علوم و تکنولوژی محیط زیست
سال:1388 | دوره:11 | شماره:4 (مسلسل 43) |تعداد مقالات:17

همگام با پیشرفت بشر در جنبه های مختلف فن آوری، صنعت آندایزینگ آلومینیوم نیز پیشرفت چشمگیری داشته و همانند سایر صنایع پیشرونده، این صنعت مهم نیز به نوبه خود اثرات مخرب زیست محیطی به همراه داشته است. در بین مواد آلوده کننده و مضر در این صنعت، تاثیر میست های اسیدی غیر آلی، از جمله اسید سولفوریک قابل تامل است. صنعت آندایزینگ آلومینیوم، یکی از صنایع مخاطره آمیز تماس با اسید سولفوریک می باشد. این طرح به منظور کنترل میست اسید سولفوریک در فرآیند آندایزینگ آلومینیوم در کارخانه ای در شهر صنعتی البرز واقع در شهر قزوین انجام گرفته است. پس از انجام نمونه برداری نتایج حاکی از آن بود که تراکم میست های اسید سولفوریک در فضای کارگاه 8 برابر حد مجازاست (حد مجاز 1 میلی گرم بر متر مکعب).به منظور کنترل انتشار میست اسید سولفوریک در محیط کارگاه و منطقه تنفسی کارگران، پس از بررسی، سیستم تهویه موضعی مطابق روش فشار سرعت(VP)  و بر اساس بالانس کردن شاخه ها انجام شد.هود انتخابی مطابق هودهای استاندارد ارایه شده در کمیته تهویه صنعتی انجمن بهداشت صنعتی آمریکا (ACGIH) انتخاب گردید و میزان هواگذر استاندارد(scfm)  مورد نیاز برای تانک های روباز برای هر هود معادل 1050 فوت مکعب در دقیقه محاسبه شد و با توجه به شرایط سایکرومتری موجود در محل کارگاه و هواگذر واقعی، برای هر هود 1239 cfm در نظر گرفته شد. کل سیستم به 4 واحد تهویه مجزا تقسیم گردید که به ترتیب دو سیستم دارای 12 هود (9 هود با مکش یک طرفه و 3 هود با مکش دو طرفه) می باشد و دو سیستم دیگر هر یک دارای 9 هود با مکش یک طرفه می باشد.جنس کانال مورد استفاده جهت مقاوم بودن در برابر خوردگی استیل 316 انتخاب شده است. جهت تصفیه هوای خروجی پس از مطالعات لازم، سیستم اسکرابر از نوعMist eliminator انتخاب شد. همچنین جهت تامین نیروی محرکه مورد نیاز، هواکش گریز از مرکز نوع Back Ward پیش بینی شده است.

ارزیابی توان اکولوژیک به معنای عینیت بخشیدن به قابلیت بالقوه سرزمین در قالب کاربری های انجام پذیر و مورد انتظار است. این تحقیق با هدف طراحی مدل نوین کاربری توسعه شهری و خدماتی به منظور استفاده در مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین ایران صورت پذیرفت. بدین منظور در گام نخست شناسایی فراوانی عوامل اکولوژیکی پایدار و ناپایدار در گستره سرزمین ایران به انجام رسید. در مرحله بعد از روش دلفی که خود گرایشی از روش های نظریه فازی است برای طرح ریزی مدل استفاده گردید. با تکمیل 750 عدد پرسشنامه نظر سنجی خبرگان گرایش های مورد نظر (گروه دلفی)، کارشناسایی و تعیین اولویت عوامل اکولوژیکی تاثیر گذار و سنجش میزان ارزش فراوانی هر یک از عوامل به انجام رسید. فرآیند تجزیه و تحلیل اطلاعات پرسشنامه ای با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 11.0 صورت پذیرفت. پس از طراحی، مدل تحت برنامه Arcinfo به سامانه اطلاعات جغرافیایی معرفی گردید. آزمون تحلیل حساسیت مدل، با هدف تعیین میزان تاثیر پذیری جواب های بهینه در مقابل تغییرات معینی از تابع هدف به روش سیمپلکس و با استفاده از نرم افزار Lingo صورت پذیرفت.استفاده از این مدل در فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک به هنگام فرآیند تجزیه و تحلیل منابع اکولوژیکی عرصه تحت مطالعه و پس از تولید نقشه واحدهای زیست محیطی به انجام می رسد. در حقیقت نقشه واحدهای زیست محیطی به عنوان نقشه پایه و اساس تصمیم گیری در مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک محسوب می گردد. به منظور سنجش قابلیت ها و کارایی مدل جدید فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک منطقه 22 شهر تهران به مثابه یک مطالعه موردی انجام و نقشه کاربری توسعه شهری و خدماتی تحت برنامه Arc view GIS 3.2a استخراج گردید. نتایج مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک این منطقه با استفاده از مدل نوین نشان می دهد که امتیازات اختصاص یافته به واحدهای زیست محیطی از حداقل صفر تا حداکثر شصت و پنج متغیر است. وجود عوامل محدود کننده ای همچون استقرار برخی واحدهای زیست محیطی در مسیل رودخانه، مناطق عبور گسل و نیز اراضی تپه ماهوری مانع از اختصاص این واحدها به کاربری توسعه شهری و خدماتی می گردد.

