مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال:1387 | دوره:7 | شماره:1 (پی در پی 26) |تعداد مقالات:10

همان طور که در سخن سردبیری شماره گذشته به آن اشاره گردید مرور همتایان سردبیری فرآیندی است که طی آن متخصصین مشتمل بر سردبیر، اعضا هیات تحریریه و مرورگران به قضاوت میزان ارزش مقاله ای که خود در پدید آمدن آن نقشی نداشته اند، می پردازند. معمولا این فرآیند دارای پیچیدگی های خاص خود بوده و از همین رو طی آن نه تنها به زمان نسبتا طولانی نیاز داشته بلکه ممکن است برای نویسندگان مقالات علمی هماننند مانع دشواری جهت عبور جلوه نماید. از همین رو سخن سردبیری شماره حاضر با طرح ده سوال به نویسندگان مقالات علمی پژوهشی کشور کمک می نماید تا حد امکان از فرآیند مرور همتایان سردبیری سرافراز خارج شوند.

زمینه و هدف: گاما آمینو بوتیریک اسید (Gama Amino Butyric Acid) GABA دارای سه نوع گیرنده A، B و ‍C در بدن است. گیرنده های GABAc نقش بسیار مهمی در روند بینایی دارند، با این حال نقش این گیرنده ها در سایر روندهای فیزیولوژیک ناشناخته مانده است. هدف این پژوهش ارزیابی اثر داروهای اختصاصی گیرنده  های GABAc بر اضطراب در موش های صحرایی نر بود.مواد و روش ها: در مطالعه تجربی حاضر اثر دو داروی CACA و TPMPA (به ترتیب آگونیست و آنتاگونیست اختصاصی گیرنده های GABAC) بر عوامل مرتبط با اضطراب در مدل رفتاری (EPM) Elevated Plus-maze  در موش های صحرایی نر نژاد ویستار به روش تزریق داخل مغزی (داخل بطن راست) بررسی شد. نتایج حاصله به کمک تست آماری ANOVA یک طرفه و دو طرفه مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: تزریق مقادیر 5/0، 1، 2 و 4 میکروگرم بر رت از داروی CACA منجر به بروز رفتارهای اضطرابی گردید در حالی که تزریق مقادیر 4 و 6 میکروگرم بر رت از داروی TPMPA منجر به کاهش اضطراب گردید. در قسمتی دیگر از این مطالعه دوز 3 میکروگرم بر رت از داروی TPMPA قبل از تزریق دوزهای 25/0، 5/0 و 1 میکروگرم بر رت از داروی CACA  تزریق شد. نتایج نشان داد که تزریق TPMPA  باعث جلوگیری از بروز رفتارهای اضطرابی ناشی از داروی CACA در دوز 1 میکروگرم بر رت گردید.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که تحریک گیرنده های GABAc برخلاف تحریک دو نوع گیرنده دیگر گابا منجر به بروز اضطراب می شود و بلوک گیرنده های GABAc نیز بر خلاف بلوک دو نوع گیرنده دیگر گابا باعث کاهش اضطراب می شود. از این رو به نظر می رسد که گابا از طریق گیرنده های متفاوت خود اثرات متغیری بر رفتارهای اضطرابی اعمال می کند. علاوه بر آن نتایج مطالعه حاضر نشان داد که اثرات داروی CACA  به طور اختصاصی از طریق گیرنده های GABAc صورت گرفته است.

