تحقیقات دامپزشکی و فرآورده های بیولوژیک
سال:1388 | دوره:22 | شماره:2 (پیاپی 83) |تعداد مقالات:10

به دلیل اهمیت لوزالمعده در بدن بویژه آنکه گلوکاگون تنظیم کننده قند خون در پرندگان می باشد، مطالعه ای بر روی لوزالمعده 6 جفت بوقلمون نر و ماده بومی ایران با میانگین سنی 26 تا 30 هفته انجام گرفت. نمونه ها به روش معمول بافت شناسی تهیه و با روش هماتوکسیلین- ائوزین و روش های ماسون ترای کروم، گوموری جهت رتیکولر، ورهوف و مالدونادو رنگ آمیزی گردیدند. مطالعه میکروسکوپیک برش ها نشان داد که کپسول غده ضخیم و فیبروزی که توسط مزوتلیوم پوشیده شده است. در برخی نقاط از کپسول تیغه های نازک بافت همبندی به داخل پارانشیم غده نفوذ کرده بنابراین لوبولاسیون مانند سایر حیوانات در غده وجود ندارد. در کپسول و اطراف آسینی، هر سه رشته بافت همبندی مشاهده شد ولی رشته های رتیکولر علاوه بر این، در داخل جزایر نیز نفوذ کرده اند. در بافت همبند بین لوبولی گانگلیون های عصبی پاراسمپاتیکی مشاهده شد. پارانشیم غده شامل دو بخش برون ریز و درون ریز بوده که بخش برون ریز یک غده لوله ای آسینی است. در مجاری، سلول جامی و غدد مشاهده نگردید. بخش درون ریز از جزایر بزرگ آلفا و کوچک بتا تشکیل شده است ولی جزیره مخلوط مشاهده نگردید.

در این مطالعه اثرات تزریق اووافکت (GnRHa) بر برخی خصوصیات زیست شناسی منی (طول دوره تحرک اسپرم، درصد تحرک اسپرم، اسپرماتوکریت، تراکم اسپرم، حجم اسپرم، pH، سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، پروتئین کل، کلسترول و گلوکز) در زیر گونه های ماهیانCarassius auratus gibelio  قرمز ساده، دم چادری، چهاردم و چهاردم دم چادری از هر تیمار 10 مولد مورد بررسی قرار گرفت. هورمون GnRHa مخلوط شده با دامپریدون به میزان 10 میکروگرم به ازای کیلوگرم وزن بدن مورد استفاده قرار گرفت. بین pH در تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری وجود داشت (0.01<P)، به گونه ای که در تیمار اول (ساده) بالاترین pH اندازه گیری شد (8.88±0.42). بین طول دوره حرکت و درصد اسپرم های متحرک در تیمارهای مختلف مولدین ماهی قرمز اختلاف معنی داری مشاهده شد (0.05<P)، به گونه ای که طول دوره حرکت و درصد تحرک در تیمار اول (ساده) نسبت به سایر تیمارها بالاتر بود (83.65±21.05 و 88.19±5.65 به ترتیب)، در صورتی که اسپرماتوکریت (%) و تراکم اسپرم (109× عدد) در تیمارهای سوم (چهاردم) و چهارم (چهاردم دم چادری) نسبت به سایر تیمارها بالاتر بود (53.38±5.66 و 7.81±1.58 به ترتیب). همچنین بالاترین حجم اسپرم در تیمار اول اندازه گیری شد (0.92±0.46 میلی لیتر). بین غلظت یون های سدیم، پتاسیم و کلسیم در تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری وجود نداشت (0.05<P). در صورتی که بالاترین غلظت یون منیزیم در تیمار چهار اندازه گیری شد (1.57±0.26 میلی مول در لیتر). همچنین بین میزان کلسترول و پروتئین کل در تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری مشاهده نشد (0.05<P). در صورتی که بالاترین میزان گلوکز در تیمار چهار اندازه گیری شد (0.30±0.33 میلی گرم در دسی لیتر). از این تحقیق می توان نتیجه گرفت هورمون GnRHa تاثیر معنی داری روی ترکیبات منی در ماهی قرمز ساده و چهاردم دم چادری نسبت دم چادری و چهاردم دارد.

