گیاه پزشکی
سال:1393 | دوره:37 | شماره:2 |تعداد مقالات:7

سیاهک ها از قارچ های شاخه بازیدیومیکوتا هستند و تا سال 2012، 1640 گونه از آنها در دنیا گزارش شده است. در این بررسی بر اساس خصوصیات ریخت شناسی و توالی یابی ITS 19 گونه قارچ سیاهک شامل Ustilago turcomanica، Anthracoidea eleocharidis.، Ustilago hordei، Ustilago tritici، Ustilago cynodontis، Ustilago bullata،Sporisorium cruentum ، Ustilago maydis، Sporisorium reilianum، Ustilago phrygica، Tilletia bornmuelleri، Microbotryum tragopogonis-pratensis،Sporisorium schweinfurthianum ، Urocystis muscaridis، Urocystis gladiolicola، Urocystis colchici،Tilletia laevis ، Ustilago hypotydes، Ustilago striiformis از استان همدان گزارش شده است. برای تایید شناسایی مبتنی بر خصوصیات ریخت شناسی گونه hordeiUstilago جمع آوری شده از چاودار از تکثیر و توالی یابی نواحی ITS (ITS1، ITS2 و ژن کد کننده 5.8S) استفاده شد. از بین گونه هائی که در این بررسی شناسایی شدند، گونه های Ustilago phrygica و Tilletia bornmuelleri روی گیسوی چمن Taeniatherum crinitum)، (Urocystismuscaridis روی کلاغک Muscari neglectum)، (Urocystiscolchici روی گل حسرت (Colchicum autumnale، (Ustilago hordei روی چاودار Secalemontanum)، (Ustilago striiformis روی لوئیچه چمنی (Phleum pretense) برای اولین بار روی این میزبان ها برای ایران گزارش می شوند. گونه Ustilagotritici روی مادرگندم (Aegilopscolumnaris)، برای اولین بار روی این میزبان برای دنیا گزارش می شود.

استفاده از ارقام مقاوم گیاهی می تواند رهیافتی موثر در مدیریت تلفیقی آفات برنج باشد. مقاومت و حساسیت سه لاین منتخب برنج 8615، 8405 و 1-23- DN (قائم)، همراه با رقم برنج طارم محلی به عنوان شاهد در دو سال 89 و 90 در معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه های 30 روزه لاین های منتخب هرکدام در چهار گلدان به عنوان چهار تکرار نشاکاری شدند. گلدان ها در چهار قفس مجزا برای بررسی سه نوع مقاومت (ترجیح میزبانی- آنتی بیوز- تحمل) و شاهد (بدون آلوده سازی) در قالب طرح کاملا تصادفی چیده شدند. تعداد دستجات تخم، برای تعیین ترجیح میزبانی، میانگین وزن لارو و درصد بقا برای تعیین آنتی بیوز، درصد خوشه های سفید شده و درصد کاهش عملکرد نسبت به شاهد برای تعیین تحمل لاین ها به کرم ساقه خوار نواری درنظر گرفته شد. تجزیه و تحلیل آماری در نرم افزار SAS انجام شد و برای مقایسه میانگین تیمارها در آزمایش از آزمون های One-Way ANOVA و برای تعیین اختلاف بین گروه ها از آزمون LSD استفاده شد. تفاوت معنی داریبین تعداد دستجات تخم در نسل اول و میانگین وزن لارو مشاهده نگردید ولی تفاوت بین تعداد دستجات تخم در نسل دوم، درصد بقا و درصد سفید شدن خوشه ها در تیمارهای مختلف، معنی دار بوده است. همچنین همبستگی معنی داری بین ارتفاع، سطح پهنک برگ و ظهور 50 درصد خوشه با تعداد دستجات تخم و همبستگی منفی بین تعداد پنجه و میانگین وزن لارو ساقه خوار مشاهده گردید.