انتخاب روش های سازه ای مناسب ابتدا با در نظر گرفتن جنبه های فنی و سپس با انجام تحلیل سود به هزینه اجرای آن ها صورت می گیرد. از آن جا که در تحلیل سود به هزینه طرح های کنترل سیلاب، میزان کاهش خسارات حاصل از اجرای طرح ها، یکی از مهم ترین سودهای آن می باشد، پرداختن به روش های دقیق تر ارزیابی خسارات سیلاب ضروری می باشد.در این تحقیق میزان خسارات وارد شده به اراضی کشاورزی سیلاب دشت رودخانه قره سو در شهر کرمانشاه برای طرح های مختلف سازه ای کنترل سیلاب رودخانه مورد مطالعه قرار گرفت. طول بازه مطالعاتی حدود 29.5 کیلومتر می باشد و اراضی کشاورزی در دو طرف آن پراکنده است.به منظور ارزیابی خسارات یاد شده، طرح های اصلاح مسیر، لایروبی مسیر و ترکیب اصلاح و لایروبی مسیر رودخانه با استفاده از برنامه رایانه ایHEC-RAS  و محیط Arc View مدل سازی شده، اراضی سیل گرفته تعیین شد.نتایج این تحقیق بیانگر آن است که طرح ترکیبی اصلاح و لایروبی که به نظر می رسید دارای میزان کاهش خسارت چشم گیری نسبت به دو طرح یاد شده به طور جداگانه باشد، عملا تفاوت میزان کاهش خسارت حاصل از این طرح با طرح لایروبی ناچیز می باشد.

میزان تولید ضایعات و پسماند محصولات کشاورزی در ایران بسیار بالا است که با توجه به ترکیب آن ها به منابع مناسبی برای تولید اتانول تبدیل شده اند. ملاس یکی از فراوان ترین و ارزان ترین منابع کربن در دسترس و قابل استفاده برای تولید اتانول می باشد که با این کاربرد علاوه بر جلوگیری از ورود آن به طبیعت، محصولی به دست می آید که یک سوخت پاک و سازگار با طبیعت است. هدف اصلی این تحقیق تولید اتانول از بیومس به عنوان یک سوخت زیست محیطی و پاک می باشد. برای این کار، سنتز زیستی اتانول توسط مخمر Saccharomyces cerevisiae PTCC5010 و با استفاده از ملاس نیشکر به عنوان سوبسترا، با روش ناپیوسته انجام گرفت. در این روش تخمیر در دمای محیط (25oC) و با 4.5 PH انجام یافت. در سیستم ناپیوسته تولید اتانول، از غلظت های 10، 20، 30، 40 و 50 gl-1 ملاس به عنوان منبع کربن جهت تخمیر استفاده گردید. محصول تولیدی با افزایش غلظت ملاس افزایش یافته و بیشترین مقدار آن در فرآیند تخمیر پس 36 ساعت و با مصرف %93.27 از قند کل موجود در ملاس 50 gl-1به میزان 9.3 g ethanol/l molasses و همچنین بیشترین میزان بازده تولید اتانول 0.24 g ethanol/g total suger بود. در این سیستم بیشترین میزان تولید بیو مس 5.15 g CDW/l molasses و همچنین بیشترین میزان بازده وزن خشک سلولی 0.18 g CDW/g total suger به دست آمد. نتایج نشان می دهد که سوبسترای بکار رفته می تواند از تولید یک سوخت زیستی پایدار حمایت کند و قابل رقابت با کلیه سوخت های تولید شده از بیومس های پر هزینه تر باشد. همچنین به دلیل پایین بودن میزان آلودگی ناشی از احتراق آن می تواند جایگزین مناسبی برای سوخت های فسیلی باشد.

