مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی
سال:1393 | دوره:14 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

مقاله ای با عنوان تاثیر آموزش بر آگاهی مددجویان HCV مثبت از بیماری هپاتیت C در مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی در شماره 11 منتشر شده است (1). با توجه به اهمیت مقالات با کیفیت و جایگاه ویژه نقد در بهبود کیفیت گزارش ها، نکات زیر در مورد این مقاله، جهت بهبود کیفیت نگارش سایر مقالات قابل بحث می باشد.نقد مقالات برای رشد دانش ضروری بوده و باعث ارتقای کیفیت پژوهش های علمی می شود، علی رغم ضرورت نقد علمی که منجر به بهبود کیفیت مقالات گزارش شده می شود، کم تر در مجلات ایرانی وجود دارد (2)، ولی مجله آموزش در علوم پزشکی به عنوان مجله ای پیشرو و برتر در علوم پزشکی و آموزش پزشکی (مجله برتر در جشنوراه رازی) این فرصت مناسب را فراهم ساخته است و این مهم باعث بهبود سطح کیفی مقالات در این مجله و حتی در سطح کشور می شود (3). نقد علمی با هدف ارتقای سطح کیفی مقالات بسیار مفید و ضروری می باشد.اکثر پزشکان و برخی پژوهشگران دوره های آموزشی و یا آموزش منظم در زمینه مقاله نویسی نداشته اند، و این می تواند منجر به کاهش انتشار کیفیت مقالات گردد (4)، این کاستی ها در گزارش مقالات به گونه ای است که باعث عدم اعتماد به مقاله می گردد و در مقابل صحت گزارش دهی باعث افزایش اعتماد خواننده و تصمیم گیرنده های بهداشتی به مقاله می شود (3). از این رو نقد مقالات به صورت علمی می تواند برای خوانندگان و محققین و پژوهشگران در راستای افزایش کیفیت مقاله مناسب باشد.

پیرو مطلب عنوان شده تحت عنوان چگونه یک مقاله پزشکی بنویسیم؟که درآن به نقد مقاله تاثیر آموزش برآگاهی پرداخته است موارد زیر به استحضار می رسد: C مثبت از بیماری هپاتیت HCV مددجویان -1 ضمن تشکر و قدردانی از نویسنده محترم که به نقد مقاله پرداخت هاند و قطعا ارتقا کیفیت نگارش مقالات مدنظرشان بوده است، اما به نظر می رسد این گونه موارد اگر درابتدا با نویسنده مسوول مستقیما در میان گذاشته شود و پس از تبادل نظر و رفع ابهامات به نقد علمی مقاله پرداخته شود، جنبه آموزشی آن هم مفیدتر خواهد بود. -2 همان گونه که در نقد مذکور اشاره شده، بعضا برخی پژوهشگران دوره های آموزشی و یا آموزش منظم در زمینه مقاله نویسی نداشته اند، که این نقص می تواند با راهنمایی های کارشناسان پزوهشی و خصوصا داوران مقالات رفع و اصلاح گردد اما اغلب به جای راهنمایی به طرح مشکلات بدون ارائه راه کار مناسب پرداخته می شود و نهایتا در کیفیت مقالات تاثیرگذار خواهد بود. -3 نقدکننده محترم توجه داشته باشند که مقالات ارسالی به مجله از چندین مرحله داوری عبور کرده و پس از اعمال نظرات کارشناسی و تایید نهایی مقاله به چاپ می رسد. هرچند اختلاف نظرات داوران محترم ممکن است عامل حذف یا تغییر روند گزارش مقاله گردد و ابهاماتی را برای خواننده ایجاد نماید.-4 در نقد مذکور نکته مبهمی در خصوص خودداری از ذکر برخی آیتم ها (از نظر اخلاق علمی) ذکر شده است که منظور نقاد محترم واضح بیان نشده است. اما ذکر این مورد لازم به نظر می رسد که رعایت اصول اخلاقی در مقاله مذکور مد نظر بوده است-5 لازم به یادآوری است که آزمون های استفاده شده در مقاله مذکور تحت نظارت مشاور آمار صورت گرفته و عدم ارائه همه آزمون ها به دلیل محدودیت حجم مقاله بوده است.

