مجله پزشکی قانونی ایران
سال:1383 | دوره:10 | شماره:36 |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: یکی از وظایف پزشکی قانونی، بررسی مرگهای حین عمل جراحی یا مدت کوتاهی پس از آن و یا در حین اعمال تشخیصی تهاجمی یا بیهوشی است.روشها: این مطالعه بر روی 400 متوفی که به دنبال جراحی (پس از معاینه و کالبدگشایی و آزمایشات سم شناسی) به سازمان پزشکی قانونی کشور ارجاع شده بودند انجام گرفت.یافته ها: بیشتر مرگها (21%) در گروه سنی 29-20 سال و در مردان (84%) رخ داده بود. خونریزی زیر سخت شامه (34.8%) شایعترین علت عمل جراحی بود و خونریزی اپیدورال (11.8%)، پارگی کبد و احشای داخل شکمی و پارگی روده در ردیف های بعدی قرار داشتند. در 91.8% موارد، فوت به دنبال اعمال جراحی اورژانس و در 8.2 درصد به دنبال اعمال جراحی انتخابی (الکتیو) رخ داده بود. بیشترین فراوانی فوت در جراحیهای اورژانس مغز و اعصاب (58%) و جراحی های عمومی (33.6%) بود. بیشترین فراوانی فوت در جراحی های انتخابی مغز و اعصاب (45.5%) و جراحی های ارتوپدی (30.3%) بود. بیشترین موارد مرگ در موارد اورژانس و انتخابی به ترتیب در 68.9 درصد و 60.6 درصد موارد در مراکز درمانی دولتی به وقوع پیوسته بود. در این مطالعه تنها 14 مورد (3.5%) فوت حین عمل جراحی رخ داده بود. در 84.3% مورد فوت به دنبال صدمات اجسام سخت، 5.5% به دنبال صدمات اجسام تیز و برنده و 10.2% به دنبال بیماری اولیه رخ داده بود. در مجموع شایعترین علت مرگ ضربه مغزی به دنبال صدمات اجسام سخت بود (49%).نتیجه گیری: در این مطالعه علت اصلی عمل جراحی، خونریزی بین پرده های مغزی بود (44.6%)، اما در مطالعات مشابه خارجی بیشترین علت عمل جراحی، بیماریهای دستگاه گوارش و بیماریهای قلبی و عروقی بود که احتمالا بالا بودن آمار تصادفات در ایران در این اختلاف موثر است. در این مطالعه فقط در 9 درصد موارد، علت فوت عوامل جراحی و بیهوشی بود در حالیکه در مطالعات مشابه خارجی در 29.2 درصد موارد، مرگ به علت عوامل جراحی و بیهوشی رخ داده بود. این مساله می تواند به علت عدم ارجاع متوفی برای اتوپسی و بررسی های بیشتر باشد.

زمینه و هدف: این پژوهش به منظور بررسی تطبیقی منشور حقوق بیمار در چند کشور منتخب و ارایه راه حل مناسب برای ایران انجام گرفت.روشها: روش پژوهش در این مطالعه از نوع توصیفی، تطبیقی و موردی بود. کشورهای آمریکا، انگلستان، کانادا، فرانسه و ایران جامعه پژوهش را تشکیل می دادند. گردآوری داده ها از طریق پایگاه های اطلاعاتی صورت گرفت.یافته ها: نتایج بررسی بیانگر این موضوع بود که حق دسترسی به مراقبت های بهداشتی و درمانی، حق رضایت برای درمان، حق حریم شخصی و حق حفظ حقوق بیمار (حق شکایت) در منشور حقوق بیمار اکثر کشورها به جز ایران وجود داشت. حق محرمانه ماندن اطلاعات در همه کشورهای مورد بررسی وجود داشت. حق استفاده از مترجم و حق تسکین درد فقط در منشور حقوق بیمار بعضی از ایالت های آمریکا به چشم می خورد و با استفاده از مجموعه منشورهای حقوق مورد مطالعه و مقایسه آن با یکدیگر، راهکارهای مناسبی برای منشور حقوق بیمار در ایران ارایه گردید.نتیجه گیری: به طور کلی می توان چنین نتیجه گرفت به علت اینکه منشور حقوق بیمار در ایران برای اولین بار پیشنهاد گردیده است، دارای کاستی های زیادی است و بهتر است که قبل از تصویب آن بازنگری های اساسی بر طبق بررسی های تطبیقی صورت گیرد. لذا بر این اساس راه حل مناسب برای تدوین منشور مناسب حقوق بیمار ایران پیشنهاد گردید.

