طب سنتی اسلام و ایران
سال:1395 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:15

سابقه و هدف: وامل فردی، اجتماعی واقتصادی زیادی بر کیفیت زندگی فرد و ابعاد آن تاثیر می گذارند. یکی از مهم ترین عوامل فردی، تغذیه است. همچنین با توجه به تحولات صنعتی و مصرف غذاهای ناسالم در جوامع امروزی و به ویژه در کشورهای در حال توسعه با بروز بیماری های غیرواگیر روبه رو هستیم. بنابراین این مطالعه با هدف جایگاه طب سنتی در سبک زندگی سالم انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه مروری نقلی با استفاده از کلمات کلیدی طب سنتی (traditional medicine)، سبک زندگی (life style)، تغذیه (nutrition)، سالم (healthy) و ایران (IRAN) مطالعات مرتبط از سال 1383-1394 (2003-20015) در بانک های اطلاعاتی (PubMed، ISI Web of science، SID، Magiran و Iran doc)، کتابخانه های در دسترس و کتاب های مرجع مورد بررسی قرار گرفته اند. در نهایت، پس از اعمال معیارهای ورود، 15 مقاله واجد شرایط انتخاب شدند.یافته ها: با توجه به بررسی های صورت گرفته درباره نوع نگرش طب سنتی به بحث تغذیه می توان دریافت که امروزه بیماری هایی همچون چاقی، سکته قلبی، دیابت و بیماری هایی از این قبیل در اثر مصرف نادرست مواد غذایی و نیز مصرف غذاهای چرب و ناسالم، به ویژه توسط نوجوانان پدید می آیند. بنابراین، پیشگیری یکی از توصیه های مهم طب سنتی در این باره است که با بهره گیری از آن از بروز وگسترش هر چه بیشتر بیماری های غیرواگیر جلوگیری به عمل می آید.بحث و نتیجه گیری: با توجه به وضع تغذیه ای جهانی و روزافزون بودن بیماری های مرتبط با تغذیه ناسالم که زندگی افراد را در معرض خطر قرار داده است، بهتر است از نکات برجسته و حائز اهمیت طب سنتی در سبک زندگی سالم بهره برد.

سابقه و هدف: مالیخولیا از جمله بیماری هایی است که در منابع معتبر طب ایرانی تفصیلا، مورد پردازش اطباء واقع شده است، ولی به نظر می رسد در آثار حکما اختلاف نظرات و گاهی تضادهایی هم در مورد تعریف، اسباب، علائم و حتی درمان مالیخولیا مشاهده می شود. لذا مولفان این مقاله اقدام به تحلیل سیر تاریخی تعاریف مالیخولیا و طبقه بندی آن در طب ایرانی کردند.مواد و روش ها: تحقیق به روش مطالعه کتابخانه ای انجام گرفت. با کلیدواژه های مختلف مالیخولیا از کتب معتبر و مرجع طب سنتی ایرانی، جمع آوری و فیش برداری شد. در مرحله بعد، اطلاعات مرتبط با تعاریف مورد بازبینی قرار گرفته و وجوه اشتراک و اختلاف تعاریف استخراج شد و در مرحله آخر، ضمن بررسی تحلیلی دقیق، طبقه بندی جدیدی برای تعاریف مالیخولیا پیشنهاد شد.بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد می توان تعاریف مالیخولیا در طب ایرانی را به طور کلی در سه مقوله تعریف به کیفیت، تعریف به ماهیت و تعریف به علامت طبقه بندی کرد. توصیه می شود با نگاهی عمیق و دقیق و پژوهش محور به اختلالاتی چون مالیخولیا، گامی به سوی رفع برخی اختلالات روانپزشکی برداشته شود.

