مجله دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران (annals of military and health sciences research)
سال:1388 | دوره:7 | شماره:1 (مسلسل 25) |تعداد مقالات:10

سابقه و هدف: نتایج بسیاری از تحقیقات نشان می دهد، وقتی که یک نفر یا بیشتر از اعضای خانواده دچار بیماری یا تروما می شود، کل اعضای خانواده از علایم بعد از بیماری یا تروما رنج می برند. به همین دلیل این پژوهش با هدف بررسی تاثیر اختلال PTSD ناشی از جنگ بر سلامت روانی، رضایت از زندگی زناشویی همسر و مشکلات رفتاری فرزندان در سیستم خانواده انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع cross sectional بوده و در آن تعداد 90 نفر همسران زن (در سه گروه 30 نفری) و 90 نفر فرزند (در سه گروه 30 نفری) از همسران و فرزندان بیماران PTSD ناشی از جنگ، رزمندگان فاقد بیماری و جمعیت عمومی پس از همتا سازی از نظر متغییرهای مداخله گر انتخاب شدند. به کمک پرسشنامه های جمعیت شناسی، چک لیست علایم PTSD بر مبنای ملاکهای تشخیص (DSM-IV)، پرس شنامه سلامت عمومی( (GHQ-28و مقیاس درجه بندی والدین کودکان (CPRS) و پرسشنامه رضایت از زندگی زناشویی (ENRICH) داده ها گردآوری شد و با نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: در این بررسی همسران بیماران مبتلا به PTSD جنگ نسبت به همسران رزمندگان فاقد بیماریهای روانی و همسران مردان جمعیت عمومی از نظر وضعیت کلی سلامت روانی، اضطراب، افسردگی و اختلال در عملکرد اجتماعی و علایم جسمانی از اختلال های معنی دار بیشتری برخوردار بودند. همچنین فرزندان بیماران مبتلا به  PTSD نسبت به فرزندان رزمندگان فاقد بیماری روانی و گروه جمعیت عمومی به صورت معنی داری از نظر شاخص کلی مشکلات رفتاری، مشکلات سلوک، یادگیری و اضطراب و تکان شگری بیش فعالی از مشکلات رفتاری بیشتری برخوردار بودند. همسران بیماران مبتلا به  PTSD جنگ نسبت به همسران رزمندگان فاقد بیماریهای روانی و همسران مردان جمعیت عمومی از ویژگی های شخصیتی همسر، روابط زناشویی، حل تعارض، نظارت مالی، اوقات فراغت و رابطه جنسی رضایت کمتری داشتند.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق، هماهنگ با یافته های قبلی نشان می دهد، مجروحیت روانی ناشی از جنگ نه تنها برفرد رزمنده بلکه بر سایر اعضای خانواده همسر و فرزندان نیز تاثیر می گذارد.

