چغندرقند
سال:1391 | دوره:28 | شماره:1 |تعداد مقالات:10

در این مطالعه که با هدف بررسی روند تغییرات غلظت ویروس BNYVV طی فصل رشد انجام شد، از شش رقم دوروتی، لاتی تیا (ارقام مقاوم)، زرقان (رقم متحمل)، شیرین (رقم حساس)،F2-93 جمعیت F2 حامل 75% ژن مقاوم (Rz2) و BC1-261-99 جمعیت BC1 حامل 25% ژن مقاوم Rz2) استفاده شد. شش تیمار فوق در قالب طرح کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار کاشته شدند. در چهار تاریخ مختلف به عنوان کرت های اصلی (دو ماه، سه ماه و چهار ماه پس از کاشت و نهایتا زمان برداشت) برای آزمون الایزا نمونه برداری شد. در هر تاریخ نمونه برداری از هر کرت 12 بوته به طور تصادفی انتخاب و از ریشه های آن ها برای انجام آزمون DAS-ELISA نمونه گیری شد. آزمایش در دو سال و در مزرعه ای با سابقه آلودگی به بیماری ریزومانیا انجام شد. با مقایسه میانگین جذب الایزای ژنوتیپ ها در تاریخ های نمونه برداری مختلف در هر دو سال اجرای آزمایش، مقادیر جذب الایزا ابتدا افزایش و سپس تا پایان فصل به تدریج کاهش یافت. با توجه به روند تغییرات مقادیر جذب الایزا گروه بندی ژنوتیپ ها در سال اول در نمونه برداری دوم و در سال دوم در نمونه برداری سوم عکس العمل منطقی آن ها را به بیماری ریزومانیا نشان داد. به این ترتیب می توان عکس العمل ژنوتیپ های چغندرقند را نسبت به بیماری سه تا چهار ماه پس از کاشت مشخص نمود. هم چنین شناسایی مزارع آلوده در این زمان نتیجه قابل اعتمادی خواهد داشت.

در بررسی فون زنجرک های مزارع چغندرقند در شهرستان های مشهد و چناران در سال های 1387 لغایت 1389، مجموعا 2741 نمونه زنجرک متعلق به پنج خانواده جمع آوری گردید. در این مطالعه 10 گونه به شرح فهرست زیر به فون استان خراسان رضوی افزوده شد.Family Cicadellidae: Rhytidodus decimusquartus (Schrank 1776), Viridicerus malicola (Dubovxdy 1966); Handianus procerus (Herrich-Schaffer l835), Euscelidius mundus (Haupt 1927); Doraturopsis sp.; Agallia sp.; Platymetopius sp. Family Tettigometridae: Tettigometra sordida (Fieber 1865); Family Aphrophoridae: Aphrophora salicina (Goeze 1778); Family Cixiidae: Reptalus bitinctus (Dlabola 1961).گونه های (Empoasca meridiana (Zachvatkin 1946 وCirculifer haematoceps (Mulsant and Rey 1855) در سرتاسر فصل زراعی در مزارع مورد نمونه برداری حضور داشته و به ترتیب با 23.7 و 11.2 درصد بیشترین فراوانی را در طول فصل زراعی در منطقه داشتند. بیشترین و کمترین مقادیر شاخص تنوع زیستی (H) بر اساس داده هایی که هر دو هفته یک بار از مزارع منتخب جمع آوری شد به ترتیب در ماه های مرداد و آبان مشاهده شد. در اواسط تابستان که شاخص تنوع زیستی بیشترین مقدار را نشان داد جمعیت اکثر گونه ها بالا و توزیع افراد بین گونه ها نسبت به سایر ماه های فصل زراعی از یکنواختی بیشتری برخوردار بود.

