نامه انجمن حشره شناسی ایران
سال:1386 | دوره:27 | شماره:2 (پیاپی 41) ضمیمه |تعداد مقالات:31

در بررسی هایی که به منظور جمع آوری و شناسایی فون کنه های خانواده Tetranychidae در شهرستان ارومیه طی سال های 1376-1374 به عمل آمد، جمعا 15 گونه متعلق به 7 خانواده و 13 جنس جمع آوری گردید. از این تعداد یک جنس و گونه برای اولین بار از ایران و 6 گونه از استان آذربایجان غربی گزارش می شوند که به ترتیب با علامت های ** و * مشخص شده اند.

در طی بررسی دینامیسم جمعیت شب پره تک نقطه ای برنج، Mythimna unipuncta (Haworth) (Lep., Noctuidae) در غرب مازندران، نمونه هایی از دو گونه مگس پارازیتوئید متعلق به خانواده Tachinidae از لاروهای شب پره فوق به دست آمد. این لاروها در طی سال های 1380-1378 از مزارع برنج غرب مازندران جمع آوری و روی گیاه میزبان این حشره پرورش داده شد. در مراحل آخر لاروی، لاروهای مگس پارازیتوئید از بدن آنها خارج شده و درون ظرف پرورش تبدیل به شفیره شدند.

طی یک بررسی دو ساله در سال های 84-1383 روی فون کنه های خاکزی راسته میان استیگمایان در پارک جنگلی سرخه حصار واقع در حومه تهران، 14 گونه متعلق به 10 خانواده جمع آوری و شناسایی شد (Krantz, 1979; Krantz & Ainscough, 1990; Evans, 1992) و به تایید دکتر M. L. Moraza از دانشگاه ناوارا اسپانیا و دکتر E. Uckermann از آفریقای جنوبی رسید. از این تعداد، چهارگونه برای ایران رکورد جدیدی محسوب می شوند که با علامت ستاره (*) مشخص شده اند.

طی مطالعه ای که به منظور شناسایی پارازیتوئیدهای مگس های مینوز در بخش مرکزی شهرستان شیراز از فروردین 1383 تا شهریور 1384 صورت گرفت، هشت گونه از زنبورهای خانواده Eulophidae به عنوان دشمنان طبیعی مگس مینوز Liriomyza trifolii (Burgess) به شرح زیر شناسایی گردید.

در بررسی هایی که طی تابستان سال 1384 در ایستگاه تحقیقاتی منطقه البرز کرج صورت گرفت، به آثار خسارت حشره ای چوب خوار روی تنه درختان صنوبر برخورد گردید. پس از انتقال کننده های حاوی لارو آفت به آزمایشگاه و محصور کردن آنها با پارچه توری ریزبافت، حشرات کامل زنبور جمع آوری گردید. این حشرات پس از آماده سازی به آزمایشگاه سیستماتیک پارازیتوئیدها در کشور مجارستان ارسال گردید و توسط نگارنده سوم تحت عنوان Tremex fuscicornis (Fabricius) تعیین هویت گردید.

به منظور شناسایی دشمنان طبیعی شپشک های آردآلود (Hem.: Pseudococcidae) در استان فارس، تعداد زیادی از پوره های پارازیته شده آنها طی سال های 1381 تا 1384 جمع آوری گردید. با انتقال نمونه های مذکور به ظروف مخصوص و نگه داری آنها در شرایط معمولی اتاق، تعدادی زنبور پارازیتوئیدبه نام Leptomastidea alleni Noyes & Hayat, 1994 از خانواده Encyrtidae جمع آوری و شناسایی شد، و به تایید دکتر Zhihong Xu، متخصص خانواده Encyrtidae رسید. بررسی منابع نشان داد که جنس و گونه این حشره برای ایران رکورد جدیدی محسوب می شود.

طی بررسی های در حال انجام روی دینامیسم جمعیت و نیازهای دمایی بید کلم،Plutella xylostella (Linnaeus)، از مزارع کلم مرکز تحقیقات گروه باغبانی دانشگاه تهران واقع در نزدیکی محمدشهر کرج از اوایل تیر تا اواخر مهر 1384 نمونه برداری انجام شد. لاروها و شفیره های بید کلم از روی دو گیاه میزبان کلم پیچ و کلم گل جمع آوری و در شرایط دمایی 25 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 65 درصد و 14 ساعت روشنایی تا زمان خروج حشرات کامل پارازیتوئیدهای احتمالی نگهداری شدند. در صورت نیاز برگ تازه گیاهان میزبان در اختیار لاروها قرار می گرفت. این نمونه ها به صورت روزانه برای جمع آوری پارازیتوئیدها بررسی و زنبورهای خارج شده در الکل 75 درصد نگهداری شدند.