سابقه و هدف: عفون تهای بیمارستانی به عنوان یکی از معضلات قرون گذشته و حاضر بوده و سبب تحمیل هزینه های سنگین به سیستم های بهداشتی، زیاد شدن مدت زمان بستری و افزایش مورتالیتی و موربیدیتی بیماران می گردد. لذا شناخت شیوع و عوامل مرتبط با عفونت های بیمارستانی و راه های جلوگیری از ایجاد آن دارای اهمیت ویژه ای می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی بوده و به صورت آینده نگر در سال های (86 – 1385)، برروی 691 نفر از بیماران بستری شده در ICU انجام شده است. گردآوری اطلاعات بر اساس پرسش نامه طراحی شده توسط سیستم NNIS صورت گرفت. بیماران مرتبا از لحاظ علایم بالینی کنترل شده و در صورت مشکوک بودن به عفونت بر اساس علایم بالینی و معیارهای سیستم ذکر شده، آزمایش و کشت های لازم جهت آنها انجام شد. داده ها با استفاده از نر مافزار آماری SPSS ویرایش 15 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: فراوانی عفونت بیمارستانی در بخش مورد بررسی 10.85% بود. شایع ترین محل های عفونت به ترتیب، ریه 77.3% سیستم ادراری 18.7% محل جراحی 2.7% و جریان خون 1.3% بودند. شایع ترین عوامل باکتریال در عفونت های ریه آسینتوباکتر، سیستم ادراریE-coli ، محل جراحی استافیلوکوک طلایی و کلسبیلا و جریان خون، انتروکوک بودند. فراوانی پنومونی ب هطور معناداری بیش ا ز سایر عفون تها بود (P=0.01). همچنین بین طول مدت بستری و ایجاد عفونت بیمارستانی رابطه معنی دار دیده شد (P=0.001) و لیکن میان سن، جنس و استفاده از روش های درمانی تهاجمی و ایجاد عفونت بیمارستانی رابطه معنی دار وجود نداشت.نتیجه گیری: بر اساس یافته های تحقیق افزایش طول مدت بستری، سبب بالا بردن ریسک ابتلا به عفونت میشود. همچنین اهمیت رعایت مسایل بهداشتی توسط کارکنان بخش ICU و استفاده از روش های درمانی تهاجمی فقط در مواقع لزوم و به کارگیری روش های آسپتیک در انجام پروسه های درمانی پیشنهاد می شود.

سابقه و هدف: فیبرومیالژیا یکی از مشکلات شایع در بیماران ماسکولواسکلتال و سردسته سندرم های افزایش حساسیت مرکزی میباشد که هیچ یافته پاراکلینیک برای کمک به تشخیص آن به اثبات نرسیده است. هدف از انجام این مطالعه آن است که اولا از ثبت رفلکس از عضله  opponens pollicis(که به طور معمول در افراد نرمال ثبت رفلکس از آنها مقدور نمی باشد) به عنوان یک یافته پاراکلینیک در تشخیص این بیماری استفاده شود و ثانیا بر تئوری افزایش حساسیت مرکزی این بیماران صحه بگذارد.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مورد - شاهدی میباشد که 30 بیمار مبتلا به فیبرومیالژیا مراجعه کننده به بیمارستانهای 501 ارتش و میلاد و 30 بیمار کنترل جور شده با گروه نرمال، انتخاب شده و ثبت رفلکس H از عضله opponens pollicis بیماران مورد بررسی قرار گرفت. ثبت رفلکس H توسط دستگاه های الکترومیوگرافی Medelec و Medtronic در هر دو گروه صورت پذیرفت و سپس اطلاعات توسط نرم افزار SPSS 11.5 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و به عنوان پایان نامه مقطع دستیاری با نمره عالی مورد قبول واقع شد.یافته ها: در مقایسه ثبت رفلکس H از عضله opponens pollicis بین بیماران فیبرومیالژیا و گروه کنترل، نشان داده شد که رفلکس H بدون استفاده از مانورهای تسهیلی، به طور معنی داری بیشتر از گروه کنترل می باشد و نیز ثبت رفلکس H از عضله opponens pollicis احتمال تشخیص فیبرومیالژیا را 6 برابر بالا می برد (odd rati=5.7) همچنین، نشان داده شد که حداقل شدت تحریک در بیماران فیبرومیالژیا که رفلکس H از آنها از عضله opponens pollicis ثبت شد، نسبت به گروه نرمال، به طور معنی داری کمتر می باشد. اما بین Amplitude موج H در بیماران فیبرومیالژیا و افراد نرمال رابطه معنی داری وجود ندارد. از نظر سنی نیز رفلکس H در بیماران مونث، بیشتر از جنس مذکر ثبت شد. از طرفی بین طول مدت بیماری و فراوانی بدست آوردن رفلکس H از عضله opponens pollicis رابطه معنی داری یافت نشد.نتیجه گیری: که رفلکس H بدون استفاده از مانورهای تسهیلی، به طور معنی داری بیشتر از گروه کنترل می باشد و همچنین نشان داده شد که ثبت رفلکس H از عضله  opponens pollicis احتمال تشخیص فیبرومیالژیا را 6 برابر بالا می برد (odd ratio=5.7). این یافته، هم بر تئوری افزایش حساسیت مرکزی بیماران فیبرومیالژیا صحه می گذارد و هم بر ایجاد نوعی حساسیت در قوس نخاعی تاکید میک ند و لذا پیشنهاد می شود که در بیماران مشکوک به فیبرومیالژیا از مطالعات الکترودیاگنوز به عنوان یک پاراکلینیک در تشخیص بیماری فیبرومیالژیا استفاده شود.