سابقه و هدف: در طب سنتی ویژگی های ظاهری ادرار از ارزش تشخیصی بالایی برخوردار است و از طریق آن، به مشکلات کبد، کلیه و مثانه پی برده می شود. هدف از این مطالعه، مقایسه تطبیقی خصوصیات ظاهری ادرار با ویژگی های میکروسکوپی آن در طب رایج است تا در آینده بتوان با ترکیب این دو روش، به تشخیص و درمان بهتر بیماری ها دست یافت.مواد و روش ها: تحقیق با طراحی کتابخانه ای روی فاکتورهای ارزیابی ادرار از دیدگاه طب سنتی، از منابعی نظیر قانون، مفرح القلوب، خلاصه الحکمه و ذخیره خوارزمشاهی و فاکتورهای مهم مورد سنجش در نمونه ادرار در طب رایج از سایت های معتبری مانند: Direct Science Pub Med، و Google scholar استخراج و سپس مقایسه، تحلیل و گزارش شد.یافته ها: وجود کف در ادرار، خصوصیات رسوب، غلظت یا رقت (سرعت سیلان ماده)، کدورت یا صفا (میزان نفوذ شعاع نور) و طیف رنگ (سیاه، سفید، سبز، قرمز، زرد) از فاکتورهای مهمی هستند که در طب سنتی در تشخیص بیماری ها اعم از سوء مزاج، بدی هضم، بیماری های کبد مورد ارزیابی قرار می گیرند. این فاکتورها در در طب رایج مورد توجه قرار نگرفنه یا کمتر به آن ها توجه می شود.بحث و نتیجه گیری: پرداختن به ویژگی های فراموش شده نمونه ظاهری و یا ماکروسکوپی ادرار، می تواند علاوه بر افزایش دقت در تشخیص و درمان بیماری، صرفه جویی در هزینه های درمان و افزایش رضایت بیماران از خدمات ارائه شده را نیز در پی داشته باشد. که به هر حال انجام این نوع مطالعات تشخیصی (Diagnostic) را توجیه می کند.

سابقه و هدف: زیتون که نام آن 7 بار در قرآن آمده است دارای خواص غذایی و دارویی مفیدی است که یکی از آن ها تاثیر در پیشگیری از بروز بیماری های قلبی- عروقی است. به منظور بررسی زیتون از دیدگاه قرآن و احادیث و نقش آن در پیشگیری از بروز بیماری های قلبی- عروقی با توجه به یافته های طب نوین مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها: این مقاله نوعی مطالعه کتابخانه ای است که در آن جمع آوری اطلاعات از طریق جستجو در مقالات و پایگاه های اطلاعاتی مختلف، محدود به زبان فارسی و انگلیسی و بدون محدودیت زمان و با استفاده از کلمات کلیدی زیتون، Olive، Mediterranean diet،Heart disease  و نیز دیدگاه قرآن، روایات و احادیث در مورد اثرات قلبی- عروقی مصرف میوه زیتون اقدام شد.نتیجه گیری: در قرآن و منابع دینی به اهمیت مصرف زیتون اشارات فراوانی شده است و یافته های طب نوین نیز دلالت بر خواص متعدد آن، به خصوص پیشگیری در بروز بیماری های قلبی- عروقی دارد. بررسی تجربی، تاثیر این میوه را در پیشگیری از بیماری های قلبی- عروقی متذکر می شود.

سابقه و هدف: سالمندی یکی از مهمترین و شاید طولانی ترین دوره زندگی هر فرد می باشد. شناسایی عوامل موثر در حفظ و ارتقاء سلامت سالمندان می تواند از بروز و ابتلای آن ها به بیماری های مزمن پیشگیری نماید. در این مقاله بر آن شدیم که تدابیر حفظ سلامتی در سنین میانسالی و سالمندی در طب سنتی ایران را با هدف ارتقای سلامت سالمندان به رشته تحریر در آوریم.مواد و روش ها: این پژوهش، یک مطالعه کتابخانه ای می باشد که در آن نوزده کتاب مرجع طب سنتی اسلامی ایرانی و نرم افزار نور با کلمات کلیدی "پیران"، "شیخوخیت"، "مشایخ"،"سالمندان"، "کهولت"، "میانسالان" مورد بررسی قرار گرفتند. در این مقاله به بررسی نظرات حکمای ایرانی و اسلامی در خصوص نگهداشت سلامتی در سنین میانسالی و سالمندی پرداخته ایم.یافته ها: تقسیم بندی های مختلفی برای بیان محدوده های سنی در طب سنتی بیان شده است اما در اکثریت موارد سن 45 سالگی تا 60 سالگی را به عنوان میانسالی و پس از 60 سالگی را سن سالمندی نامیده اند. مزاج میانسالان سرد و خشک است اما مزاج سالمندان، متفاوت است. بهترین غذا برای این سنین غذاها و نوشیدنی های گرم و تر می باشد و این افراد می بایست از حجامت و فصد اجتناب کنند. انزوا و توقف در گوشه ای که هوایش محبوس باشد، مانند تماشاخانه و غیره نیز برای اینان مناسب نیست. همچنین شب گرسنه خوابیدن و چیزی تناول نکردن و زیادی جماع، برای صاحبان این سنین ممنوع است. عادت آن ها در ورزش کردن و نیز اختلاف حالات جسمی و بیماری هایی که بر مبنای عادت به سراغ آنها می آید را باید همیشه مد نظر گرفت.نتیجه گیری: به دلیل ایجاد تغییرات مزاجی در دوران سالمندی، سالمندان نیازمند توجه ویژه و رعایت تدابیر خاص جهت حفظ سلامتی، پیشگیری از وقوع بیماری و افزایش طول عمر می باشد. توصیه های طب سنتی که مبتنی بر مزاج سنی این افراد می باشد می تواند در رسیدن به این هدف کار گشا باشد.