پروتئین VP2 ایمونوژن اصلی محافظت کننده جوجه ها در برابر ویروس بیماری بورس عفونی است و با توجه به اهمیت و مقبولیت فناوری جدید تولید پروتئین های نوترکیب شامل واکسن ها، پادتن ها و داروها درگیاهان، تولید پروتئین نوترکیب VP2 بسیار مورد توجه قرار دارد. در این تحقیق از بیان موقت ژن VP2 به روش آگرواینفیلتراسیون یا انتقال ژن تحت خلا توسط آگروباکتریوم، برای تولید این پروتئین نوترکیب در گیاهان توتون، یونجه و کاهو استفاده شده است. بدین منظور آگروباکتریوم حاوی پلاسمید pBI121 حاوی ژن VP2 به طول 1356 جفت باز تحت پروموتر CaMV35S به بافت برگ های تازه این گیاهان منتقل گردید. بیان موقت پروتئین در برگ های تراریخت، با استفاده از پلیت الایزا و لکه گذاری پروتئین اندازه گیری شد. با استفاده از روش آگرواینفیلتراسیون و انتقال سازه بیانی VP2، بیشترین بیان این پروتئین به ترتیب در برگ های ترآریخت یونجه و توتون و کمترین بیان در برگ های ترآریخت کاهو بدست آمد.

کنه ها یکی از اکتوپارازیت های اجباری خونخوار مهره داران به ویژه دام ها بوده که باعث خسارات اقتصادی، کاهش محصولات دامی، انتقال بیماری های مختلف به دام ها می شوند. این مطالعه به منظور تعیین میزان و شدت آلودگی گوسفندان به کنه ها و شناسایی کنه های غالب در شهرستان بهار (استان همدان) انجام گرفت. نتایج نشان داد که 9.37 درصد از گوسفندان آلوده به کنه ها بودند و میزان آلودگی در فصل بهار بیشتر از سایر فصول می باشد و همچنین از گوسفندان آلوده به کنه ها تعداد 424 عدد کنه جمع آوری گردید که در چهار جنس و یازده گونه طبقه بندی گردیدند. بنابراین با توجه به بالا بودن آلودگی گوسفندان به کنه ها و وجود گونه های مختلفی از کنه ها در این منطقه لازم است که مسوولین و پرسنل محترم اداره دامپزشکی شهرستان و دامداران استرتژی مناسب را برای کنترل کنه ها بکار ببرند.

از آنجایی که ماهی قره برون یکی از مهم ترین ماهیان دریای خزر می باشد و تقاضای زیادی برای فیله های آن در داخل و خارج از کشور وجود دارد، تحقیق جهت بهبود بسته بندی و حفظ کیفیت آن در طی مدت نگهداری لازم و ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق فیله های ماهی قره برون تحت خلا بسته بندی شده، سپس منجمد شدند. نمونه ها پس از انجماد در دمای-40  درجه سانتی گراد به مدت 6 ماه در فریزر با دمای -18 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. آزمایشات مرتبط با تغییرات کیفی در زمان های 0، 1، 3 و 6 ماه برروی فیله های منجمد انجام شد. پیشرفت تندی چربی ها توسط چند شاخص بیوشیمیایی شامل اسیدهای چرب آزاد (FFA)، پراکسید (PV) و تیوباربیتوریک اسید (TBA) اندازه گیری شد. همچنین میزان رطوبت تحت فشار، pH و خواص حسی نمونه ها نیز بررسی شد. طبق آزمایشات انجام شده، در ماه ششم نگهداری میزان FFA تیمار شاهد به 18.59±1.8 (درصد اولئیک) رسید که مقدار آن نسبت به تیمار بسته بندی شده تحت خلا (6.04±2.9 درصد اولئیک) به میزان قابل توجهی بالاتر بود. همچنین میزان PV وTBA نمونه های تیمار شاهد در ماه ششم به ترتیب 17.94±2.9 (میلی اکی والان O2 در کیلوگرم چربی) و 2.54±0.2 (میلی گرم مالون آلدهید در کیلوگرم ماهی) اندازه گیری شدند، درصورتیکه میزان آنها در تیمار بسته بندی شده تحت خلا به ترتیب 8.51±1.7 (میلی اکی والان  O2 در کیلوگرم چربی) و 0.22±0.1 (میلی گرم مالون آلدهید در کیلوگرم ماهی) بود. در کل، نتایج حاکی از این بود که تیمار بسته بندی شده تحت خلا در تمامی فاکتورهای اندازه گیری فساد چربی، با تیمار شاهد دارای اختلاف معنی دار بوده است (0.05>p) و بسته بندی تحت خلا فیله های ماهی سبب حفظ کیفیت محصول در طول مدت 6 ماه نگهداری شد.

