پژوهش های حفاظت گیاهان ایران
سال:1391 | دوره:26 | شماره:4 |تعداد مقالات:18

به منظور بررسی ویروس پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی Tomato Spotted Wilt Virus (TSWV) در سال های زراعی 1387 و 1388 از مزارع استان خراسان رضوی (شهرستان های مشهد، نیشابور، قوچان، کاشمر، تربت حیدریه، فریمان، رشتخوار، تخت جلگه) تعداد 636 نمونه گوجه فرنگی جمع آوری شد. نمونه هایی که دارای علایم رنگ پریدگی، بافت مردگی و لکه های حلقوی بودند جمع شده و در شرایط خنک به آزمایشگاه انتقال داده شدند. در آزمایشگاه به منظور ارزیابی وجود ویروس در نمونه های مشکوک، آزمون سرولوژیکی TAS-ELISA انجام شد و نمونه های آلوده به ویروس که در آزمون الایزا مشخص شدند به 3 رقم توتون Nicotiana rustica، Nicotiana clevelandii و Nicotiana tabacum var Samson مایه زنی گردیدند و پس از ظهور علائم با آزمون TAS-ELISA آزمایش شدند. در شناسایی مولکولی نمونه های آلوده به ویروس با استفاده از محلول  RNXTM(-plus)استخراج RNA صورت گرفت و با استفاده از آغازگر اختصاصی در واکنش RT-PCR قطعه ای در محدوده باندی 276 bp تکثیر یافت. نتایج حاصل از آزمون TAS-ELISA و RT-PCR وجود ویروس را در مزارع گوجه فرنگی استان خراسان رضوی به اثبات رساند. در آزمون مایه زنی مکانیکی ویروس مورد مطالعه تنها در توتون Nicotiana tabacum var Samson (تغییر شکل برگ ها و ابلقی) علائم مشخص بیماری را نشان داد.

کرم ساقه خوار ذرت، Ostrinia nubilalis Hb.، حشره ای چندین خوار است که به عنوان مهم ترین آفت گیاه ذرت در دنیا محسوب می شود. در این تحقیق مقاومت نسبی یازده هیبرید ذرت به کرم ساقه خوار ذرت در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مغان برآورد شد. آزمایش ها به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. در این مطالعه از صفات طول دالان عمودی، تعداد دالان عمودی و تعداد لارو درون ساقه، تعداد سوراخ در ساقه، درصد شکستگی ساقه و عملکرد برای مقایسه هیبریدهای مورد مطالعه استفاده شد. نتایج حاصله نشان داد که بین هیبریدها اختلاف معنی داری از نظر طول و تعداد دالان عمودی، تعداد لارو درون ساقه و تعداد سوراخ در ساقه وجود ندارد. اما بین هیبریدها از نظر درصد شکستگی ساقه و عملکرد دانه اختلاف معنی داری به دست آمد. به طوری که هیبریدهای BC666، SC700 و SC704 با بیشترین درصد شکستگی ساقه و کمترین عملکرد به عنوان حساس ترین و هیبریدهای EXP1 و ZP684 با داشتن کمترین درصد شکستگی ساقه و بیشترین عملکرد به عنوان مقاوم ترین هیبریدها مشخص شدند. هم چنین، بین هیبریدها از نظر عملکرد دانه و درصد ساقه های شکسته همبستگی منفی و معنی داری به دست آمد. نتایج به دست آمده از این تحقیق در کاهش خسارت آفت در گیاه ذرت می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