مقدمه: دانشجویان پرستاری با گستره وسیعی ازمشکلات وابسته به سلامت مواجهه هستند. از طرفی نقش هوش معنوی به عنوان یک رویکرد نوین در بهداشت روانی، سلامت جسمانی و کارکرد اجتماعی کارآمد، بسیار مهم شمرده میشود. هدف این مطالعه تعیین رابطه بین هوش معنوی و سلامت عمومی دانشجویان پرستاری دانشگاههای شهر تهران در سال 1391 بود. روشها: پژوهش از نوع توصیفی همبستگی است. بر اساس فرمول تعیین حجم نمونه تصادفی با فرمول مورگان تعداد 320 نفر از دانشجویان دوره کارشناسی پرستاری دانشگاه های شهر تهران به طور تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمعآوری اطلاعات، از پرسشنامه جمعآوری اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه هوش معنوی عبدالله زاده ونسخه فارسی پرسشنامه سلامت عمومی (28GHQ-) استفاده شد. تجزیه و تحلیل با استفاده از آزمون های تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه، ضرایب همبستگی و آزمون رگرسیون خطی انجام گردید.نتایج: بین هوش معنوی و سلامت عمومی رابطه معنادار و مثبتی وجود داشت (p<0.005). از بین مشخصات جمعیت شناختی (سن، جنسیت، وضعیت تاهل، محل سکونت، سال تحصیلی)، تنها معدل با هوش معنوی (p<0.016)، و سلامت عمومی (p<0.025)، رابطه معناداری داشت.نتیجه گیری: هوش معنوی بالاتر با سلامت عمومی بهتر دانشجویان همراه بود. به نظر میرسد ارتقای هوش معنوی باعث افزایش سلامت جسمانی و روانی دانشجویان پرستاری و در نتیجه بهبود کیفیت مراقبت از بیمارانشان می شود.

مقدمه: امروزه آموزش پزشکی با پیچیدگی های زیادی از جمله افزایش بالقوه حجم اطلاعات در محیط های آموزش نظری و بالینی همراه است که نیازمند اتخاذ راه کارهای جدید با استفاده از روش های آموزشی مناسب می باشد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر استفاده از الگوی یادسپاری بر پیشرفت تحصیلی درس فیزیولوژی دانشجویان پرستاری انجام پذیرفت.روش ها: این تحقیق نیمه تجربی به صورت دو گروهی به همراه پیش آزمون و پس آزمون انجام گرفت. تمامی دانشجویان ترم دوم پرستاری در درس فیزیولوژی کلیه به عنوان گروه تجربی (n=48) و دانشجویان مامایی در درس فیزیولوژی کلیه (n=48) و دانشجویان پرستاری در درس فیزیولوژی غدد (n=48) به عنوان دو گروه شاهد انتخاب شدند. کلیه جلسات آموزشی گروه تجربی با الگوی یادسپاری برگزار گردید و جلسات آموزشی گروه های شاهد نیز به روش مرسوم سخنرانی و نمایش اسلاید بود. اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی، آزمون ANOVA و تی جفت مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج: تفاوت آماری معناداری بین میانگین نمرات پیش آزمون گروه تجربی 27.1±38.4 و میانگین نمرات گروه شاهد مامایی 79.1±15.4 و پرستاری 4.1±69.3 وجود نداشت (07.0=p). بین میانگین نمرات پس آزمون کسب شده در گروه شاهد پرستاری (52.3±67.11) و گروه تجربی (32.3±28.14) تفاوت آماری معناداری (001.0=p) وجود داشت.نتیجه گیری: به کارگیری الگوهای جدید تدریس مانند یادسپاری که متناسب با محتوای درس انتخاب می شود، می تواند در بهبود یادگیری دانشجویان موثر باشد، اما موفقیت در استفاده از آن تحت تاثیر توانمندی اساتید در زمینه به کارگیری این الگو، مهارت خلاقیت دانشجویان و استراتژی های مطالعه آنان است.