زمینه و هدف: انگل لیشمانیا ماژور یکی از عوامل اتیولوژیک لیشمانیوز جلدی در مناطق مختلف ایران است. امروزه تکنیک های مختلف ملکولی با استفاده از توالی های پلیمرفیک DNA به طور گسترده در بررسی هتروژنیسیتی عوامل اتیولوژیک لیشمانِیوز به کار می رود. یکی از تکنیک های جدید در این زمینه روش (MLMT) Multilocus Microsatellite Typing  است که در سال های اخیر مورد توجه محققین قرار گرفته است. در این مطالعه از این روش به منظور بررسی پلی مورفیسم در گونه لیشمانیا ماژور (عامل لیشمانیوز پوستی نوع روستایی) در ایران استفاده شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی تعداد 24 ایزوله انگل لیشمانیا ماژور جمع آوری شده از بیماران مبتلا به لیشمانیوز پوستی در مناطق مختلف اندمیک لیشمانیوز پوستی نوع روستایی در ایران (استان های شمالی، مرکزی، غرب و جنوب غربی ایران) برای اولین بار توسط روش MLMT مورد بررسی قرار گرفت. ایزوله ها با استفاده از هفت جفت پرایمر طراحی شده برای مارکرهای مایکروستلایت بسط داده شد و به منظور بررسی پلی مورفیسم محصولات واکنش بر روی ژل پلی اکریلامید مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: در محصولات حاصل از Polymerase Chain Reaction (PCR) با استفاده از شش جفت پرایمر مورد بررسی، پلی مورفیسم دیده شد و نمای مورفیک تنها در محصولات بسط داده شده توسط یک پرایمر مشاهده گردید. در کل هفت ژنوتیپ مختلف در بین نمونه های مورد مطالعه مشاهده شد. بر اساس نتایج این تحقیق ژنوتیپ های مختلفی در بین ایزوله های گونه لیشمانیا ماژور در نواحی اندمیک اصفهان، تهران و سمنان شناسایی شد در حالی که در بین نمونه های جمع آوری شده از مناطق اندمیک ایلام و خوزستان هموژنیتی دیده شد و تنها یک ژنوتیپ مشاهده گردید.نتیجه گیری: در مجموع در این مطالعه با استفاده از تکنیک MLMT هفت ژنوتیپ مختلف در بین ایزوله های گونه لیشمانیا ماژور در نواحی اندمیک لیشمانیوز پوستی نوع روستایی در ایران شناسایی شد که نشان دهنده توانایی این تکنیک در ارزیابی هتروژنیسیتی در گونه لیشمانیا ماژور است. 

زمینه و هدف: مطالعات مختلف نشان دهنده تغییرات ساختاری غشای پایه در سرطان های سلول سنگفرشی (SCC) و سلول بازال (BCC) بوده اند. سرطان سلول بازال سنگفرشی (BSCC) یک تومور بدخیم اپی تلیالی با نمای هیستوپاتولوژیک متشکل از بخش های اپی تلیالی سنگفرشی و بازال است. با توجه به شباهت هیستوپاتولوژیک سرطان های سلول سنگفرشی و بازال با سرطان سلول بازو اسکواموس، مطالعه حاضر با هدف تعیین الگوی شباهت یا تفاوت ساختار غشای پایه در سرطان های سلول سنگفرشی، سلول بازال و بازال سنگفرشی (بازو اسکواموس) انجام گرفت.مواد و روش ها:  در این مطالعه آزمایشگاهی پرونده بیماران مراجعه کننده به بخش پاتولوژی مرکزی بیمارستان امام خمینی تهران در سال های 1382-1379 بازبینی شد و از نمونه های هماتوکسیلین - ائوزین(Hematoxylin-Eosin/H&E) ، تعداد 7 نمونه از ضایعات SCC، BCC، BSCC که فاقد خونریزی و نکروز بوده و پوشش اپی تلیالی ممتدی با بافت همبند داشتند، انتخاب شدند. از بلوک های پارافینی نمونه های انتخاب شده، 3 برش 3 میکرونی تهیه شد و با رنگ های هماتوکسیلین-ائوزین و پریودیک اسید-شیف (پاس) [Periodic acid schiff/PAS] و رتیکولین رنگ آمیزی شدند. سپس نمونه ها توسط دو پاتولوژیست به صورت مجزا از لحاظ الگوی هیستوپاتولوژیک غشای پایه و تفاوت این الگو در ضایعات فوق الذکر مورد ارزیابی قرار گرفتند.یافته ها: غشای پایه اپی تلیوم طبیعی در رنگ آمیزی با رنگ رتیکولین،  H&Eو پاس، ممتد و ضخیم بود. غشای پایه SCC در رنگ آمیزی با رنگ های H&E و پاس نامشخص و غیر ممتد و در توده های سلولی محصور شده در بافت همبند، مشخص و ممتد بود. غشای پایه BCC در رنگ آمیزی با رنگ های رتیکولین، H&E و پاس واضح و ممتد بود. غشای پایه BSCC  در رنگ آمیزی با رنگ های رتیکولین، و پاس H&E  واضح، مشخص و ممتد دیده شد.نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان داد که غشای پایه در BSCC با استفاده از رنگ های پاس و رتیکولین به BCC شباهت بیشتری دارد.