تری بنورون متیل با نام تجاری گرانستار یکی از مهمترین علف کش های سولفونیل اوره ها می باشد که در کنترل علفهای هرز مزارع گندم ایران کاربرد زیادی دارد. پایداری نسبتا زیاد این علفکش ها در خاک از مهمترین مشکلات زیست محیطی و زراعی مرتبط با کاربرد آنها است. به منظور ارزیابی حساسیت هفت گیاه زراعی عمده به بقایای علف کش گرانستار در خاک آزمایش زیست سنجی در زمستان 1388 به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل گیاهان زراعی (نخود، عدس، لوبیا، گوجه فرنگی، ذرت، کلزا و چغندرقند) و بقایای شبیه سازی شده علف کش گرانستار در خاک (0، 0.00009، 0.0002، 0.0004، 0.009، 0.001، 0.002، میلی گرم در کیلوگرم خاک) بودند. برای تحلیل نتایج آزمایش، یک هفته پس از ظهور گیاهان، درصد سبز شدن آنها تعیین و درصد بقا و مقدار ماده خشک اندام های هوایی و ریشه گیاهان 30 روز پس از سبز شدن آنها اندازه گیری شد. ارزیابی پاسخ گیاهان به بقایای علف کش تری بنورون متیل پس از تجزیه واریانس داده های حاصل از طریق برازش زیست توده تولیدی آنها به معادله های 3 و 4 پارامتری سیگموئیدی به غلظتهای مختلف علف کش انجام و مقدار باقیمانده علف کش برای کاهش 50 درصد ماده خشک ریشه و اندام های هوایی (ED50) گیاهان مورد مطالعه محاسبه شد. بر اساس نتایج آزمایش، درصد سبز شدن و رشد ریشه و ساقه در همه گیاهان به شکل کاملا معنی داری (P£0.01) تحت تاثیر بقایای علف کش گرانستار قرار گرفت. اما بقا گرانستار بر درصد بقایای گیاهان مورد مطالعه تاثیری نداشت. بیشترین (80.96 درصد) و کمترین (26.3 درصد) تلفات ماده خشک ساقه بترتیب در کلزا و لوبیا مشاهده شد. با افزایش بقایای گرانستار در خاک رشد ریشه در همه گیاهان مانند ساقه، کاهش معنی داری (P£0.01) داشت. بطوریکه بیشترین (91.27 درصد) و کمترین (31.3 درصد) تلفات ماده خشک تولیدی ریشه بترتیب در کلزا و لوبیا مشاهده شد. بر اساس شاخص (ED50) لوبیا (0.0078 میلی گرم در کیلو گرم خاک) و چغندر قند (0.00002 میلی گرم در کیلو گرم خاک) بترتیب متحمل ترین و حساس ترین گیاهان به بقایای علف کش تری بنورون متیل بودند و سایر گیاهان مورد مطالعه به ترتیب حساسیت بصورت: گوجه فرنگی < لوبیا < نخود < ذرت < عدس < کلزا < چغندرقند، طبقه بندی شدند.

به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاهی در مزارع کلزای استان خراسان شمالی، طی سال های 1386 و 1387، تعداد 40 نمونه خاک و ریشه از مزارع کلزای استان جمع آوری گردید. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، شستشوی خاک و ریشه ها، استخراج نماتدها به روش الک و سانتریفیوژ و تثبیت و انتقال آنها به گلیسیرین انجام گرفت. سپس از نماتدهای جدا شده به تفکیک جنس، لام های میکروسکوپی دائمی تهیه شد. پس از بررسی های میکروسکوپی، اندازه گیری های لازم انجام و شناسایی گونه ها با استفاده از منابع و کلیدهای معتبر موجود صورت گرفت. دراین تحقیق 17 گونه نماتد از 12 جنس از زیر راسته های Tylenchina و Aphelenchina شناسایی گردید که دو گونه Helicotylenchus egyptiensis و Paratylenchus perlatus برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. گونه Helicotylenchus egyptiensis به دلیل داشتن سر مخروطی ناقص با پنج شیار عرضی، کیسه ذخیره اسپرم به صورت اتصالی با محور تخمدان، سطوح جانبی بدن دارای چهار شیار عرضی که شیارهای داخلی در انتهای دم به شکل U و V می باشد و شکل دم و زایده آن از سایر گونه های این جنس متمایز می شود. گونه Paratylenchus perlatus با داشتن اندازه کوچک بدن (245-200 میکرومتر)، استایلت بلند (27-26 میکرومتر) و کیسه ذخیره اسپرم کوچک، گرد و پر از اسپرم از سایر گونه های این جنس متمایز می گردد.

