طب دریا
سال:1400 | دوره:3 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

اهمیت آب و انتقال بیماری توسط آن از زمان های بسیار دور شناخته شده است. یکی از ملزومات حیات بشری چه در زمان آرامش و چه در زمان بحران نوشیدن "آب سالم" است. نوشیدن آب سالم و عاری از عوامل بیماری زا نقش مهمی در پیشگیری از بیماری های منتقله از طریق آب مانند انواع اسهال های حاد و مزمن دارد. پاتوژن های منتقله آبی، بسیار زیاد بوده و شامل باکتری ها، ویروس ها، تک یاختگان و کرم های انگلی هستند. تامین آب کافی و تصفیه آب در شرایط اضطراری و کنترل و نظارت بر کیفیت آب، از اهمیت خاصی برخوردار است. سازمان ملل توصیه می نماید که به ازای هر نفر 50-20 لیتر آب سالم شیرین در روز برای تامین نیازهای اساسی انسان مثل نوشیدن، پخت غذا و نظافت لازم است که 4-2 لیتر در روز آن برای شرب کافی است و باید از منابع آب با بهترین کیفیت تامین شود. مقدار حداقل مصرف آب شرب در اولین روز بعد از وقوع شرایط اضطراری برای زنده ماندن در یک شرایط معتدل آب و هوائی و کوهستانی یک لیتر در روز و برای زنده ماندن در شرایط گرم و خشک 3 لیتر در روز و در کل 4-3 لیتر در روز به عنوان یک رهنمود ارائه شده است. در مطالعه مروری حاضر، روش های اجرایی و کاربردی متناسب با تکنولوژی قابل دسترس برای تامین آب شرب جوامع کوچک معرفی و تشریح شده اند.

ملوانان از نظر دسترسی به امکانات پزشکی در مواقع بحرانی مثل همه گیری کووید-19، از جمله گروه های شغلی منحصر بفرد محسوب می شوند. بر روی عرشه شناورهای بزرگ یا کوچک امکان دارد ملوانان مدت زیادی را دور از خدمات پزشکی استاندارد سپری کنند. علاوه بر این محدودیت های شغلی، فضای بسته زندگی و دوری طولانی مدت از اعضای خانواده در طول سفرهای دریایی راه دور، پیشگیری و درمان بیماری هایی را که در محیط دریا برای ملوانان حادث می شود در مقایسه با افرادی که در خشکی هستند، با دشواری روبرو می سازد. بنابراین به واسطه ماهیت شغلی و مسافرت به کشورهای مختلف از طریق آبها، ملوانان در معرض خطرات بالقوه بیماری ها قرار می گیرند. با توجه به در معرض خطر بودن ملوانان و اهمیت آموزش پیشگیری از بیماری ها در این گروه، آموزش از راه دور (Tele Education) یک فرصت مناسب برای ارتقا دانش ملونان در حیطه بیماری های واگیردار مانند کووید-19 و پیشگیری از آن است. ارائه این آموزش و مراقبت با استفاده از وسایل ارتباطی میسر است. آموزش از راه دور ملوانان می تواند در 2 بُعدِ آموزش خود مراقبتی پیشگیری از کووید-19، و آموزش خودمراقبتی اختصاصی پیشگیری از بیماری های شایع انجام شود. بدین ترتیب دانش و آگاهی ملوانان افزایش یابد و در بینش و نگرش ایشان در زمینه پیشگیری بیماری های واگیردار موثر واقع شود و همچنین عملکرد ایشان در این زمینه بهبود یابد و سلامتی و تندرستی به دنبال داشته باشد.

انجام هرگونه پژوهش، پیرامون کروناویروس جدید (SARS-CoV-2)، یا نوع جهش یافته آن که با القای طوفان سیتوکاینی (Cytokine storm) در افراد، منجر به بروز سندرم حاد تنفسی می شود و خسارات جانی و اقتصادی زیادی را در طی یک سال اخیر به دنیا تحمیل کرده است، ضروری است. استعمال دخانیات یکی از مهمترین عوامل خطر ساز شناخته شده در بروز بیماری-های شدید دستگاه تنفسی و حتی مرگ ناشی از آن است. بر اساس مطالعات، حدود 1/4 تا 18 درصد از بستری های ناشی از کووید-19 متعلق به افراد سیگاری است، بطوریکه هم دستگاه تنفسی فوقانی و هم تحتانی در افراد سیگاری بیشتر تحت تاثیر عفونت ناشی از کووید-19 قرار می گیرد. همچنین در این افراد نسبت به افراد غیرسیگاری، احتمال بروز علائم شدیدتر تنفسی ناشی از بیماری کووید-19 بیشتر است. لذا در یک سال اخیر هدف اصلی محققان، ارائه توصیه راهکارهای پیشگیری کننده و درمانی برای افراد با بیماری های زمینه ای و در معرض خطر است. مطالعه حاضر نیز در این راستا با هدف تعیین مکانیسم اثرات برگشت ناپذیر مصرف سیگار بر تشدید بیماری عفونی نوظهور کووید-19 و مقایسه آن با میزان شیوع این بیماری در افراد غیرسیگاری بر روی سیستم تنفسی انجام گرفت.