مقدمه: مهارت های ارتباطی ابزار مهمی در ارائه مراقبت های پرستاری به شمار می رود. ارتقای مهارت های ارتباطی دانشجویان پرستاری و یافتن نقاط ضعف و قوت ایشان یکی از اهداف مهم آموزش پرستاری محسوب می شود. این مطالعه باهدف شناسایی مهارت های ارتباطی دانشجویان در حیطه های مختلف و بررسی ارتباط آنها با مشخصات جمعیت شناختی دانشجویان انجام شد.روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی همبستگی است. از بین دانشجویان پرستاری مشغول به تحصیل در دانشگاه های علوم پزشکی تهران، بقیه اله (عج)، ارتش و شاهد شهر تهران، تعداد 330 دانشجوی پرستاری به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه پژوهشگر ساخته بود که پنج حیطه مهارت های کلامی و غیر کلامی، هماهنگی درونی و بیرونی، احترام به مددجو و پذیرش غیر مشروط را می سنجید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آمار توصیفی و استنباطی (کااسکوئر) استفاده شد.نتایج: یافته های این مطالعه نشان داد که مهارت های ارتباطی 83% از دانشجویان در حیطه های شروع آگاهانه، 91% در حیطه مهارت های کلامی و غیرکلامی، 88% در حیطه، هماهنگی درونی و بیرونی و 97% در حیطه احترام به مددجو متوسط و خوب بود، ولی در حیطه پذیرش غیر مشروط مددجو 55 % از دانشجویان مهارت ارتباطی ضعیف داشتند. همچنین نتایج در حیطه های شروع آگاهانه (p=0.041) و احترام به مددجو (014.0=p) تفاوت معناداری بین دو جنس نشان داد. بین مهارت های ارتباطی دانشجویان سال 1 و 2 با دانشجویان سال 3 و 4 در حیطه های هماهنگی بیرونی و درونی (002.0=p) و احترام به مددجو (004.0=p) تفاوت معناداری وجود داشت.نتیجه گیری: با توجه به این که بیش ترین ضعف مهارت های ارتباطی دانشجویان پرستاری در حیطه پذیرش غیر مشروط مددجو است و این ضعف می تواند مانع برقراری ارتباط موثر با مددجویان و در نتیجه موفقیت در مراقبت مناسب از آنان شود، لذا گنجاندن آموزش رسمی و غیررسمی این مهارت و سایر مهارت های ارتباطی در سرفصل دروس دانشجویان این رشته توصیه می شود.

مقدمه: از جذاب ترین حیطه های که اثرات خودکارآمدی و احساس اطمینان در آن مورد بررسی قرار گرفته است، حیطه تحقیق و پژوهش است که در ایران کم تر به آن پرداخته شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین خودکارآمدی پژوهشی با عملکرد پژوهشی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد است.روش ها: روش پژوهش توصیفی- همبستگی و جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دانشکده های پرستاری و مامایی، داروسازی، دندانپزشکی و پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درسال تحصیلی 91-1390 بود. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی بر اساس دانشکده محاسبه شد و تعداد 185 دانشجو در این پژوهش شرکت کردند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های خودکارآمدی پژوهشی و عملکرد پژوهشی استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های همبستگی پیرسون، رگرسیون، و آزمون t گروه های مستقل استفاده شد.نتایج: بین خودکارآمدی پژوهشی و همه ی مولفه های آن (به جز خودکارآمدی آماری) با عملکرد پژوهشی دانشجویان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (0.01>P). نتایج ضریب رگرسیون ساده نشان داد که کل مقیاس خودکارآمدی پژوهشی قادر به پیش بینی عملکرد پژوهشی دانشجویان است (p<0.05) و نتایج ضرایب بتا رگرسیون چندگانه نشان داد که از بین هفت خرده مولفه خودکارآمدی پژوهشی فقط خرده مولفه ی گزارش نویسی قادر به پیش بینی عملکرد پژوهشی است (p<0.05). همچنین نتایج آزمون t مستقل نشان داد که بین دانشجویان دختر و پسر از لحاظ عملکرد پژوهشی تفاوت معناداری وجود ندارد.نتیجه گیری: برای این که بتوان عملکرد پژوهشی دانشجویان را ارتقا داد باید احساس اطمینان دانشجویان نسبت به توانایی هایشان و تصور آنها از مهارت های پژوهشی شان را بهبود بخشید.