زمینه و هدف: هر ساله حدود 5000 مورد مرگ و میر بر اثر گزش کژدم در دنیا گزارش می شود که بیشتر قربانیان را کودکان تشکیل می دهند. این میزان در کشور ما حدود 40 مورد در سال است که 80% آن در استان خوزستان رخ می دهد و بیشترین کشندگی مربوط به کژدم گادیم است. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات آسیب شناسی از گزش کژدم گادیم، روی مدل حیوانی است.روشها: این مطالعه تجربی در دانشگاه علوم پزشکی کاشان انجام شد. 51 سر موش صحرایی به عنوان گروه مورد 50 سر موش صحرایی به عنوان گروه شاهد انتخاب شد. پس از تزریق سم کژدم گادیم به موشهای صحرایی، تغییرات آسیب شناسی ایجاد شده در کبد، طحال و کلیه ها، تغییرات موضعی پوستی و تغییرات گویچه قرمز، گویچه سفید و غلظت خون بررسی شد.یافته ها: بیشترین تغییرات آسیب شناسی در کبد (70.6%) و کلیه ها (35.3%) و کمترین تغییرات در طحال (27.4%) مشاهده شد. شایعترین نوع تغییر آسیب شناسی در کبد و کلیه ها، به صورت احتقان (به ترتیب 49 و 43.2%) و در طحال به صورت خونریزی (15.7%) بود. تغییرات پوستی به شکل زخم در 55 درصد موشهای گروه مورد دیده شد ولی در هیچ یک از موشهای گروه شاهد (با تزریق سرم فیزیولوژیک به جای سم) یافت نشد. میانگین تعداد گویچه های قرمز و غلظت خون کاهش و میانگین تعداد گویچه های سفید در خون افزایش یافت که این مقادیر از نظر آماری معنی دار بود.نتیجه گیری: سم کژدم گادیم باعث تغییرات آسیب شناسی مختلفی در اعضای بدن حیوان می شود که درصد و نوع این تغییرات در هر عضو، متفاوت است. افزایش گویچه سفید نشان دهنده قدرت این سم در تحریک سیستم ایمنی بدن حیوان است و کاهش گویچه های قرمز و غلظت خون، فعالیت هموکیتیک سم را نشان می دهد.

زمینه و هدف: طلاق در زمره غم انگیزترین پدیده های اجتماعی است که متاسفانه مطالعات متعدد در کشور ما نشان می دهد آمار طلاق در حال افزایش است. طلاق علل متعددی دارد و هرگز یک علت را نمی توان به عنوان علت اصلی طلاق در نظر گرفت. با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تعیین فراوانی علل اصلی طلاق را مورد بررسی قرار دهیم تا شاید راهکاری مناسب جهت کاهش آن در نظر گرفته شود.روشها: در طی سالهای 1379 از 411 زوجی که به منظور طی مراحل قانونی طلاق به اداره کل پزشکی قانونی استان همدان مراجعه کردند، با مصاحبه بالینی و تکمیل پرسشنامه، اطلاعاتی جمع آوری گردید و سپس داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل آماری شد.یافته ها: شایعترین علل طلاق در این مطالعه عبارت از پایین بودن سطح سواد زوجین، شهرنشینی، اعتیاد، نبودن بچه، بیکاری، فقر اقتصادی و پایین بودن سن زوجین در زمان ازدواج بود. در این مطالعه علت 50 درصد پرونده های طلاق، اعتیاد بود که متاسفانه نسبت به مطالعات گذشته افزایش آماری چشمگیری نشان می داد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه همانند مطالعات قبلی نشان می دهد که طلاق علل و ابعاد گوناگونی دارد که با شناخت دقیق علل آن و برنامه ریزی لازم در این زمینه ها به ویژه طرح آنها در مشاوره های قبل از ازدواج، می توان از میزان بروز طلاق کاست. از طرفی با توجه به فقر اقتصادی شدیدی که گریبان گیر خانواده ها و به ویژه زنان، بعد از طلاق می شود، باید این افراد از طرف سازمانهای حمایتی، تحت حمایت قرار گیرند.

به خرگوشها اتانول با غلظتهای مختلف داده شد و در آنها علایم و نشانه های مسمومیت ظاهر شد. علائم خفیف بالینی ایجاد شدند. این علایم با دوز متوسط 20 درصد اتانول به تدریج افزایش یافت و در بالاترین دوز یعنی 40 درصد به حداکثر خود رسید. علایم بالینی عبارت بودند از درجه حرارت مقعدی، ضربان قلب و میزان تنفس، حیوانات مبتلا علایمی از منگی و افسردگی هم نشان دادند. آنها به پشت دراز کشیده و از خوردن و نوشیدن امتناع می کردند. روز بعد، پیش از دادن دوز بعدی، حیوانات فعال به نظر می رسیدند. آنها خوردن و نوشیدن را از سر گرفته و درون لانه خود به شکل عادی حرکت می کردند.تغییرات خونی، یافته های هماتولوژیک، تغییرات پس از مرگ و هیستوپاتولوژی و یافته های میکروسکوپ الکترونی ثبت شدند.

