زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)
سال:1387 | دوره:6 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

هدف از پژوهش حاضر بررسی و ارایه راهکارهایی جهت حضور هر چه بیشتر زنان در برنامه ریزی های کلان کشور از دیدگاه زنان اعضا هیات علمی دانشگاه ها است. برای این منظور تعداد 40 نفر از اعضا هیات علمی با درجه دکترا در رشته های مختلف دانشگاه شیراز و دانشگاه علوم پزشکی شیراز با نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند. از مشارکت کنندگان در تحقیق، مصاحبه به عمل آمده و جواب های ارایه شده با روش تحلیل محتوا مورد تحلیل و طبقه بندی قرار گرفت و نهایتا پاسخ های ارایه شده در دو طبقه کلی جای گرفت. این دو طبقه، یکی راهکارهایی بودند که اجرای آن به صورت فردی به خود زنان برمی گشت و دیگری راهکارهایی بودند که به صورت جمعی، به جامعه زنان یا جامعه به طور عام مربوط می شدند. در طبقه اول (راهکارهای فردی زنان) راهبردهایی از جمله "رسیدن به خود باوری" ، "حمایت از زنان دیگر" و "تلاش زنان برای مقابله با تصورات کلیشه ای و قالبی" قرار گرفتند. در طبقه دوم (راهکارهای اجرایی جمعی) مقوله هایی از جمله "راهکارهای اجرایی جمعی توسط زنان" ، "برنامه ریزی بلند مدت جهت آموزش مهارت و افزایش توانمندی ها" و "تشکیل تشکل ها و نهادهای غیر دولتی" قرار  گرفتند. ، راهکارهای اجرایی جمعی توسط جامعه نیز در مقوله دوم قرار گرفت که راهبردهای آن عبارت بودند از: "فرهنگ سازی مناسب جهت تغییر نگرش مثبت نسبت به زنان"، "ارزش دادن به توانمندی های زنان"، "تجدید نظر در قوانین" و "واگذاری تدریجی مسئولیت ها".

این مطالعه با هدف بررسی رابطه میان ویژگی های فرهنگی اجتماعی دانشجویان و گرایش به مهاجرت انجام شده است. در این مطالعه که به روش پیمایش صورت گرفته است؛ 508 نفر از دانشجویان دختر مقطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکترا) در دو دانشگاه شیراز و فردوسی مشهد مورد بررسی قرار گرفتند. مبانی نظری مورد استفاده در این مطالعه نظریه سرمایه بومی داوانزو بوده است. نتایج این تحقیق در بخش توصیفی حاکی از آن است که 89.5 درصد افراد در مقطع کارشناسی ارشد و 10.5 درصد هم در مقطع دکترا شاغل به تحصیل هستند، همچنین از مجموع پاسخگویان 70.5 درصد مجرد و 29.5 درصد نیز متاهل بوده اند. یافته های آمار استنباطی این مطالعه نشان می دهد که از بین متغیرهای فرهنگی و اجتماعی، دانشگاه محل تحصیل، میزان استفاده از رسانه های جمعی، نگرش نسبت به جایگاه علم در ایران، نگرش نسبت به جایگاه زنان تحصیل کرده در ایران، احساس تعلق به وطن، ابعاد چهار گانه دینداری با متغیر وابسته رابطه معنادار داشته اند. در تجزیه و تحلیل چند متغیره، متغیرهای احساس تعلق به وطن، بعد پیامد دینداری، نگرش نسبت به جایگاه علم و پژوهش در ایران با گرایش به مهاجرت دارای رابطه معنادار هستند و 56 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نموده اند.