مقدمه: در دهه های اخیر، آموزش پزشکی رویکرد جدیدی به آموزش مقدماتی مهارت های بالینی و تجارب بالینی زودهنگام داشته است. این مطالعه با هدف تعیین نیازهای آموزشی دانشجویان قبل از ورود به دوره بالینی و اثربخشی برگزاری دوره مقدماتی آموزش مهارت های بالینی طراحی گردید.روش ها: این مطالعه مداخله ای به صورت یک گروهی پیش آزمون پس آزمون بود که بر روی تمامی دانشجویانی (180نفر) که دوره مقدمات پزشکی بالینی را در سال 1390 در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به پایان رسانده بودند انجام شد. مطالعه در دو فاز انجام گرفت: الف) فاز نیاز سنجی که با استفاده از جستجوی وسیع متون، تهیه و تکمیل پرسشنامه توسط دانشجویان انجام شد. ب) فاز طراحی، اجرا و ارزشیابی، پس از مشخص شدن لیست مهارت های مورد نیاز، کارگاه های مهارت آموزی بر اساس نیازهای تعیین شده طراحی و اجرا شد. به منظور بررسی تاثیر کارگاه ها یک آزمون چندگزینه ای به صورت قبل و بعد از هر کارگاه برگزار گردید. همچنین با استفاده از پرسشنامه خودارزیابی محقق ساخته، میزان راحتی گزارش شده دانشجویان در برخورد با شرایط نیازمند به انجام مهارت های بالینی موردنظر، قبل و پس از شرکت در کارگاه ها، بررسی گردید. نتایج با استفاده از آزمون T و MC nemar تجزیه و تحلیل شد.نتایج: نیازسنجی نشان داد که بیش ترین ضرورت از نظر دانشجویان سال سوم، آشنایی با پاراکلینیک های شایع، برخورد اولیه با اورژانس های مهم، مهارت های احیا و Imaging است. در تمامی کارگاه ها به تفکیک، میانگین نمره دانشجویان در آزمون چندگزینه ای در پس آزمون به طور معناداری بالاتر از پیش آزمون بود. همچنین در خودارزیابی احساس راحتی، در همه گویه های مرتبط با مهارت های آموزش داده شده، به تفکیک هر کارگاه، افزایش در آمادگی گزارش شده دانشجویان وجود داشت که در 15 مورد اختلاف ها معنادار (p>0.05) بود.نتیجه گیری: نتایج گویای تاثیر کارگاه های مهارت آموزی در افزایش دانش و آمادگی گزارش شده دانشجویان برای قرارگیری در شرایط انجام مهارت های بالینی بود. با بهره گیری از نتایج این مطالعه و مطالعات مشابه، می توان برنامه های مهارت آموزی مقدماتی بالینی در برنامه آموزش پزشکی را برنامه ریزی کرد.

