مجله پژوهشی علوم پایه دانشگاه اصفهان
سال:1384 | دوره:21 | شماره:1 |تعداد مقالات:11

جداسازی مواد معدنی (رسانا و نارسانا) به دو روش الکتروستاتیکی (تماسی و القایی) مورد بررسی تجربی قرار گرفت. آزمایشها نشان دادند که اگر مخلوطی از مواد نارسانا با قطر بین 0.2 تا 0.4 میلی متر با همدیگر تماس پیدا کنند مواد مختلف بار الکتریکی متفاوتی پیدا می کنند و در حین سقوط در میدان الکتریکی و گرانشی از هم جدا می شوند. باری که مواد معدنی مختلف پیدا می کردند با یافته های دیگران مطابقت داشت. جداسازی مخلوطی از مواد رسانا و نارسانا به روش تماسی موثر نبود ولی با روش القایی به خوبی از هم جدا می شدند. آزمایش نشان داد که مدت تماس ذرات مخلوط پیش از جداشدن، نقش موثری در جداسازی دارد، ولی نوع فلزی که ذرات با آن تماس پیدا می کنند، نقش چندانی ندارد. جداسازی ذرات کمتر از 0.1 میلی متر به خاطر چسبیدن آنها به یکدیگر به خوبی انجام نمی شد. رطوبت زیاد مانع از بارگیری و جداسازی ذرات می شد و ذرات خشک بهتر از هم جدا می شدند.

در این مقاله فرمولبندی مکانیک کوانتومی در فضای فاز گسترش یافته برای بررسی تحول میدانهای کلاسیک و کوانتومی تعمیم داده شده است. در حالت کلاسیک مساله تار مرتعش بعنوان یک مثال با استفاده از این روش حل شده است.

تداخل سنج فابری-پرو به طور سنتی به خاطر قدرت تفکیک زیاد و باریکی پهنای دستگاهی فریزهای آن، در اندازه گیری شکل، ساختار بس ریز و جابجایی های یز و توپیک خطهای طیفی به کار می رفته است و امروزه در فناوری بخشهای دقیق و لیزرهای فوق پایدار کاربرد پیدا کرده است. در این مقاله ابتدا نحوه کار تداخل سنج فابری-پرو به طور کوتاه شرح داده شده و سپس طراحی و ساخت یک دستگاه تداخل سنج فابری-پروی روبشی مورد بحث قرار گرفته است. فریزهای لیزر هلیوم-نئون، لامپ سدیم و لامپ جیوه که با دستگاه ساخته شده تهیه شده، بحث و بررسی شده اند. در پایان با تشریح آزمایشهایی که با این دستگاه انجام شده است، برای اندازه گیری فاصله دو خط سدیم تلاش شده است و مشکلاتی که در این راه به وجود آمده اند، شرح داده شدند.اگر چه ساخت این دستگاه و انجام آزمایشهای فوق در جهان تکراری به حساب می آید، ولی تا آنجا که می دانیم ساخت تداخل سنج روبشی و انجام آزمایشها به کمک آن در ایران برای اولین بار انجام می گیرد و در خلال آن به تجربیات زیادی دست یافتیم.

در این مقاله یک تیغه نازک بلور مایع نماتیک محبوس بین دو دیواره موازی به ضخامت d با شرط چنگ زدگی قوی مولکولی ومیدان مغناطیسی عمود بر سطح تیغه بررسی شده است. آنگاه با استفاده از محاسبات عددی، اثر ضخامت تیغه بر میدان بحرانی، Bc، اثر میدان مغناطیسی بر بیشینه  واپیچش، qm، و تغییرات  q (زاویه صف بندی مولکول ها با محور آسان از مرکز نمونه) بر حسب فاصله از مرکز تیغه مورد مطالعه قرار گرفته و به نتایج زیر دست یافته ایم:میدان بحرانی Bc با ضخامت تیغه تقریبا نسبت عکس دارد، با افزایش میدان مغناطیسی، بیشینه واپیچش در مرکز نمونه، qm، افزایش می یابد و تغییرات q بر حسب فاصله از مرکز تیغه برای زاویه های کوچک دقیقا کسینوسی و دیگر زوایا با دقت بالایی تقریبا کسینوسی است.