در سال های اخیر استفاده از گیاهان به منظور پالایش خاک های آلوده به مواد نفتی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با وجود آن که در این راستا کوشش های آزمایشگاهی و تجربی زیادی صورت پذیرفته، امااین کوشش ها بر اساس پیش بینی های تحلیلی و مدل سازی ریاضی نبوده است. مفاهیم نظری این پدیده، از نقطه نظر بررسی تاثیر هر یک از متغیرهای موثر بر فرایند، دارای اهمیت می باشد. بررسی حاضر تلاشی در راستای شناسایی و تعیین اثر هر یک از متغیرهای مورد اشاره در پدیده گیاه پالایی می باشد. با تلفیق معادلات پیوستگی و انتقال جرم، یک مدل ریاضی به روش اختلاف متناهی معرفی می شود و با حل عددی یک تجربه گیاه پالایی با استفاده از گیاه پنبه دانه، علاوه بر تشریح تاثیر پارامترهای زمان، ویزگی های ریشه، طول عمر گیاه، جمعیت های میکروبی و غلظت هیدروکربن، مطابقت تجربه و مدل نشان داده شده است.

به منظور ارزیابی خطرات صنعت نساجی بروجرد بر کارکنان در معرض آلودگی صوتی پژوهشی صورت گرفت. در این پژوهش 60 کارگر از سالن های ریسندگی و بافندگی و کادر اداری در دو گروه مورد و شاهد ادیومتری شدند و نتایج آن به کمک آزمون T تفسیر و مورد بررسی قرار گرفت. نمودارهای میزان افت شنوایی در گروه های مورد و شاهد با 4 سابقه کار مختلف رسم و ارتباط آن با سابقه کار مشخص شد.60 پرسشنامه نیز توسط گروه های مورد و شاهد تکمیل و نتایج آن با استفاده آزمون X2 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که میانگین آستانه شنوایی در باندهای فرکانسی 2000، 4000، 8000 هرتز بیشترین مقدار را داشته و با بالا رفتن سابقه کار تا بیش از 10 سال، افت شنوایی در فرکانس 1000 هرتز هم مشاهده می شود. کمترین حساسیت شنوایی در باندهای فرکانسی 500 و 250 هرتز می باشد و نتیجه می شود که هر چقدر صدای دریافت شده فرکانس بالاتری داشته باشد و به عبارت دیگر زیرتر باشد، آستانه تحمل انسان در برابر این صدا کمتر خواهد بود. همچنین مشخص گردید که بین عامل سابقه کار و افت آستانه شنوایی در کارگران ریسنده و بافنده ارتباط مستقیم وجود دارد. افت شنوایی کارگران ریسنده و بافنده فاز 1 و 2 نیز با یکدیگر مقایسه و مورد بررسی قرار گرفت.

خاک می تواند آلودگی های زیست محیطی را در خود به ثبت برساند و لذا از طریق آنالیز شیمیایی خاک می توان به آلودگی های منطقه پی برد. هدف از این تحقیق میزان عناصر سنین نیکل، روی و سرب در خاک پارک ملت و تاثیر آلودگی هوا بر روی افزایش میزان این عناصر مورد بررسی قرار گرفت، در مجموع 15 نمونه خاک از سطح پارک جمع آوری شد. میانگین غلظت سرب 145، روی 33 و نیکل 62 به دست آمد. نتایج نشان می دهد که غلظت فلز سرب در منطقه بسیار بالاتر از سایر عناصر مورد بررسی می باشد. مقایسه میانگین غلظت سرب در مطالعه حاضر با غلظت آن در پوسته زمین نشان می دهد که غلظت این عنصر در پارک ملت بیشتر از پوسته زمین است که علت افزایش غلظت سرب به دلیل آلودگی هوا می باشد. در ادامه تحقیق نسبت به شناسایی دسترسی بیولوژیک عناصر اقدام شد. میزان دسترسی بیولوژیک فلزات سنگین مختلف در خاک های مورد مطالعه به ترتیب زیر می باشد:pb(55m/kg) >Ni(37 mg/kg)>zn (16mg/kg)با توجه به آنالیز خوشه ای نمی توان گفت که سرب دارای منشا آلی است زیرا ضریب تشابه پایین بین سرب و مواد آلی برقرار شده است.

