تحقیقات دامپزشکی و فرآورده های بیولوژیک
سال:1388 | دوره:22 | شماره:3 (پیاپی 84) |تعداد مقالات:10

عقرب B.saulcyi یکی از مهم ترین گونه های عقرب در استان خوزستان است که احتمالا سم آن در بدن قربانیان آثار عمومی به جای می گذارد. فقدان اطلاعات کافی در مورد مکانیسم آثار سم این عقرب و نیز ارگان هدف آن از یک طرف و نیز نقش مهم کلیه ها در حفظ سلامت بدن از طرف دیگر، نشان دهنده ضرورت انجام مطالعاتی نظیر تحقیق حاضر است. به این منظور 75 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار انتخاب و به صورت تصادفی به پنج گروه پانزده تایی تقسیم بندی گردیدند. به هر کدام از موش های گروه های مذکور بترتیب مقادیر 18، 24، 30 و 36 میکروگرم از سم عقرب مذکور و یک میلی لیتر نرمال سالین به صورت زیرجلدی تزریق گردید. آن گاه در زمان های 3، 6، 12، 24 و 96 ساعت پس از تزریق سم، خون گیری، آسان کشی و کالبدگشایی صورت پذیرفت. آن گاه مقادیر BUN، اسید اوریک، کراتینین، سدیم و پتاسیم در نمونه های خون، اندازه گیری شده و نمونه های کلیوی نیز مورد آزمایشات هیستوپاتولوژیک قرار گرفتند. بر اساس نتایج مشاهده شده، بین تزریق مقادیر فوق از سم عقرب B.saulcyi و ضایعات کلیوی ارتباط معنی داری دیده نشد. البته مقادیر مذکور، تغییرات معنی داری در پارامترهای خونی شاخص عملکرد کلیوی نظیر کراتینین و اوره ایجاد نمودند (0.05>P). همچنین در تعدادی از گروه های چالش، مقادیر کراتینین و پتاسیم در زمان های مختلف پس از تزریق سم دچار تغییرات معنی داری شد بنابراین می توان این گونه استنباط نمود که دوزهای مذکور، علی رغم تاثیر بر سلول ها و القای تغییراتی در پارامترهای خونی، توانایی ایجاد ضایعات بافتی در کلیه را نداشته است.

این مطالعه به منظور بررسی تاثیر چهار فاکتور طول، وزن، سن و جنس در ماهی سوف سفید (Sander lucioperca) با میزان تجمع فلز جیوه در بافت کبد انجام شد. ماهی سوف سفید دریای خزر یکی از ماهیان در خطر انقراض و پر ارزش شیلاتی است.برای اجرای تحقیق در زمستان 1384 در سواحل غربی دریای خزر (از صیدگاه جفرود تا تالاب انزلی) 21 نمونه ماهی سوف به صورت تصادفی صید و پس از انجام مراحل زیست سنجی نمونه ها (اندازه گیری طول و وزن آنها) و تشخیص جنسیت، غلظت جیوه در بافت کبد با دستگاه Advanced Mercury Analyzer254 و LECO اندازه گیری شد. بر اساس نتایج به دست آمده میانگین غلظت جیوه در بافت کبد 0.338±0.097 بر حسب ppb وزن خشک بود. بین فاکتورهای سن و وزن با غلظت جیوه در بافت های مورد مطالعه تفاوت معنی داری وجود داشت (P<0.05) اما بین میزان جیوه در بافت کبد با فاکتور طول و جنس هیچ گونه رابطه معنی داری مشاهده نشد (P>0.05).