سابقه و هدف: التهاب نیام کف پایی موجب ایجاد پلانتار فاشیاتیس می گردد. درمان های غیر جراحی این عارضه شامل به کارگیری روش های فیزیوتراپی و ارتز می باشد. هدف از این مطالعه، مقایسه تاثیر ارتز عملکردی با ارتز اصلاح شده بر بهبود درد بیماران مبتلا به پلانتار فاشیاتیس می باشد.مواد و روشها: این مطالعه از نوع تجربی می باشد. 30 بیمار مبتلا به پلانتار فاشیاتیس شامل 7 مرد و 23 زن با دامنه سنی 25 - 45 سال (میانگین 34±4.64 در گروه ارتز عملکردی و 35±5.05 در گروه ارتز اصلاح شده) از بین نمونه های در دسترس، با روش غیر احتمالی ساده، انتخاب گردیده و در دو گروه 15 نفری به طور تصادفی قرار گرفتند. به گروه اول ارتز عملکردی و به گروه دوم ارتز اصلاح شده داده شد. از پرس شنامه FAOS برای ارزیابی درد بیماران استفاده گردید. دو مرحله شامل یک مرحله قبل از مداخله و مرحله دیگر شامل 4 هفته بعد از مداخله می باشد. از آزمون های تی مستقل و زوجی، اسمیرونوف کولموگروف برای تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS 13 استفاده گردید.یافته ها: بعد از انجام آزمون تی زوجی، سطح معناداری در گروه با ارتز عملکردی در دو مرحله قبل و بعد مداخله 0.001 و در گروه با ارتز اصلاح شده برابر 0.229 می باشد. در آزمون تی زوج سطح معناداری دو گروه در مرحله بعد از مداخله برابر 0.00 بوده است (P<0.05).نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحقیق می توان گفت، ارتز عملکردی در بهبود درد بیماران مبتلا به پلانتار فاشیاتیس موثرتر عمل کرده است.

سابقه و هدف: مشاوره ژنتیک پایه تع یین خطر ابتلا به سرطان پستان است و درآن عوامل خطر ابتلا به سرطان پستان، احتمال ابتلا، احتمال ناقل بودن و موتاسیون درژن های زمینه سازابتلا تعیین می گردد. در این مطالعه، ویژگی های بالینی و پروفایل خطر ابتلا در مراجعه کنندگان به کلینیک سرطان پستان فامیلی جهاد دانشگاهی بررسی و پروفایل خطر ابتلا ارزیابی شده است.مواد و روش ها: در مطالعه ای مقطعی طی سالهای 1383 تا 1386 ، بیمارانی که حداقل یکی از بستگان درجه اول یا دوم آنها به سرطان پستان مبتلا بودند به کلینیک سرطان پستان فامیلی ارجاع شده و مجموعا 220 نفر از 45 خانواده بررسی شدند. ضمن انجام مشاوره ژنتیک، شجره نامه خانوادگی از لحاظ ابتلا به سرطان پستان، تخمدان و سایر سرطان ها حداقل در 3 نسل وعوامل خطر ابتلا به سرطان پستان برمبنای مدلهایGail CLAUS ، بررسی شد. برای تعیین احتمال موتاسیون در ژنهای BRCA1.2 از مدل BRCAPRO استفاده شد. تحلیل داده ها با نرم افزارSPSS ، ویرایش 13 صورت گرفت.