سیستم پیل سوختی تولید مجدد Regenerative Fuel Cell از گروه سیستم های مستقیم تبدیل انرژی به عنوان یک سیستم ذخیره-تولید انرژی نوین مطرح است. این سیستم یک ساختار مرکب شامل زیرسیستم های الکترولیز / پیل سوختی می باشد که مولد آن سیستم فتوولتائیک خورشیدی است. به عبارت ساده مولکول های آب در فرآیند الکترولیز به مولکول های هیدروژن و اکسیژن تجزیه می شود و گازهای حاصل در مخازن فشار بالا ذخیره می گردد، سپس گاز هیدروژن به عنوان سوخت (حامل انرژی) وارد پیل سوختی شده و تولید انرژی الکتریکی می نماید. نتایج حاصل از محاسبات، مدل سازی و طراحی مهندسی نشان می دهد، تغییر وضعیت حامل انرژی از وضعیت الکتریکی به احتراق سرد شیمیایی در بخش پیل سوختی به منزله تولید انرژی داخلی در سیستم بوده و به میزان قابل ملاحظه ای نرخ شدت انرژی تولیدی و ضریب عملکرد سیستم را افزایش می دهد، زیرا با اتصال سیستم فتوولتائیک به واحدهای الکترولیز/ پیل سوختی و با استفاده از انرژی تولید شده در بخش فتوولتائیک، برای سیستم نمونه با ظرفیت 1 kw تولید انرژی داخلی به میزان 2.302 kw تولید می شود و همچنین به تبع آن میزان انرژی تولیدی در مجموعه RFC افزایش یافته و بازده کلی سیستم به میزان %29.45 خواهد بود.در این تحقیق عملکرد عمومی سیستم و زیر سیستم های مربوط و مطالعات ظرفیتی مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از فرمولاسیون الکترولیز، پیل سوختی و سلول های فتوولتائیک به صورت جداگانه، مدل سازی با الگوریتم های غیرخطی انجام شده و به کمک نرم افزار GAMS انتگراسیون این سیستم ها صورت گرفته است. همچنین با انجام یک نمونه موردی مطالعاتی، راهکارها به منظور محاسبه و طراحی گام به گام سیستم های پیل سوختی تولید مجدد، ارایه شده است.

جداسازی پسماندهای خشک از تر در مبدا در قالب «طرح های تفکیک در مبدا» به منظور افزایش کارایی بازیافت از سال 1374 در مناطقی از سطح شهر تهران به شیوه های گوناگون به اجرا در آمده است. منطقه 20 شهرداری تهران، یکی از مناطقی است که از سال 1374 اقدام به اجرای این طرح در سطح منطقه نمود. در حال حاضر جمع آوری پسماندهای خشک در این منطقه به شیوه های گوناگونی صورت می گیرد. در مجموع در حدود 70% به صورت سنتی و 30% به شیوه مبتنی بر«نظام فنی و اجرایی» که در سال 1383 از طرف سازمان بازیافت به ادارات بازیافت مناطق ابلاغ گردید، می باشد.این مطالعه با هدف مقایسه دو سیستم سنتی (جمع آوری پسماندهای خشک توسط عوامل حق الزحمه کار مجاز شهرداری و به صورت دستی از درب منازل) و سیستم منطبق بر نظام فنی و اجرایی (جمع آوری پسماندهای خشک توسط عوامل حق العمل کار و به صورت نیمه مکانیزه از درب منازل) از دیدگاه اقتصاد محیط زیست در منطقه 20 در سال 1384 انجام گرفته است. بر اساس این دیدگاه، طرح منطبق با نظام فنی و اجرایی در اولین سال اجرای آن (سال 1384) در منطقه 20 سود منفی داشته است، در حالی که سود جمع آوری پسماند خشک به طریقه سنتی در این سال مثبت و استقبال مردم و پیمانکاران از این طرح در مقایسه با طرح جدید بیشتر بوده است. پیش بینی می شود سال های 1385 و 1386 (سال های دوم و سوم اجرای طرح)، به ترتیب با تحت پوشش قرار گرفتن 50% و 100% خانوارهای منطقه 20 تهران در طرح تفکیک در مبدا، میزان سود حاصل از اجرای طرح به %1.6 در سال 1385 و %3.3 در سال 1386 بیشتر از سال 1384 شود.