زمینه: استفاده از مواد افزایش دهنده حجم بافتی مناسب برای اصلاح چین ها و کمبودهای نسجی و اسکارهای بدن به ویژه صورت، یکی از آرزوهای قدیمی جراحان پلاستیک و بیماران بوده است. این ماده زمانی مفید و موثر است که دائمی باشد، واکنش نسجی نداشته باشد، به خوبی شکل بپذیرد، تزریق آن آسان باشد، در نسوج حرکت نکند، اختلالی در بررسی های بالینی و کمک بالینی ایجاد نکند، تجزیه نشود، قابل جذب باشد، احتمال بروز عفونت در آن پایین باشد، ارزان باشد و در نهایت در صورت نارضایتی بیمار قابل خارج کردن باشد. از سال 1977 بعد از معرفی کلاژن چندین ماده تزریقی دیگر هم عرضه گردید، ولی به دلیل بروز عوارض یا محو شدن اثر، هیچکدام جایگاه مهمی در میان پرکننده های نسجی پیدا نکردند. همین شرایط دشوار برای معرفی ماده مناسب تزریقی باعث شده است تا دنیای پرکننده های نسجی (fillers) دستخوش تغییرات چندانی نگردد.روشها: در این مطالعه گذشته نگر به بررسی بیمارانی که به دلیل نیاز به اصلاح چین های صورت یا پرحجم کردن بافت نرم تحت درمان با تزریق ژل قرار گرفته اند و دچار عوارض متوسط تا شدید شده اند پرداخته شده است. این بررسی با گرفتن شرح حال، معاینه و تعقیب وضعیت ظاهری بیمار و اقدامات درمانی x-x لازم انجام شده است.یافته ها: در این مطالعه که در 44 بیمار انجام شده است عوارض متعددی مانند تورم، آبسه، تشکیل لامپ، تغییر حالت صورت، تغییر محل ژل، حساسیت و ... دیده شد.نتیجه گیری: با توجه به اینکه ژل معرفی شده جوان است و دوره تحقیقاتی کامل را پشت سر نگذاشته است و از طرفی عوارض ایجاد شده به طور عمده غیر قابل برگشت است و جراحی های متعدد نیز نتوانسته حالت عادی عضو مورد تزریق را برگرداند، توصیه می شود تا برطرف شدن اشکالات موجود از این ژل استفاده نشود.

خونریزی تحت عنکبوتیه ناشی از آنوریسمهای داخل مغزی حلقه ویلیس یکی از علل شایع مرگ بیماران مبتلا به بیماری کلیه پلی کیستیک با توارث اتوزومال غالب (ADPKD) که علاوه بر خطر بالای ایجاد ناتوانی دایمی در شخص، میزان مرگ و میر بیش از 25 درصد دارد.در این مطالعه، مرد 36 ساله ای مبتلا به بیماری کلیه پلی کیستیک پرفشاری خون معرفی شده است که در اثر خونریزی تحت عنکبوتیه ای ناشی از پارگی یک آنوریسم ساکولر در شریان مغزی میانی راست فوت نموده بود و در تالار تشریح سازمان پزشکی قانونی کشور تحت معاینات کامل پس از مرگ قرار گرفت. بر اساس منابع موجود در این مقاله درباره اندیکاسیون ها فواید و خطرات غربالگری آنوریسم های داخل مغزی بدون علامت در بیماران کلیه پلی کیستیک بحث خواهد شد.

پزشکان و خصوصا طبیبان قانونی با طیف وسیعی از عوامل عفونی مواجه اند که از جمله مهمترین آنها می توان به ایدز، هپاتیت و سل اشاره نمود. این عوامل علاوه بر ایجاد بیماریهای جدی در موارد پیوند اعضا نیز مورد توجه قرار می گیرند. عوامل عفونی به طرق مختلف نظیر استنشاق، بلع، تلقیح و از راه ملتحمه منتقل میگردند. جهت محافظت پزشکان و سایر اقشار درگیر از ابتلا به این بیماریها بایستی اولا حتی الامکان قبل از اقدام به انجام اتوپسی تاریخچه کاملی از بیماریهای قبلی فرد متوفی تهیه گردد. ثانیا اقدامات حفاظتی نظیر استفاده از دستکش مناسب پوشش های یکبار مصرف جهت انجام اتوپسی، ماسک و پیش بند استاندارد، عینک محافظ و در موارد لزوم کلاه مجهز به تهویه بسته و فیلتر باکتریال مدنظر قرار گیرد. استفاده از مواد ضد عفونی کننده مناسب و بکارگیری تکنیکهای صحیح اتوپسی احتمال انتقال عوامل عفونی را به حداقل ممکن می رساند. در این مقاله با توجه به اهمیت موارد مذکور و اشتغال شمار کثیری از همکاران محترم پزشک، تکنسین کالبدگشایی، همکاران محترم شاغل در آزمایشگاه، پرسنل متصدی حمل و نقل نمونه ها، نکات مهم در زمینه عفونتهای ناشی از کالبدگشایی و راه های جلوگیری از آن مورد بررسی قرار گیرند.