تنوع فازی و قابلیت تولید بیوفیلم از جمله مشخصات مهم سودوموناس های فلورسنت است که نقش مهمی در قابلیت بیوکنترلی آنها به عهده دارد. این دو پدیده قابلیت سازش و قدرت توسعه بیشتر سودوموناس ها را روی ریشه در طول رشد گیاه افزایش می دهند. به طور کلی با تشکیل بیوفیلم سلول ها از نظر فنوتیپی تغییر می کنند که می تواند نقش تعیین کننده ای در کنترل بیماری های مختلف داشته باشد. در این تحقیق در هفت جدایه باکتریایی سودوموناس فلورسنت Um141، Um11، Um138، Um70، Um115، UmCHN5 و Pseudomonas fluorescens F113 کلونی هایی با مورفولوژی متفاوت که نشان دهنده بروز پدیده تنوع فازی بودند مشاهده گردید. نتایج بررسی الگوی توزیع کلونی ها در شرایط سترون و همچنین در حضور قارچ بیمارگر Gaeumannomyces graminis var. tritici نیز نشان داد که این باکتری ها قادرند خود را با شرایط متفاوت رشدی ریشه سازگار نموده و قسمت های مختلف ریشه را کلونیزه نمایند و اثرات بیماریزایی مربوط به قارچ Ggt را تا حد زیادی کاهش دهند. سنجش توانایی تشکیل بیوفیلم در این هفت جدایه باکتریایی از توانایی بالای آنها در زمینه تشکیل بیوفیلم حکایت داشت. حال آنکه بررسی میزان تولید سیدروفور و سیانید هیدروژن (HCN) در این هفت جدایه نشان داد که میان تولید این متابولیت های ضد قارچی و کاهش بیماری رابطه معنی داری وجود ندارد.

شپشک استرالیایی یکی از آفات مهم باغ های مرکبات در استان مازندران و شرق گیلان است. جهت بررسی زیست شناسی و تغییرات جمعیت آفت در غرب استان مازندران، تعداد 10 درخت پرتقال تامپسون ناول، Citrus sinensis L. به طور تصادفی انتخاب گردید. هر ده روز یکبار از هر درخت سه سرشاخه به طول 10 سانتی متر جدا و مراحل مختلف آفت در آزمایشگاه به تفکیک شمارش شد. نتایج مشخص نمود که شپشک در غرب مازندران دو تا سه نسل در سال دارد. در دو سال اول بررسی تغییرات جمعیت شپشک، در نسل اول پوره های سن یک از اوایل خرداد ماه ظاهر شده و در اواسط تیرماه به اوج جمعیت خود رسیدند، اما در سال سوم این اوج جمعیت پوره سن اول در اواخر خرداد ماه مشاهده شد. در سال های 1382 و 1383، نسل دوم پوره های سن یک در اوایل شهریور ماه ظاهر شده و در اوایل مهر ماه به اوج خود رسید، اما نظر به سه نسلی بودن شپشک در سال 1384، اوج جمعیت نسل دوم و سوم پوره سن اول در اواخر مرداد و اواسط مهر ماه مشاهده شد. میانگین زادآوری آفت 108±645 تخم تعیین گردید. مدت زمان مرحله تفریخ تخم، 2±12 روز و طول دوره رشدی پوره های سن اول و دوم در شرایط طبیعی به ترتیب 4±17 و 3±20 روز تعیین شد. این شپشک به صورت پوره های سن دو، پوره های سن سوم و یا حشرات ماده کامل در سطح زیرین برگ ها زمستان گذرانی می کند. کفشدوزک استرالیایی Rodalia cardinalis Mulsant به عنوان شکارگر این شپشک بطور پراکنده در باغ های مرکبات، به ویژه باغ هایی که سمپاشی نمی شوند، حضور فعال دارد.