لاروهای پشه Dicrodiplosis manihoti Harris از خانواده Cecidomyiidae شکارگرهای فعال کیسه تخم شپشک های آردآلود (Hem.: Pseudococcidae) در اکثر مناطق استان فارس است. در بررسی هایی که به منظور شناسایی دشمنان طبیعی این شپشک ها طی سال های 1383 تا 1384 در استان فارس صورت گرفت، تعدادی از لاروهای پارازیته شده این پشه شکارگر جمع آوری شد.

طی بررسی های در حال انجام روی دینامیسم جمعیت و نیازهای دمایی بید کلم، Plutella xylostella (Linnaeus)، از مزارع کلم مرکز تحقیقات گروه باغبانی دانشگاه تهران واقع در نزدیکی محمد شهر کرج از اوایل تیر تا اواخر مهر 1384 نمونه برداری انجام شد لاروها شفیره های بید کلم از روی دو گیاه میزبان کلم پیچ و کلم گل جمع آوری و در شرایط دمایی 25 درجه ی سانتی گراد، رطوبت نسبی 65 درصد و 14 ساعت روشنایی تا زمان خروج حشرات کامل پارازیتوئیدهای احتمالی نگهداری شدند. در صورت نیاز برگ تازه گیاهان میزبان در اختیار لاروها قرار می گرفت. این نمونه ها به صورت روزانه برای جمع آوری پارازیتوئیدها بررسی و زنبورهای خارج شده در الکل 75 درصد نگهداری شدند.

در نمونه برداری هایی که در خرداد ماه 1381 به منظور بررسی آفات مزارع برنج منطقه فیروزآباد استان فارس صورت گرفت، زنجره های کوچکی جمع آوری شدند که با تراکم بالایی روی ساقه های برنج در حال فعالیت بودند. این نمونه ها به بخش حشره شناسی دانشگاه Ondokuz Mayys در کشور ترکیه ارسال و توسط دکتر Unal Zeybekuglu تحت عنوان Typhlocyba (Edwardsiana) avellanae (Edwards) شناسایی شد که برای اولین بار از ایران گزارش می شود. این حشره چند خوار (oligophagous) بوده و میزبان اصلی آن درخت فندق است که روی برگ های آن فعالیت دارد. این زنجرک از کشورهای اطریش، بلغارستان، چکسلواکی، فنلاند، فرانسه، آلمان، هلند، انگلستان، اسکاتلند، لهستان، سوئد، سویس، روسیه و اوکراین گزارش شده است (Metcalf, 1968; Nase, 1972).

به منظور شناسایی فون ناجوربالان خانواده Miridae در منطقه ارومیه و نواحی اطراف طی سال 1384، تعداد زیادی از گونه های این خانواده جمع آوری گردید. پس از شناسایی نمونه ها و بررسی منابع (Kerzhner & Josifov, 1999; Schuh, 2006)، مشخص شد که جنس و گونه Capsus cinctus (Kolenati) برای ایران گزارش جدیدی محسوب می شود. تعداد 6 نر و 13 ماده از این گونه در 28 خرداد ماه از روی علف های هرز، مخصوصا Bromus sp.، جمع آوری گردید. گونه های مختلف جنس Capsus Fabricus روی گیاهان تیره Poaceae و Fabaceae فعالیت دارند.

طی مطالعه ای که به منظور شناسایی پارازیتوئیدهای مگس های مینوز در بخش مرکزی شهرستان شیراز در بهار 1384 صورت گرفت، نمونه هایی از زنبور پارازیتوئید Diglyphus poppoea Walker (42 ماده و 7 نر) متعلق به خانواده Eulophidae از روی برگ های غلات آلوده به لارو مینوز غلات، Agromyza ambigua Fallén (Dip.: Agromyzidae)، در مناطق پل فسا، زرقان و ظفرآباد جمع آوری گردید. نمونه های زنبور توسط دکتر Gencer از ترکیه مورد شناسایی قرار گرفت.

در بررسی های انجام شده روی فون کنه های خاکزی پارک ها و باغ های شهر تهران، تعدادی نمونه از کنه های بالا خانواده Pygmephoroidea جمع آوری و شناسایی گردید. برای این کار از سطح خاک پارک ها و باغ ها نمونه هایی جمع آوری و توسط قیف برلیز - تولگرین کنه های آنها استخراج شد. پس از شفاف شدن نمونه ها در لاکتوفنل، با مایع هویر از آنها اسلاید میکرسکوپی تهیه گردید و توسط نگارنده دوم مورد شناسایی قرار گرفت که یکی از گونه ها به نام Bakerdania graciloides Sevastianov برای اولین بار از ایران گزارش می شود.

