مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اردبیل
سال:1383 | دوره:4 | شماره:2 (پیاپی 14) |تعداد مقالات:12

موارد مننژیت راجعه نادر هستند و این بیماری ممکن است با اتیولوژی های مختلفی ایجاد شود و سبب مراجعات مکرر بیمار به بیمارستان گردد. در این بیماران یک بررسی کامل به خاطر احتمال وجود نقایص مادرزادی یا آناتومیک که سبب ورود پاتوژن به فضای ساب آراکنویید می شود لازم و ضروری است. در اغلب موارد با اخذ شرح حال کامل، سابقه دقیق بیماری، سابقه بستری در بخش های مختلف و بررسی دقیق بالینی و رادیولوژیک می توان به تشخیص صحیح رسید. بیمار مورد بحث خانم 25 ساله ای است که بیش از 8 بار با تشخیص مننژیت بستری گردیده است و بالاخره پس از مدت ها بستری و بهبودی نسبی و عمل جراحی ناموفق اول، مجددا با رینوره و تشخیص دیسپلازی مادرزادی ماندینی با ارتباط مستقیم بین فضاهای داخل بینی تحت عمل جراحی قرار گرفت و بهبودی کامل حاصل گردید و رینوره کاملا قطع شد و در حال حاضر تنها مشکل بیمار آنوسمی است.

زمینه و هدف: شروع زود هنگام مصرف سیگار مهمترین تعیین کننده مدت زمان مصرف، مقدار مصرف روزانه و احتمال وابستگی به نیکوتین است. هدف مطالعه حاضر تعیین پیش بینی کننده های روانشناختی گذر از مراحل مصرف سیگار می باشد.روش کار: 1132 دانش آموز حاضر در 45 کلاس )دامنه سنی 14 -19 سال(، دو بار با فاصله زمانی 8 ماه مورد بررسی قرار گرفتند. در شروع مطالعه دانش آموزان پرسشنامه ای را در رابطه با رفتار مصرف سیگار و اندازه گیری متغیرهای پیشگویی کننده تکمیل کردند. بعد از 8 ماه دوباره همان دانش آموزان پرسشنامه دیگری در رابطه با رفتار مصرف سیگار تکمیل کردند. داده ها با استفاده از رگرسیون لوجستیک تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: برای گذر از مرحله غیر سیگاری به مرحله سیگار آزموده، تجربه مصرف الکل و برای گذر از مرحله غیرسیگاری به مرحله سیگاری معمول، گرایش مثبت به مصرف سیگار پیش بینی کننده بودند. تجربه مصرف مواد غیر مجاز و گرایش مثبت به مصرف سیگار پیشگو کننده قوی برای گذر از مرحله سیگار آزموده به مرحله سیگاری معمول بوده است.نتیجه گیری: پیشگیری از مصرف سیگار باید در دوره دبیرستان و قبل از آن شروع شود. نتایج این مطالعه از برنامه هایی که هدف شان تغییر همزمان رفتارهای پرخطر است، حمایت می کند.

زمینه و هدف: حاملگی خارج رحمی شایع ترین علت مرگ و میر زنان باردار در سه ماهه اول حاملگی و عامل %10 مرگ و میر مادران است و تنها یک سوم از زنانی که یک حاملگی خارج رحمی با پارگی لوله ای داشته اند. می توانند در آینده فرزندی سالم به دنیا آورند. به نظر می رسد که بررسی شیوع این نوع حاملگی و عوامل خطر موثر در وقوع آن، می تواند به تشخیص زودرس و درمان حاملگی نابجا کمک کند و پیش آگهی باروری آینده را در این بیماران بهبود بخشد.روش کار: در یک مطالعه توصیفی - مقطعی و گذشته نگر 72 بیمار که با تشخیص حاملگی نابجا در بیمارستان های شهر یزد بستری و درمان شده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به بیماران از طریق پرسشنامه و پرونده های موجود در بایگانی بیمارستان ها به دست آمد. بیماران با شک به حاملگی نابجا بستری شده بودند و سپس با انجام سونوگرافی و لاپاروسکوپی تشخیص آنها قطعی شده بود. اطلاعات بوسیله آزمون آماری مجذور کای در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: از فروردین سال 1378 تا اسفند همان سال از بین 11176 حاملگی در شهر یزد که در پرونده بیمارستان ها موجود بود، 72 بیمار حاملگی خارج رحمی داشتند که به این ترتیب شیوع (Ectopic Pregnancy) EP در شهر یزد 0.5 در هر 100 حاملگی به دست آمد. بیشتر بیماران 58) بیمار( در رده سنی 20 - 39 سال بودند. اکثر بیماران (%52.8) پاریتی صفر داشتند. %25 بیماران سابقه یک تا سه بار سقط را ذکر کردند و از 43 بیماری که از تنظیم خانواده استفاده می کردند، 19 بیمار مصرف کننده (Oral Contraceptive Pill) OCP بودند. 39 بیمار سابقه عمل جراحی، 7 بیمار سابقه EP قبلی و 25 بیمار سابقه درمان نازایی داشتند و شایعترین علامت بیماران هنگام مراجعه درد شکمی بود. از 72 بیمار، فقط 4 بیمار به روش طبی با استفاده از متوتروکسات درمان و بقیه بیماران جراحی شدند که از 4 مورد درمان طبی، 3 مورد در نهایت منجر به جراحی بیمار شده بود.نتیجه گیری: شیوع حاملگی خارج رحمی در شهر یزد 0.5 در هر 100 حاملگی بدست آمد که در مقایسه با آمار کلی کشور کمتر می باشد.