یکی از راهبردهای طراحی شهری پایدار، تاکید بر فضاهای بازشهری است. هدف تحقیق حاضر، معرفی پایداری زیست محیطی درفضاهای باز شهری و ارزیابی سه محله مسکونی در تبریز است. برای این کار پنج معیار اصلی و شاخص های فرعی آن ها بر مبنای طراحی شهری پایدار (تحرک، انرژی، شکل فضایی، محیط زیست، طراحی و توسعه) برای ارزیابی تعریف شدند. محلات انتخابی به روش پیمایش میدانی و بر اساس متغیر فاصله ای امتیازدهی شده و به صورت مقایسه ای ارزیابی و تحلیل شدند. بر اساس یافته های تحقیق، محله تاریخی مقصودیه در معیارهای تحرک، انرژی و طراحی و توسعه بالاترین امتیاز را کسب کرد. طرح ارگانیک، بافت احیا شده، شبکه معابر و بناهای فشرده، نزدیکی به مراکز شهری، برخورداری از خدمات محله ای، شبکه ارتباطی پیوسته، فضاهای شهری پیاده و وابستگی کمتر به اتومبیل، حفظ و باززنده سازی بناها و فضاهای با ارزش، استفاده مجدد از مصالح بومی و سازگار با محیط زیست و توجه به اقلیم محلی از مهم ترین مولفه های کالبدی این محله است. محله نوساز رشدیه، ساخته شده بر اساس اصول طراحی شهری و دارای فضاهای باز سرسبز، تنوع زیستی، چشم اندازها و منابع طبیعی و کیفیت های بصری، در معیار محیط زیست بالاترین امتیاز را کسب کرد. همین محله با ویژگی هایی چون خود اتکایی، اختلاط کاربری های مختلف، جمعیت پذیری بالا و وجود فضاهای متنوع عمومی، در معیار شکل فضایی، بالاترین امتیاز را کسب کرد و با فاصله اندکی پس از آن محله مقصودیه قرارگرفت. مجتمع آپارتمانی گلپارک - از بافت های سکونتی رایج با فضاهای شهری فاقد طراحی و دارای معضلات زیست محیطی - در معیارهای پنج گانه امتیاز پایینی کسب کرد. نتیجه گیری تحقیق آن است که بیشتر فضاهای محله ای نوساز، فاقد طراحی شهری پایدار بوده و به لحاظ زیست محیطی پاسخ گوی نیازها و علایق ساکنان نیستند.از این رو راهبردهای آسایش حرارتی، نوروتابش و دید،آسایش در پناه باد، آسایش صوتی و ارتقای کیفیت محیط و منظر محله، از طریق راهکارهای نوینی چون پیاده راه و باغ راه، سبز راه و پل سبز، محله پیاده مدار، مسیر دوچرخه سواری و اسکیت، حمل و نقل عمومی، بوستان های محله ای و همسایگی، ایستگاه های سلامت و محیط زیست می توانند به پایداری زیست محیطی در محلات شهری کمک کنند.

با مطالعه روند تغییرات حاصل در جنگل های شمال کشور از طریق بررسی وضعیت کمی و کیفی، وضعیت حفاظتی و حمایتی، وضعیت تولید انواع فرآورده های جنگلی و محصولات چوبی و دیگر اطلاعات مربوط به این جنگل ها و مقایسه و تطبیق وضعیت موجود با اصول و عناصر موجود در اصول جنگل نقاط ضعف، قوت، تهدیدها و فرصت های اجرای این اصول به شرح زیر می باشد:از جمله تهدیدها و نقاط ضعف اجرای اصول جنگل، در جنگل های شمال می توان اشاره نمود به: حضور دام در جنگل؛ کاهش سطح جنگل ها؛ عدم توجه به تهیه و تولید محصولات فرعی جنگل؛ عدم مشارکت زنان و جوانان در مدیریت جنگل ها؛ قاچاق و برداشت بی رویه چوب؛ عدم توجه به سنت، فرهنگ و دانش بومی مرتبط با جنگل؛ عدم آگاهی تشکل های زیست محیطی از وجود اصول جنگل و....از سوی دیگر برخی از فرصت ها و نقاط قوت اجرا نیز به قرار زیر است: اجرای موثر طرح های مرتبط با احیا، حفاظت و بهره برداری از جنگل های شمال کشور توسط سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور؛ حضور تعداد زیادی از تشکل های زیست محیطی در سه استان شمالی کشور؛ وجود قوانین ملی در راستای اصول جنگل؛ وجود تعاونی های بهره برداری جنگل نشینان به منظور مشارکت آنان در مدیریت جنگل ها؛ برگزاری دوره های آموزشی جهت کارکنان و متخصصان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور؛ آموزش های ترویجی به بهره برداران و ساکنان حوزه آبخیز و....با در نظر گرفتن موارد فوق، راهکارهایی به منظور ارتقای مدیریت پایدار جنگل های شمال پیشنهاد گردیده که موارد مهم آن عبارتند از: اصلاح و تکمیل طرح تجمیع جنگل نشینان؛ افزایش نقش مردم و مشارکت مردمی؛ افزایش مشارکت بین المللی در امر مدیریت زیست محیطی جنگل های شمال (افزایش همکاری های فنی و مالی)؛ اصلاح نظام آموزشی در ابعاد محلی در جهت تاکید بر موضوعات زیست محیطی؛ ارتقای فن آوری در سیستم های دام داری و کشاورزی متناسب با استعدادها، امکانات و شرایط موجود در شمال کشور؛ برقراری ارتباط تنگاتنگ متولیان منابع طبیعی با دانشکده های منابع طبیعی و موسسات علمی؛ ایجاد بانک اطلاعات منابع طبیعی؛ و...یکی از اهداف کمیته فرعی اصول جنگل – متولی اصول جنگل در کشور – بومی نمودن اصول جنگل می باشد. برنامه صیانت از جنگل های شمال می تواند به عنوان نسخه بومی این اصول مورد استفاده قرار گیرد.