به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت ارقام سویا در مدیریت علف های هرز آزمایشی به صورت طرح استریپ اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در سال 1387 در شرکت زراعی دشت ناز ساری انجام شد. تیمار های مورد بررسی شامل 3 تاریخ کاشت به فاصله زمانی 20 روز (28 اردیبهشت، 17 خرداد و 6 تیر)، ارقام سویا (BP، JK، 032، 033 و سحر) و علفکش شامل 1- سونالان پیش کاشت (3 لیتر در هکتار) 2- سونالان پیش کاشت (3 لیتر در هکتار) + سنکور همزمان (700 گرم در هکتار) 3- سونالان پیش کاشت (3 لیتر در هکتار) + سنکور پیش رویش (700 گرم در هکتار) 4- شاهد + بازاگران پس رویش (3 لیتر در هکتار) 5- ترفلان پیش رویش (3 لیتر در هکتار) + بازاگران پس رویش (3 لیتر در هکتار) 6- شاهد بودند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت تاثیر متفاوتی برروی تراکم هر یک از علف های هرز داشت. همچنین نتایج نشان داد که اتال فلورالین (سونالان) به تنهایی قادر به کنترل علف های هرز باریک برگ می باشد ولی ترکیب سونالان با سنکور (متریبوزین) چه به صورت پیش کاشت و چه به صورت پیش رویش قادر به کنترل علف های هرز پهن برگ از جمله خربزه وحشی، گاوپنبه، شیرتیغی و تاج ریزی می باشد. بیشترین عملکرد سویا به ترتیب از ترکیب علفکش های سونالان + سنکور پیش رویش و سونالان + سنکور پیش کاشت به دست آمد. در بررسی تاثیر ارقام مشاهده شد که رقم JK و 033 تراکم علف هرز خربزه وحشی را کاهش دادند. رقم 033 همچنین تراکم علف هرز سوروف را نیز کاهش داد. ارقام BP، سحر و JK بیشترین عملکرد را تولید کردند که از بین آنها BP در شرایط حضور علف های هرز دارای بالاترین عملکرد بود.

موریانه Microcerotermes diversus زیان آورترین گونه در استان خوزستان می باشد که به گیاهان زنده و همچنین وسایل چوبی در ساختمان خسارت می زند. استفاده از مواد سازگار با محیط زیست مثل اسانس ها و عصاره های گیاهی در برنامه مدیریت تلفیقی آفات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این تحقیق دو مدل جدید دستگاه بوسنج طراحی شد و اثر دورکنندگی اسانس اکالیپتوس در آزمون های بوسنجی روی این گونه موریانه مورد بررسی قرار گرفت. حدود غلظتی اسانس اکالیپتوس استفاده شده در این روش ها، 0.3 تا 1.6 درصد (وزنی - حجمی) بود. در بررسی اثر رفتاری اسانس اکالیپتوس در دستگاه بوسنج، با افزایش غلظت در انشعابات حاوی اسانس از رفت و آمد موریانه کاسته شد. همچنین نتایج آزمون های متفاوت نشان داد که بالاترین میزان دورکنندگی اسانس (حدود 100 درصد) مربوط به غلظت 1.6 درصد می باشد. در مجموع این تحقیق نشان می دهد که می توان اسانس اکالیپتوس را به عنوان یک سم با اثر دورکنندگی مناسب علیه موریانه M. diversus پیشنهاد کرد.