زمینه و هدف: پرفشاری خون حاملگی شایع ترین مشکل طبی در بارداری است و 5 - 8 درصد حاملگی ها را عارضه دار می کند. مادران مبتلا به پره اکلامپسی در معرض خطر بیشتری از نظر عوارض مادری و جنینی هستند از این جهت باید تحت مراقبت های ویژه قبل از زایمان قرار گیرند. تشخیص بیماری در مراحل اولیه در کاهش مرگ و میر و عوارض ناشی از بیماری در مادر و جنین نقش مهمی دارد. بنابراین پژوهش با هدف تعیین عوامل اپیدمیولوژیک و عوارض پره اکلامپسی در بیماران بستری شده در بیمارستان علوی اردبیل صورت گرفت.روش کار: در این مطالعه توصیفی گذشته نگر، 176 زن مبتلا به پره اکلامپسی بررسی شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود و با مراجعه به پرونده های بیماران تکمیل شد. پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: %75 زنان مورد مطالعه مبتلا به پره اکلامپسی شدید و %25 مبتلا به پره اکلامپسی خفیف بودند. در مورد عوامل زمینه ساز، سابقه پره اکلامپسی در %23.1 موارد، بیماری های زمینه ای مادر در %12.5 موارد، دوقلویی در %2.3 و پلی هیدرآمینوس در %4 موارد وجود داشت. در زنان مورد مطالعه در %62.5 موارد زایمان به طریقه سزارین بوده است. %67.6 مادران دچار پره اکلامپسی به عوارض مادری و جنینی دچار بودند که %10.2 مربوط به عوارض مادری و %57.4 مربوط به عوارض جنینی بود. در مورد عوارض مادری بیشترین موارد به ترتیب دکولمان جفت (%44.4)، اکلامپسی (%22.2) و کوما (%11.1) بود. در مورد عوارض جنینی بیشترین عوارض مربوط به تاخیر رشد داخل رحمی (%42.4)، زایمان زودرس (%39.6) و مرگ داخل رحمی جنین (%9) بود.نتیجه گیری: در این پژوهش پره اکلامپسی شدید از شیوع بالایی برخوردار بود که احتمالا بدلیل عدم وجود مراقبت های کافی قبل از زایمان در این مادران و در نتیجه عدم تشخیص به موقع بیماری می باشد، بنابراین پیشنهاد می شود مطالعات دیگری در مورد تاثیر مراقبت های قبل از زایمان بر پیامدهای حاملگی در زنان مبتلا به پره اکلامپسی صورت گیرد.