با عنایت به اهمیت آب به عنوان مهمترین عامل محدودکننده کشاورزی کشور، توجه به موضوع افزایش کارآیی مصرف آب محصولات کشاورزی ضرورت می یابد. عمده مناطق کشت چغندرقند بهاره با محدودیت شدید آب مواجه هستند و افزایش سطح زیر کشت این گیاه در بیشتر این مناطق با اصل حفظ منابع آب و خاک مغایرت دارد. استفاده از پهنه های جدید زراعت چغندرقند پاییزه، این امکان را بهوجود می آورد که سطح زیر کشت این محصول در مناطق گرم و نیمه گرم افزایش یابد. به منظور توسعه کشت چغندرقند پاییزه در استان کرمان، این تحقیق در شهرستان جیرفت به صورت بلوک های نواری دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 87-1386 انجام شد. در این تحقیق سه تاریخ کاشت پانزدهم شهریور، مهر و آبان در کرت های اصلی و پنج رقم رسول، مونوتونا، 9597 (شاهد حساس)،SBSI002 و SBSI003 در کرت فرعی و سه تاریخ برداشت پانزدهم فروردین، اردیبهشت و خرداد در کرت فرعی فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج این مطالعه حاکی از تاثیر معنی دار تاریخ کاشت و برداشت بر عملکرد شکر سفید بود. در این میان، تغییرات تاریخ کاشت موثرتر از تاریخ برداشت بود، به نحوی که کاهش طول دوره رشد به مدت دو ماه (ناشی از تاخیر در زمان کاشت) موجب کاهش عملکرد شکر سفید به میزان 72.5 درصد و افزایش دوره رشد به همین میزان (در نتیجه به تاخیر در زمان برداشت) تنها موجب افزایش عملکرد شکر سفید به مقدار 55.1 درصد شد. بیشترین عملکرد شکرسفید (13.71 تن در هکتار) از کاشت زودهنگام (پانزدهم شهریور) و برداشت در پانزدهم اردیبهشت سال بعد (دوره رشد 240 روزه) از رقم SBSI002 حاصل شد. با توجه به نتایج این تحقیق و شرایط اقلیمی منطقه جیرفت (از مناطق گرم استان کرمان)، به نظر می رسد با انجام مطالعات تکمیلی، این منطقه به مناطق کشت پاییزه چغندرقند افزوده شود.

این تحقیق به منظور بررسی اثر روش های مختلف آبیاری و مقادیر مختلف کود نیتروژن بر برخی صفات کمی و کیفی چغندرقند، به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در سال های 84 و 85 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اکباتان (همدان) به اجرا در آمد. جهت کشت از رقم منوژرم رسول استفاده شد. روش های آبیاری شامل نشتی (هیدروفلوم)، بارانی (کلاسیک) و قطره ای (تیپ) درکرت های اصلی و مقادیرکود نیتروژن در چهار سطح صفر، 120، 180 و 240 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در کرت های فرعی قرار گرفت. نتایج به دست آمده، اثر متقابل معنی دار تیمارهای آبیاری و کود نیتروژن، بر تمام صفات اندازه گیری شده را به جز عیارقند، قند قابل استحصال و ملاس نشان داد. حداکثر عملکرد ریشه معادل 101.61 تن در هکتار در روش آبیاری بارانی با مصرف 240 کیلوگرم نیتروژن به دست آمد. در حالی که حداکثر عملکرد ریشه در آبیاری نشتی در سطوح 180 و 240 کیلوگرم و در روش قطره ای در سطح 180 کیلوگرم نیتروژن حاصل شد. در این تحقیق میزان کود نیتروژن مناسب در روش های آبیاری بارانی، نشتی و قطره ای به ترتیب 240، 180 و 180 کیلوگرم در هکتار تعیین شد. حجم آب مصرفی در روش قطره ای در حدود 50 درصد کمتر از روش نشتی بوده و عملکرد آن با عملکرد روش نشتی در یک گروه آماری قرار داشت، لذا توصیه می گردد جهت کاهش مصرف اب بدون کاهش عملکرد از روش آبیاری قطره ای استفاده گردد.

به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط و پایداری ارقام چغندرقند، چهار رقم منوژرم چغندرقند، شامل شیرین، زرقان، لاتیتیا و هیبرید 7112 در پنج منطقه مهم حوزه چغندرکاری کارخانه قند بیستون شامل کنگاور، صحنه، دینور، چم چمال و روانسر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت سه سال (87-1385) مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات اصلی ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط برای صفات عملکرد ریشه، عیارقند و عملکرد شکر معنی دار است. مدل AMMIبا دو مولفه اصلی اول بیشترین درصد از اثرات متقابل ژنوتیپ در محیط (99.9، 99.3 و 99.4 درصد به ترتیب برای صفات عملکردریشه، عیارقند و عملکرد شکر) را تبیین نمود. بای پلات های حاصل از مولفه های اصلی اثر متقابل و میانگین صفات مورد بررسی نشان داد که، لاتیتیا برترین ژنوتیپ بود، اما کمترین سازگاری عمومی را داشت و با منطقه صحنه سازگاری خصوصی نشان داد. رقم زرقان بیشترین سازگاری عمومی را با مناطق داشت اما مقادیر متوسطی برای صفات مورد مطالعه نشان داد. هیبرید 7112 نیز با کنگاور سازگاری خصوصی نشان داد. در بین مناطق از نظر صفات مورد مطالعه، صحنه مطلوب ترین منطقه بود و با چم چمال قرابت محیطی بالا داشت. باتوجه به میانگین صفات و دو مولفه اول اثر متقابل، دینور نامناسب ترین منطقه برای کشت ارقام مورد مطالعه بود. بنابراین صحنه و روانسر به عنوان مناطق مناسب کشت چغندرقند، توصیه می شوند و لاتیتیا، به عنوان ژنوتیپی مناسب در بین ارقام مورد بررسی برای این مناطق معرفی می گردد.

