زمینه: میوه گیاه گشنیز به طور سنتی برای تخفیف درد دندان، بهبود سر درد میگرنی و دردهای رماتیسمی و موارد دیگر به کار می رود.هدف: مطالعه به منظور ارزیابی اثر بی دردی میوه گشنیز و مقایسه آن با مرفین و آسپیرین انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی که در سال 1381 در کرمان انجام شد، عصاره پرکوله و سوکسله میوه گیاه گشنیز با مقادیر مختلف، به صورت داخل صفاقی به موش سوری تزریق شد و اثر ضد دردی آن با آزمون های فرمالین و TF) Tail-Flick )اندازه گیری و با آزمون آماری ANOVA و متعاقب آن Newman-Keuls مقایسه شد. یافته ها: در آزمون فرمالین، عصاره حاصل از روش پرکوله با دوزهای 25، 50، 100 و 200 میلی گرم بر کیلوگرم قادر به ایجاد اثر ضد دردی معنی دار نسبت به گروه شاهد بود (P<0.01). مقدار 50 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره بیش ترین اثر ضد دردی را ایجاد نمود. اثر ضد دردی مرفین 2.5 میلی گرم بر کیلوگرم فقط در محدوده زمانی صفر تا 5 دقیقه در آزمون فرمالین بیش تر از اثر ضد دردی عصاره با دوز 50 میلی گرم بر کیلوگرم (P<0.01) بود و در سایر زمان ها اثر ضد دردی کمتری داشت. اثر ضد دردی آسپیرین با دوز 300 میلی گرم بر کیلوگرم به جز در زمان صفر تا 5 دقیقه در بقیه زمان ها، کمتر از اثر ضد دردی عصاره با مقدار 50 میلی گرم بر کیلوگرم بود (P<0.01). اثر ضد دردی مقدار 50 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره در آزمون TF در مقایسه با مرفین 2.5 و آسپیرین 300 میلی گرم بر کیلوگرم در زمان 30 دقیقه پس از تزریق با اختلاف معنی داری کمتر بود (P<0.01) و در بقیه زمان ها اختلاف معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: با توجه به این که پیش درمانی حیوان ها با نالوکسان به جز در زمان 20 تا 25 دقیقه در روش فرمالین، در بقیه زمان ها تغییر معنی داری در اثر ضد دردی عصاره ایجاد نکرد، لذا دخالت گیرنده های اوپیوئیدی در مرحله التهابی محتمل است.