مجله علوم شیلاتی ایران (انگلیسی)
سال:1380 | دوره:1 | شماره:2 |تعداد مقالات:6

این پژوهشها جهت بررسی تعداد تخم در تخمدان (Ovarian eggs) و تعداد تخمهای چسبیده به پاهای شنا (Pleopodal eggs) و همچنین برای دستیابی به توان بالقوه تولید تخم خرچنگ دراز دریاچه مخزنی انجام پذیرفت. برابر این مطالعات میانگین تعداد تخم در تخمدان در خرچنگهای با متوسط طول کل 121.9± 34.27 میلی متر (n=58) 42.41± 42.51 عدد و متوسط تعداد تخمهای چسبیده به پا در خرچنگهای با میانگین طول کل 119.14± 4.94 میلی متر، 322.04 ±29.61 عدد بوده است.مقایسه هماوری جمعیت های متفاوت A. leptoductylus در مناطق مختلف، آشکار نمود که خرچنگ دراز دریاچه مخزنی سد ارس دارای هماوری بیشتری نسبت به جمعیت های دیگر است. تفاوت بین تعداد تخم در تخمدان با تعداد تخم چسبیده به پاهای شنا در جمعیت خرچنگ دراز ارس %21 بدست آمد. با توجه به افزایش بهره برداری از این آبزی در دریاچه مخزنی سد ارس، توصیه می شود که برنامه های پایش فصلی خرچنگ دراز انجام گیرد تا تغییرات احتمالی هماوری در نتیجه صید بیشتر و سایر مخاطرات محیطی مشخص گردد.

جهت مطالعه چگونگی اثر سموم کشاورزی بر روی نرخ مرگ و میر و میزان فیلتر کردن و بلع غذا بر روی ماهیان، بچه ماهیان فیتوفاگ (Hypophthalmichthys molitrix) از کپور ماهیان چینی مورد استفاده قرار گرفت. این بچه ماهی در معرض سم ماچتی 0.3) تا 1 میلی گرم در لیتر(، ساترن )3 تا 5 میلی گرم در لیتر(، مالاتین 1.5) تا 13 میلی گرم در لیتر( و دیازینون )1 تا 10 میلی گرم در لیتر( قرار گرفت. چگونگی شناسایی نرخ مرگ و میر با استفاده از روش OECD و آزمایشات تغذیه از روش (Fernandez-casalderrey, 1994) و فرمول (Gauld, 1951) انجام پذیرفت و داده ها با استفاده از روش Probit analysis (Finney, 1971) تجزیه و تحلیل گردید. مقادیر LC10 برای ماچتی 0.179-0.237، ساترن 2.85-3.73، مالاتین 0.87-1.34 و دیازینون 0.87-1.34 میلی گرم در لیتر محاسبه گردید. آزمایشات نشان می دهد که علف کش ماچتی و حشره کش دیازینون در مقایسه با ساترن و مالاتین برای بچه ماهی فیتوفاگ بسیار سمی ترند و در غلظت های بالای مواد سمی در خلال 5 دقیقه اولیه ابتدا بچه ماهیها حرکات تند و سریعی از خود نشان داده ولی بعدا آرام و فعالیتشان کم شد ضمن اینکه حساسیت آنها نیز در مقابل شلوغی محیط کاهش یافت. در این آزمایش ترشحات بزاقی بچه ماهیها زیاد شده و همچنین پوست آنها متورم می شد. گاهی اوقات ماهیها روی یک پهلو به سطح آب آمده، تعادلشان را از دست داد و سپس می مردند. بطور کلی در غلظت های بالا حرکات غیر نرمال ماهیان افزایش می یافت. در این آزمایشات pH کاهش و سختی آب افزایش یافت که خود می تواند در افزایش یا کاهش سمیت موثر باشد. اما این مساله در گروه شاهد مشاهده نشد. LC10، LC50، LC90 از 24 ساعت تا 6 ساعت غالبا کاهش می یافت و این بدان معنی است که در این خصوص آزمایشات کمتر از یک روز کامل کافی به نظر نمی رسد. آزمایشات مربوط به تغذیه نشان داد که مقادیر کمتر از LC50 از این سموم کافیست که در مدت 8 ساعت نرخ فیلتر کردن و بلعیدن را به میزان 50 درصد کاهش دهد.

وضعیت فراوانی، پراکنش و میزان توده زنده ماکروبنتوزها در خلیج چابهار (شمال شرقی دریای عمان) از طریق برداشت نمونه هر دو ماه یکبار (نمونه برداری دو ماهانه) از اردیبهشت تا اسفند سال 1374 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. در میان کلیه نمونه های شناسایی شده، ناجورپایان با 21 درصد، پرتاران با 19 درصد، دو کفه ایها با 10.6 درصد و شکم پایان 5.7 درصد بترتیب دارای بیشترین فراوانی بودند. حداکثر تراکم ماکروبنتوزها معادل 13000 عدد در مترمربع در اسفند ماه و حداقل آن معادل 4600 عدد در متر مربع در تیرماه ثبت گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد که تغییرات در تراکم و فراوانی ماکروبنتوزها تحت تاثیر بادهای موسمی اقیانوس هند (monsoon) قرار دارد. نوسانات زمانی و مکانی در میزان توده زنده این آبزیان برای گروه های شکم پایان، دو کفه ایها و پرتاران به تفکیک و هم چنین برای سایر گروهها بصورت یکجا محاسبه گردید. طبق نتایج کمترین مقدار توده زنده در زمان بادهای موسمی (تیر ماه تا شهریور ماه) معادل 51.5 گرم وزن خشک در مترمربع و بیشترین آن در زمان قبل از بادهای موسمی (اسفند تا اردیبهشت ماه) معادل 164.8 گرم وزن خشک در مترمربع اندازه گیری گردید. نتایج بدست آمده با توجه به توان تولید لایه بنتیک در خلیج چابهار مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

