یافته های نوین کشاورزی
سال:1392 | دوره:8 | شماره:2 (30) |تعداد مقالات:8

به منظور بررسی واکنش عملکرد و اجزاء عملکرد گلرنگ به تلقیح ازتوباکتر ومیکوریزا در منطقه اراک، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک در سال زراعی 91-1390 اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل تلقیح با ازتوباکتر در سه سطح عدم تلقیح با ازتوباکتر، تلقیح با ازتوباکتر سویه 5 و تلقیح با ازتوباکتر سویه 12 و مایکوریزا در چهار سطح عدم تلقیح با مایکوریزا، تلقیح با سویه گلوموس اینترارادیسیس، تلقیح با سویه گلوموس موسه و تلقیح با مخلوط اینترارادیسیس و موسه بود. اثر ازتوباکتر بر صفات تعداد دانه در طبق، در سطح احتمال پنج درصد، عملکرد دانه و شاخص برداشت طبق های فرعی فرعی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. اثر مایکوریزا بر صفات تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و شاخص برداشت طبق های فرعی فرعی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. همچنین اثر متقابل ازتوباکترو مایکوریزا بر صفات ارتفاع گیاه، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و شاخص برداشت طبق های فرعی فرعی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار عدم تلقیح با ازتوباکتر و تلقیح با میکوریزا سویه گلوموس موسه با میانگین 1333 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد دانه مربوط به تیمار عدم تلقیح با ازتوباکتر و مایکوریزا با میانگین 828.3 کیلوگرم در هکتار حاصل شد.

به منظور بررسی اثر متانول و روی بر شاخص های رشد و عملکرد بادام زمینی رقم NC2از آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 90-89 در شهرستان بندر کیاشهر واقع در استان گیلان استفاده گردید. مقادیر مختلف مصرف متانول (صفر، 10، 20، 30 درصد حجمی) و کلات روی (صفر، 0.5، 1، 1.5 گرم در لیتر)، تیمارهای مورد بررسی را تشکیل دادند. نتایج حاصل نشان داد مقدار مصرف متانول و روی بر شاخص سطح برگ، وزن خشک غلاف، سرعت رشد گیاه، سرعت رشد غلاف، عملکرد غلاف، عملکرد دانه، بادام زمینی تاثیر معنی دار داشت و بیشترین مقدار آنها مربوط به تیمارهای 20 و 30% حجمی متانول و 1.5 در هزار روی بود. اما مقدار روغن دانه ها بین شاهد و بوته های تیمارشده با متانول تفاوت معنی داری نداشت. همچنین اثر متقابل محلول پاشی متانول و روی در صفات اندازه گیری شده به جز مقدار روغن دانه معنی دار بود. حداکثر عملکرد غلاف و عملکرد دانه (6809 و 5181 کیلوگرم در هکتار) با مصرف 30% حجمی متانول به همراه 1.5 در هزار روی به دست آمد. بالاترین شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه و سرعت رشد غلاف به ترتیب در 90 و 105 روز پس از کاشت با همان مقدار مصرف متانول و روی نیز به دست آمد.

به منظور بررسی اثر کاربرد کودهای مختلف نیتروژنه بر عملکرد کمی و کیفی گندم دوروم، آزمایشی در سال زراعی 88-1387 روی رقم یاواروس 79 در شهرستان مهران در استان ایلام با اقلیم گرم و خشک به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود بیولوژیک نیتروکسین در دو سطح (دو لیتر در هکتار، و عدم مصرف)، کود نیتروژنه از منبع نیترات آمونیوم در سه سطح (عدم مصرف، 70% کود ازته بر اساس آزمون خاک، 100% کود ازته بر اساس آزمون خاک) و کود حیوانی در دو سطح (عدم مصرف، مصرف کود گوسفندی پوسیده به میزان 30 تن در هکتار) بود. نتایج نشان داد کود بیولوژیک نیتروکسین بر عملکرد اقتصادی و بیولوژیک اثری نداشت و فقط درصد پروتئین دانه را افزایش داد. اما کود دامی ضمن ایجاد اثر مثبت بر صفاتی نظیر ارتفاع بوته، طول ریشک، شاخص برداشت و درصد پروتئین، در نهایت به نحو قابل توجهی عملکرد دانه و بیولوژیک را بهبود بخشید. مصرف نیترات آمونیوم (به ویژه 70% بر اساس آزمون خاک) نیز به اندازه کود دامی در بهبود عملکرد کمی و کیفی موثر بود و مصرف بیشتر از 70% نیترات آمونیوم تفاوت معنی داری با مصرف 70% نیترات آمونیوم توصیه شده نداشت. بنابراین می توان با توجه به اهمیت و نقش کودهای غیرشیمیایی در کشاورزی پایدار، به جای استفاده از کودهای شیمایی ازته از کود دامی و کود نیتروکسین بصورت تلفیقی استفاده کرد.