یافته ها: مجموعا 220 نفر از 45 خانواده بررسی شدند. 84 نفر در زمان انجام مطالعه به سرطان پستان و 6 نفر به سرطان تخمدان مبتلا بودند. ابتلا به سرطان پستان در هر خانواده به طور متوسط 1.87 بیمار بود. در 14 بیمار سرطان پستان دو طرفه بود. در هیچ یک از خانواده های مورد مطالعه سابقه ابتلا به سرطان پستان در مردان وجود نداشت. در افراد غیر مبتلای جمعیت، میانگین خطر ابتلا به سرطان پستان به ترتیب 17.84% و 19.12% بود. میانگین احتمال موتاسیون در ژنهای  BRCA1.2برابر با 13.74% بود و در حدود یک سوم افراد احتمال موتاسیون بالای 10% داشتند.نتیجه گیری: در بیشتر افراد سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پستان، تخمدان و سایر سرطانها مثبت بود و در بیشتر خانواده ها عوامل خطر ابتلا به سرطان پستان ارثی وجود داشت. بر مبنای احتمال موتاسیون 10%، انجام تست های ژنتیکی در 62 مورد مشاوره ضرورت داشت. مطالعات بیشتر برای تشخص نقش موتاسیون ژن های BRCA1.2 در ایجاد سرطان پستان در ایران ضروری است.

سابقه و هدف: سم زدایی گام نخست در درمان وابستگی به مواد اپیوئیدی است. این مرحله تنها بخش کوچکی از روند طولانی درمان وابستگی بوده و با توجه به اینکه مطالعات متعدد به طور میانگین میزان عود شش ماهه را حدود 50% گزارش کرده اند به نظر می رسد عود مساله قابل توجهی باشد. این مطالعه با توجه به مطالعه های پراکنده ای که در ارتباط با بقا بر درمان پس از سم زدایی وجود دارد، طراحی شده است و هدف آن بررسی میزان عود کی و شش ماه در افراد وابسته به مواد اپیوئیدی پس سم زدایی شده است.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی بر روی 200 پرونده بیمارسم زدایی شده مراجعه کننده به دو مرکز ترک اعتیاد خصوصی به صورت گذشته نگر انجام گرفت. پایان سم زدایی آنها با کمک تس تهای challenge نالوکسان و یا مصرف خوراکی نالتروکسان تایید شده بود و همه افراد پس از ترک بر روی نالتروکسان خوراکی گذاشته شده بودند. یافته های دموگرافیک، عود، مصرف سیگار و سابقه ترک به وسیله پرسش نامه از پرونده ها استخراج و یافته ها از نظر فراوانی و ارتباط با یکدیگر (به وسیله کای دو) مورد ارزیابی قرار گرفتند.یافته ها: میزان عود یک ماهه 18.5% و میزان عود شش ماهه 54.5% (در مجموع) بود. عود با جنسیت زن، وضعیت تاهل، شغل و سابقه ترک رابطه معنی داری داشت. میزان عود در زنها (P<0.011)، افرادی که مجرد بودند (P<0.021)، کارمندان (P<0.014) و افرادی که سابقه ترک داشتند (P<0.018) بیشتر بود.نتیجه گیری: در این مطالعه و اکثر مطالعات مشابه میزان عود شش ماهه حدود 50% است که بیانگر نیاز به طراحی مطالعاتی با تمرکز بر روی علل عود و راهکارهای جلوگیری از آن به عنوان مشکل اصلی وابستگی به مواد می باشد.