در قدیم الایام بعضی از کشورها سکه های خود را بر پایه اعداد اول ضرب می کردند و مردم به عنوان سرگرمی در معاملات تلاش می کردند که دریابند «بیشترین مقدار وجهی را که یک شخص نمی تواند از ترکیب سکه های موجود خود بپردازد، چقدر است؟» این عدد به عنوان عدد فرابنیوس معروف است.به طور دقیقتر فرض کنید Ak={a0, a1, …, ak) مجموعه ای از اعداد طبیعی باشد که (a0, a1, …, ak)=1. در این صورت عدد طبیعی N دارای نمایشی بر پایه Ak است، هر گاه x0, x1, …, xkÎN0=NU{0} وجود داشته باشد به قسمی که N=a0 x0+a1 x1 +…+ak xkبزرگترین عددی را که نتوان به صورت ترکیب فوق نمایش داد، عدد فرابتیوس نامند.در این مقاله سعی شده عدد فرابنیوس را برای مجموعه های خاص محاسبه و روشی جدید برای اثبات آنها ارایه کنیم.

پیشگویی فضایی مقدار نامعلوم یک میدان تصادفی گوسی بر اساس مشاهدات فاقد نوفه، امکان پذیر می باشد. اما در عمل بدلیل خطاهای اندازه گیری، با مواردی مواجه می شویم که مشاهدات دارای نوفه هستند. با فرض آنکه این نوفه ها متغیرهای تصادفی مستقل و هم توزیع N (0, τ2) و مستقل از میدان تصادفی مورد نظر باشند و در صورت معلوم بودن پارامترهای مدل، شامل پارامترهای مربوط به ساختارهای میانگین و کوواریانس فضایی و τ2، پیشگوی بهینه و میانگین مجذور خطای آن قابل تعیین هستند. اما اگر تعدادی از پارامترهای مدل نامعلوم باشند، تعیین پیشگوی بهینه و میانگین مجذور خطای آن به روشهای معمول امکان پذیر نیست. هنگامی که مشاهدات فاقد نوفه هستند، رهیافت بیزی می تواند در این خصوص راه گشا باشد، لذا در این مقاله با اتخاذ رهیافت بیزی فرض می شود پارامترهای مدل متغیرهایی تصادفی با توزیع پیشین سره هستند، که در اینصورت سره بودن توزیع پسین تضمین می شود، پیشگوی بهینه و میانگین مجذور خطای آن تعیین خواهد شد.

هدف از مقاله بررسی تاثیر ترکیب شیمیایی ورق فولادی بر میزان نیرویی است که ورق در حین عبور از بین غلتکهای نورد به آنها وارد می کند. این نیرو بنام نیروی نورد معروف است. الگوی ریاضی محاسبه این نیرو تنها در برگیرنده عواملی است که رابطه دقیق آنها با نیروی نورد مشخص باشد. بدلیل عدم وجود رابطه ریاضی روشن ما بین عناصر ترکیب شیمیایی ورق و نیروی نورد، در اغلب الگوهای ریاضی این عامل لحاظ نشده است و یا بصورت تجربی اعمال شده است. در نتیجه باعث بروز خطا در نتایج محاسباتی الگوی ریاضی می شود. شبکه عصبی مصنوعی ابزار مناسبی جهت حل مشکل و استفاده از ترکیب شیمیایی در پیشگویی نیروی نورد می باشد.

خوردگی حفره ای آلومینیم خالص تجارتی و ماده مرکب زمینه فلزی آلومینیم با ذرات تقویت کننده TiB2 در محلول یک مولار کلرید سدیم بررسی گردید. روش های مورد استفاده پلاریزاسیون پتانسیودینامیک و پلاریزاسیون پتانسیواستاتیک بود. آزمایشهای پتانسیودینامیک در شرایط دمش گاز نیتروژن به داخل محلول و حالت بدون دمش گاز در سرعت های متفاوت روبش پتانسیل انجام شد. تاثیرات دمش گاز نیتروژن به داخل محلول و تفاوت سرعت روبش پتانسیل در مورد نمونه آلومینیم خالص تجارتی و نمونه های ماده مرکب Al-TiB2 بررسی شد. آزمایشهای پتانسیواستاتیک برای تعیین موقعیت دقیق پتانسیل بحرانی حفره دار شدن (Epit) نمونه ها انجام شد و نتایج نشان داد که حضور ذرات تقویت کننده تیتانیم دی بوراید در زمینه آلومینیم تاثیر قابل ملاحظه ای بر پتانسیل بحرانی حفره دار شدن نشان نمی دهد. پتانسیل بحرانی حفره دار شدن مواد مرکب Al-3%TiB2 و Al-6%TiB2 تنها 10 میلی ولت پایین تر از پتانسیل بحرانی آلومینیم خالص تجارتی بدست آمد. همچنین مشخص گردید که در آزمایشهای پلاریزاسیون پتانسیودینامیک، دمش گاز بی اثر در محلول و روبش پتانسیل با سرعت بسیار پایین برای تعیین مقدار دقیق Epit نمونه های ماده مرکب لازم است.