از روش های غیرمستقیم بررسی احتمال خوردگی در شبکه های توزیع آب آشامیدنی، قانون سرب و مس است. در این روش میزان خوردگی اجزای مختلف تشکیل دهنده سیستم های آب رسانی، با اندازه گیری غلظت فلزات از آن جمله سرب و مس در خروجی شیرهای آب مصرفی و مقایسه با استاندارد USEPA انجام می گیرد. با استفاده از این روش از 76 نقطه شامل آب خام ورودی، آب خروجی تصفیه خانه ها و از شیرهای آب سرد آشپزخانه یا حمام ساختمان ها و طبقات همکف منازل مسکونی در سطح کل شبکه توزیع آب اهواز با زمان ماند حداقل 6 ساعت به عنوان اولین برداشت نمونه برداری به عمل آمد. این کار در شش مرحله به فاصله هر ماه یک بار و طبق روش های استاندارد صورت گرفت. سپس، غلظت فلزات سرب، روی و مس توسط دستگاه جذب اتمی محاسبه گردید. مقادیر به دست آمده با استاندارد USEPA مقایسه و با استفاده از نرم افزاز SPSS نسخه 11.5 و آزمون های آماری مورد تحلیل قرارگرفت. نتایج میانگین شش مرحله، غلظت فلزات در مجموع نمونه های برداشتی نشان داد که %16.67 و %27.27 مجموع نمونه ها دارای غلظتی بیش از استاندارد، USEPA (به ترتیب 15 mg/l و 5000 mg/l) برای فلزات سرب و روی و کمتر از استاندارد مذکور (1300 mg/l) برای مس در آب مصرفی شهر اهواز مشاهده گردید. طبق قانون سرب و مس چون در بیش از %10 نمونه ها غلظت فلزات سرب و روی از استاندارد بیشتر شده است، لذا آب شبکه توزیع شهر اهواز خورنده است و در نتیجه امکان نشت فلزات مذکور در آب مصرفی وجود دارد. بنابراین باید نسبت به کنترل خوردگی و اصلاح فرآیندهای مختلف تصفیه متداول اقدام لازم معمول گردد. همچنین به منظور پایش مستمرکیفیت خوردگی آب و دستیابی به نتایج مطلوب می توان از قانون سرب و مسبا اجرای برنامه زمانی مدون و با روشی نسبتا ساده و تنها با اندازه گیری غلظت فلزات در خروجی تصفیه خانه های آب و آخرین نقاط برداشت آب از شبکه توزیع مورد نظر استفاده نمود.