زمینه و هدف: یکی از راه های مؤثر در کاهش پیامدهای منفی سلامت روان در سربازان، شناسایی سازه های مثبت روانشناختی و معنوی و تعیین نقش آنهاست. هدف مطالعه حاضر تعیین اثربخشی فعالیت بدنی و ورزش بر ابعاد هوش معنوی سربازان است. روش ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی همبستگی است. تعداد 200 سرباز به شیوه نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه آماری از میان سربازان یک پایگاه نظامی در شهر شیراز در پاییز 1395 انتخاب شدند. بر اساس میزان فعالیت ورزشی در هفته به دو گروه فعال و غیرفعال تقسیم بندی شده و پرسشنامه هوش معنوی را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار 16 SPSS استفاده شد. یافته ها: در خرده مقیاس های تفکر وجودی انتقادی (0/016p=)، تولید معنای شخصی (0/045p=)، اگاهی متعالی (0/022p=)، بسط حالت هوشیاری (0/001p=)، و نمره کلی هوش معنوی (0/001p=) تفاوت معنی داری بین دو گروه فعال و غیرفعال بر اساس میزان فعالیت ورزشی در هفته ثبت شد. به طوری که گروه سربازان فعال نسبت به گروه سربازان غیرفعال وضعیت بهتری داشتند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاضر می توان گفت که فعالیت بدنی و ورزش با هوش معنوی سربازان رابطه دارد. لذا سربازان می توانند به منظور ارتقای هوش معنوی خود، فعالیت های بدنی و ورزشی منظم را در برنامه هفتگی قرار دهند.

زمینه و هدف: فراهم کردن داده ها در مورد انواع، شیوع و علل آسیب های اسکلتی عضلانی می تواند در طراحی برنامه های پیشگیرانه موثر باشد. هدف از این پژوهش، تعیین انواع، شیوع و علل آسیب های اسکلتی-عضلانی دردریانوردان بندرعباس بود. روش ها: تحقیق حاضر از نوع مقطعی است. جامعه آماری شامل 130 نفر از دریانوردان بندرعباس بود که در سال 1398 در آن منطقه مشغول به فعالیت بودند و حداقل به مدت 2 سال سابقه کار بر روی کشتی را داشتند. در ابتدا پس از گرفتن شرح حال دریانوردان که شرایط ورود به طرح را داشتند، اطلاعات دموگرافیک و آنتروپومتریک (شامل سن، قد، وزن، سنوات خدمت و شاخص توده بدنی)، اندازه گیری و ثبت شد. برای مشخص شدن محل ناراحتی و دردهای اسکلتی عضلانی در دریانوردان از پرسشنامه اسکلتی عضلانی نوردیک، استفاده شد و علل آنها نیز ثبت شد. یافته ها: شیوع آسیب های اسکلتی عضلانی در دریانوردان 48/45 درصد (63 نفر) است. شایعترین آسیب های اسکلتی-عضلانی در بین دریانوردان شامل کمردرد 15/38درصد، گردن درد 13/07 درصد، زانو درد 12/3 درصد و درد مچ دست 7/7 درصد است. همچنین علت اولیه ایجاد آسیب های اسکلتی-عضلانی در 40 درصد موارد علل حادثه ای بوده است. نتیجه گیری: باتوجه به یافته های مطالعه حاضر آسیب های اسلکتی عضلانی از شیوع نسبتاً بالایی در بین دریانوردان برخوردار است. بنابراین پیشنهاد می شود با مشخص شدن علل این آسیب ها، برنامه ریزی میان مدت و درازمدت برای پیشگیری و درمان ارائه گردد.