به منظور مدیریت کرم ساقه خوار برنج (Chilo suppressalis Walker) روی برنج هیبرید (دیلم) آزمایشی با 6 تیمارشامل زودکاشت، دیرکاشت، رهاسازی زنبورتریکوگراما (Trichogramma brassicae Bezdenko)، سمپاشی با سم گرانول دیازینون 10 درصد، تلفیق رهاسازی زنبورتریکوگراما با سمپاشی گرانول دیازینون و شاهد در مزرعه تحقیقاتی در رشت انجام شد. در این بررسی صفات مورد آزمایش عبارت بودند از: تعداد لارو زنده در مراحل رویشی و زایشی، جوانه های مرکزی خشک شده در مرحله رویشی، خوشه های سفید شده در مرحله زایشی و عملکرد تیمارها بودند. نتایج این بررسی نشان داد که بیشترین آلودگی جوانه های مرکزی خشک شده در مرحله رویشی مربوط به تیمار شاهد (1.78 درصد) و زودکاشت (0.77 درصد) مشاهده شد. بیشترین آلودگی خوشه های سفید شده در تیمار شاهد (3.32 درصد) و دیرکاشت (2.49 درصد) مشاهده گردید. بیشترین میانگین تعداد لارو آفت ساقه خوار در مرحله رویشی برنج در تیمار شاهد (5.54) و زودکاشت (3.22) و کمترین تعداد مربوط به تیمار سمپاشی (1.07) بود. بیشترین میانگین تعداد لارو در مرحله زایشی گیاه برنج مربوط به تیمار شاهد و دیرکاشت و کمترین تعداد لارو در تیمار تلفیق دو روش رهاسازی زنبورتریکوگراما و سمپاشی بوده است. بیشترین عملکرد مربوط به تیمار تلفیق رهاسازی زنبورتریکوگراما و سمپاشی با سم دیازینون گرانول با میانگین7512.50  کیلوگرم بدست آمد. کمترین عملکرد مربوط به تیمار شاهد و دیرکاشت با 4368.80 و4580.90  کیلوگرم بوده است. میانگین خسارت زودکاشت در حد قابل توجهی کمتر از دیرکاشت بود. این تحقیق نشان داد که مناسب ترین روش برای کنترل این آفت بکارگیری تلفیقی ازروش های، مدیریت زمان (زودکاشت)، استفاده از زنبورتریکوگراما به همراه سمپاشی می باشد.

کفشدوزک Hippodamia variegata (Goeze) (Col: Coccinellidae) یکی از دشمنان طبیعی پسیل معمولی پسته است. سم شناسی دموگرافیک یکی از روش های متداول برای ارزیابی اثرات زیر کشندگی آفتکشها روی دشمنان طبیعی است. با توجه به مصرف دو آفتکش هگزافلومرون و اسپیرودایکلوفن در باغ های پسته، در این پژوهش اثرات جانبی این دو آفتکش روی دموگرافی کفشدوزک Hippodamia variegata تیمار شده در مرحله تخم در شرایط کنترل شده (دمای 26±1 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنائی و 8 ساعت تاریکی) بررسی گردید. بدین منظور 120 تخم تازه، به روش غوطه ورسازی با غلظت توصیه شده مزرعه درون ظروف پتری 6 سانتیمتری تیمار و آب مقطر به عنوان شاهد استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان دهنده وجود تفاوت معنی دار بین تیمارها بر اساس پارامترهای نرخ ناخالص و خالص تولید مثل، نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ متناهی افزایش جمعیت، نرخ تولد و مدت زمان دو برابر شدن یک نسل می باشد. نرخ ناخالص تولید مثل به ترتیب 0.38±24.43، 0.49±55.67، 0.66±48.12 در تیمار هگزافلومرون، اسپیرودایکلوفن و شاهد بهدست آمد. همچنین نرخ ذاتی افزایش جمعیت به ترتیب 0.006±0.086، 0.004±0.1086، 0.007±0.1232 و مدت زمان دوبرابر شدن یک نسل 0.51±8.62، 0.25±6.54، 0.29±5.88 برای تیمارهای هگزافلومرون، اسپیرودایکلوفن و شاهد بهدست آمد. بر این اساس هگزافلومرون بیشترین اثر منفی را روی نرخ ذاتی افزایش جمعیت نشان داد.