به تازگی تولیدکنندگان فولاد به منظور بالابردن خواصی چون انعطاف پذیری، استحکام ضربه و شکل پذیری فولاد روشهای متعددی را مورد بررسی و آزمایش قرار داده اند. در این خصوص میتوان به تولید فولادهای با مقدار آخال بسیار کم، آخالهای با اندازه کوچک و یا آخالهای اصلاح شده اشاره نمود. این در حالی است که حضور آخال در زمینه فولادی می تواند تاثیر مخربی بر خواص خوردگی و مقاومت آن در برابر صدمات هیدروژنی در محیطهای شامل گاز H2S داشته باشد.در این پژوهش آزمایشات بر روی فولاد API-X52 تولید شرکت فولاد مبارکه انجام شد. ابتدا فولاد مورد نظر در یک کوره القایی با فرکانس متوسط و با ظرفیت 50 کیلوگرم ذوب شد و سپس عملیات اکسیژن زدایی با آلومینیم و عملیات استفاده از کلسیم در خارج از کوره صورت گرفت. با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی و نرم افزار آنالیز تصویری نقش بکارگیری عملیات افزودن ترکیبات کلسیم دار بر کنترل مورفولوژی، توزیع، تعداد و اندازه آخالهای آلومینایی مطالعه و بررسی شد. از روش جابجایی گلیسیرین برای اندازه گیری میزان هیدروژن نفوذپذیر استفاده شد. آزمون غوطه وری در محلول ترش طبق دستورالعمل استاندارد NACE و در یک محلول مشابه با افزودن یون سولفات انجام شد. بر طبق نتایج حاصله یون تیوسولفات می تواند جایگزین نسبتا مناسبی برای گاز H2S، حداقل برای انجام آزمایشات تحقیقاتی باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که کروی شدن و کاهش آخالها در زمینه می تواند منجر به کاهش میزان هیدروژن نفوذ پذیر و آهنگ خوردگی شود.

با گسترش اینترنت و متنوع شدن ترافیک آن، نیاز به روشی جهت کنترل و سرند محتوای ترافیک، بر اساس نیازها و سیاستهای مشخص، احساس گردیده است. روش موثر جهت نیل به این هدف، ایجاد یک کارگزار واسط مابین مشتریان و کارگزاران شبکه در لایه ی کاربرد و بررسی محتوای ترافیک رد و بدل شده می باشد. این کارگزار واسط می تواند یک کارگزار پروکسی باشد.کارگزار پروکسی وظایف متعددی دارد که کنترل دسترسی به شبکه و سرند ترافیک عبوری از آن جمله است. در این مقاله به چگونگی ایجاد یک کارگزار پروکسی با قابلیت سرند هوشمند ترافیک پرداخته شده است. کارگزار طراحی شده پس از ایجاد، در یک شرایط واقعی تست شده و کارایی آن برآورد گردیده است. نتایج این آزمون نشان می دهد که هوشمندی کارگزار پروکسی این امکان فراهم می سازد که بتوان محتوا و نوع صفحات وب را با دقت و ضریب اطمینان قابل قبولی تشخیص داد.

در این مقاله برای اولین بار پرونده های متنی از لحاظ تراکم موضوعی، بررسی گردیده و به دو دسته: متن متراکم و نامتراکم تفکیک شده اند. متن متراکم متنی است که شامل دامنه وسیعی از موضوعات باشد، یا به عبارت دیگر میزان چگالی موضوعی (تعداد موضوعات تقسیم بر طول پرونده) آنها بالا باشد (مانند متون مذهبی، دیوانهای شعر، آرشیو مجلات و دایره المعارف ها). آنچه در این نوشتارمورد اثبات قرار خواهد گرفت: اول عدم کارایی روشهای موجود موضوع بندی، برای متن های متراکم. دوم کارایی سیستم پیشنهادی جدید، برای متن های متراکم خواهد بود.در این تحقیق از روابط وابستگی، مسیرها و پایگاه داده ای از سه تایی ها و همچنین روش های آماری پردازش متن، در جهت استخراج کلمات و ترکیبات مهم از متن های متراکم و قراردادن آنها در یک سلسله مراتب خوشه ای، استفاده می شود. همچنین در این راستا فرآیندی برای یافتن مرجع ضمیرها-که خاص متن های متراکم است-تشریح خواهد شد. نتایج بدست آمده از نمونه پیاده سازی شده که بر روی متن های متراکم زبان فارسی آزمایش شده است، نشانگر بهبود کیفیت اندیس گذاری و جستجو است. همچنین یک سیستم نمونه به نام نصیر، بر اساس روش های پیشنهادی، پیاده سازی گردید که از آن برای ارزیابی نتایج بهره جسته ایم.