زمینه و هدف: اسهال خونی یک بیماری عفونی دستگاه گوارش است که توسط تماس مستقیم یا غیرمستقیم با افراد آلوده و از طریق مدفوعی-دهانی منتقل می شود. هدف از انجام این مطالعه تعیین اپیدمیولوژیک موارد اسهال خونی در شهرستان های جنوبی استان کرمان است. روش ها: در این مطالعه مقطعی داده های همه بیماران مبتلا به اسهال خونی در شهرستان های جنوبی استان کرمان از سال 1394 تا پایان سال 1397 (1949 نفر) با استفاده از چک لیست و بر اساس متغیرهای از پیش تعیین شده جمع آوری گردید. این داده ها از نرم افزار ثبت بیماری اسهال خونی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جیرفت دریافت شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS 23 انجام و نقشه پراکندگی جفرافیایی بیماری با نرم افزار GIS ترسیم شد. یافته ها: طی سالهای 94 تا 97 به تدریج فراوانی بیماران در گروه سنی کمتر از یک سال کاهش یافته بود و در گروه 1 تا 4 سال روند افزایشی وجود داشت. میزان موارد اسهال خونی در منطقه فاریاب روند کاهشی و در منطقه قلعه گنج روند افزایشی داشت و در سایر مناطق تفاوت بارزی مشاهده نشد. نتایج نشان داد که در سالهای 94، 95، 96 و 97 به ترتیب 6/1، 13/7، 16/9 و 23 درصد از بیماران مورد بررسی بستری و 0/2، 0/4، 1/5 و 0/5 درصد از بیماران مورد بررسی فوت شده اند. نتیجه گیری: موارد اسهال خونی در شهرستان های جنوبی استان کرمان خصوصیات اپیدمیولوژیک منحصر به فردی دارند که با سایر مطالعات متفاوت بوده و نشان دهنده نیاز بیشتر به بررسی دقیق تر جهت شناخت علل این تفاوت و برنامه ریزی های پیشگیرانه و درمانی خاص متناسب با این منطقه از کشور است.

زمینه و هدف: تاب آوری، ظرفیتی برای مقاومت در برابر استرس و فاجعه است. هدف از این پژوهش تعیین ارتباط بین سازگاری هیجانی و تنظیم شناختی هیجان با تاب آوری است. روش ها: مطالعه توصیفی حاضر با ماهیت کاربردی در سال 1399 انجام شد. تعداد 185 نفر از پرستاران نظامی بیمارستان ها و درمانگاه های نظامی شیراز با روش نمونه گیری تصادفی ساده وارد مطالعه شدند. ابزارهای مورد استفاده، پرسشنامه رابیو و همکاران با 4 سوال برای سنجش سازگاری هیجانی، پرسشنامه بشارت با 5 سوال برای سنجش تنظیم شناختی هیجان و پرسشنامه کانر و دیویدسون با 6 سوال برای سنجش تاب آوری بود. هر سه پرسشنامه توسط پرستاران نظامی تکمیل شد. یافته ها: میانگین نمرات ارزیابی پرستاران نظامی از متغیر سازگاری هیجانی 1/06± 4/62 (از نمره 5)، تنظیم شناختی هیجان 1/11± 4/38 و تاب آوری 1/08± 4/79 برآورد شد. ضریب همبستگی اسپیرمن و میزان تاثیرگذاری متغیرها طبق خروجی شبکه عصبی مصنوعی به ترتیب بین سازگاری هیجانی با تاب آوری 0/64 و 0/63 و بین تنظیم شناختی هیجان با تاب آوری 0/52 و 0/37 محاسبه گردید. نتیجه گیری: تاثیر استرس بر کارکنان درمانی در محیط های نظامی می تواند مشکلات زیادی را برای آنها بوجود آورد. کارکنان در این واحدهای نظامی می توانند با افزایش مهارت و شایستگی در کنترل و بکارگیری هیجانات و سازگاری حرفه ای، تاب آوری را افزایش دهند.

زمینه و هدف: در یک سال اخیر در سراسر جهان، کووید-19 به عنوان اصلی ترین مشکل سلامتی مطرح بوده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین ویژگی های دموگرافیک و بالینی بیماران مبتلا به کووید-19 در بیمارستان های شهرستان ایرانشهر در سال 1399 انجام شد. روش ها: در مطالعه مقطعی حاضر، بیماران بستری شده با تشخیص قطعی کووید-19 در بیمارستان های ایرانشهر در ماه فروردین و اردیبهشت سال 1399 بررسی شدند (169 بیمار). ابزار مورد استفاده در این مطالعه شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و چک لیست بررسی وضعیت بالینی بیمار بود. یافته ها: میانگین سنی مبتلایان به کووید-19، 46 سال بود. میزان ابتلا به کووید-19، در آقایان اندکی بیشتر از خانم ها بود. در بیماران مبتلا به کووید-19، سابقه فشار خون بالا در 24/3 درصد، بیماری قلبی در 22/5 درصد و بیماری دیابت در 12/4 گزارش شد. تنگی نفس با 71/6 درصد و سرفه با 69/8 درصد بیشترین علائم و درد قفسه سینه با 7/7 درصد کمترین علائم ثبت شده در بیماران مبتلا به کووید-19 بود. 146 نفر (86/4 درصد) بهبود و 34 نفر (13/6درصد) فوت شدند. نتیجه گیری: افرادی که دارای سابقه ابتلا به بیماری های زمینه ای و سن بالا هستند در معرض ابتلای بالا به کووید-19 قرار دارند لذا برای این افراد باید اقدامات محافظه کارانه و خود قرنطینگی صورت گیرد. در این مطالعه نتایج نشان داد که بارزترین علایم بیماری کووید-19 تنگی نفس و سرفه است که در تشخیص این بیماری می تواند کمک کننده باشد.