این تحقیق به منظور بررسی عملکرد سیستم های هوادهی (لجن فعال) با بستر ثابت در تصفیه فاضلاب های با بار آلودگی بالا و با استفاده از رآکتور هوازی با جریان رو به پایین و رو به بالا صورت گرفته است. جهت انجام تحقیق از یک مخزن پلاکسی گلاس شامل سه قسمت به ترتیب راکتور هوازی با جریان رو به پایین، راکتور هوازی با جریان رو به بالا و واحد ته نشینی ثقلی استفاده شده درون راکتورهای هوازی تعدادی مدیا از جنس PVC، نوع CROSS FLOW و با سطح ویژه 81.34 متر مربع بر متر مکعب بستر قرار داده شد و عملکرد سیستم در غلظت های 500 COD، 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر و در بارهای آلی 16.32، 33.36، 50.40، 34.56، 44.64، 101.52، 63.12، 125.28 و 188.40 گرم COD بر متر مربع در روز مورد بررسی قرار گرفت.پس از انجام مراحل تحقیق مشاهده گردید که در بارهای آلی 16.32، 33.36 و 50.40 گرم COD بر متر مربع در روز و غلظت های COD معادل 500، 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر، مقادیر متوسط بازده حذف CODبه ترتیب 96.11، 87.93، %69.67، در بارهای آلی 34.56، 44.64 و 101.52 گرم COD بر متر مربع در روز و غلظت های COD 500، 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر مقادیر متوسط بازده حذف COD به ترتیب 93.67، 83.67، %61.67 و در بارهای آلی 63.12، 125.28 و 188.40 گرم COD بر متر مربع در روز و غلظت های COD 500، 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر مقادیر متوسط بازده حذف COD به ترتیب برابر 89.17، 77.33، %52.83 بوده است که در بارهای آلی 34.56، 44.64 و 101.52 گرم COD بر متر مربع در روز مطلوب ترین مقادیر درصد حذف COD حاصل شد و در بار آلی 188.40 گرم COD بر متر مربع در روز و غلظت COD معادل 1500 میلی گرم در لیتر با بازده حذف COD معادل %52.83 می توان از این سیستم به عنوان سیستم پیش تصفیه فاضلاب استفاده نمود. همچنین حداکثر بار آلی وارد شده به سیستم معادل 188.40 گرم COD بر متر مربع در روز و در غلظت COD معادل 1500 میلی گرم در لیتر تعیین شد.بررسی های انجام شده در مورد توانایی لاینر رسی در حذف طبیعی آلاینده های مهم و نگران کننده شیرابه محل دفن کهریزک نشان می دهد که هرچند این نوع لاینر در حذف فسفات و تا حد زیادی سولفات کارایی دارد ولی حذف آلاینده هایی نظیر COD، BOD، نیترات، بی کربنات و کلراید یا بسیار کم صورت می گیرد و یا اصلا اتفاق نمی افتد.

تولید هزاران تن مواد زاید شیشه ای در شهر تهران که ناشی از فعالیت های روزمره و صنعتی و تجاری است، مساله بازیافت را امری اجتناب ناپذیر کرده است. بدین ترتیب که دفن یا رهاسازی این مواد که قابل بازیافت هستند، در حوالی شهرها به عنوان عامل ایجادکننده مشکلات زیست محیطی مطرح است و از طرفی با دفن یا سوزاندن این مواد در اصل ثروت و سرمایه ملی را دور ریخته و هدر داده ایم.طبق آمار سازمان بازیافت و تبدیل مواد شهرداری تهران در سال 85، %2.2 وزنی کل مواد زاید جامد را ضایعات شیشه تشکیل می دهد.سالانه در زباله های تهران 52 هزار و 226 تن شیشه وجود دارد که متاسفانه از این میزان ضایعات شیشه ای تولید شده تنها مقدار ناچیزی مورد بازیافت قرار می گیرد و بخش زیادی از آن به همراه سایر ضایعات دفن می شود به طوری که می توان گفت متوسط ماهانه نرخ بازیافت شیشه در شهر تهران حدود %2 است.بازیافت شیشه موجب صرفه جویی در مصرف منابع و مواد اولیه، صرفه جویی در مصرف انرژی، صرفه جویی در هزینه و فضای لازم جهت دفن، کاهش آلودگی های زیست محیطی از جمله آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی معدنی، خروج گازهای گلخانه ای و همچنین ایجاد اشتغال، افزایش مشارکت و آگاهی های زیست محیطی می شود.بازیافت مواد راه کاری است که می توان از آن در جهت نیل به هدف توسعه پایدار و حفظ منابع و محیط زیست، استفاده نمود. لذا بر مسوولان امر است تا به بازیافت اصولی و علمی ضایعات شیشه اهمیت دهند و از دفن و رهاسازی این مواد که دارای ارزش اقتصادی نیز است، جلوگیری نمایند.