در بررسی حاضر آلودگی ماهیان فارم های پرورشی سردآبی و گرمابی استان مازندران به انگل های خارجی (پوست و آبشش) و چشم در سال 1386 مطالعه گردید. تعداد 240 نمونه از فارم های پرورش ماهیان سردآبی در دو فصل زمستان و بهار و 380 نمونه از مزارع پرورش ماهیان گرمابی دو فصل بهار و تابستان در استان مازندران و از شهرهای بهشهر، نکا، جویبار، ساری، قائمشهر، بابل، بابلسر، محمودآباد، آمل، نور، نوشهر، چالوس و تنکابن تهیه و جهت حضور انگل های خارجی مورد بررسی میکروسکوپی و ماکروسکوپی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان آلودگی به انگل های خارجی در فارم های پرورش ماهیان سردآبی مربوط به تک یاخته Ictiophithirus multifiliis و در ماه های گرم سال می باشد (27.58 درصد) و در نهایت میزان آلودگی کلی ماهیان سردآبی استان مذکور به انگل های خارجی 17.5 درصد گزارش گردید. درصورتی که آلودگی فوق در فارم های پرورش ماهیان گرمابی 45 درصد بود و از لحاظ تنوع انگل های خارجی گزارش شده نیز سخت پوست Lernea cyprincea سه آ با 10.96 درصد بیشترین میزان آلودگی را داشت. در مجموع میزان آلودگی کلی به انگل های خارجی و چشم در فارم های پرورش ماهیان اعم از سردآبی و گرمابی در استان مازندران 34.35 درصد گزارش گردید که به منظور کنترل آنها استفاده از روش های مدیریتی و نیز درمان های فیزیکی و شیمیایی موجود توصیه می گردد.

در این مطالعه گذشته نگر ثبت یافته های درماتیت انگشتی پاپیلوماتوز بر روی 2932 راس گاو شیری در 75 دامپروری مورد استفاده قرار گرفت و یک سیستم ساده ارزیابی برای پاکیزگی گاو جهت تعیین این نکته که آیا درجه بندی بهداشتی ارتباط معنی داری را با موارد PDD دارد، بکارگرفته شد. غربالگری گاوان مبتلا به درماتیت انگشتی پاپیلوماتوز در محل شیردوشی با استفاده از روش ریزش آب سرد بر روی اندام های حرکتی صورت گرفته و تایید متعاقب جراحات با معاینه گاوان مقید شده در بوکس اصلاح سم، روش انتخاب موارد بیماری (به منظور تخمین میزان شیوع بیماری) در هر گله بود. در هر گاو به منظور درجه بندی پاکیزگی گاو از سیستم اصلاح شده درجه بندی بهداشتی توسط Chiappini و همکاران استفاده شد بطوری که در پنج ناحیه بدن، قسمت فوقانی دم، سطح جانبی ران، سطح شکمی دیواره حفره بطنی، پستان و قسمت پایینی اندام های حرکتی خلفی درجه بندی بر مبنای یک تا پنج در نظر گرفته شد، درجه یک به خیلی تمیز و درجه پنج به خیلی کثیف اختصاص یافت. جهت ارزیابی تکرار پذیری، دقت و آسانی بکار بردن درجه بندی بهداشتی سه نفر ارزیاب آموزش دیده درجه بندی بهداشتی را در پنج ناحیه و بطور مستقل بر روی 2932 راس گاو اجرا نموده و ارزیابی صورت پذیرفت. محاسبه ضریب همبستگی جهت مشخص نمودن این نکته که آیا درجه بندی بهداشتی با میزان شیوع درماتیت انگشتی پاپیلوماتوز ارتباط معنی داری دارد یا خیر صورت گرفت. مدل شیب خط برای این منظور طراحی و میزان شیوع بیماری در هر گله به عنوان متغیر وابسته و درجه بندی بهداشتی به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده و ارزش P³0.05 جهت تعیین معنی دار بودن این همبستگی بکار برده شد. میانگین ضریب همبستگی برای درجه بندی بهداشتی انجام شده توسط سه ارزیاب 0.924 برآورد گردید. درجه بندی بهداشتی برای نواحی فوقانی دم، سطح جانبی ران، سطح جانبی شکم و پستان هیچگونه ارتباط معنی داری را با PDD نشان نداده ولی درجه بندی بهداشتی برای قسمت پایین اندام های حرکتی و ترکیب آن با درجه بندی برای پستان همبستگی معنی داری را با میزان شیوع بیماری نشان می دهد، بدین معنی که با افزایش درجه بندی بهداشتی در این ناحیه میزان شیوع بیماری نیز افزایش می یابد. نتایج این مطالعه نشان داد که با توجه به تکرارپذیری دقت و استفاده آسان از درجه بندی بهداشتی (پاکیزگی) می توان از این سیستم بهره برد ولی باید در نظر داشت که فقط درجه بندی بهداشتی قسمت های پایین اندام های حرکتی همبستگی معنی داری را بامیزان شیوع بیماری PDD در گله با خود به همراه دارد.

