باروری و ناباروری
سال:1378 | دوره:1 | شماره:1 (مسلسل 1) |تعداد مقالات:8

روش‏های کمک باروری و IVF از روشهای مورد قبول در درمان زوج های نابارور میباشد که امروزه کاربرد فراوانی در علم طب پیدا کرده و مشکل بسیاری از زوج های نابارور را برطرف کرده است. بهرحال هیچ روش درمانی عاری از خطر نبوده و روشهای لقاح خارج رحمی هم علیرغم محیط عمل گسترده خود, با برخی خطرات جانبی توام است. خطرات بالقوه تحریک تخمک گذاری شامل تحریک بیش از حد تخمدان, خونریزی, عفونت و افزایش مختصر کانسرهای تخمدان است که با رعایت برخی از شرایط می توان این احتمال را به حداقل رساند. بروزPID و افزایش درجه حرارت بدن با تاثیر سو خود بر اندومتر مانع از لانه گزینی جنین خواهد شد. بدین منظور یک بررسی آینده نگر و مقطعی بر روی 1120 مورد آسپیراسیون تخمدان به روش سونوگرافی واژینال در سیکلهای درمانی IVF در مرکز ناباروری یزد انجام گرفته است. در این بررسی برای آماده کردن واژن از آب مقطر استریل استفاده گردید. عوارض موجود شامل خونریزی از واژن 17% (190 مورد) و عفونت 35/0% (3مورد )بوده است. در 3/1% از موارد (15 نفر) شکم حاد جراحی مشاهده گردید. عفونت و تب و لرز بیماران با درمان طبی بهبود یافت و تنها یک نفر به علت آبسه پاراکتال نیاز به تخلیه از طریق جراحی پیدا کرد. به نظر می رسد که علیرغم میزان کم بروز عفونت در سیکلهای IVF بهتر است در بیماران با سابقه PID, علل لوله ای و هیدورسالپنکس و اندومتریوز ازآنتی بیوتیک پروفیلاکسی قبل از پونکسیون استفاده شود.

بی اشتهایی عصبی (Bulimia Nervosa) و دیگر اختلالات مربوط به مصرف غذا (Eating disordres) در دوران نوجوانی شایع هستند. همه این تغییرات مربوط به سندروم تخمدان پلی کیستیک با موارد ذکر شده مرتبط می‏باشد. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط وجود تخمدان پلی کیستیک و ابتلای به اختلالات مربوط به مصرف غذا می باشد. پرسشنامه ای جهت بررسی وضعیت بی اشتهایی عصبی خانمهای مراجعه کننده به دپارتمان سونوگرافی ارسال شد. بیماران به دو گروه نمونه های دارای تخمدانهای طبیعی و پلی کیستیک تقسیم شدند. سپس نمونه ها از نظر درجه بندی استاندارد تعیین شدت ابتلا به بی اشتهایی عصبی مقایسه شدند. نتایج حاکی از آنند که درجه ابتلا به بی‏اشتهایی عصبی در مبتلایان به تخمدان پلی کیستیک بالاتر از مواردی است که دارای تخمدان طبیعی هستند. همچنین این درجه بندی با سن بیماران ارتباط مستقیم دارد.

بررسی زوج نابارور یکی از مهمترین مراحل در درمان زوجهای نابارور است. هریک از زوجین می‏تواند دچار مشکل آناتومیکی یا فیزیولوژیک باشد که قدرت باروری را کاهش داده و یا از بین می برد. تقریبا نیمی از این موارد اختصاص به مسائل و مشکلات زنان دارد. 40% از موارد را اختلالات لوله رحم به خود اختصاص می دهد و درموارد کمتری ضایعات و نقایص داخل رحم مسوول ناباروری فرد می باشند که روشهای تشخیصی مختلفی در این موارد بکار می‏رود و هر یک مزایا و معایبی را بدنبال دارد. در این بررسی تلاش گردیده تا نتایج روش سونوهیستروگرافی که روشی ارزان و بدون نیاز به بیهوشی است با نتایج هیستروسالپنوگرافی و لاپاراسکوپی در 76 بیمار مقایسه گردد. نتایج حاصل موید آن است که این روش در مقایسه با لاپاراسکوپی در تشخیص باز یا بسته بودن لوله ها از حساسیت 29/81% و اختصاصی بودن57/28% و درمقایسه با هیستروسالپنگوگرافی در تایید آنومالی های حفره رحمی از حساسیت 50% و اختصاصی بودن 95/86% برخوردار است. به همین علت توصیه میشود که این روش بعنوان اولین قدم تشخیصی در زوجهای نابارور در افرادی که دارای سیکلهای IVF ناموفق هستند، انجام شود.