این تحقیق به منظور شناسایی، بررسی فراوانی جمعیت اسپوری، الگوی پراکنش، تعیین شاخص های کلنیزاسیون و تنوع مورفولوژیک گونه های قارچ های میکوریز آربوسکولار همراه جو (Hordeum vulgare) در منطقه دامغان صورت پذیرفت. نمونه برداری در ماه های خرداد، تیر و مرداد سال 1387 از مزارع جو واقع در شهرستان دامغان و حومه آن انجام شد. محل های نمونه برداری به 7 ناحیه تقسیم بندی شدند و 44 نمونه مرکب خاک از این مناطق جمع آوری گردید. اسپور قارچ های میکوریز آربوسکولار در تمام نمونه های جمع آوری شده از مزارع جو در منطقه دامغان یافت شدند. جمعیت اسپورها صرف نظر از گونه قارچی بین 72 تا 840 عدد در 35 گرم خاک خشک تخمین زده شد. بیشترین میانگین جمعیت اسپوری مربوط به حومه جنوبی شهرستان دامغان با میانگین 349.73 اسپور بود و پس از آن به ترتیب، حومه های شمالی، جنوب شرقی، شمال شرقی، غربی، شرقی و شمال غربی قرار داشتند.فراوانی میکوریزایی (F%) در تمامی مناطق نمونه برداری به استثناء منطقه 3 (97.5 درصد)، 100 درصد تعیین گردید. میزان تراکم میکوریزایی (M%) از 24.06 درصد در منطقه 7 تا 69.2 درصد در منطقه 5 متغیر بود.غنای گونه ای قارچ های میکوریز آربوسکولار، 7 گونه در منطقه 5 و 12 گونه در منطقه  6ارزیابی شد. در این مطالعه، 16 گونه قارچ میکوریز آربوسکولار در ریزوسفر جو منطقه دامغان مورد شناسایی قرار گرفت که 13 گونه به جنس Glomus تعلق داشتند و در هر یک از جنس های Acaulospora، Pacispora و Scutellospora تنها یک گونه تشخیص داده شد. در این بررسی، جنس Glomus به عنوان جنس غالب قارچ های میکوریز آربوسکولار در منطقه دامغان معرفی گردید. دو گونه G. corymbiforme و G. trimurales برای نخستین بار از فلور قارچی ایران گزارش شدند. بیشترین فراوانی نسبی مربوط به گونهG. intraradices  (12.6 درصد) و کم ترین فراوانی نیز در گونه1.99) P. scintillans  درصد) مشاهده شد.

سوسری آلمانی (.Blattella germanica L) یکی از مهم ترین آفات خانگی در دنیا می باشد. این آفت نقش مهمی در انتقال مکانیکی عوامل بیماری زا دارد. همچنین ترشحات این حشرات به عنوان یک ماده حساسیت زا باعث بروز بیماری هایی نظیر آسم می شود. استفاده از حشره کش های متداول متعلق به گروه های شیمیایی مختلف و فرمولاسیون های گوناگون آنها همچنان به عنوان یک قسمت جدایی ناپذیر در برنامه های کنترل سوسری آلمانی محسوب می شود. در مطالعه حاضر سمیت تماسی سه فرمولاسیون لامبدا - سی هالوترین شامل پودر وتابل (ICON® 10 WP) ، میکروکپسول (DEMAND® 10 CS) و امولسیون (ICON® 5 EC) روی پوره های سن یک سوسری آلمانی مورد مقایسه قرار گرفت. آزمایشات زیست سنجی در شرایط دمایی 2±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10±60 درصد و دوره نوری 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی انجام شد. برای هر یک از فرمولاسیون ها 6 غلظت در 10 تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که برای هر یک از فرمولاسیون ها با افزایش غلظت سم، مرگ و میر پوره ها افزایش یافت. فرمولاسیون پودر وتابل با LC50 معادل 4.90 میلی گرم ماده موثره بر متر مربع موثرتر از سایر فرمولاسیون های مورد بررسی بود. مقادیر LC50 برای فرمولاسیون های میکروکپسول و امولسیون به ترتیب معادل 5.81 و6.98  میلی گرم ماده موثره بر مترمربع بدست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد که فرمولاسیون پودر وتابل در مقایسه با سایر فرمولاسیون های مورد بررسی پتانسیل بالاتری در کنترل سوسری آلمانی داشت.

