نامه انجمن حشره شناسی ایران
سال:1395 | دوره:36 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

کنه تارتن دولکه ای، Tetranychus urticae Koch، یکی از مهم ترین آفات خسارت زای گوجه فرنگی است. استفاده از ارقام مقاوم به عنوان یک روش موثر در کنترل تلفیقی این آفت محسوب می شود. در این تحقیق، مقاومت آنتی بیوزی ده رقم گوجه فرنگی شامل سوپراستار، کلجی، خرم، موبیل، سوپرچف، سوپر H، سوپراسترین B، ارلی اورباناوای، HAS2274 و کورال نسبت به این آفت مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش ها در شرایط دمایی 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی درون اتاقک رشد انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که طول دوره رشدونمو مراحل قبل از بلوغ روی رقم سوپراسترین B کوتاه ترین بود. طول دوره زندگی کنه بین 26.47 تا 30.40 روز به ترتیب روی ارقام سوپرچف و ارلی اورباناوای تعیین شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) کنه تارتن دولکه ای روی ارقام گوجه فرنگی مورد مطالعه بین 0.091 تا 0.163 بر روز متغیر بود که کمترین مقدار آن روی رقم سوپرچف و بیشترین مقدار آن روی رقم سوپراسترین B به دست آمد. هم چنین، کمترین مقادیر نرخ خالص تولیدمثل (R0) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (l) این کنه روی رقم سوپرچف برآورد شد. بنابراین، رقم سوپرچف در مقایسه با سایر ارقام مورد مطالعه از مقاومت آنتی بیوزی بیشتری نسبت به کنه تارتن دولکه ای برخوردار می باشد.

در پژوهش حاضر نرخ پارازیتیسم زنبور پارازیتوئید Bezdenko Trichogramma brassicae در شش دمای ثابت 15، 20، 25، 30، 32 و 1±35 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره روشنایی 16 ساعت روی تخم های شب پره بید غلات Sitotroga cerealella (Olivier) مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، پارامترهای پارازیتیسم زنبور T. brassicae به طور معنی داری تحت تاثیر دما قرار گرفت. بیشترین (4.257 میزبان) و کمترین (3.731 میزبان) مقادیر نرخ خالص پارازیتیسم (C0) به ترتیب در دماهای 32 و 15 درجه سلسیوس به دست آمد. مقادیر محاسبه شده نرخ تبدیل جمعیت میزبان به نتاج پارازیتوئید (Qp) در تمامی دماهای مورد مطالعه برابر با 1 بود. با افزایش دما از 15 به 30 درجه سلسیوس، مقادیر نرخ پایدار پارازیتیسم (y) از 074/0 به 0.451 (میزبان/پارازیتوئید) افزایش یافت. مقادیر محاسبه شده پارامتر مذکور در دماهای 32 و 35 درجه سلسیوس به طور معنی داری کاهش یافت. بیشترین مقدار نرخ متناهی پارازیتیسم (w) نیز در دمای 30 درجه سلسیوس ثبت شد (0.654 بر روز). علاوه بر این، آستانه های دمایی مورد نیاز برای نرخ متناهی پارازیتیسم زنبور T. brassicae با استفاده از مدل های غیرخطی Briere-1 و Lactin-2 برآورد شد. مدل Lactin-2 برازش مناسب تری با داده های مورد مطالعه داشت (0.977R2adj=، SSE=0.004833، AIC=-38.7438). مقادیر محاسبه شده آستانه دمایی پایین (Tmin)، دمای بهینه (Topt) و آستانه دمایی بالا (Tmax) برای فعالیت پارازیتیسم این دشمن طبیعی به ترتیب برابر با 13.20، 31.20 و 35.40 درجه سلسیوس برآورد شد.

تراکم جمعیت و میزان آلودگی به سرخرطومی برگ یونجه در کشت مخلوط یونجه و شبدر قرمز در ایستگاه تحقیقات چهار تخته بررسی گردید. تیمارها شامل نسبت های مختلف بذر مخلوط یونجه (AL) و شبدر قرمز (RC) به ترتیب 0-100، 20-80، 40-60، 50-50، 60-40، 80-20، 100-0 درصد بودند. برای بررسی جمعیت آفت از تور حشره گیری استاندارد استفاده شد. نمونه برداری ها هفتگی انجام و داده ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی تجزیه واریانس شد. میزان آلودگی و خسارت آفت در هر کرت آزمایشی با بررسی 20 عدد سرساقه یونجه انجام شد. نتایج نشان داد در تیمارهای کشت مخلوط، علوفه بیشتری نسبت به کشت خالص یونجه و شبدر قرمز تولید شد. میانگین تعداد لاروهای آفت در تیمارهای کشت مخلوط کمتر از یونجه خالص بود و این تفاوت در مجموع سه سال معنی دار بود. تراکم جمعیت لاروها و درصد آلودگی به آفت، در تیمارهای کشت مخلوط کمتر از یونجه خالص و این اختلاف نیز معنی دار بود. میانگین وزن خشک در تیمارهای RC20AL80، RC40AL60، RC50AL50، RC60AL40 و RC80AL20 با یک دیگر اختلاف معنی دار نداشت ولی با تیمار یونجه خالص تفاوت معنی دار داشت. با افزایش میزان شبدر قرمز در تیمارها، میانگین وزن خشک تیمارها افزایش یافت. نتایج بیانگر آن بود که در تیمارهای مخلوط نسبت به کشت خالص یونجه آلودگی و درصد خسارت لارو کاهش و عملکرد علوفه افزایش یافت، لذا می توان از تیمارهایی با نسبت 20 تا 40 درصد شبدر قرمز (RC20AL80، RC40AL60) برای نیل به عملکرد مطلوب علوفه و کاهش خسارت آفت بهره برد.