قدرت باروری زنان مشکلی است که با افزایش سن آنها رو به کاهش میرود. حداکثر قدرت باروری زنان در فاصله 25-20 سال است که فاکتورهای مهمی مانند ذخیره تخمدان و پذیرش اندومتر در این امر دخیل هستند. استفاده از روشهای پیشرفته تکنولوژی در باروری از جمله ICSI ,IVF توانسته است که به میزان چشمگیری معضل نازایی زوجها را برطرف نماید. ولی همچنان مساله افزایش سن زنان یکی از نکات مورد بحث میباشد. بنحوی که برای جبران کاهش ذخیره تخمدانی پس از سن 40-35 سال استفاده از روش تخمک اهدایی توصیه میشود. در این بررسی 200 زوج نابارور که به علت subfertility مرد مراجعه کرده بودند در گروه های ICSI , IVF تقسیم شدند. میزان باروری در زنان بالای 35 سال در گروه IVF 26.7% و در افراد زیر 35 سال 3/41% بوده است همچنین نتایج حاصل موید کاهش میزان باروری در زنان بالای 35 سال 2/75% نسبت به افراد جوانتر بوده است (3/89%) میزان تقسیم سلولی در گروه IVF در افراد زیر 35 سال 3/74% نسبت به گروه دیگر (5/49%) و بوده است که از نظر آماری معنی داری است, در حالیکه تقسیم سلولی در گروه ICSI تفاوت محسوسی نداشته است. چنین نتیجه گیری می شود که انجام میکرواینجکشن هم با حذف مانع زوناپلوسیدا و ... در اووسیتهای زنان مسن نمی تواند بر تاثیر سوء افزایش سن بیمار فائق آید و به نظر می رسد مشکلات ساختمانی و شیمیایی داخل اووسیت هم در این امر دخیل باشند.

لکوسیت ها تقریب 26 تا 36 درصد سلول های استروما را در دسیدوای سه ماهه اول حاملگی تشکیل میدهند که تقریب 75 % از آنها مربوط به لنفوسیتهای گرانوله اندومتریومی (eGL) با فنوتیپ غیرمعمول شبیه سلولهای کشنده طبیعی (NK) میباشد. تاکنون نقش های متفاوتی برای eGL پیشنهاد شده است ولی هنوز نقش اساسی این سلولها در نگهداری حاملگی طبیعی بخوبی مشخص نشده است. در مطالعه حاضر فعالیت مهار ایمونولوژیکی درمایع کشتی حاصل از ده نمونه دوسیدوای سه ماهه اول حاملگی طبیعی که به دو صورت سوسپانسیون سلولی کامل و سلولهای eGL خالص شده از سوسپانسیون سلولی مربوط تهیه شده بود با استفاده از روش PHA-induced Lynph proliferation مورد بررسی قرار گرفت. نتایج با استفاده از روش آماریStudents test  نشان داد که اگر چه فعالیت مهار ایمونولوژیکی حاصل از سلول های eGLبیشتر از سوسپانسیون سلولی است ولی اختلاف قابل توجهی مشاهده نشد. بنظر می رسد یکی از عملکردهای سلولهای eGL ایجاد خاصیت مهار ایمونولوژیکی در محیط رحمی میباشد ولی این فعالیت تا چه اندازه برای بقا واحد جفتی جنینی اساسی است نیازمند به تحقیقات بیشتری در حاملگی های پاتولوژیکی دارد.

با شیوع پنجاه میلیون مورد آلودگی در سال، کلامیدیا تراکوماتیس شایعترین عفونت باکتریایی منتقله از راه تماس جنسی میباشد. جمع زیادی از افراد آلوده به آن، خصوصا زنان بدون علایم هستند و این افراد نقش ناقل و منبع این آلودگی را ایفا میکنند. زنان همچنین در خطر ابتلا به مشکلات جدی دستگاه تناسلی بوده و این مشکل درجه شیوع بالایی نیز دارد. در راه برنامه ریزی برای جلوگیری از پخش این عفونتها، توجه زیادی به تشخیص و درمان زودرس آنها شده است. اقدام به استفاده از تستهای حساس و بسیار اختصاصی تکثیر اسیدهای نوکلئیک برای تشخیص کلامیدیا تراکوماتیس، استفاده از تستهای غیرتخریبی (noninvasive tests) را در زنان بسیار مناسب و راحت کرده است. مطالعات اخیر نشان داده است که تستهای تکثیر اسیدهای نوکلئیک حساسیت کافی برای ردیابی کلامیدیا در اولین نمونه ادرار زنان را دارند. در مقایسه با تشخیص از طریق تستهای غیر کشتی استاندارد روی نمونه هایendocervical  حساسیت تستهای تکثیر اسیدهای نوکلئیک در اکثر مطالعات از مرز 95% فراتر رفته و درهمان حال هنوز هم بسیار اختصاصی عمل می کنند.