یکی از مهم ترین جنبه های مدیریت علف های هرز زمان اعمال روش های کنترل علف های هرز به واسطه پویایی جمعیت این گونه ها می باشد. در این مطالعه سعی شد تا با استفاده از 4 تابع سیگموئیدی یعنی لجستیک (Logistic)، گامپرتز (Gompertz)، ریچارد (Richards) و ویبول (Weibull) و سپس با کمک معیارهای سنجش مدل نظیر ضریب دقت اندازه گیری (R2adj)، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و شاخص آیکائیک تصحیح شده (AICc) الگوی مناسب سبز شدن علف های هرز در مزرعه ذرت تعیین گردد. آزمایش در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. پس از برازش مدل ها و نیز محاسبه پارامترهای آن ها، مدل 4 پارامتره ریچارد از مقایسات کنار گذاشته شد. نتایج حاصل از شاخص های سنجش مدلی نشان داد که بهترین مدل برای نشان دادن الگوی سبز شدن تاج خروس و سوروف مدل 3 پارامتره گمپرتز، مدل لجستیک بهترین مدل برای نشان دادن الگوی سبز شدن سلمه تره و تاجریزی و مدل ویبول 3 پارامتره نیز بهترین مدل را برای سبز شدن خرفه ارائه می دهد. در این گونه ها شروع فرآیند سبز شدن بلافاصله بعد از کاشت گیاهان زراعی مورد نظر اتفاق افتاد و 50 درصد ظهور در 175 تا 318 درجه روز (2 تا 4 هفته پس از کشت) گیاهان رخ داد.

به منظور بررسی روند تجزیه متری بیوزین در خاک و تاثیر کاربرد کود گاوی بر نیمه عمر آن آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد. عوامل مورد بررسی در این آزمایش شامل مقدار کود آلی گاوی در چهار سطح (0، 1، 5 و 10 درصد وزنی خاک) و زمان برداشت نمونه ها در 8 سطح (0، 2، 4، 8، 16، 36، 64 و 90 روز پس از خوابانیدن نمونه ها در انکوباتور) بودند. بر اساس نتایج آزمایش، متوسط میزان تجزیه متریبیوزین در خاک شاهد (خاک بدون کاربرد کود گاوی) 69.22 درصد بود و افزودن 1، 5 و 10 درصد کود گاوی به خاک سبب افزایش میزان تجزیه و کاهش باقیمانده متری بیوزین بترتیب به 64.69، 64.42 و64.91 درصد شدند. طول دوره خوابانیدن نمونه ها در انکوباتور تاثیر کاملا معنی داری (P£0.01) بر روند تجزیه علف کش متری بیوزین داشت و با گذشت زمان باقیمانده متری بیوزین در خاک کاهش یافت. بطوریکه در روزهای 36، 64 و 90 روز به ترتیب به59.12 ، 38.18 و 28.55 درصد مقدار اولیه رسید. کاربرد 1، 5 و 10 درصد کود دامی به خاک منجر به کاهش نیمه عمر متری بیوزین از 85.57 روز به ترتیب به47.80 ، 57.28، 38.08 روز شد. در مجموع بر مبنای نتایج این آزمایش کاربرد مواد آلی در کاهش نیمه عمر و افزایش تجزیه متری بیوزین موثر است و با توجه به اینکه یکی از مهمترین مشکلات خاک های کشور، کمبود کود آلی در آنها می باشد، به نظر می رسد کاربرد آنها در تجزیه متری بیوزین و کاهش اثرات منفی ناشی از حضور باقیمانده آن در خاک موثر است.