زمینه و هدف: امواج اولتراسوند با شدت پایین در درمان بسیاری از بیماری ها، تسریع التیام زخم، اصلاح روند تولید بافت اسکار و کاهش درد مورد استفاده قرار می گیرد. این تحقیق به بررسی اثر اولتراسوند با شدت پایین بر تشکیل کال استخوانی تیبیای خرگوش از نظر رادیولوژیک و بیومکانیک پرداخته است.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی تعداد 20 سر خرگوش به روش جراحی، یک شکستگی عرضی در قسمت میانی تنه استخوان تیبیای پای راست آن ها ایجاد گردید و با استفاده از فیکساتور خارجی استخوان تیبیا فیکس گردید. خرگوش ها به طور تصادفی به یک گروه کنترل و دو گروه اولتراسوند درمانی 50 و 100 میلی وات بر سانتی متر مربع تقسیم شدند. در گروه تجربی سه روز پس از جراحی، از امواج اولتراسوند منقطع با دوز 50 و 100 میلی وات بر سانتی مترمربع و به مدت 15 دقیقه روزانه استفاده شد. در گروه کنترل نیز، اولترسوند با شدت جریان صفر مورد استفاده قرار گرفت. پس از 7 هفته، خرگوش ها به روش استنشاق با کلروفورم کشته شدند. فیکساتور خارجی از پای حیوانات باز گردیده و استخوان تیبیای آن ها به طور کامل خارج گردید. پس از رادیوگرافی از نمونه ها تست بیومکانیک به روش خمشی بر روی استخوان  تیبیای خرگوش ها انجام گردید.یافته ها: نتایج رادیو گرافی استخوان ها در گروه های مختلف نشان داد که میانگین میزان کال در گروه کنترل 0.35±3.50 و در گروه تجربی (50 میلی وات بر سانتی متر مربع)  0.25±2.55  و هم چنین در گروه تجربی (100 میلی وات بر سانتی مترمربع)  0.38±3.25 بود که اختلاف معنی دار آماری را بین این گروه ها نشان نداده است. نتایج حاصل از تست بیومکانیک استخوان ها نیز نشان داد که میانگین مقاومت استخوان در گروه  کنترل 6.16±65.75 و در گروه تجربی (50 میلی وات بر سانتی مترمربع) 5.27±49.42 و هم چنین در گروه تجربی (100 میلی وات بر سانتی مترمربع ) 9.63±79.12 بود که اختلاف معنی دار آماری را بین این گروه ها نشان نداد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان داد اولتراسوند درمانی طبق برنامه اجرا شده تاثیری بر روند التیام شکستگی و تقویت شکل گیری کال استخوانی در استخوان تیبیای خرگوش نداشته است.

زمینه و هدف: کلامیدیا تراکوماتیس به عنوان یکی از شایع ترین علل بیماری های مقاربتی خصوصا در دنیای غرب مطرح است. این باکتری به عنوان یکی از علل ناباروری در زنان نقش دارد گر چه ارتباط آن با ناباروری مردان مورد بحث است. علاوه بر کلامیدیا، بعضی از باکتری های خانواده آنتروباکتریاسه آ از قبیل ایکولای، کلبسیلا و سراشیا نیز در اختلال عملکرد اسپرم انسانی مطرح می باشند. هدف از این مطالعه مقایسه اثر توکسیسیتی لیپو پلی ساکاریدهای این باکتری ها بر اسپرم انسانی در شرایط آزمایشگاهی می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی 50 و  25، 10، 1، 1/0 میکروگرم در میلی لیتر لیپو پلی ساکاریدهای تجاری ایکولای،کلبسیلا و سراشیا و 1 میکروگرم در میلی لیتر لیپو پلی ساکاریدکلامیدیای ساخته شده و در گروه کنترل 20 میکرولیتراز 1xEBSS در آزمایشگاه با180 میلی لیتر از سوسپانسیون اسپرم انسانی با غلظت 106×5 اسپرم در میلی لیتر که به روش percoll gradient تهیه شده بود به مدت 6 ساعت در انکوباتور با دمای 37 درجه سانتی گراد و  دی اکسید کربن 5% نگهداری شدند. پس از طی این مدت میزان مرگ و حیات اسپرم ها با تست HOS ارزیابی شد.یافته ها: هیچ یک از لیپو پلی ساکاریدهای تجاری ایکولای،کلبسیلا و سراشیا با غلظت های کمتر از 50 میکروگرم در میلی لیتر تأثیر منفی بر حیات اسپرم ها نداشت در حالی که لیپو پلی ساکارید کلامیدیا با غلظت 1/0 میکروگرم در میلی لیتر قادر به مرگ تعداد قابل توجهی از اسپرم ها شد که نسبت به گروه کنترل معنی دار بود (05/ .(p<0نتیجه گیری: عفونت های کلامیدیایی اگر چه از لحاظ بالینی عمدتا مزمن و بدون علامت هستند اما نتایج این مطالعه نشان می دهد که این باکتری در شرایط آزمایشگاهی حدود پانصد بار قوی تر از باکتری های متعلق به خانواده آنتروباکتریاسه آ که در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفته اند قادر به مرگ اسپرم های انسانی می باشد. این مطالعه و دیگر مطالعات مشابه موید نقش کلیدی کلامیدیا تراکوماتیس به عنوان یکی از عوامل عفونی ناباروری مردان می باشد.