زمینه و هدف: سکته های مغزی از بیماری های شایع میانسالی و سالخوردگی هستند و این بیماری ها یکی از علل حملات تشنجی در این سنین می باشند. حملات تشنجی در زمینه سکته های مغزی به دو شکل زودرس و دیررس اتفاق می افتند که به اشکال موضعی و جنرالیزه دیده می شوند. این مطالعه با هدف ارزیابی میزان وقوع حملات تشنجی زودرس در این بیماران به انجام رسید.روش کار: این مطالعه توصیفی در مدت 12 ماه بر روی 716 بیمار که در طول سال 1381 با تشخیص سکته مغزی در بخش اعصاب بیمارستان امام خمینی (ره) تبریز بستری شده بودند، انجام شده است. روش جمع آوری اطلاعات بصورت مراجعه به بایگانی و بررسی پرونده بیماران با تشخیص سکته مغزی بوده است. تشخیص سکته مغزی بر پایه یافته های بالینی، سی تی اسکن و در موارد لازم MRI داده شده است.یافته ها: از 716 بیمار مورد مطالعه 46 نفر (%6.4) حمله صرعی زودرس داشته اند. 319 مورد (%44.6) انفارکتوس ترومبوتیک، 119 مورد (%16.6) انفارکتوس آمبولیک، 197 مورد (%27.5) خونریزی داخل مغزی، 59 نفر (%8.2) خونریزی تحت عنکبوتیه، 20 نفر (%2.8) ایسکمی گذرای مغزی و 2 نفر (%0.3) انفارکتوس لاکونر داشتند. بروز حملات تشنجی زودرس در انفارکتوس ترمبوتیک 16 مورد (%5)، در انفارکتوس آمبولیک 10 مورد (%8.4)، در خونریزی داخل مغزی 10 مورد (%5)، در خونریزی تحت عنکبوتیه 10 مورد (%16.9) بوده است. در 24 مورد (%52) فرم حملات تونیک - کلونیک، 14 مورد (%30.5) موضعی ساده، 5 مورد (%11) موضعی کمپلکس و 3 مورد (%6.5) استاتوس تونیک - کلونیک بوده است.نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که بروز حملات تشنجی زودرس در سکته های مغزی %6.4 بوده و در خونریزی تحت عنکبوتیه و سکته آمبولیک بیشتر از خونریزی داخل مغزی و سکته آتروترومبوتیک می باشد.

زمینه و هدف: کوارکتاسیون آئورت در 6 تا 8 درصد مبتلایان به بیماری مادرزادی قلب دیده می شود و چون چهارمین بیماری قلبی از نظر شیوع است و عدم درمان جراحی به موقع باعث نارسایی قلبی و مرگ این بیماران می شود، بنابراین تصمیم به بررسی این بیماری در این مرکز گرفته شد.روش کار: 53 بیمار دچار کوارکتاسیون آئورت که از ابتدای سال 1378 تا پایان مهر 1382 در مرکز تحقیقاتی درمانی شهید مدنی تبریز تحت عمل جراحی قرار گرفته بودند به صورت گذشته نگر، مطالعه شدند.یافته ها: %88 موارد در حین معاینات روتین تشخیص داده شدند. بیشترین شکایات بیماران، تپش قلب و تنگی نفس فعالیتی به ترتیب در 45 و 41 درصد و مهمترین نشانه ها، سوفل سیستولی، نبض های ضعیف اندام های تحتانی و پرفشاری خون به ترتیب در 96، 86، و 45 درصد وجود داشتند. در الکتروکاردیوگرام %96 بیماران هیپرتروفی بطن چپ و در رادیوگرافی سینه %45 کاردیومگالی وجود داشت. در آنژیوگرافی %100 بیماران کوارکتاسیون واضح داشتند که در 14 نفر با بازماندن مجرای شریانی (Patent Ductus Arteriosus) همراه بود، در 15 نفر دیگر به PDA در آنژیوگرافی اشاره نشده بود و در حین عمل آشکار گردید. بیشترین اعمال جراحی، رزکسیون و آناستوموز انتها به انتها (%43) و آنژیوپلاستی وصله داکرون (Dacron Patch) (%39) بودند که در هر دو روش گرادیان فشار در محل آناستوموز به زیر 10 میلی متر جیوه کاهش یافته بود و عوارض دیررس در استفاده از روش Patch بیشتر بوده است.نتیجه گیری: تشخیص این بیماری در بیماران مطالعه حاضر با تاخیر همراه بوده است که علت این امر، سهل انگاری در معاینه نبض های هر چهار اندام در اولین مراجعه بیماران، بی توجهی خود بیمار، عدم تشخیص درست و درمان های غلط و علامتی می باشد. با وجود مجرای شریانی باز در این بیماران به علت فشار خون کم در ناحیه کوارک این بیماران پرفشاری خون ریوی شدید نداشتند. رزکسیون و آناستوموز انتها به انتها با عوارض دیررس کمتری همراه می باشد و در صورتی که در سن پایین انجام شود باعث بهبودی کامل بیماری می شود.