سابقه و هدف: بیماری های دهان و دندان به عنوان وضعیتی شایع و موثر در سلامت بدن می باشند که تاثیرات آن ها بر بیماری های مثل دیابت و سکته قلبی اثبات شده است. حفظ سلامتی که در منابع طب سنتی ایران از آن بعنوان حفظ الصحه نام برده شده است از مهمترین اصول درمانی در طب سنتی است. به گونه ای که ابو علی سینا در طب عملی حفظ سلامتی را مقدم بر درمان شمرده است. در این مقاله به بحث پیرامون نگرش طب سنتی به دندان، حفظ سلامتی آن و برخی بیماری های آن با رویکرد پیشگیری و بیان معادل های آن ها در دندانپزشکی نوین پرداخته شده است.مواد و روش ها: در این مقاله مروری سعی شده است با استفاده از منابع معتبر طب سنتی ایران شامل قانون ابن سینا، طب اکبری، ذخیره خوارزمشاهی و خلاصه الحکمه و مقالات چاپ شده در سایت های معتبر علمی اطلاعات تلفیقی از دندان، بیماری های دهان و دندان و حفظ سلامتی آن در طب سنتی و نوین استخراج گردد.نتیجه گیری: علی رغم پیشرفت های بسیار زیادی که امروزه در طب نوین انجام شده است، دانشمندان رویکرد پیشگیری از بیماری ها را موفق تر و موثرتر از درمان آن ها می دانند که این حرف تاییدی بر رویکرد دیرین طب سنتی از سالیان پیش تاکنون است.

سابقه و هدف: گیاه کبر با قدمت چندین هزارساله از گیاهان مهم تیره Capparidaceae است که دارای پراکنش وسیعی در جهان و ایران است. این گیاه از زمان های بسیار دور مورد توجه حکمای قدیم بوده است و در کتب معتبر طبی و داروسازی قدیم به خواص داروئی و درمانی متعدد آن اشاره شده است. در مطالعات متعدد سالیان اخیر نیز اثرات درمانی مهمی برای این گیاه به تائید رسیده است لذا این تحقیق به منظور بررسی تطبیقی دیروز تا امروز این گیاه انجام گرفته است.مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع مروری و بر اساس مطالعه کتابخانه ای انجام گرفته است. در ابتدا کتب طبی و داروسازی معتبر و مرجع طب سنتی و سپس کتب گیاه شناسی جدید و در نهایت پایگاه های اطلاعاتی معتبر خصوصیات فیتوشیمی، فارماکولوژی و کاربردهای بالینی آن بررسی شد.یافته ها: در کتب مرجع و معتبر طب سنتی به خواص درمانی این گیاه، به خصوص در امراض کبد و طحال و در تفتیح سدد آن ها تاکید زیادی شده است؛ همچنین در سال های اخیر در مطالعات متعددی، اثرات ضد دیابت، ضد فشار خون، ضد افزایش چربی خون، اثرات آنتی اکسیدان و ضدمیکروب آن و نقش آن به عنوان محافظت کننده کبد و غیره، عمدتا در مطالعات حیوانی به تایید رسیده است.بحث و نتیجه گیری: با توجه به سوابق علمی و تحقیقاتی گیاه کبر ضرورت دارد نظریات طب سنتی در مورد این گیاه مورد مطالعات بالینی معتبر و فراتری قرار گرفته و مستندات مربوط به خواص این گیاه بیش از گذشته در دسترس محققین و درمانگران قرار گیرد.