زمینه و هدف: تعریق بیش از حد اولیه [Primary Hyperhidrosis (PHH)] تعریق غیر قابل کنترل در دست ها، پاها، زیر بغل، صورت و کشاله ران با علت ناشناخته می باشد. روش های درمانی متعددی برای این عارضه پیشنهاد شده است. از جمله درمان از طریق تزریق سم بوتولینوم نوع A (BTX-A) که با درد زیاد و عوارضی چون ضعف عضلانی همراه است. یونتوفورزیس BTX-A می تواند در عین غیر تهاجمی بودن، کمترین عوارض را داشته باشد. هدف از این مطالعه، تعیین میزان اثر و پایایی یونتوفورزیس BTX-A در بیماران مبتلا به تعریق بیش از حد اولیه کف دست است.مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی تعداد 8 بیمار مبتلا به PHH کف دست، با دامنه سنی 19 تا 26 سال، تحت درمان یونتوفورزیس BTX-A بر روی دست غالب قرار گرفتند و دست دیگر به عنوان گروه کنترل، تحت درمان با نرمال سالین قرار گرفت. به منظور بررسی میزان تعریق از تست های گرویمتری و ید - نشاسته و به منظور ارزیابی قدرت عضلانی، از تست های پینچ و گریپ استفاده شد. زمان های ارزیابی، قبل از درمان، 2 روز، 4 روز و 1، 2، 3، 4، 8 و 12 هفته پس از درمان تعیین گردید.یافته ها: میانگین میزان تعریق در دست غالب در 1 هفته (p=0.03)، 3 هفته (p=0.01)،  1ماه (p=0.02)،2  ماه (p=0.03)، و 3 ماه بعد (p=0.02)، و در دست کنترل 3 هفته  (p=0.02)و 1 ماه (p=0.04)، بعد از درمان به طور معنی داری کاهش یافت. در موارد دیگر هم کاهش تعریق مشاهده گردید اما معنی دار نبود. کاهش قدرت عضلانی در هیچ کدام از بیماران مشاهده نگردید.نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده کاهش قابل توجه تعریق کف دست توسط یونتوفورزیس BTX-A می باشد و این اثر حداقل به مدت 3 ماه تداوم دارد و بر خلاف روش تزریق، بدون درد بوده و اثرات جانبی هم چون ضعف عضلانی نیز ایجاد نمی نماید.