یکی از مطالب مورد بررسی در دنیا در حال حاضر بررسی آلودگی ناشی از منابع آلاینده غیرنقطه ای است. یکی از این منابع پمپ بنزین ها هستند که آلودگی ناشی از آن ها می تواند بر محیط زیست اطراف پمپ بنزین ها خصوصا هنگام بارندگی تاثیر بگذارد. در این تحقیق وضعیت پمپ بنزین های شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت و پس از تعیین تعداد پمپ بنزین های سطح شهر تهران بر روی نقشه جغرافیایی، برای بررسی میزان آلودگی ناشی از این پمپ بنزین ها بر محیط زیست اطراف خصوصا منابع آب سطحی از تعداد 104 پمپ بنزین، تعداد 9 جایگاه دو جایگاه 139و 106 درشمال شهر تهران، دو جایگاه 13 و 23 در غرب شهر تهران، دو جایگاه 124 و 154 درشرق شهر تهران، دو جایگاه 145 و 163 در مرکز شهر تهران و جایگاه 16در جنوب شهر تهران به عنوان نمونه جهت نمونه برداری انتخاب شدند و آزمایش های pH، هدایت الکتریکی، مواد جامد معلق، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی و هیدروکربن های نفتی در سه دوره زمانی مهر، آذر و اسفند 84 بر روی نمونه های آب برداشته شده از 9 جایگاه انتخابی صورت گرفت. پس از بررسی داده های حاصل از آزمایش های جایگاه های مختلف مشخص گردید که جوی های آب اطراف جایگاه ها دارای آلودگی بوده و میزان اکسیژن مورد نیاز شیمیایی در این ایستگاه ها بین 110 تا mg/lit 1140 و میزان مواد جامد معلق آن ها بین 100 تا mg/lit 800 متغیر بوده که ناشی از شستشوی پمپ بنزین ها می باشد و میزان آلودگی در جایگاه هایی که به طور مرتب شستشو نمی شوند به مراتب بیشتر است. همچنین نتایج مربوط به آزمایش های هیدروکربن های نفتی (TPH) مقادیر بالایی از آلودگی هیدروکربنی را در جوی های اطراف جایگاه ها خصوصا در جایگاه هایی که جریان آب موجود در جوی آن ها کم یا ساکن می باشد نشان می دهد. بیشترین میزان آلودگی در بین سه دوره نمونه برداری مربوط به نمونه برداری آذر ماه (فصل بارندگی) است. با توجه به تحقیق انجام شده مشخص می گردد که جایگاه های سوخت رسانی نقش موثری در آلوده کردن منابع آب اطراف پمپ بنزین ها و ورود ترکیبات هیدروکربنی به آن ها را دارند.

سهم عمده ای از تولید ترکیبات آلاینده در جهان ناشی از گازهای حاصل از احتراق سوخت خودروها می باشد. بنابراین بهبود کیفیت سوخت به عنوان یکی از عوامل کلیدی در کاهش آلودگی هوا مورد توجه قرار گرفته است.اکسیداسیون و پلیمریزاسیون الفین ها و ترکیبات آروماتیک سنگین بنزین سبب ایجاد رسوباتی در کاربراتور، انژکتور و حتی محفظه احتراق شده که سبب می شود، میزان گاز های آلاینده نظیر HC، NOX، CO به دلیل احتراق ناقص سوخت افزایش یابد. جهت جلوگیری از تشکیل رسوبات، صابونی با نام شیمیایی کولین استئارات که به صورت نانو ساختار سنتز شده، به عنوان یک افزودنی پاک کننده جدید جهت کاهش آلایندگی حاصل از احتراق سوخت موتور های بنزینی مورد مطالعه قرار گرفته است.در این پژوهش به انتخاب یک فعال کننده سطحی مناسب و تهیه امولسیونی پایدار از نانو صابون در بنزین به کمک فعال کننده سطحی پرداختیم.در ادامه، امولسیون حاوی نانو صابون در مقادیر مختلف به بنزین افزوده شد و آزمون آلایندگی گازهای خروجی خودرو انجام گرفت. همچنین فعال کننده سطحی در مقادیر مختلف و بدون استفاده از نانو صابون به بنزین افزوده شد و مجددا آزمون آلایندگی گاز های خروجی انجام یافت.بررسی نتایج نشان می دهد که به کارگیری کولین استئارات نانو ساختار، به عنوان یک ترکیب اکسیژن دهنده با قابلیت پاک کنندگی بسیار بالا می تواند متناسب با میزان استفاده در بنزین و نوع خودرو، به طور متوسط باعث کاهش 30 تا 50 در صدی میزان دو آلاینده مهم CO و HC شود ولیکن اثر مثبتی بر کاهش یا افزایش مقدار NOX ندارد.