سابقه و هدف: سندروم تخمدان پلی کیستیک (pco) حدود 5 تا 15 درصد از زنان سنین باروری را مبتلا می کند و از مهم ترین علل الیگومنوره و نازایی است. درمان رایج آن در طب نوین استفاده از opc و در موارد پایدار جراحی با حفظ بافت تخمدان است. از طرفی در سال های اخیر استفاده از مت فورمین به عنوان دارویی که باعث افزایش حساسیت بافتی به انسولین و کاهش سطح انسولین می شود، رواج یافته است. شیوع بیماری، عوارض، عدم موفقیت های درمانی و افزایش موارد منجر به جراحی غیرضروری در کیست های پایدار ما را بر آن داشت تا تاثیر داروی گیاهی شیلانوم (عناب) را در پسرفت کیست های تخمدان در بیماران pco با اثر مت فورمین مقایسه کنیم.مواد و روش ها: در این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی کنترل شده بر روی 20 بیمار مبتلا به pco بررسی انجام شده است. به این ترتیب که تعداد و قطر متوسط کیست ها بر حسب میلی متر با سونوگرافی واژینال اندازه گیری شد و پس از تایید تشخیص pco بیماران به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند که گروه اول تحت درمان با مت فورمین و گروه دوم تحت درمان با کپسول شیلانوم (عناب) قرار گرفتند و نتایج درمانی در 2 گروه با آزمون دقیق فیشر مورد قضاوت آماری قرار گرفت.یافته ها: تفاوت آماری قابل توجهی بین دو گروه با توجه به سن و مدت زمان ابتلا به این بیماری وجود نداشت. همچنین تفاوت قابل توجهی در میزان درمان کامل و نسبی بین این دو گروه موجود نبود (P=0.35). دو دارو از نظر میزان بارداری، ایجاد قاعدگی مرتب، الیگومنوره و شفافیت تخمدان مشابه بوده و اختلافات آماری نداشتند p£0.2.نتیجه گیری: به نظر می رسد نتایج مصرف عناب با مت فرمین در مبتلایان به سندروم تخمدان پلی کیستیک مشابه است. تحقیقات بیشتر را توصیه می کنیم.

سابقه و هدف: حجامت یکی از شاخه های طب مکمل برای درمان و پیشگیری از بیماری است که با توجه به افزایش رویکرد جامعه به انجام حجامت، این پژوهش با هدف تعیین میزان آگاهی از موارد استفاده از حجامت و میزان رضایتمندی افراد مراجعه کننده به مراکز حجامت کرمانشاه در سال 1392 انجام گرفت.مواد و روش ها: در این پژوهش مقطعی، تعداد 270 نفر از مراجعین به مراکز حجامت در شهر کرمانشاه، با در نظر گرفتن معیارهای ورود و با روش نمونه گیری در دسترس مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای پژوهشگرساخته، روا و پایا، با تعداد 30 پرسش در 3 حیطه شامل موارد استفاده، آداب حجامت و رضایتمندی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار spss18 و روش های آماری توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین سنی افراد مورد بررسی 6.6+54,4 سال بود. 71,5 درصد نمونه ها را مردان و 28,5 درصد را زنان تشکیل می داد که در 81 درصد از موارد سطح سواد کمتر از دیپلم داشتند. مراقبت های قبل و بعد از حجامت در حد مطلوب نبود و 80.4 درصد افراد آگاهی ضعیف تا متوسطی در این باره داشتند. اما میزان رضایتمندی افراد از سودمندی حجامت در بیش از 84 درصد موارد، متوسط به بالا بود. همچنین بین آگاهی و رضایتمندی ارتباط آماری معناداری یافت نشد. در حالی که با افزایش سن میزان آگاهی کاهش نشان داد (p<0.001).بحث و نتیجه گیری: با توجه به ناکافی بودن آگاهی در خصوص موارد استفاده و آداب حجامت، توصیه می شود ضمن آموزش عامه مردم توسط افراد متبحر در مورد آداب و نیز موارد استفاده حجامت، تحقیقات جامعی در زمینه میزان اثربخشی آن در بیماری های مختلف انجام گیرد.