تحقیق حاضر در مرکز تحقیقات کشاورزی دیرالزور وابسته به کمیسیون عالی تحقیقات علمی کشاورزی (GCSAR) سوریه در فصول زراعی سال های 2010-2009 انجام گرفت و طی آن، نقش Na+، K+، Na+/K+، تجمع کربوهیدرات ها در برگ ها و عیار قند در تنظیم اسمزی در شرایط تنش شوری در 10 ژنوتیپ چغندرقند (پنج ژنوتیپ منوژرم و پنج ژنوتیپ مولتی ژرم) بررسی شد. بوته های چغندرقند با آب شور که هدایت الکتریکی آن در سال اول 10-8.6 دسی زیمنس بر متر و در سال دوم 10.4-8.4 دسی زیمنس بر متر بود، آبیاری شدند. آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. نتایج نشان داد که تنش شوری باعث افزایش مقدار Na+ در برگ ها و ریشه های تمام ژنوتیپ ها شد، اما مقدار افزایش آن در برگ ها بیش از ریشه ها بود. مقدار K+ در برگ ها و ریشه های تمام ژنوتیپ ها کاهش یافت اما میزان این کاهش در ریشه ها کمتر از برگ ها بود که احتمالا به خاطر جایگزینی Na+ با K+ در این شرایط بود. با این حال، در شرایط تنش شوری غلظت مواد محلول غیرآلی (Na+ و K+) در برگ ها بیشتر از ریشه ها بود. ژنوتیپ کاویمرا (مولتی ژرم) به خاطر مقدار بالای Na+ در برگ ها و ریشه هایش به عنوان متحمل ترین ژنوتیپ شناسایی شد در حالی که حساس ترین ژنوتیپ تیگریس (مولتی ژرم) بود که کمترین تجمع Na+ در برگ ها و ریشه ها را داشت. به طور کلی، تجمع قندهای محلول در برگ ها در ژنوتیپ های متحمل نسبت به ژنوتیپ های غیرمتحمل بیشتر بود. نتایج نشان داد بین عیار قند ریشه ها و تنش شوری همبستگی وجود ندارد. آنالیز همبستگی نشان داد که مقدار Na+ و سپس قندهای محلول مهم ترین مواد برای تنظیم پتانسیل اسمزی برگ های چغندرقند در شرایط تنش شوری بودند. علاوه بر این، می توان مقدار ساکارز و مقدار Na+ ریشه های چغندرقند را اصلی ترین مواد محلول برای تنظیم پتانسیل اسمزی دانست.

هدف این مطالعه بررسی مزیت نسبی تولید چغندرقند در ایران بود. چغندرقند از جمله محصولات اساسی است که یکی از منابع مهم تامین انرژی به شمار می آید. در این مطالعه اهمیت محصول چغندرقند (منبع تولید شکر) در الگوی غذایی خانوارهای ایرانی و نوسانات قیمت این محصول و تقاضای زیاد مصرف کننده، سودآوری اجتماعی محصول چغندرقند و اثرات سیاست های دولت و تاثیر تنگناهای بازار داخلی روی تولیدکننده با استفاده از روش ماتریس تحلیل سیاستی در ایران برای سال زراعی 86-1385 مورد بررسی قرار گرفت. آمار و اطلاعات مورد نیاز این مطالعه از مطالعات اسنادی به دست آمده است. نتایج ماتریس تحلیل سیاستی نشان دهنده وجود مزیت نسبی در تولید محصول چغندرقند در ایران است (DRC=0.55). از سوی دیگر ضریب حمایت اسمی بر محصول نشان دهنده وجود مالیات غیرمستقیم بر تولید محصول چغندرقند (NPC=0.77) است، ضریب حمایت اسمی بر نهاده ها نشان دهنده وجود مالیات غیرمستقیم برای نهاده های قابل تجارت (NPI=2.55) می باشد و ضریب حمایت موثر نشان از آن دارد که مالیاتی که دولت به صورت غیرمستقیم بر محصول چغندرقند در نظر گرفته است بیش از یارانه ای است که جهت نهاده ها پرداخت کرده است. لذا دولت باید در جهت اصلاح و بهبود سیستم پرداخت یارانه به نهاده ها به نحوی که موجب افزایش کارایی سیستم شود برنامه ریزی نماید.

در این مطالعه رشد بهره وری کل عوامل تولید محصول چغندرقند در ایران با استفاده از روش نانپارامتریک مالم کوئیست (Malmquist approach) طی دوره 18 سال زراعی از 69-1368 لغایت 87-1386 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این راستا، مقادیر مصرف نهاده ها شامل بذر، کود حیوانی و شیمیایی، سموم علف کش و حشره کش، نیروی کار، آب مصرفی و سطح زیر کشت در مقابل مقدار ستانده (چغندرقند) مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که تولید چغندرقند از رشد بهره وری مناسبی معادل شش درصد در دوره زمانی مورد مطالعه برخوردار بوده است.