دسترسی به توسعه پایدار، نیاز به مشارکت سازمان یافته افراد جامعه از جمله زنان در تمام نهادها دارد. برای دستیابی به چنین هدفی (بالاترین میزان مشارکت)، کاهش محدودیت ها و افزایش اختیارات قانونی زنان ضروری است. در این راستا نگرش توسعه ای ایجاب می کند تا اطلاعات حقوقی، اختیارات سازمانی و مطالبات مدنی زنان با نسبت متوازنی افزایش یابد به ویژه این که در سالیان اخیر تعداد زنان شاغل درسازمان های دولتی رشد چشمگیری داشته و چنین روندی ضرورت نگرش توسعه ای و حضور موثر آنان در تصمیمات سازمان ها را بیش از پیش روشن می سازد. اگر این مشارکت در فرآیند تصمیمات سازمانی توام با افزایش دانش حقوقی آنها باشد، به دلیل درک بهتر ایشان از شرایط شغلی و سازمانی خویش می توانند تمهیداتی در جهت افزایش بیلان کاری خود و افزایش اثربخشی و کارایی در سازمان فراهم نمایند. هدف مقاله آزمون این فرضیه است که میان دانش حقوقی زنان کارمند تهرانی و میزان مشارکت سازمانی ایشان رابطه معنی داری وجود دارد. روش کار در بخش نظری، اسنادی و در بخش تجربی(میدانی) با استفاده از فنون آماری به شیوه توصیفی - تحلیلی بوده است. نتایج نشان داد که میان دانش حقوقی زنان کارمند و مشارکت سازمانی آنها رابطه معناداری وجود دارد.

هدف مقاله حاضر بررسی احساس ناامنی در تجربه ای است که زنان از زندگی روزمره در فضاهای شهری دارند. اگرچه ممکن است فضاهای شهری مخاطرات گوناگونی را برای اقشار اجتماعی مختلف ایجاد کند، اما به نظر می رسد زنان به دلیل داشتن بدن زنانه ای که می تواند از سوی مردان با خطراتی چون تجاوز و اعمال خشونت مواجه شود، تجربه ویژه ای از احساس نا امنی از زندگی در فضای شهری را تجربه می کنند و این تجربه در میان گروه های مختلف زنان و در طبقات اجتماعی مختلف، دارای برخی ویژگی های مشابه است. برای تشریح این تجربه ویژه زنانه، در این مقاله به مصاحبه با چهل تن از زنان ساکن در شهر تهران پرداخته و از آنان خواسته ایم که به تشریح نحوه مدیریت بدن خود در مواجهه با خطرات شهری و نیز احساس نا امنی حاصل از زندگی و آمد و شد در فضاهای شهری بپردازند.

امروزه با بروز تحولات سریع محیطی در عرصه سازمان ها، نظیر استفاده از فناوری اطلاعات و شبکه های جهانی که موجب سهولت جریان اطلاعات در سطوح مختلف سازمانی شده است، سازمان ها به سمت کاهش نیروی انسانی و افزایش سطح کیفیت نیروی کار رفته اند چرا که عنصر خلاقیت و دانش به عنوان تنها عنصر برتری بخش در رقابت مطرح گردیده است. آنچه که مدیران امروزی به دنبال آن هستند، یافتن راه حل مشکلات کاری با استفاده از منابع کمتر و صرف زمان کوتاه تر است و از طرف دیگر انتظارات کارکنان امروزی، احساس مالکیت، خود باوری و امکان توسعه می باشد و در این راستا توانمند سازی، کلیدی است برای بهره برداری از تمامی ظرفیت منابع انسانی یک سازمان، پاسخگویی به نیازهای جدید کارکنان. اما در عین حال یکی از پر چالش ترین برنامه هایی است که می تواند در یک سازمان پیاده شود. در این مقاله سطح توانمند سازی زنان در شرکت مخابرات ایران و عوامل موثر بر آن مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشانگر آن است که سطح توانمند کارکنان زن در حد متوسط است. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نیز معرف عوامل تاثیرگذار است: 1) نگرش مدیریت؛ 2) ساختار گروهی؛ 3) ارزش های بین گروهی؛ و 4) روابط اطلاعاتی. مدل تحلیل رگرسیونی نیز نشان داد که از عوامل فوق سه متغیر نخست در مدل وارد شده و مجموعا 63 درصد از تغییر پذیری در سطح توانمند کارکنان زن را تبیین می کنند.