در پژوهش حاضر مطالعات بافتی به دنبال تقسیم بندی ماهیان سیم ماده Abramis brama orientalis در 8 تیمار و در نتیجه القای 3 mg/kg LHRHa2، متوکلوپرامید 5 mg/kg و کلرپرومازین 10 mg/kg، صورت پذیرفت. این تیمارها شامل تزریق انفرادی و ترکیبی ترکیبات مذکور، تیمار کنترل (بدون هیچ گونه تزریق) و شاهد (سالین) بودند. نتایج تحقیق نشان دادند هر سه ترکیب آزمایش شده در پژوهش حاضر دارای اثر تحریکی بوده و منجر به پیشرفت رسیدگی جنسی گردیدند. LHRHa2 طی تیمارهای انفرادی و ترکیبی منجر به بلوغ اووسیت ها گردیده و تغییرات کیفی در اووسیت ها در طول القا تخم ریزی به هم پیوستن واکوئل چربی به صورت یک واکوئل بزرگ و حل شدن دانه های زرده به علت افزایش فعالیت پروتئولیتیک در طول بلوغ نهایی صورت گرفت. متوکلوپرامید نیز منجر به تسریع رسیدگی جنسی در اووسیت ها گردیده و اووسیت اماده ورود به مراحل نهایی رسیدگی جنسی و بلوغ شده است، ولی کلرپرومازین تاثیر چشمگیری نداشته و از آنتاگونیست های قوی و اختصاصی دوپامین نمی باشد هم چنین اندازه قطر اووسیت ها در تیمارهای متوکلوپرامید 810 میکرون،773 LHRHa2  میکرون، کلرپرومازین 680 میکرون، متوکلوپرامید +545 LHRHa2 میکرون، کلرپرومازین +515 LHRHa2 میکرون، متوکلوپرامید+کلرپرومازین +383 LHRHa2 میکرون و کنترل 379 میکرون بود و قطر تخمک ها در هر یک از تیمارهای انفرادی، در مقایسه ترکیبات مذکور با تیمار کنترل اختلاف معنی دار ایجاد گردید (0.05>P).

در این بررسی از دو موتاژن اشعه uv با طول موج 280 nm و (EMS (Ethylmethanesulfonate با غلظت های متفاوت برای ایجاد موتاسیون و افزایش تولید تایلوزین در باکتری Streptomycess fradiae استفاده شد. منحنی مرگ برای هر دو موتاژن رسم گردید و شرایط بهینه برای ایجاد موتاسیون توسط اشعه uv با فاصله 20 سانتی متری و مدت زمان 40 تا 60 ثانیه و برای EMS مدت زمان 30 دقیقه و غلظت 4 (w/v) درصد تشخیص داده شد. در مرحله اول، موتاسیون با uv انجام شد و سویه های دارای تولید بالا به روش پلاک آگار ارزیابی شدند. در غربال گری ثانویه سویه 24U با تولید 0.892 mg/ml تایلوزین و 1.28 برابر بیشتر از سویه وحشی به عنوان سویه مناسب انتخاب شد و در مرحله دوم تحت تیمار با EMS قرار گرفت. در نهایت سویه موتانتی با تولید 2.18 mg/ml تایلوزین و 3.12 برابر افزایش تولید نسبت به سویه وحشی بدست آمد.