سرطان سلولهای جنسی یا ژرمینال بیضه حدود 95% کل سرطان بیضه را به خود اختصاص می دهد. این سرطان رایج ترین سرطان سفت درمردان بین 20 تا 40 سال می باشد. لذا این سرطان در دوران فعال در زندگی مردان امکان بروز دارد و لذا تحقیق ژنتیکی بر روی این سرطان و ارایه روشهای تشخیص برای آن می تواند در معالجه به موقع آن بسیار مفید واقع گردد. علاوه بر این خصوصیت این نوع سرطان دارای خصوصیات دیگری است که تحقیقات ژنتیکی بر روی آن را جالب و حائز اهمیت میسازد. یکی از خصوصیات این نوع سرطان شباهت زیاد آن با سلولهای جنینی میباشد بطوری که درمواردی تمایزآن به سلولهای جنینی دیده شده است با وجودی که این سلولها سالیان متمادی دوران جنین را پشت سر گذاشته اند, لذا تحقیق بر روی ژنتیک این سرطان میتواند در فهم رشد و تکامل سلولهای جنینی موثر واقع شود. خصوصیات مهم دیگر این نوع سرطان، حساسیت بالای آن در مقابل شیمی و پرتو درمانی میباشد به طوری که بیش از 80% بیماران مبتلا به این سرطان حتی در مراحل پیشرفته آن قابل مداوا میباشد. لذا بررسی فاکتورهای ژنتیکی که این حساسیت را ایجاد مینماید و کاربرد آن در انواع دیگر سرطان که در مقابل شیمی و پرتو درمانی مقاوم میباشد میتواند در ارایه روشهای ترکیبی ژن درمانی و شیمی و پرتو درمانی در معالجه این نوع سرطانها کمک قابل توجه ای بنماید. خصوصیت دیگر سرطان سلولهای جنسی بیضه تغییرات ژنتیکی و کروموزومی یکنواخت و همگونی میباشد که تقریبا در تمامی انواع آن یکسان میباشد. بدین سبب بررسی و تحقیقات ژنتیکی بر روی آن میتواند در فهم فرایندهای اساسی بوجود آمدن و رشد سرطان و تومور کمک زیادی بنماید. در مقاله مروری حاضر سعی بر آن است با بکارگیری منابع معتبر، خلاصه ای از تغییرات ژنتیکی و اختلالات کروموزومی که در سرطان سلولهای جنسی رخ می دهد، ارائه داده شود.

تحقیق حاضر تلاشی است در راستای تعیین وضعیت قانونی و شرعی استفاده از تکنیک های باروری کمکی در امر تولیدمثل انسانی. بررسی های به عمل آمده نشان می دهد که قانونگذار ایرانی تا کنون مقررات ویژه ای به منظور تعیین موارد جواز و ممنوع بهره برداری از تکنیک های مزبور تدوین ننموده است. پاسخگویی به مسایل موضوع بحث بر اساس اصول حقوقی و منابع ثانوی بدلیل وجود دیدگاه ها و آرا متفاوت فیمابین فقیهان دشوار بوده و همین امر ضرورت دخالت قانونگذار را مبرهن می سازد. با وجود این مطالعه مزبور نشان میدهد که علیرغم مخالفت پاره ای از فقیهان و صاحبان افتاء دلایل استنادی به لحاظ نظری برای اثبات مدعا ناکافی بوده و کلیه فروض موضوع بررسی علی الاصول فاقد منع شرعی است. اما از آنجا که بکارگیری روشهای مزبور، بویژه در خصوص استفاده از اسپرم مرد بیگانه, بازتاب های اجتماعی, عاطفی و روانی متفاوتی میان خانواده ها، اصناف و گروه های متفاوت اجتماعی، بویژه در محیطهای بسته و همچنین مسایل حقوقی موجود دشوار و بعضا غیر ممکن است، لذا توصیه می شود مراکز درمانی از استعمال اجزا ژنتیکی غیر به منظور بارور نمودن زنان خودداری نمایند. قانونگذار هم مادامی که راه حل های مناسبی برای پاسخگویی به پرسشهای حقوقی ناشی از این فروض پیش بینی نکرده از تجویز آنها خودداری ورزد.