برای ارزیابی سطوح مختلف تعداد بذر در واحد سطح (تراکم کاشت)، تقسیط کود و میزان کود نیتروژنه (اوره) آزمایشی به صورت طرح کرت های دوبار خردشده در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال 1390-1389 اجرا شد. تعداد بذر در واحد سطح در چهار سطح 100، 250، 400 و 550 عدد دانه در مترمربع به عنوان عامل اصلی، تقسیط کود در سه سطح عدم تقسیط کود (یک بار کوددهی به صورت پایه)، تقسیط کود در دو مرحله (کوددهی به صورت پایه و در مرحله پنجه زنی) و تقسیط کود در سه مرحله (کوددهی به صورت پایه، در مراحل پنجه زنی و سنبله دهی) به عنوان عامل فرعی و میزان کود نیتروژنه (اوره) در سه سطح 150، 250 و 350 کیلوگرم در هکتار به عنوان عامل فرعی فرعی مورد برسی قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش تراکم کاشت صفات تعداد بوته در واحد سطح، تعداد سنبله در مترمربع و عملکرد دانه به طور معنی داری افزایش یافت و با کاهش تراکم کاشت صفات تعداد سنبله در بوته، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبلچه، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد تک بوته به طور معنی داری کاهش یافت. با اعمال تقسیط کود نیتروژن در دو مرحله صفات تعداد سنبله در بوته و تعداد سنبله در مترمربع به طور معنی داری افزایش یافت. با افزایش مقدار مصرف کود نیتروژن صفات تعداد سنبله در بوته، تعداد سنبله در مترمربع و تعداد دانه در سنبله به طور معنی داری افزایش یافت.

به منظور تعیین بهترین تراکم بوته و مناسبترین تاریخ کاشت ارقام زودرس ذرت دانه ای بعنوان کشت دوم در تناوب با گندم، دو رقم سینگل کراس 301 به عنوان نماینده گروه زودرس و سینگل کراس 108 به عنوان نماینده گروه خیلی زودرس در دو آزمایش جداگانه در 3 تاریخ کاشت اول، دهم و بیستم تیرماه در طی سال های 1388 و 1389 و در دو منطقه بایع کلاء (نکا) و قراخیل (قائمشهر) مورد بررسی قرار گرفتند. تراکم های کاشت 75، 85، 95 و 105 هزار بوته در هکتار بود. طرح در قالب اسپلیت پلات در 3 تکرار اجرا گردید. تاریخ های کاشت در کرت های اصلی و تراکم ها در کرت های فرعی قرار گرفتند. پس از برداشت، عملکرد دانه هر تیمار بطور جداگانه محاسبه شد. بهترین فاصله و تاریخ کاشت برای هر رقم با توجه به عملکرد دانه در طی دو سال و در هر منطقه مشخص گردید. در منطقه بایع کلاء (نکا) در مورد هیبرید سینگل کراس 301 بهترین تراکم 75 هزار بوته در هکتار با متوسط عملکرد 8.1 تن در هکتار تعیین گردید. در مورد هیبرید سینگل کراس 108 بیشترین عملکرد دانه مربوط به تراکم 85 هزار بوته در هکتار با متوسط عملکرد 7.3 تن در هکتار بود. در منطقه قراخیل، هیبرید سینگل کراس 301 بهترین تراکم جهت مصرف دانه در این منطقه 75 هزار بوته در هکتار با متوسط عملکرد 7.7 تن در هکتار بوده است. در این منطقه در مورد هیبرید سینگل کراس 108 بهترین تراکم 85 هزار بوته در هکتار با متوسط عملکرد 7.2 تن در هکتار بدست آمد. به طورکلی تاریخ کاشت و تراکم بیشترین تاثیر را بر وزن هزار دانه داشته و هیبرید 301 عملکرد بالاتری نسبت به هیبرید 108 در کشت پس از گندم دارد.