از بررسی چهارده قورباغه مردابی شامل شش قورباغه راه راه (Rana camerani) و هشت قورباغه مردابی معمولی (Rana ridibunda ridbunda) از دو ناحیه استان چهارمحال و بختیاری در جنوب غربی ایران سه گونه ترماتود بدست آمد. 50 درصد قورباغه های R. camerani به Dolichosaccus ratellus آلوده بودند. Skrjabenoeces similis در 50 درصد و Codonocephalus urniger در 12.5 درصد قورباغه های R. ridibunda ridibunda مشاهده گردید. طی این مطالعه قورباغه R. camerani بعنوان میزبان جدیدی برای D. rastellus معرفی گردید. C. urniger برای نخستین بار از ایران و S. similis برای نخستین بار از قورباغه های جنوب غربی ایران بدست آمد.

هدف اصلی این مطالعه، تعیین تعداد میکروپیل در سه گونه از تاسماهیان (قره برون ((Acipenser persicus)، ازون برون (A.stellatus) و فیلماهی (Huso huso) بوده است.در این تحقیق 44 عدد مولد قره برون، 13 عدد مولد ازون برون و 8 عدد مولد فیلماهی مورد استفاده قرار گرفت و از هر یک از مولدین مزبور 50 عدد تخمک مورد ارزیابی قرار گرفت. از 44 عدد مولد قره برون، 14 عدد مولد از منطقه جنوب شرقی دریای خزر استان گلستان (مرکز شهید مرجانی) و 30 عدد از منطقه جنوب غربی دریای خزر استان گیلان (مرکز شهید بهشتی) بوده است. مولدین ازون برون تماما در منطقه جنوب غربی دریای خزر و مولدین فیلماهی از جنوب شرقی دریای خزر مورد بررسی قرار گرفت.براساس نتایج حاصله متوسط تعداد میکروپیل در قره برون های منطقه جنوب شرقی دریای خزر 8 عدد در هر تخمک، در قره برون های صید شده از جنوب غربی دریای خزر 9 عدد در قره برون های صید شده از رودخانه سفیدرود 8 عدد در هر تخمک بوده است. براساس بررسی و مقایسه آماری بین قره برون های نواحی جنوب شرقی و جنوب غربی اختلاف معنی داری از لحاظ تعداد میکروپیل مشاهده نگردید (P>0.95). متوسط تعداد میکروپیل در مولدین ازون برون و فیلماهی برای هر کدام 5 عدد میکروپیل در هر تخمک بوده است. متوسط قطر میکروپیل در سطح خارجی غشای تخمک در قره برون، ازون برون و فیلماهی بترتیب 22، 21 و 22 میکرون و در سطح داخلی غشای تخمک بترتیب 19، 17 و 19 میکرون اندازه گیری شده است.

دستیابی به وضعیت فیزیولوژیک مناسب بمنظور بهگزینی مولدین از طریق مطالعات خون شناسی قابل وصول است. هدف از این تحقیق بررسی نشانه های خونی تاسماهیان جوان در سنین مختلف رشد می باشد. نشانه های اصلی خون نظیر مقادیر کل آلبومین سرم خون، غلظت هموگلوبین، میزان اریتروسیت ها و لکوسیتهای 54 عدد از ماهیان خاویاری )تاسماهی ایران Acipenser pericus و فیلماهی (Huso huso در سنین 1، 2 و 6 ساله پرورش یافته در مجتمع تکثیر و پرورش ماهی شهید بهشتی مورد بررسی قرار گرفتند.در تاسماهی ایران مورد مطالعه، میزان کل آلبومین سرم خون از 52.5-26.1 گرم در لیتر، غلظت هموگلوبین از 65.8-42.2 گرم در لیتر، تعداد اریتروسیت ها از 452.5-240 هزار عدد در میکرولیتر و تعداد لکوسیت ها از 46.4-13.43 هزار عدد در میکرولیتر افزایش یافت. از مجموع گلبولهای سفید نیز، لمفوسیت ها 82.7-73.25 درصد، نوتروفیل ها 20-12.3 درصد، ائوزینوفیل ها 6.5-2.23 درصد و منوسیت ها 2.5-0.2 درصد را تشکیل می دادند.در فیلماهیان مورد مطالعه، میزان کل آلبومین سرم خون از 42.2-20.05 گرم در لیتر، غلظت هموگلوبین از 78.6-46.3 گرم در لیتر، تعداد اریتروسیت ها از 735-495 هزار عدد در میکرولیتر و تعداد لکوسیت ها از 66.74-31.6 هزار عدد در میکرولیتر افزایش یافت. از مجموع گلبولهای سفید نیز لمفوسیت ها 67.76-54.5 درصد، نوتروفیل ها 33.86-22.2 درصد، ائوزینوفیل ها 13.17-6.6 درصد، و منوسیت ها 2.5-0.6 درصد را تشکیل دادند.این تحقیقات روند تکاملی سیستم خونی تاسماهیان جنوب دریای خزر را که در شرایط مصنوعی پرورش یافته بودند نشان داده و مشخص گردید که با افزایش سن، شاخص های هماتولوژیک نیز افزایش می یابد.