدن ایجاد می نمایند. این مطالعه به منظور اثر مالاتیون بر هورمون های جنسی و اثرات سرطان زایی آن در تماس جلدی در موش سوری نر انجام شد. روش ها تعداد 30 سر موش سوری نر بالغ به دو گروه شاهد و تیمار تقسیم شدند. در گروه تیمار مالاتیون با غلظت ppm 1 به میزان 1 میلی لیتر به مدت 12 هفته روی پوست ریخته شد. در پایان دوره سطح سرمی هورمون های تستوسترون، لوتیینه کننده، و محرکه فولیکولی اندازه گیری و پس از کالبدگشایی از ارگان های مورد نظر نمونه بافتی برداشته شد. همچنین سمیت سلولی با استفاده از تست MTT و میکرونوکلیوس به صورت برون تنی مورد سنجش قرار گرفت و درصد IC50 تعیین گردید. یافته ها در گروه های تیمار هورمون لوتیینه کننده تغییر معنی داری نسبت به گروه کنترل نداشت ولی هورمون محرکه فولیکولی و تستوسترون کاهش معنی داری نشان داد. در بررسی بافت شناسی سمیت خفیف کبدی در گروه های تیمار مشاهده شد. درصد فراوانی میکرونوکلیوس ها در غلظت های 100، 50 و 250 میکروگرم بر میلی لیتر و تست MTT در غلظت های 100-10 میکروگرم بر میلی لیتر مالاتیون به طور معنی داری با گروه کنترل متفاوت بود (0/05

این مطالعه به منظور بررسی کارایی زنجبیل در بهبود شاخص های باروری اسپرم در ماکیان انجام شد. 36 خروس بالغ در 4 گروه شامل عصاره زنجبیل (0/5، 1 و 2 گرم در لیتر آب آشامیدنی) و کنترل به مدت دو هفته تیمار شدند. سپس شاخص های تخصصی باروری اسپرم (درصد اسپرم های متحرک، با حرکات پیشرونده سریع، با حرکات پیشرونده آهسته، با حرکات غیرطبیعی، اسپرم های فعال و شاخص تخصصی تحرک) اندازه گیری شد. همچنین شاخص های هماتولوژی، تیتر ایمنی علیه واکسن نیوکاسل و وزن بیضه تعیین گردید. بیشترین تعداد اسپرم های با حرکات پیشرونده سریع، بالاترین میزان اسپرم های فعال و متحرک و کمترین میزان ناهنجاری های ساختاری و حرکتی اسپرم در غلظت های 1 و 2 گرم مشاهده شد. دوزهای مختلف زنجبیل اثری بر شاخص های هماتولوژی، ایمنی و وزن بیضه نداشتند. افزودن زنجبیل به جیره خروس های مولد می تواند موجب بهبود قدرت باروری اسپرم گردد و افزایش جوجه درآوری را بدنبال داشته باشد.