امروزه درک عمیق بیولوژی جمعیت برای به کارگیری شیوه های اکولوژیک مدیریت آفات ضروری می باشد. در پژوهش حاضر، رفتار جمعیت بید کلم پس از بروز یک آشفتگی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، یک آزمایش طولانی مدت با سه تیمار (بدون آشفتگی، آشفتگی با کاهش جمعیت و آشفتگی با افزایش جمعیت) انجام شد. به طوری که آزمایش در هر تیمار با 10 جفت حشره کامل در قفس های تهویه دار شروع و تا 10 نسل کامل در شرایط محیطی ثابت استاندارد ادامه یافت. پس از طی پنج نسل، آشفتگی اعمال و هر تیمار 10 بار تکرار شد. در طول آزمایش غذای حشرات کامل و لاروها توسط محلول عسل (20%) و بوته های کلم چینی تامین و شمارش حشرات کامل به صورت هفتگی انجام شد. نتایج نشان داد که جمعیت های بید کلم درصورت عدم آشفتگی در سطوح تعادل به صورت پایدار دوام خواهند داشت. درحالی که، آشفتگی با کاهش جمعیت در اکثر موارد باعث جابه جایی سطح تعادل جمعیت به تراکم پایین تری شد که می توان امیدوار بود با ایجاد یک یا چند بار آشفتگی، با استفاده از راهبردهای پایداری چون رهاسازی دشمنان طبیعی یا پاشش حشره کش های میکروبی، سطح تعادل جمعیت را به زیر آستانه زیان اقتصادی پایین آورد. آشفتگی با افزایش جمعیت، در نیمی از موارد باعث ناپایداری جمعیت با شیب منفی شد که می تواند باعث انقراض جمعیت شود و می توان از آن در مدیریت پایدار این آفت بهره جست. علل و پیامدهای یافته های به دست آمده در ارتباط با پارامترهای زیستی بید کلم، ایجاد رقابت بر سر منابع و اثرهای اکولوژیک آن بر رفتار جمعیت بحث شده است.

ازن یک اکسیدکننده بسیار قوی است که توانایی کشتن حشرات و میکروارگانیسم های مضر را دارد. در این تحقیق از گاز ازن برای کنترل لارو شب پره آرد (Ephestia kuehniella Zeller.) در کشمش صادراتی استفاده شد. واحد های آزمایشی شامل 50 گرم کشمش بود که با لارو سن پنج شب پره آرد آلوده شدند و داخل یک لوله پلاستیکی که دو سر آن با پارچه توری پوشانیده شد بود، قرار داشتند. این واحد های آزمایشی با سه غلظت 2، 3 و 5 پی پی ام گاز ازن و برای پنج دوره زمانی 15، 30، 45، 60 و 90 دقیقه در معرض گاز ازن قرار گرفتند. نتایج در تمامی آزمایشات نشان داد، با افزایش مدت زمان قرار گرفتن لاروها در معرض گاز ازن، مرگ ومیر آن ها نیز بیشتر می شود. تلفات کامل در غلظت 5 پی پی ام و زمان 90 دقیقه به دست آمد. نتایج به دست آمده از تاثیر گاز ازن روی خصوصیات کیفی کشمش نشان داد که در آزمون حسی، افزایش غلظت و زمان تیمار با گاز ازن تاثیر معنی داری بر روی رنگ، تردی و سفتی کشمش نداشته است ولی بر روی آروما تاثیر معناداری دارد.

برای درک بهتر رفتار شکارگری سن Orius niger Wolff روی کنه تارتن دولکه ای Tetranychus urticae Koch در دو حالت سالم و تیمار شده با قارچ بیمارگر  Vuill(Bals.) Beauveria bassiana، آزمون های بویایی سنجی انجام شد. در این راستا، پاسخ بویایی و جهت گیری سن شکارگر ماده شش روزه به سمت مواد فرار با استفاده از لوله بویایی سنج (الفکتومتر) Y شکل تعیین شد. هر آزمایش در 3 تکرار مستقل و در هر تکرار 15 شکارگر مورد استفاده قرار گرفت. در مطالعه پاسخ بویایی سن شکارگر به رایحه های تیمار گیاه خیار آلوده به کنه تارتن در مقایسه با گیاهان خیار سالم (بدون کنه تارتن و قارچ) و تیمار گیاهان خیار آلوده به کنه تارتن در مقایسه با گیاهان خیار آلوده به کنه تارتن آلوده شده با قارچ بیمارگر در تیمار 72 ساعت مشخص شد سن های شکارگر بیشتر به سمت بازویی که گیاهان آلوده به کنه تارتن سالم قرار داشت، جلب شدند. پاسخ سن های شکارگر به گیاه خیار آلوده به کنه تارتن تیمار شده با قارچ بیمارگر در بازه های زمانی صفر، 24 و 48 ساعت پس از تیمار با حالت بدون پاشش قارچ تفاوت معنی داری نداشت. نتایج، بیانگر توانایی سن های شکارگر در تشخیص پچ های آلوده به قارچ به ویژه در بازه های زمانی بالاتر و پرهیز از آن ها است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.