فاکتور رشد شبه انسولین-یک (IGF-I) در ماهیان استخوانی دارای نقش مهمی در تنظیم رشد و تولید مثل از طریق تاثیر در متابولیسم و تقسیم سلولی، تخمک سازی، رسیدگی نهایی اووسیت ها و فعالیت های ترشحی است. این سیستم توسط چندین هورمون و شرایط متابولیکی تنظیم می گردد. در این مطالعه مقادیر سرمی IGF-I تیروکسین و کورتیزول در دو گروه از مولدین صید شده از دریا و رودخانه در طی مراحل انتهایی رسیدگی جنسی آنها و در سه مرحله رسیدگی جنسی (زمان صید و تزریق هیپوفیز و تکثیر مصنوعی) مورد بررسی قرار گرفت. از یک سیستم رادیوایمونوآسی نامتجانس با استفاده از پادتن پلی کلنال تهیه شده بر علیه IGF-I انسانی و IGF-I انسانی به عنوان پادگن، مقادیر سرمی IGF-I اندازه گیری شد. غلظت هورمون های تیروکسین و کورتیزول نیز با استفاده از روش رادیوایمونوآسی تعیین گردیدند. نتایج آزمایش تفاوت های معنی داری را در مقادیر سرمی هورمون های مورد بررسی بین دو گروه از مولدین، نشان نداد (0.05<P). در هر دو گروه از مولدین، میانگین غلظت سرمی IGF-I در مراحل تزریق هیپوفیز و تکثیر مصنوعی بطور معنی دار بیش از مرحله صید بود (0.05>P). در مولدین رودخانه ای مقادیر سرمی تیروکسین در زمان تکثیر مصنوعی بیش از دو مرحله قبل بود ولی این تفاوت در مولدین دریایی مشاهده نشد (0.05>P). مقادیر کورتیزول سرم در مراحل نمونه برداری بجز مرحله تزریق هیپوفیز در مولدین دریایی تفاوت معنی داری را نشان نداد (0.05<P). نتایج این تحقیق نشان می دهد که IGF-I سرمی دارای نقشی در طی مراحل انتهایی رسیدگی جنسی تاس ماهی ایرانی است، به علاوه ارتباطی بین مقادیر سرمی IGF-I با هورمون های تیروکسین و کورتیزول در هر دو گروه از مولدین وجود ندارد.

در طی مدت اردیبهشت تا شهریور ماه 1385، با مراجعه تدریجی به کشتارگاه شهرکرد تعداد 60 شیردان از گوسفندانی که به طور تصادفی انتخاب شده بودند و مشخصات آن ها (جنس و سن) ثبت گردیده بود به آزمایشگاه منتقل و تمامی نماتود های موجود در شیردان آن ها جمع آوری، شمارش و بر اساس مشخصات مورفولوژیک تعیین جنس و گونه گردید. جهت مطالعه هیستوپاتولوژی، نمونه های بافتی از شیردان هایی که آلوده به استرتاژیا بودند و یا ضایعات ماکروسکوپی داشتند، گرفته شد. تعداد 42 شیردان (70%) آلوده به نماتودهای معده ای-روده ای بودند. تعداد 32 شیردان (53.33%) آلوده به استرتاژیا با تعداد حداقل و حداکثر (1300-67) و میانگین 127 استرتاژیا بودند. 18 شیردان (30%) به صورت توام به دو گونه O.circumcincta و Ostertagia trifurcata آلوده بودند با حداقل و حداکثر (1300-85) و میانگین 130 استرتاژیا بود. تعداد 8 شیردان (13.3%) تنها با گونه O.trifurcata با حداقل و حداکثر (230-67) و میانگین 82 نماتود آلوده بودند. تعداد 6 شیردان (10%) نیز فقط با گونه O.circumcincta آلودگی داشت با حداقل و حداکثر نماتود جدا شده (640-80) و میانگین 110 استرتاژیا بود. از لحاظ آماری ارتباط معنا داری بین سن و آلودگی با استرتاژیا وجود داشت و بیشترین میزان آلودگی در گروه سنی 12-6 ماه دیده شد که با افزایش سن از میزان آلودگی کاسته شد (0.0005<0.05%=Pvalue). مطالعه هیستوپاتولوژیکی شیردان های آلوده به استرتاژیا، بیانگر اتساع غدد شیردان به علت نفوذ لارو انگل، کاهش سلول های پریتال، هیپرپلازی سلول های موکوسی و نفوذ سلول های التهابی نوتروفیل و ائوزینوفیل به لایه پارین شیردان بود.