زمینه و هدف: کلپوره در بخش های وسیعی از کشور ایران رشد می کند و در شرایط درون تنی موجب کاهش قند خون می شود. جهت مشخص کردن سازوکار این عمل، در این مطالعه اثر عصاره آبی-الکلی این گیاه بر ترشح انسولین از جزایر لانگرهانس جدا شده از موش صحرایی مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، اندام های هوایی گیاه (ساقه، برگ و گل) خرد شده و 72 ساعت در 500 میلی لیتر الکل 50 درجه با حرارت 40 درجه سانتی گراد انکوبه و عصاره حاصل در خلا حذف حلال گردید و مجددا در DMSO حل شده و توسط محلول کربس رقیق شد. برای جدا کردن جزایر لانگرهانس، در هر آزمایش، موش ها توسط تیوپنتال بی هوش و پانکراس جدا شده توسط کلاژناز هضم شد. جزایر لانگرهانس آزاد در زیر استرئومیکروسکوپ به طور دستی جدا و در بافر کربس 3 میلی مولار به مدت 30 دقیقه پری انکوبه شده و سپس با محلول گلوکز 3 یا 10 میلی مولار با یا بدون ایزوبوتیل متیل گزانتین (IBM) یا همراه با عصاره کلپوره با غلظت های 1/0% و 1% به مدت یک ساعت رنکوبه شدند.یافته ها: 10 میلی مول گلوکز موجب افزایش ترشح انسولین شد. ایزوبوتیل متیل گزانتین به صورت وابسته به دوز ترشح انسولین تحریک شده توسط گلوکز (GIIR) را افزایش داد. معذالک عصاره گیاه کلپوره در غلظت 1/0% تغییری در GIIR ایجاد نکرد و در غلظت 1% به صورت معنی دار GIIR را کاهش داد.نتیجه گیری: گیاه کلپوره خاصیت انسولینوتروپیک ندارد. سازوکار اثر مهاری غلظت 1% عصاره مشخص نیست و ممکن است به دلیل سمیت ناشی از غلظت بالای عصاره باشد. اثرات کاهش دهنده قند خون کلپوره در شرایط درون تنی احتمالا ناشی از تغییر در میزان متابولیسم گلوکز یا افزایش حساسیت بافت محیطی به انسولین باشد.

زمینه و هدف: اسپاسم حنجره یکی از عوارض خطرناک و فوری بعد از خروج لوله نای است که به علت هیپوکسی می تواند منجر به مرگ و میر و عوارضی مثل آسپیراسیون ریوی، ادم ریوی، برادی کاردی و هیپوکسمی شود. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر افزایش غلظت N2O دمی بر پیشگیری بروز اسپاسم حنجره بود.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی یک سوکور تصادفی بر روی 440 زن کاندید سزارین الکتیو انجام شد. افراد شرکت کننده به صورت تصادفی ساده به دو گروه تخصیص  یافتند. دو گروه از نظر میزان و نوع داروهای بیهوشی، کنترل قلبی و عروقی، تنفس، پالس اکسی متری و نوع برش جراحی یکسان بودند. تنها تفاوت دو گروه در غلظت N2O دمی بود که در یک گروه  غلظت 50% و در گروه دیگر 70% استفاده شد. دو گروه از نظر بروز اسپاسم حنجره بعد از خروج لوله نای، هیپوکسی، تهوع و اتساع روده با یکدیگر مقایسه شدند.یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که  از 220 نفر زن کاندیدای سزارین که گاز N2O با غلظت 50% دریافت کرده اند در 6 نفر (73/2%) و از 220 نفر زن کاندیدای سزارین که گاز N2O با غلظت 70% دریافت کرده اند در هیچ کدام اسپاسم حنجره دیده نشد (030/p=0) درضمن درهیچ کدام از افراد مورد مطالعه  عوارض N2O شامل هیپوکسمی انتشاری، تهوع و اتساع روده ها مشاهده نشد.نتیجه گیری: افزایش عمق بیهوشی با استفاده از افزایش غلظت N2O دمی یکی از روش هایی است که برای پیشگیری از اسپاسم حنجره بعد از خروج لوله نای در عمل سزارین مؤثر است.

زمینه و هدف: آپوپتوز یا مرگ برنامه ریزی شده سلول، مکانیسم مهم هوموستاز سلولی است. محرک های فیزیولوژیک و پاتولوژیک سبب ایجاد آپوپتوز می شوند. اختلال در آپوپتوز منجر به بیماری های مختلف از قبیل بیماری خود ایمنی، سرطان، مقاومت تومور به دارو و ایدز می گردد. برای بررسی آپوپتوز از روش های مختلفی استفاده می شود. روش های متداول بررسی آپوپتوز عبارتند از: بررسی سیتوتوکسیسیتی، تغییرات مورفولوژی، الگوی نردبانیDNA ، روش TUNEL و فلوسیتومتری. در روش های بررسی آپوپتوز، انتخاب روش به سیستم سلولی، ماهیت ماده القا کننده آپوپتوز و اطلاعاتی مورد نظر و محدودیت های تکنیکی بستگی دارد. در این مقاله مروری روش های بررسی آپوپتوز مورد بحث قرار گرفته است.