به منظور مطالعه اثرات وقوع تنش خشکی بر ذرت دانه ای این آزمایش به صورت کرت های دوبار خردشده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی شهرستان سمنان اجرا گردید. عامل اصلی شامل آبیاری در سه سطح، آبیاری کامل، قطع آب در مرحله ظهورگل نر و دانه بندی در کرت های اصلی و تیمار سایکوسل در سه سطح، بدون مصرف سایکوسل، مصرف سایکوسل با غلظت 1500 و 3000 قسمت در میلیون در کرت های فرعی و تیمار سولفات روی در سه سطح بدون محلولپاشی، محلولپاشی سولفات روی با غلظت 3 و 5 در هزار به عنوان کرت های فرعی فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد تاثیر قطع آبیاری بر مقدار پروتئین دانه و میزان فسفر، پتاس، روی، مس و آهن در برگ و کارایی مصرف آب دارای تاثیر معنی دار بود. به طوری که با افزایش تنش، میزان پروتئین دانه و کارایی مصرف آب افزایش و مقدار غلظت عناصر فسفر، پتاس، روی، آهن و مس کاهش یافت. همچنین مصرف سایکوسل در شرایط تنش به جز پتاس و فسفر سایر شاخص به ویژه پروتئین دانه و کارائی مصرف آب را افزایش داد. محلول پاشی سولفات روی مقدار آهن برگ را کاهش و پروتئین دانه و کارائی مصرف آب و میزان غلظت عناصر فسفر، پتاس، روی و مس در برگ ذرت را در شرایط تنش افزایش داد.

به منظور بررسی تاثیر تنش شوری بر برخی شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه گلرنگ آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 4 تکرار در سال 1390 در گلخانه کشاورزی دانشگاه پیام نور ارومیه به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل 4 هیبرید زرقان 279، گلدشت، فرامان و پدیده و سطوح شوری 0، 4، 8، 12 و 16 دسی زیمنس بر متر محلول کلرید سدیم بودند. در این تحقیق صفات وزن خشک ریشه، ساقه، برگ، اندام های هوایی، گیاهچه، طول ریشه، ساقه و شاخص مقاومت به تنش شوری اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سطوح مختلف شوری اثر بسیار معنی داری بر وزن خشک ریشه، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن خشک اندام های هوایی، وزن خشک گیاهچه، طول ساقه، طول ریشه، شاخص مقاومت به شوری داشت. مقایسه میانگین نشان داد که سطح شوری 16 دسی زیمنس بر متر صفات وزن خشک ریشه، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن خشک گیاهچه، طول ساقه و طول ریشه را به ترتیب به میزان 60، 44، 68، 55، 76 و 58% نسبت به شاهد کاهش داد به طوری که بالاترین مقدار هر یک از صفات فوق از تیمار شاهد و کمترین مقدار از سطح شوری 16 دسی زیمنس بر متر بدست آمد. ارقام مختلف نیز در سطوح شوری مختلف، پاسخ های متفاوتی از خود نشان دادند و مقاومت های متفاوتی داشتند. هیبرید فرامان نسبت به شوری تحمل بیشتری داشته و ارقام زرقان 279، گلدشت و پدیده ارقام حساس به شوری می باشند.

به منظور بررسی و تعیین بهترین تاریخ کاشت سه ژنوتیپ کنجد در استان بوشهر، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار که عامل اول ژنوتیپ شامل (دشتستان 2، لاین 5 و توده محلی) و عامل دوم تاریخ های متفاوت کاشت، شامل تاریخ کاشت زودهنگام (اول تیر)، به موقع (پانزده تیر) و دیرهنگام (سی تیر) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، شهرستان برازجان به مدت یکسال زراعی اجرا شد. تاریخ کاشت پانزده تیرماه، عملکرد به میزان 274.23 گرم در مترمربع بیشترین مقدار را نسبت به سایر تاریخ های کاشت دارا بود. در خصوص ارقام کنجد، عملکرد لاین 5 و دشتستان 2 با میانگین به ترتیب 233.88 و 233.51 گرم در مترمربع نسبت به توده محلی با عملکرد 210.79 گرم در مترمربع برتری داشت که این برتری از نظر آماری در سطح پنج درصد معنی دار شد. در خصوص اثر متقابل، عملکرد رقم دشتستان 2 در پانزده تیرماه به میزان 296.66 گرم در مترمربع دارای بیشترین مقدار بود. تاریخ کاشت پانزده تیرماه و رقم دشتستان 2، دارای بیشترین تعداد دانه در کپسول به میزان 73.69 عدد بود. واکنش تعداد کپسول در بوته نسبت به اثر متقابل نشان داد که کشت رقم دشتستان 2 در پانزده تیرماه با میانگین 281.40 عدد، برتری معنی داری در سطح پنج درصد آماری نسبت به سایر تیمارها دارد. لاین 5 کشت شده در پانزده تیر، بیشترین مقدار وزن هزار دانه به میزان 3.21 گرم داشت.