سابقه و هدف: افزایش حساسیت دندان (DH) یکی از شایع ترین مشکلاتی است که باعث بروز شکایاتی به دلیل ناراحتی و یا درد در بیماران غالبا به دنبال تحریکات مکانیکی، حرارتی، شیمیایی واسموتیک در محل طوق دندان های دارای عاج نمایان شده میگردد. شیوع حساسیت دندانی روبه افزایش است زیرا مدت زمان باقی ماندن دندان ها در دهان افراد بیشتر شده و سطوح ریش های دندانی بیشتری به دنبال تحلیل های لثه ای و جراحی های پریودونتال عریان شده است.مواد و روش ها: تا به امروز درمان های متعددی برای رفع ازدیاد حساسیت دندان ها ارایه شده است، از قبیل استفاده از نمک های استرانسیم یا پتاسیم، گلاس آینومرها و سیلانت های فتوپلیمریزه با مکانیسم مسدود کردن توبول های عاجی ودر موارد حساسیت شدید درمانهای تهاجمی مثل (Root canal therapy (RCT، استفاده از کران و تصحیح از طریق جراحی شامل پوشاندن ریشه با استفاده از گرفت. اما امروزه استفاده از لیزرهای پالسی یا پیوسته به منظور رفع حساسیت دندانی توصیه شده است. لیزرهای به کاررفته در درمان ازدیاد حساسیت دندانی در دو گروه طبق هبندی می شوند:- لیزرهای دارای توان خروجی پایین یا به عبارت صحی حتر لیزر کم شدت مانند:He-Ne ، GaAs، GAALAS با مکانیسم بلوک پایانه های عصبی و اثر بر مدیاتورهای التهابی.- لیزرهای با توان خروجی متوسط یا با عبارت صحی حتر لیزر باشدت بالاتر مانند: Er: YAG، Er,Cr: YSGG، Nd: YAG، CO2، با مکانیسم تغییرهای ساختاری جهت بستن توبول های عاجی.بحث و نتیجه گیری: چنین به نظر می رسد، درمان یا کنترل حساسیت های دندانی با استفاده ترکیبی از لیزر های کم شدت و پرشدت هم زمان اثرهای پایدار و طولانی مدتی را در پی داشته باشد. این موضوع نیازمند تحقیقات بالینی متعدد با پارامترهای دقیق و بهینه لیزری در آینده می باشد.

سابقه و هدف: یکی از تبعات جنگ (بمباران های هوایی) و حوادث غیر مترقبه مانند: زلزله، تصادفات رانندگی، بمب گذاری های تروریستی، لغزش زمین وریزش معدن، ریزش آوار و خرابی ساختمان ها است که از عوارض آن باقی ماندن افراد زیر آوار برای مدت کم و یا طولانی می باشد که باید با ساخت پناهگاه ها از ضایعات ناشی از بمباران ها کاست و در صورت وقوع آن امکانات خدمات رسانی، امدادی و درمان به سرعت در محل حاضر شده و درمان و نجات را شروع کنند. سندرم کمپارتمان و Crush syndrome مقوله هایی جدا هستند که گاه به اشتباه معادل هم به کار برده می شوند ولی Crush Injury می تواند هر دوی این سندرم ها را ایجاد کند. (شکل 1) در این مجموعه دو مقوله فوق مورد بحث و بررسی قرار گرفته و درمان های جدید و مقالات مختلف مرور شده است.