سابقه و هدف: دررفتگی ناف اصطلاح مربوط به بیماری مشهوری میان مردم است، ولی توصیف و توضیح این بیماری در متون طب سنتی ایران کمتر دیده می شود. لذا بر آن شدیم مطالب مربوط به دررفتگی ناف را از متون طب سنتی ایران جمع آوری و ارائه کنیم.مواد و روش ها: مطالعه حاضر، بررسی کتابخانه ای منابع طب سنتی ایران با موضوع دررفتگی ناف است. در این مطالعه تعریف، علل، علائم و درمان دررفتگی ناف بررسی شد.یافته ها: دررفتگی ناف در منابع طب سنتی ایران با واژه "تحرک سره" یا "سقوط سره" بیان شده است. تحرک سره با علایم مختلفی در شرح حال و معاینه مشخص می شود. درمان تحرک سره مانند سایر بیماری ها در طب سنتی ایران شامل تدابیر غذایی، دارویی و اعمال یداوی است.بحث و نتیجه گیری: از منظر طب سنتی ایران به نظر می رسد توصیه هایی پیرامون پرهیز از انجام حرکات شدید، سخت و سریع می تواند به حفظ سلامتی در راستای عدم ابتلا به دررفتگی ناف کمک کند.

سابقه و هدف: سندروس به عنوان رزین درختی، از گذشته در طب اسلامی مورد توجه بوده و از آن در درمان سوء بینایی، بازکردن برونش ها، تسکین دندان درد، پرکردن دندان های فاسد، درمان چاقی، درمان بواسیر، رفع اسهال خونی، درمان وز گوش و امثال آن، یاد شده است. بسیاری از دانشمندان علوم طب و جواهرشناسی قدیم ویژگی های این ماده شامل خصوصیات ظاهری، شیمیایی و محل استحصال آن را شرح داده و آن را با موادی همچون کهربا قیاس کرده اند، اما اختلافات فراوانی در شرح آن ها نسبت به همدیگر دیده می شود. در منابع جدید استحصال رزین سندروس را از گونه ای از تیره کاج به نام Tetraclinis articulate Vahl. در شمال آفریقا و به ویژه مراکش منحصر کرده اند و گونه دیگری را در استرالیا به نام Calitris Quadrivalvis Vent. معرفی کرده اند که رزین آن به نام سندروس استرالیایی شناخته می شود. هدف این پژوهش شناخت دقیق سندروس در منابع کهن علمی و تطبیق آن با رزین های مشابه امروزی و تدقیق علمی آن است. چرا که ضرورت به کارگیری صحیح ماده، شناخت دقیق آن است.مواد و روش ها: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و داده های حاصل از مطالعات اسنادی در متون کهن و جدید بر اساس منطق تطبیقی، مورد نقد و تحلیل قرار گرفته اند.یافته ها: آنچه در متون کهن به نام سندروس یا سندرک یاد شده است متفاوت از سندروس یا Sandarac امروزی بوده و در واقع سندروس در گذشته به دسته ای از رزین های دی ترپنویید شامل کوپال زنگبار، کلوفان (راتیانه) و سندروس گفته می شد که به لحاظ جغرافیایی، منشا و ساختار شیمیایی با همدیگر متفاوت هستند و به نام گونه های مختلفی از سندروس در متون کهن علمی معرفی شده اند.نتیجه گیری: در فرهنگ عربی قدیم، کلمات خاص و متمایزی برای نامیدن کوپال و سندروس وجود ندارد و تنها در منابع اخیر کوپال را معادل سندروس بلوری ذکر کرده اند و از همین طریق نیز این واژه ها وارد فارسی شده اند. این دو رزین دارای نام علمی، منشا، جغرافیای انتشار و ساختار شیمیایی متفاوتی هستند، اما در منابع کهن همه به نام سندروس معرفی شده اند.

سابقه و هدف: امروزه گیاهان دارویی با توجه به جایگاه ویژه ای که در بهداشت و سلامت جامعه دارند همواره مورد توجه مراکز علمی و تحقیقاتی هستند. طب سنتی و اتنوباتنی دو موضوع مورد توجه در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران هستند که با به دست آوردن اطلاعات از افراد بومی یک منطقه به دست می آید. در چند سال اخیر پژوهشگران کشور مطالعاتی را در زمینه شناسایی، معرفی و نحوه مصرف گیاهان دارویی و معطر مناطق مختلف انجام داده اند. لذا این تحقیق روی گیاهان داروئی شهرستان فسا در استان فارس انجام گرفت.مواد و روش ها: این بررسی با روش پیمایش های صحرایی، باورها و اطلاعات مردمی، شناسایی، دسته بندی و معرفی این گیاهان صورت گرفته است. برای هر گونه گیاهی، نام علمی، نام محلی، اندام مورد استفاده، خاصیت درمانی رایج، فرم تهیه و مصرف داروی گیاهی تدوین شد.نتیجه گیری: گیاهان مذکور عمدتا در درمان بیماری های گوارشی و اعصاب توسط افراد بومی مورد استفاده قرار می گرفتند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که تعداد زیادی از گیاهان منطقه دارویی و با ارزش اقتصادی هستند و این امر لزوم توجه بیشتر مردم و مسوولین منابع طبیعی را به حفظ و جلوگیری از انقراض برخی از گونه های گیاهی این منطقه بیش از پیش ضروری می نماید.