در این تحقیق سمیت تنفسی اسانس اکالیپتوس Dehnh. Eucalyptus camaldulensis و شیشه شور (Callistemon viminalis (Gaertn روی حشرات کامل 1 تا 3 روزه شپشه دندانه دار .Oryzaephilus surinamensis L و زنبور پارازیتوئید آن (Cephalonomia tarsalis (Ashmead بررسی شد. اسانس ها با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب استخراج شدند. آزمایش ها در دمای 1±27 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد و در تاریکی انجام شد. نتایج آزمایشات حاکی از آن بود که با افزایش غلظت اسانس ها و زمان اسانس دهی مرگ و میر هر دو گونه افزایش می یابد. غلظت کشنده 50 درصد اسانس اکالیپتوس و شیشه شور به ترتیب روی حشرات کامل شپشه دندانه دار 3.27 و 1.42 و برای زنبور پارازیتوئید آن 0.52 و 0.73 میکرو لیتر بر لیترهوا به دست آمد که نشان دهنده حساسیت بیشتر زنبور پارازیتوئید نسبت به شپشه دندانه دار در مقابل اسانس ها می باشد. مدت زمان لازم برای مرگ و میر 50 درصد از جمعیت (LT50) حشرات کامل شپشه دندانه دار در غلظت های 35.71، 32.14، 28.57 و 25 میکرولیتر بر لیتر هوا از اسانس اکالیپتوس به ترتیب برابر با 4.94، 5.34، 5.59 و 5.84 ساعت محاسبه شد. در صورتی که برای اسانس شیشه شور در همین غلظت ها برابر با 2.09، 3.61، 3.91 و 4.33 ساعت به دست آمد. در بررسی دوام اسانس ها مشخص شد که مقدار 35.71 میکرولیتر بر لیتر هوا از اسانس اکالیپتوس و شیشه شور به ترتیب تا 11 و 6 روز روی شپشه دندانه دار و 56 و 20 روز روی زنبور پارازیتوئید اثر حشره کشی خود را حفظ می کنند که نشان دهنده دوام بیشتر اسانس اکالیپتوس نسبت به شیشه شور می باشد.

سن گندم .Eurygaster integriceps Put آفت مزارع گندم و جو در ایران می باشد. زنبور پارازیتوئید Trissolcus grandis Thomson یکی از مناسبترین میزبان های تخم سن گندم است. هدف از این تحقیق شکستن دیاپوز سن گندم با استفاده از هورمون آدمیرال و تعیین میزان پارازیتیسم تخم سن گندم توسط زنبور T. grandis روی این گونه تخمها بود. سن های جمع آوری شده با آدمیرال 10 درصد به میزان 2 در هزار به طور موضعی روی سطح شکمی تیمار شدند. این آزمایش در 4 تیمار زمانی (تیر، مرداد، شهریور، مهر) و هر تیمار شامل 4 تکرار بود. یک تیمار شاهد (بدون آدمیرال) نیز در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و در قالب طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد کاربرد هورمون جوانی آدمیرال در ماههای تیر، مرداد، شهریور و مهر که سن گندم در دیاپوز بسر می برد باعث شکستن دیاپوز سن گندم می شود و سن ها شروع به جفت گیری وتخم ریزی می کنند. بین ماه های مختلف سال بیشترین درصد تخم گذاری با 39.6 درصد و بیشترین درصد پارازیتیسم تخم سن گندم با حدود 60 درصد مربوط به تیرماه بود. بنابراین چنین استنباط می شود که تیرماه مناسب ترین زمان برای شکستن دیاپوز سن گندم جهت تخم گیری از آن ها برای زنبورهای پارازیتویید باشد. مقایسه درصد خروج زنبورپارازیتوئید در ماه های تیر، مرداد، شهریور و مهر نیز نشان داد که در تمام این ماه ها هیچکدام از زنبورها قادر به خروج از تخم سن نبودند و گذشت زمان کمکی به حل این مشکل نکرد.

در حال حاضر، سفید بالک یاس (Aleuroclava jasmini (Takahashi مهمترین آفت در باغ های مرکبات استان خوزستان است. به منظور تعیین مناسب ترین واحد و محل نمونه برداری از جمعیت سفید بالک یاس در چند نوبت بررسی هایی در یک باغ گریپ فروت به مساحت 0.8 هکتار در قالب آزمایشات فاکتوریل یک، دو یا سه طرفه با سه تکرار در سال 1389 و 1390 انجام گردید. عواملی مانند موقعیت کادرهای یک سانتی متری در سح زیری برگ ها (پنج موقعیت)، چهار ارتفاع سرشاخه ها (0.75، 1.5، 2.5 و 3.5 متری از سطح زمین)، چهار جهت جغرافیایی و نیز موقعیت برگ ها روی سرشاخه های 30-40 سانتی متری (در 16 سطح) بررسی گردید. مراحل نابالغ سفید بالک در سطح زیرین برگ ها شمارش گردید. با استفاده از میانگین جمعیت (m) و شاخص های RV و RNP و نیز روابط رگرسیونی مشخص گردید که همه کادرهای یک سانتی متر مربعی برای ارزیابی جمعیت ها مناسب می باشند. اما شمارش جمعیت تخم در داخل کادر واقع در رگبرگ اصلی در قاعده برگ، و نیز شمارش جمعیت پوره ها در داخل کادر واقع در عریض ترین قسمت پهنک برگ به عنوان واحد نمونه مناسب تعیین گردید. در همه نوبت ها ارتفاع 1.5 متری برای نمونه برداری مناسب ترین ارتفاع تعیین شد. هیچگونه اختلاف معنی داری بین مقادیر RV در جهت های جغرافیایی وجود نداشت، اگر چه جهت شمال بیشترین رابطه را با کل جمعیت روی درختان داشته است. بنابراین نمونه برداری از جهت شمال ترجیح دارد. از انتهای سر شاخه، برگ های دهم تا چهاردهم در اواخر اسفند، یکم تا پنجم در نیمه دوم فروردین، ششم و هفتم در اواخر تیر ماه، و نهم تا دوازدهم در اوایل دی ماه کمترین مقادیر RV را داشتند، بنابراین برگ های مناسب برای نمونه برداری از سرشاخه ها با گذشت زمان تغییر می کنند.