دگر آسیبی یکی از عوامل مهم مداخله علف های هرز در رشد و نمو گیاهان زراعی است. به منظور بررسی اثرات دگر آسیبی عصاره آبی اندام های علف هرز ازمک (Cardaria draba) بر جوانه زنی و رشد گیاهچه تریتیکاله، تحت دو آزمایش جداگانه فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه و گلخانه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره آبی اندام های ریشه، ساقه، برگ و مخلوط آنها (با نسبت مساوی) علف هرز ازمک و در غلظت های 10، 20، 40 و 80 درصد حجمی به همراه تیمار شاهد (آب مقطر) بود. نتایج حاصل از این آزمایشات نشان داد که عصاره آبی اندام های مختلف ازمک و غلظت های بکار رفته در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای، تاثیر معنی داری بر خصوصیات جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه ای تریتیکاله در مقایسه با شاهد داشت. به طوری که با افزایش غلظت عصاره آبی اندام های مختلف ازمک، شاخص های فوق به طور معنی داری کاهش یافت. طول ساقه چه تعداد ریشه های فرعی بترتیب 88 و 74 درصد در غلظت 80 درصد عصاره ابی نسبت به تیمار شاهد کاهش در شرایط آزمایشگاهی نشان می دهد. این نتایج در شرایط گلخانه هم با همین نسبت مشاهده گردید. همچنین با مقایسه اثرات عصاره آبی اندام های ازمک مشخص شد، عصاره آبی اندام های هوایی اثرات بازدارنده بیشتری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه تریتیکاله گذاشت.

خانواده Vespidae نقشی مهم در کنترل بیولوژیک برخی از آفات حشره ای ایفا می کند.این خانواده شامل شش زیر خانواده و تقریبا 4150 گونه شناخته شده در جهان می باشد. (Carpenter, 1982). حشراتی به اندازه متوسط تا بزرگ، به طول 4.5 تا 29 میلی متر با رنگ آمیزی متنوع، و اغلب به رنگ سیاه و زرد هستند. در جنس نر شاخک سیزده حلقه ای با انحنای بیشتر در انتها و در جنس ماده دوازده حلقه ای است. لبه داخلی چشم های مرکب فرورفته و شبیه به کلیه می باشد (2). Eumeninae یکی از زیرخانواده های خانواده Vespidae است که به انگلیسی زنبورهای کوزه گر (Potter wasps) یا زنبورهای بنا (Mason wasps) خوانده می شوند. در بررسی صورت گرفته روی گونه های این خانواده در منطقه مشهد و حومه، یک فرد نر از گونه Allodynerus dignotus (Morawits, 1895)، از زیرخانواده Eumeninae برای اولین بار از ایران گزارش می شود.

حلزون گیاهچه خواربرنج Succinea putris L. (Mullousca:Pulmonata:Succineidae) در سال 1384 از خزانه های برنج استان مازندران جمع آوری گردید. این گونه با تغذیه از برگ نشاهای برنج یکی دیگر از آفات گیاهچه های برنج در خزانه ها می باشد. علائم تغذیه در مراحل اولیه با ایجاد سوراخ های مدور و ممتد و بی رنگ روی پهنک برگ و نهایتا موجب قطع کامل آن می شود. این حلزون ها در خزانه ها با تراکم بالا موجب از دست رفتن تعداد زیادی نشا و در نتیجه افت کمی تولید خزانه خواهند شد. اگرچه این گونه قبلا در بررسی فون حلزون های مزارع برنج جمع آوری و شناسایی گردیده است مع الوصف در خصوص خسارت آن در خزانه های برنج برای نخستین بار از مازندران گزارش می شود.

خانوادهPteromalidae (Hym: Chalcidoidea)  یکی از بزرگ ترین خانواده های زنبورهای پارازیتوئید است. گونه های این خانواده مهمترین دشمنان طبیعی طیف گسترده از حشرات زیان آور از جمله سخت بالپوشان (Coleoptera)، دوبالان (Diptera)، بالپولکدارن (Lepidoptera) و جوربالان (Homoptera) را در بر می گیرد. برای جمع آوری نمونه های خانواده Pteromalidae در این تحقیق، از تور دستی و تله مالیز استفاده شد. زنبورهای متعلق به این خانواده در استان کردستان (غرب کشور) در سال 1389 تا 1390 جمع آوری و شناسایی شدند که بین آنها سه گونه به عنوان رکورد جدید از ایران گزارش شده اند که شامل Oodera monsterum (Nikolskaya, 1952)، Conomorium amplum (Walker, 1935) و Stenoselma nigrum (Delucchi, 1956) می باشد.