سابقه و هدف: بررسی برون داد علمی یکی از مهم ترین شاخص های پژوهش و تولید علم شناخته می شود. با توجه به اهمیت گیاه زرشک در طب سنتی و جدید، این پژوهش به منظور بررسی تحقیقات انجام شده روی گیاه دارویی زرشک در پایگاه های اطلاعاتی معتبر تا سال 2013 انجام گرفت.مواد و روش ها: پژوهش توصیفی تحلیلی است که در آن مدارک نمایه شده در دو پایگاه اطلاعاتی Web of Science و Scopus توسط نرم افزارهای تحلیل گر دو سایت تجزیه و تحلیل شد. همچنین برای تعیین ارتباط بین مشارکت علمی و تعداد استناد، ضریب همبستگی پیرسون، محاسبه شد.یافته ها: 803 رکورد از پایگاه Web of Science و 1278 رکورد از Scopus بازیابی شد. پرکارترین نویسنده در دو پایگاه ،Karimov, A بود. مجله "Khimiya prirodnykh soedinenii" با 26 مقاله در Web of Science و "Khimiya prirodnykh soedinenii با 44 مقاله مهم ترین مجله شناخته شد."دانشگاه علوم چین" در Web of Science (28) مقاله و دانشگاه کانکتیکات آمریکا (24 مقاله) در Scopus از نظر تولید علم در رتبه اول قرار دارند. بیشترین تولیدات علمی در دو پایگاه متعلق به کشور آمریکا و موضوع غالب در حوزه علوم پزشکی، در Web of Science داروسازی و در اسکوپوس پزشکی داخلی بوده است. رابطه معناداری بین تعداد نویسندگان و تعداد استناد دریافتی مدارک تولید شده در زمینه زرشک وجود نداشت.نتیجه گیری: در این تحقیق مجلات مهم، نویسندگان پرکار، موسسه های فعال و کشورهای پیشرو در زمینه زرشک مشخص شدند که الگوی مناسبی برای پژوهشگران این حوزه در داخل کشور و خارج کشور جهت ارتقای سطح کیفی و کمی تحقیقات است.

سابقه و هدف: رامک از جمله داروهای ترکیبی است و اثرات مثبت درمانی آن قرن هاست که مورد تایید اطباء و پزشکان بوده است و چون در ساخت و موارد معرف آن، سوابق متعدد و مختلفی وجود است، لذا این تحقیق در واقع معرفی مجدد این دارو را در یک نگاه گزارش کرده است.مواد و روش ها: تحقیق با مطالعه کتابخانه ای انجام گرفت. با مطالعه تعداد 17 منبع از منابع طب و داروسازی سنتی ایران، روش های ساخت و اثرات بالینی این دارو مشخص و ارائه شد، مخصوصا ترکیبات، اوزان دارو، روش های ساخت و همچنین تاثیرات بالینی مقایسه شده و رایج ترین و معتبرترین نسخه رامک و طرز تهیه آن مشخص شده است.بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد که رامک ترکیب آزموده و موثری داشته است و پیشنهاد می شود که با طراحی کارآزمایی بالینی اثرات بالینی آن مشخص شود.

عناب (عناب) میوه درختچه ای است به ارتفاع تا حدود 10 متر که شاخه های فراهم و خارهای بلند یا کوتاه و خمیده دارد. میوه عناب کروی تا کمی کشیده و بیضوی، قرمز یا قهوه ای تیره با طعمی شیرین و یک دانه بیضی کشیده و نوک تیز است و در تابستان تا اوایل پاییز می رسد. در طب سنتی ایران به عنوان صاف کننده خون و نرم کننده سینه و رفع کننده التهاب و گرمی کاربرد دارد. مشخصات ذکر شده در منابع سنتی با مشخصات گونه Ziziphus jujuba Miller مطابقت دارد.