با توجه به اهمیت کنه ها از نظر انتقال بیماری در بین شترها، شناخت گونه های مختلف آنها در منطقه زابل مورد توجه قرار گرفت. در طی این بررسی که از اسفند سال 1385 تا تیر ماه 1386 ادامه داشت 260 شتر از 5 منطقه به طور تصادفی انتخاب گردید. شترهای مورد بررسی از نوع جماز و وارداتی از افغانستان بودند. در این مطالعه تعداد 331 کنه از شترهای مزبور جمع آوری و جنس و گونه آنها مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد در حدود 9 درصد شتران به کنه آلوده بودند که از این میان 96.67 درصد کنه ها (320 عدد) Hyalomma dromeelarri و 3.32 درصد کنه ها (11 عدد) Hyalomma anatolicum بود. از آنجایی که در این بررسی فقط کنه های Hyalomma dromedarri و Hyalomma anatolicum تشخیص داده شد به نظر می رسد تنوع کنه های سخت در شترهای این منطقه بسیار کم است و نیاز به بررسی بیشتر دارد.

واکسن RB51 با توجه به خصوصیات جدید خود، از سال 1381 در کشورمان به کار گرفته شده و بخش قابل توجهی از واکسیناسیون جمعیت گاوی علیه بروسلوز با استفاده از آن صورت می گیرد. با توجه به اهمیت این مساله و کمبود مطالعات تجربی و میدانی جهت ارزیابی کارایی واکسن های بروسلوز، انجام مطالعه حاضر در خصوص واکسیناسیون و ارزیابی نسبی توفیق آن در سطح فارم های استان تهران، در عملیات مبارزه با بیماری طی سال های اخیر ضروری به نظر می رسید. این پژوهش در قالب یک مطالعه همبستگی و بر اساس داده های حاصل از عملیات مبارزه با بروسلوز در گاوداری های استان تهران طی سال های 1375تا 1385 انجام گرفت. درصد بروز بیماری از ابتدای بررسی در کل روندی نزولی طی کرده است. نسبت بکارگیری واکسن RB51 به S19 از سال 81 به بعد روند افزایشی محسوسی طی می کند و همبستگی معکوسی بین بکارگیری واکسن RB51 و درصد آلودگی در طی سال های استفاده از واکسن بدست آمد. همچنین بین بکارگیری واکسن S19 و تعداد مثبت و مشکوک های بروسلوز همبستگی مستقیم مشاهده شد. میانگین بروز بیماری در طی سال هایی که از RB51 استفاده شده بود (0.16 درصد) به طور معنی داری (p<0.05) از میانگین سال هایی که از این واکسن هنوز استفاده نشده بود (0.3 درصد)، کمتر بدست آمد. آمار حاصل از شهرستان های مختلف استان نیز در مجموع علی رغم نوسانات جزئی هم راستا با آمار کلی استان ارزیابی شد. در کل توانایی واکسن RB51 در برنامه مبارزه با بروسلوز گاوی در سطح استان تهران بسیار مثبت (نسبت به S19) ارزیابی شد.

ابتلای ساختارهای انگشت به خصوص کپسول شاخی سم، به جراحات و آسیب های مختلف مسبب اصلی تظاهر لنگش در گاو می باشد. مطالعه حاضر در یکی از کشتارگاه های اطراف شهر اردبیل صورت پذیرفت. در طول یک سال مطالعه مجموعا 30882 راس گاو (نر و ماده) از نظر ابتلای به ضایعات نواحی انگشتی مورد بررسی قرار گرفت، که در این میان 7488 راس (24.2 درصد) به جهت ابتلای به جراحات کپسول شاخی سم مورد شناسایی قرار گرفتند. در مقایسه میزان فراوانی جراحات کپسول شاخی سم بین دو جنس نر و ماده در هر دو نژاد بومی و هولشتاین اختلاف معنی داری مشاهده شد (0.05>p) گاوهای شیری اصیل 7.6 درصد، گاوهای شیری بومی 72.8 درصد، گاوهای نر اصیل 2.1 درصد، گاوهای نر بومی 17.4 درصد از جراحات را به خود اختصاص داده بودند. در میان جراحات کپسول شاخی انگشت ساییدگی پاشنه و بیماری خط سفید به ترتیب با 51.6 درصد و 24.4 درصد بیشترین موارد ابتلای را در میان دام های مورد مطالعه به خود اختصاص داده بود. نکته قابل توجه آنکه درصد شیوع التهاب نسج مورق و زخم کف در گاوهای شیری نژاد اصیل در مقایسه با گاوهای شیری بومی و جنس نر (نژاد بومی و اصیل) به نسبت بیشتر است. در بررسی ارتباط بین جراحات مزمن کپسول شاخی و به تبع عفونت عمقی استخوان، اختلاف معنی داری بین دو نژاد بومی و هولشتاین در جنس ماده مشاهده شد (0.05>p) با توجه به نتایج این مطالعه می توان چنین نتیجه گرفت که لنگش به عنوان یک مشکل در گله های صنعتی و بومی مطرح می باشد. فقدان مدیریت بهداشتی هم چون بسترهای نامناسب و همیشه مرطوب و عدم اصلاح به موقع سم سببب شیوع نسبتا بالای جراحات کپسول شاخی سم در دام های مورد مطالعه می باشد.