سابقه و هدف: دیابت یکی از معضلات پزشکی عصر ما بوده و کنترل مناسب قند خون مهمترین هدف درمان بیماران مبتلا به دیابت است تا بتوان در حد امکان از میزان عوارض بلند مدت هیپرگلایسمی کاسته شود. لیکن پلان نیز به عنوان یک بیماری پوستی مزمن به دلیل درمان های بلند مدت و صرفا علامتی باعث ایجاد مشکلات عدیده ای مانند مشکلات زیبایی شده و میزان پذیرش درمان در بیماران پایین است. لذا تحقیق و پژوهش در زمینه کنترل دیابت و لیکن پلان با روش های نوین همواره مد نظر پژوهشگران دنیا بوده و هست. معرفی بیمار: بیمار آقای 60 ساله است که با تشخیص دیابت تیپ 2 و سابقه ابتلا به لیکن پلان، تحت درمان دارویی قرارگرفت. علی رغم مصرف داروهای خوراکی ضد دیابت و درمان های مرسوم لیکن پلان قند خون و علایم لیکن پلان وی به طور کامل کنترل نشد. در ادامه بیمار به دلیل ابتلا به علایم اضطرابی یک دوره تحت درمان ضد اضطرابی با داروهای  LUVOX 100 mg)فلووکسامین) و  XANAX 0.5 mg(آلپرازولام) قرارگرفته و مشاهده شد قند خون و علایم لیکن پلان بیمار به خوبی کنترل شده و به تدریج نیاز به درمان دارویی کاهش یافت.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده در این مورد می توان امیدوار بود با حذف عامل مهم استرس توسط داروهای ضد اضطرابی مانند لووکس گامی در جهت درمان بیماری هایی که به نحوی با استرس مرتبط هستند (مانند: دیابت و لیکن پلان که Stress Dependent می باشند) برداشت.

سابقه و هدف: مراکز رادیولوژی بیمارستان های ارتش تهران همگی با منابع یون ساز سروکار دارند. ایمن بودن این مراکز، نگرانی پرتوکاران را از بین برده و باعث ارایه خدمات ارزنده تری می گردد. جهت حصول این امر، انجام عملیات مونیتورینگ محیطی سالیانه و نظارت مسوولین فیزیک بهداشت ضروری می باشد. هدف مطالعه بررسی دزیمتری محیطی مراکز رادیولوژی انجام شده است.مواد و روش ها: مطالعه به روش توصیفی (مقطعی) در سال 1386 انجام شده است. کلیه مراکز رادیولوژی بیمارستان های ارتش تهران حجم نمونه بودند. به وسیله رادیومتر (گایگرمولر)، دز محیطی در اتاق های کنترل و نظارت مراکز محاسبه و اطلاعات به چک لیست منتقل شده و بالاخره میانگین دز محیطی در آنها محاسبه شد. داده ها توسط جداول توافقی و نمودارهای مناسب و نرم افزار SPSS توصیف گردید.یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد میانگین ماکزیمم دز محیطی کلیه مناطق نظارت (0.18 میکروسیورت در ساعت) مربوط به بیمارستان 502 بود و ماکزیمم دز محیطی (2.5 میکروسیورت در ساعت) مربوط به اتاق انتظار بیمارستان 502 بود. میانگین مینیمم دز محیطی (0.11 میکروسیورت در ساعت) مربوط به بیمارستان های 501 و 506 بود و مینیمم دز محیطی مربوط به اتاق پذیرش بیمارستان بعثت بود (0.08 میکروسیورت در ساعت). میانگین ماکزیمم دز محیطی کلیه مناطق کنترل (0.22 میکروسیورت در ساعت) مربوط به بیمارستان خانواده و گلستان بود و ماکزیمم دز محیطی (0.78 میکروسیورت در ساعت) مربوط به پشت درب سربی بیمارستان گلستان بود. میانگین مینیمم دز محیطی کلیه مناطق کنترل (0.14 میکروسیورت در ساعت) مربوط به بیمارستان 506 بود و مینیمم دز محیطی (0.11 میکروسیورت در ساعت) مربوط به پشت درب سربی بیمارستان 501 و منطقه پانل کنترل بیمارستان 502 بود.نتیجه گیری: دز محیطی مناطق کنترل و نظارت کلیه بیمارستان ها در حد استاندارد قابل قبول بوده و انجام عملیات مونیتورینگ محیطی بطور سالیانه در ایجاد فضای مطلوب کاری پرتوکاران و همچنین اطمینان از کارکرد دزیمتر فردی آنان تاثیر بسزایی خواهد داشت.