"نگهداری در سرما" از معمول ترین روش های ذخیره زنبورهای پارازیتوئید در پرورش انبوه این دشمنان طبیعی می باشد. هدف از انجام این پژوهش، امکان سنجی نگهداری مراحل رشدی لارو سن آخر و شفیره زنبور پارازیتوئید Lysiphlebus fabarum در دمای چهار درجه سلسیوس و چگونگی تاثیر دمای ثابت یا نوسان دار بر این مراحل رشدی بود. با قرارگیری سه هفته ای تیمارهای مختلف در شرایط سرمایی، مشخص شد که تیمار شفیره/ دمای نوسان دار، بهترین شرایط برای ذخیره زنبور می باشد، چراکه بهترین نرخ ظهور، نسبت جنسی و اندازه، در نتاج ظاهر شده در این تیمار مشاهده شد. در این پژوهش همچنین به منظور تعیین آستانه فعالیت تخم گذاری زنبور، ماده های جفتگیری کرده در تیمارهای مختلف و به صورت جداگانه به مدت 24 ساعت در دماهای 4، 6، 8، 10 و 12 درجه سلسیوس به میزبان دسترسی داشتند. نتایج نشان داد که جمعیت دوجنسی زنبور L. fabarum از دمای 10 درجه سلسیوس تخم گذاری خود را آغاز کرد، هرچند تمامی نتاج ظاهر شده در این دما نر بودند، اما در نتاج ظاهر شده در تیمار 12 درجه سلسیوس، حشرات ماده نیز مشاهده شد.

در این پژوهش تاثیر عصاره دو گونه قارچ شکارگر نماتد Arthrobotrys oligospora وA. Conoides  علیه لاروهای سن دو نماتدهای Meloidogyne incognita و M. javanica جهت بررسی نرخ فلج کنندگی لاروها مورد ارزیابی قرار گرفت. عصاره های کشت قارچی در سه رقت (×1)، (×0.50) و (×0.25) از عصاره پایه تهیه شدند. آزمایش هابه صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که تحت شرایط آزمایشگاهی عصاره های قارچی بر روی فعالیت لاروهای سن دو نماتد های M. incognita و M. javanica دارای اثرات مختلفی بودند. در خصوص لاروهای سن دو M. incognita پس از 24 ساعت بیشترین میزان غیرفعال شدن لاروها مربوط به عصاره پایه (×1) گونه A. oligospora بود که 75.5 درصد از لاروها را غیرفعال نمود. همچنین کمترین میزان فلج کنندگی هم مربوط به رقت (×0.25) گونه A. conoides با 21.25 درصد بود. این در حالیست که بیشترین میزان غیرفعال شدن لاروهای M. javanica مربوط به عصاره (×0.50) گونه A. conoides با 43.17 درصد بود. پس از گذشت 48 ساعت هم هر دو گونه اثر بازدارندگی از خود نشان دادند. به طوری که بیشترین میزان فلج کنندگی مربوط به عصاره پایه (×1) گونه A. conoides بر روی لاروهای سن دو M. incognita با 100 درصد فلج کنندگی بود. در این زمان بیشترین میزان فلج کنندگی بر روی لاروهای M. javanica مربوط به عصاره پایه (×1) گونه A. conoides با 98.6 درصد کنترل بود. پس از 72 ساعت 100 درصد لاروهای هر دو گونه M. incognita و M. javanica در غلظت عصاره پایه (×1) گونه A. conoides غیرفعال گردیدند.