مقدمه: با وجود اهمیت تحقق دستاوردها در توسعه کیفی آموزش عالی، به نظر می رسد که در نظام آموزش عالی توجه کافی به این مقوله صورت نپذیرفته و مدیریت های دانشگاهی نسبت به میزان تحقق دستاوردهای دانشجویان دانشگاه خود و عوامل تاثیرگذار بر آن، شناخت اندکی دارند، لذا این پژوهش با هدف بررسی رابطه ویژگی های فردی و تجارب دانشگاهی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی با دستاوردهای تحصیلی آنان انجام شد. روش ها: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد در سال تحصیلی 91–90 بود که از این میان 300 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر حسب جنسیت و رشته تحصیلی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ی استاندارد تجربیات دانشجویان دانشکده (CSEQ) بود و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج: هر سه بعد تجارب دانشگاهی دانشجویان شامل ادراک از کیفیت محیط٬ کیفیت تلاش و انسجام اجتماعی به ترتیب پیش بینی کننده معنادار دستاوردهای تحصیلی آنان است و 0.43 از واریانس دستاوردها را پیش بینی می کند. همچنین بر حسب جنسیت٬ رشته تحصیلی و مقطع تحصیلی قدرت ابعاد تجارب دانشجویان در پیش بینی دستاوردهای تحصیلی آنان متفاوت است بدین معنا که کلیه ابعاد تجارب دانشجویان زن 0.31 و کلیه ابعاد تجارب دانشجویان مرد 38.0 از واریانس دستاوردها را پیش بینی می کند؛ همچنین کلیه ابعاد تجارب دانشجویان رشته بهداشت 31.٬0 رشته پیراپزشکی 38. ٬0 رشته پرستاری و مامایی 43.0، رشته پزشکی 22.0 و رشته دندانپزشکی 18.0 از واریانس دستاوردها را پیش بینی می کند؛ علاوه بر این کلیه ابعاد تجارب دانشجویان کارشناسی 45.0، کارشناسی ارشد 33.0 و دکتری 42.0 از واریانس دستاوردها را پیش بینی می کند.نتیجه گیری: بستر سازی جهت ترغیب دانشجویان علوم پزشکی به مشارکت بیش تر در فعالیت های اجتماعی و فرهنگی دانشگاه و همچنین تعامل بهتر با کادر اداری، کیفیت تلاش دانشجویان را نیز متاثر خواهد کرد و موجب تحقق دستاورد های ذهنی و غیرذهنی آنان در حد قابل قبولی خواهد شد و میزان پیشرفت آنها را در جهت تحقق اهداف مهم آموزش عمومی، رشد و بهسازی فردی و شایستگی های اجتماعی و حرفه ای، آموزش علوم و تکنولوژی بهبود خواهد بخشید.

مقدمه: در کنار کاربردهای صلح آمیز پرتوهای یون ساز کاربردهای مخرب آن ها همواره حیات امروز جامعه بشری را تهدید می کند. یکی از اقدامات عمده در بلایا و حوادث از جمله حوادث پرتویی رسیدگی به موقع و مراقبت پزشکی افراد حادثه دیده است و امروزه آشنایی با مقابله در برابر حوادث هسته ای و پرتویی بخشی از آموزش مراقبتی مدرن را به خود اختصاص داده است. هدف از این مطالعه، بررسی آگاهی اساتید پرستاری و پرستاران بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از حوادث پرتویی و نحوه مقابله با آن بود.روش ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی، آگاهی 124 نفر از پرسنل پرستاری سه مرکز درمانی و اساتید پرستاری با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته مورد بررسی قرار گرفت. پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: 5.80% واحدهای مورد پژوهش زن و 5.19% مرد بودند. میانگین سن واحد های مورد پژوهش (8.74±) 35.78 سال بود. از نظر مدرک تحصیلی، بیشتر واحدهای مورد پژوهش در بیمارستان های منتخب، دارای مدرک کارشناسی بودند. آگاهی افراد شرکت کننده در این مطالعه از تجهیزات مانیتورینگ پرتوهای رادیواکتیو (68.29%)، آگاهی از رفع آلودگی مواد رادیواکتیودر محیط بیمارستان (52.5%)، آشنایی با پروتکل درمانی خاصی برای درمان مصدومین هسته ای (52.1%)، آگاهی از روش های حفاظت از خود در شرایط یک حادثه هسته ای (57%) و آشنایی به پروتکل خاصی برای گزارش کردن موارد آسیب با تابش های هسته ای (47.5%) بود.نتیجه گیری: با توجه به یافته های حاصل از مطالعه و اهمیت آشنایی پرستاران دنیای امروز با امر مراقبت و درمان مصدومین حوادث پرتویی، اهمیت هرچه بیش تر گنجاندن مباحث مربوط به این مساله در برنامه درسی دانشجویان پرستاری و نیز برنامه ریزی برای آموزش مداوم پرسنل پرستاری امری ضروری به نظر می رسد.