زمینه و هدف: نفخ یکی از شایع ترین اختلالات دستگاه گوارش بعد از اعمال جراحی می باشد که باعث اتساع شکم، مشکلات تنفسی و بازشدن محل بخیه ها می شود و نیز شایع ترین عمل جراحی زنان سزارین است. برخی داروهای مصرفی جهت کم کردن نفخ شکم دارای عوارض و اثرات سویی است که ما را در جهت مصرف داروهای گیاهی رهنمون می کند. مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر سوپرمینت بعنوان یک داروی گیاهی بر شدت نفخ پس از عمل سزارین انجام شد.روش کار: این پژوهش یک مطالعه کارآزمایی بالینی دو سوکور بود که در بیمارستان شهیدان مبینی شهر سبزوار انجام گرفت. در این تحقیق 107 زن سزارین شده 47) نفر گروه دارونما و 60 نفر گروه دارو( مورد مطالعه قرار گرفتند. دارو و دارونما بعد از قطع سرم، به میزان، 40 قطره هر 20 دقیقه به مدت 3 روز به زنان دو گروه داده شد.یافته ها: براساس نتایج پژوهش، شدت نفخ در 20 دقیقه اول مداخله (p=0.042)، در 20 دقیقه دوم مداخله (p=0.001)، 20 دقیقه سوم بعد از مداخله (p<0.001) و 120 دقیقه بعد از مداخله (p<0.001) نسبت به قبل از مداخله در گروه دارو کاهش داشت.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش سوپرمینت بر کاهش شدت نفخ بعد از سزارین موثر است بنابراین پیشنهاد می شود، از آن به منظور کاهش شدت نفخ بعد از عمل سزارین استفاده گردد.

زمینه و هدف: ملتحمه یک غشای مخاطی است که سطح داخلی پلک ها و سطح خارجی کره چشم را می پوشاند. ورم ملتحمه گروه متنوعی از بیماری های عفونی و غیر عفونی را تشکیل می دهد. عفونت ملتحمه باکتریایی از شایعترین عفونت های چشم محسوب می شود. هدف از انجام این پژوهش تعیین عوامل باکتریایی عفونت های چشم در کودکان بستری در مرکز پزشکی کودکان تبریز بوده است.روش کار: این مطالعه توصیفی از فروردین 1381 لغایت اسفند 1382 بر روی 148 بیماری که در طی بستری در بیمارستان کودکان دچار ترشح چرکی چشم شدند، انجام شد. از ترشح چرکی ملتحمه نمونه برداری بعمل آمد و در محیط های مناسب کشت داده شد. آنتی بیوگرام سوش های جدا شده طبق روش دیسک دیفیوژن انجام گردید. نتایج با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: ارگانیزم های جدا شده به ترتیب شیوع شامل پزدوموناس آئروژینوزا (40)، استافیلوکوک اورئوس (26)، کلبسیلا پنومونیا (20)، استافیلوکوک کواگولاز منفی (18)، انتروباکتر (12)، اشریشیاکولی (10)، سراشیا مارسنس (6)، آسینتوباکتر (4)، استرپتوکوک گروه آ (4) بودند. این باکتری ها نسبت به آنتی بیوتیک های سیپروفلوگزاسین، کلرامفنیکل، جنتامایسین و کوتریموکسازول به ترتیب در 37، 52، 70 و 71 درصد موارد مقاوم بودند.نتیجه گیری: شیوع عفونت های باکتریایی ملتحمه کودکان در منابع مختلف 20 - 40 درصد گزارش شده است اما در این مطالعه %94.5 بود. با توجه به اهمیت عفونت های ملتحمه در بیمارستان و احتمال انتقال عفونت های مقاوم به جامعه، باید تدابیری برای کاهش این عفونت ها اندیشیده شود