در این بررسی اثرات ضد باکتریایی بره موم زنبورعسل روی باکتری Penibacillus larvae لاروا عامل بیماری لوک آمریکایی زنبورعسل مورد مطالعه قرار گرفته است. برای انجام این بررسی ابتدا از تعدادی از زنبورستان های مناطق مختلف استان آذربایجان غربی بره موم مورد نیاز را جمع آوری کرده و در آزمایشگاه با استفاده از الکل اتانول 70 درصد از آنها عصاره گیری به عمل آمد و سپس باکتری Penibacillus larvae را در محیط اختصاصی کشت داده و با استفاده از دو روش رقت در براث و آنتی بیوگرام تحت تاثیر رقتهای مختلف عصاره های الکلی بره موم قرار داده شد. در روش رقت در براث غلظت های 0.32 میلی گرم در میلی لیتر و بالاتر باعث مهار کامل رشد باکتری مذکور شده و در روش آنتی بیوگرام دیسک های کاغذ صافی حاوی 0.01 الی 0.1 میلی گرم در دیسک باعث ایجاد هاله ممانعت از رشد به قطر 5 الی 18 میلی متر گردیدند. به این ترتیب حداقل غلظت مهارکنندگی رشد (MIC) باکتری Penibacillus larvae توسط بره موم 0.32 میلی گرم در میلی لیتر در نظر گرفته شد که نشان دهنده ی اثرات ضد باکتریایی عصاره الکلی بره موم تولیدی برخی از مناطق استان آذربایجان غربی روی باکتری پنی باسیلوس لاروا می باشد.

Clostridium perfringens بخشی از فلور طبیعی خاک می باشد و گزارشات متعددی از جدا شدن این ارگانیسم از مواد غذایی خام و پخته وجود دارد. این باکتری به پنج تایپ A تا E تقسیم شده است و این تقسیم بندی بر اساس تولید سم آلفا، بتا، اپسیلون و یوتا می باشد. در این مطالعه از واکنش multiplex PCR جهت شناسایی باکتری Cl. perfringens تایپ های D و C وB  و A استفاده شد. تایید اولیه تیپ های باکتریایی مورد استفاده با روش بیوشیمیایی و سرولوژیکی صورت گرفت. جهت شناسایی بوسیله PCR، چهار جفت پرایمر با دمای ذوب نزدیک به هم طراحی گردید. قطعات تکثیر یافته برای تیپ A، 1167 جفت باز (سم آلفا) و برای تیپ B، 1167 و 1025 و 961 جفت باز (سم آلفا، سم بتا و سم اپسیلون) و برای تیپ C، 1167 و 1025 جفت باز (سم آلفا و سم بتا) و برای تیپ D، 1167 و 961 جفت باز (سم آلفا و سم اپسیلون) بود. جهت بررسی ویژگی واکنش از باکتری Cl. botulinum به عنوان کنترل منفی استفاده شد که نتایج PCR آن با پرایمرهای طراحی شده منفی بود. نتایج این تحقیق نشان داد که شناسایی کلستریدیوم پرفرنجنس با استفاده از multiplex PCR بسیار ساده، حساس، اختصاصی و در حداقل زمان بوده و می توان جهت تعیین تایپ های A و B و C وD Cl.perfringens  استفاده نمود.