طی بررسی های در حال انجام روی دینامیسم جمعیت و نیازهای دمایی بید کلم، Plutella xylostella (Linnaeus)، از مزارع کلم مرکز تحقیقات گروه باغبانی دانشگاه تهران واقع در نزدیکی محمد شهر کرج از اوایل تیر تا اواخر مهر 1384 نمونه برداری انجام شد. لاروها و شفیره های بید کلم از روی دو گیاه میزبان کلم پیچ و کلم گل جمع آوری و در شرایط دمایی 25 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 65 درصد و 14 ساعت روشنایی تا زمان خروج حشرات کامل پارازیتوئیدهای احتمالی نگهداری شدند. زنبورهای خارج شده به الکل 75 درصد منتقل گردید.

طی نمونه برداری هایی که از خاک مزارع گندم شهرستان ابرکوه (استان یزد) در سال 1383 و نیز خاک باغ های مرکبات شهرستان جهرم (استان فارس) در سال 1384 انجام شد، تعدادی از کنه های خانواده Oplitidae توسط قیف برلیز از خاک استخراج و پس از شفاف شدن در مایع لاکتوفنل و تهیه اسلاید میکروسکوپی، توسط نگارنده اول به نام Oplitis paradoxa (Canestrini & Berlese) شناسایی گردید که گزارش جدیدی برای ایران می باشد.

به منظور شناسایی فون مگس های خانواده Tachinidae در استان فارس، یک گونه از مگس پارازیتوئید از روی گل گیاه ازمک (Lepidium draba) از منطقه دشت برم واقع در 20 کیلومتری دشت ارژن در تاریخ شانزدهم فروردین ماه سال 1385 جمع آوری گردید. پس از بررسی مقدماتی، نمونه ها به موزه تاریخ طبیعی آلمان (برلین) ارسال و توسط نگارنده چهارم به نام Ectophasia leucoptera (Rondani, 1985) شناسایی شد. این گونه متعلق به زیر خانواده Phasiinae می باشد و محدوده پراکنش آن کشورهای مختلف منطقه پالئارکتیک بوده و از کشورهای بلغارستان، اسپانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ترکیه، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان، ترکمنستان و قزاقستان گزارش شده است. فعالیت این مگس روی سن های خانواده Pentatomidae مشاهده شده است (Herting & Dely-Draskovits, 1993).

در بررسی هایی که طی سال های 1384 و 1385 به منظور شناسایی کنه های شکارگر مرتبط با درخشان مرکبات در غرب مازندران انجام شد، تعداد پنج گونه از خانواده Phytoseiidae جمع آوری و به شرح زیر شناسایی شد. گونه ای که با علامت ستاره (*) مشخص شده است برای فون کنه های ایران رکورد جدیدی است. Amblyseius herbicolus ChantTyphlodromips Caspiansis Denmark & DaneshvarNeoseiulus barkeri (Hughes)Paraseiulus triporus (Chant & Yoshida-Shaul)Euseius amissibilis Meshkov*

با انجام مطالعات مقدماتی روی فون سوسک های کک مانند در  جنوب دریای خزر، چهار گونه از این زیر خانواده جمع آوری شد که برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. اسامی گونه ها و برخی از مهمترین صفات مشخصه آنها به شرح زیر می باشند: Altica tsharynensis (Ogloblin)Synonymy: Haltica tamaricis var. tshaynensis Csiki et Heikertinger, Altica stichai Kral, Haltica deserticola lablokoff-Khnzorian, Altica tamaricis Lopatin, Altica lencorana Konstantinov

در بررسی های انجام یافته روی فون حشرات خانواده Syrphidae در قسمت هایی از استان گیلان (ماسوله و لاکان)، تعدادی گونه از جنس Eristalis Latreille در مرداد ماه 1385 جمع آوری و شناسایی شد. از میان آنها، گونه Eristalis similis (Fallen) برای اولین بار از ایران گزارش می شود. با کمک مهندس بابک قرالی، شناسایی گونه به تایید دکتر Heikki Hippa از موزه تاریخ طبیعی سوئد رسید.

طی بررسی زنبورهای پارازیتویید تخم در مناطق مختلف کشور، نمونه هایی از یک گونه زنبور از خانواده Trichogrammatidae به شرح زیر شناسایی شد که اولین گزارش آن از ایران محسوب می گردد: Trichogramma ingricum Sorokina, 1984