علی رغم اهمیت منابع طبیعی و نقش تعیین کننده این ثروت های ملی در توسعه پایدار، بهره برداری غیر اصولی از عرصه های گوناگون منابع طبیعی به زعم قابل تجدید بودن آن، امروزه تهدیدی بزرگ برای آینده محسوب می شود. بهره برداری صحیح و بهینه از این منابع خدادادی می تواند زمینه ساز دستیابی به توسعه پایدار در کشور گردد. نظر به اهمیت نقش زن روستایی در بهره برداری از عرصه های مختلف منابع طبیعی، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تخریبی، حفاظتی و احیایی زنان روستایی ساکن در مناطق بیابانی استان خوزستان و عوامل مرتبط با آن در سال های 85 و 86 انجام شد. روش پژوهش در این تحقیق از نوع پیمایش مقطعی و ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده و جامعه آماری در این پژوهش زنان روستایی ساکن در مناطق بیابانی استان بود. جهت تعیین نمونه آماری، از روش نمونه گیری دو مرحله ای کاملا تصادفی استفاده و تجزیه و تحلیل داده ها با کمک نرم افزار SPSS انجام شد. براساس نتایج حاصله، زنان در کلیه فعالیت های حفاظتی، احیایی و تخریبی در منطقه نقش داشته و از سویی هیچ رابطه معنی داری بین ویژگی های شخصی آنان و فعالیت های حفاظتی، احیایی و تخریبی توسط آنها وجود ندارد، بدین ترتیب روشن می شود که فعالیت های تخریبی زنان عمدی نبوده، بلکه به اقتضای مکان زندگی، شرایط آب و هوایی محل سکونت خود و کمبود نقدینگی و عمدتا به دلیل نداشتن آگاهی کافی به بهره برداری های غیر اصولی اقدام می کنند. عدم وجود امکانات رفاهی و تسهیلات زندگی، جمعیت زیاد، چرای مفرط دام، استفاده از سوخت های سنتی در مناطق مورد مطالعه، سبب تخریب منابع طبیعی است. جهت کاهش سیر صعودی تخریب این منابع فراهم نمودن امکانات و ضروریات زندگی روستاییان، آگاه سازی و آموزش زنان به عنوان نیمی از جمعیت فعال، برگزاری کلاس های آموزشی همراه با استفاده از رسانه های جمعی در آگاه سازی و ایجاد حساسیت در روستاییان در خصوص جایگاه و نقش بیابان و عرصه های بیابانی در توسعه پایدار ملی امری ضروری به نظر می رسد.

هدف کلی تحقیق حاضر، بررسی عوامل فرهنگی و اجتماعی مرتبط با میزان مشارکت زنان روستایی در مسایل و امور خانوادگی و فرا خانوادگی (اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی) می باشد. مبنای نظری بر اساس متغیرهای الگویی «تالکوت پارسونز» و نظریات قشر بندی جنسیتی «راندال کالینز و جانت چفز» قرار گرفته است. برای اجرای پژوهش حاضر از دو روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق شامل زنان بین 15 تا 65 سال مناطق روستایی استان زنجان بوده که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، تعداد 500 نفر از زنان مذکور به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد که در حدود 21 درصد از زنان، میزان مشارکت کم یا پایین در مسایل و امور خانوادگی و فرا خانوادگی (عرصه اجتماع) داشته و در مقابل حدود 25 درصد میزان مشارکت بالایی داشته اند و در این میان حدود 53 درصد از زنان از سطح مشارکت متوسط برخوردار بوده اند. نتایج تحلیل مسیر نشان می د هد که پایگاه اقتصادی و اجتماعی زنان از جمله متغیرهای کلیدی است که می تواند بر میزان مشارکت آنها (در دو بعد فرهنگ مشارکتی و رفتار مشارکتی) تاثیر قابل ملاحظه ای داشته باشد، یعنی با بالا رفتن پایگاه اقتصادی و اجتماعی زنان روستایی میزان مشارکت آنها به طور فزاینده ای بالا می رود.