زمینه و هدف: چندین دهه است که از همودیالیز به عنوان درمان جایگزین در مبتلایان به نارسایی انتهایی کلیه استفاده می شود، اما هنوز به این سوال که یک بیمار اورمیک به چه مقدار همودیالیز نیازمند است پاسخ داده نشده است. روش های متعددی برای بررسی میزان نیاز و کفایت همودیالیز وجود دارد. یکی از این روش ها، بررسی و محاسبه KT/V بیماران همودیالیزی است. این مطالعه با هدف تعیین کفایت همودیالیز بیماران همودیالیزی انجام گردیده است.روش کار: در این مطالعه توصیفی همه بیمارانی که در مرکز دیالیز شهر اردبیل طی سال 1381 دیالیز شدند مورد بررسی قرار گرفتند. از کلیه بیماران قبل و بعد از انجام همودیالیز نمونه خون تهیه و میزان اوره و هموگلوبین اندازه گیری شد. برای بررسی کفایت دیالیز از روش KT/V استفاده گردید. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و استنباطی (مجذور کای) استفاده گردید.یافته ها: نتایج نشان داد KT/V %90 بیماران همودیالیزی زیر 1.2 بود. %54.3 بیماران سه بار در هفته دیالیز می شدند. میانگین طول مدت دیالیز نمونه ها 2.4 ± 1.63 سال و میانگین هموگلوبین آنان 8.27 ±1.69 گرم در دسی لیتر بود، همچنین بین کفایت دیالیز و نوع دستگاه رابطه آماری معنی داری وجود نداشت.نتیجه گیری: با معیار KT/V میزان بسیار زیادی (%90) از بیماران این مرکز دیالیز ناکافی داشتند. امید است نتایج حاصل از این تحقیق در جهت بهبود وضعیت همودیالیز بیماران در این مرکز مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: عمل جراحی کاتاراکت در بچه ها یکی از اعمال جراحی پیچیده و مشکل در چشم پزشکی است. هر چند که شیوع کاتاراکت کم و به نسبت 1 در 2000 مورد است ولی از علل عمده کوری در بچه هاست. شیوع آن در کشورهای فقیر 30 مورد در 100000 است. جدیدترین روش جراحی کاتاراکت مادرزادی که بر آن تاکید می شود، عمل جراحی به روش برداشتن لنز و ویترکتومی با دستگاه ویترکتوم می باشد. این مطالعه به بررسی نتایج بعد از عمل بیماران بستری بعلت کاتاراکت مادرزادی که به روش لنزکتومی ویترکتومی جراحی شده بودند، می پردازد.روش کار: پس از تشخیص کاتاراکت مادرزادی کودکان و معاینات اولیه، در صورت لزوم معاینه زیر بیهوشی انجام می شد و در صورت امکان در تمام بیماران رتینوسکوپی انجام و فشار داخل چشم اندازه گیری می گردید. در مواردی که معاینه ته چشم ممکن بود میزان رفلکس قرمز رنگ ته چشم (Red Reflex) تعیین گردید. درجه بندی بصورت زیر و شامل درجه صفر (عدم وجود کدورت عدسی)، درجه 1 (وجود کدورت نقطه ای تا یک میلیمتر)، درجه 2A (وجود کدورت به نوعی که میزان ناحیه کدر کمتر از غیر کدر)، درجه 2B (وجود کدورت به نوعی که میزان ناحیه کدر بیشتر از غیر کدر) و درجه 3 (وجود کدورت در تمام لنز) بود. بیماران در دو گروه شامل گروه اول بیماران با کاتاراکت مادرزادی و گروه دوم بیمارانی که به علت تروما کاتاراکت ثانویه داشتند مورد ارزیابی قرار گرفتند.یافته ها: بیماران گروه اول شامل 24 بیمار و 33 چشم می شد، 26 چشم (%79) با شرایط بعد از عمل خیلی خوب، 4 چشم (%12) با شرایط بعد از عمل خوب و 3 چشم (%9) با شرایط عمل نسبتا خوب بودند. در بیماران گروه دوم که شامل 17 بیمار بود، 9 مورد (%56) با نتایج بعد از عمل خیلی خوب، 4 مورد (%26) با شرایط بعد از عمل خوب، 4 مورد (%26) با شرایط بعد از عمل متوسط بیمارستان را ترک کردند و در هیچکدام نتایج ضعیف وجود نداشت.نتیجه گیری: با توجه به نتیجه خوب بعد از عمل در این روش و امکان بازیابی سریع قدرت بینایی در بچه ها روش عمل جراحی لنزکتومی ویترکتومی هنوز یک روش ارجح است.