به منظور بررسی تاثیر روش های مختلف تجویز Lactobacillus rhamnosus در هچری بر عملکرد رشد، مورفولوژی و فاکتورهای خونی تعداد 225 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 در پنج گروه شامل شاهد و چهار روش تجویز به صورت تزریق داخل تخم مرغ، دهانی، افشانه و کلواکی با 3 تکرار و 15 قطعه جوجه در هر واحد بررسی شدند. یک روز بعد از تجویز پروبیوتیک ها با روش های مختلف تمام پرندگان با Salmonella entritidis 107 CFU/ml از طریق گاواژ دهانی چالش داده شدند. مطالعه عملکرد رشد و مورفولوژی روده کوچک به صورت هفتگی صورت گرفت. نمونه گیری از خون به منظور بررسی برخی فاکتورهای خونی در 21 روزگی انجام شد. بیشترین میانگین افزایش وزن روزانه و کمترین ضریب تبدیل مربوط به گروه تلقیح در کلواک بود (0.05>P). روش های تجویز اثر معنی داری بر مورفولوژی روده باریک داشتند. ارتفاع پرز در ابتدای روده باریک در روش تزریق داخل تخم مرغ از سایر گروه ها بالاتر بود که تفاوت معنی داری با روش افشانه نداشت (p<0.01). بیشترین ارتفاع پرز در ایلئوم مربوط به گروه تلقیح کلواکی بود (0.01>P). روش های مختلف تجویز بر غلظت کلسترول تاثیر معنی داری داشتند و بیشترین میزان کاهش کلسترول، HDL و LDL در گروه تلقیح کلواکی مشاهده شد (0.05>P).

در این مطالعه به منظور تعیین مقادیر پارامترهای یونی (سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم) و عوامل متابولیتی (کلسترول، پروتئین کل و گلوکز) در پلاسمای خون تعداد 35 قطعه مولد ماده رسیده و 45 قطعه مولد در حال رسیدگی ماهی سفید صید شده از رودخانه سفیدرود شهرستان آستانه اشرفیه ناحیه بندر کیاشهر تعیین و مقایسه گردید. خون گیری از ناحیه انتهای باله مخرجی و سیاهرگ ساقه دمی بعمل آمد و پارامترهای یونی و متابولیتی با روش های استاندارد آزمایشگاهی موجود مورد سنجش قرار گرفتند. با توجه به نتایج بدست امده در هر گروه از مولدین رسیده و درحال رسیدگی یون های سدیم، کلسیم، پتاسیم و منیزیم به ترتیب بیشترین تا کمترین میزان و غلظت کلسترول بیشتر از گلوکز و گلوکز بیشتر از پروتئین کل بود. نتایج مطالعه مقایسه ای بیانگر این می باشند که تفاوت غلظت مقدار یون کلسیم و میزان پروتئین کل در دو گروه مولدین معنی دار بود به طوری که غلظت کلسیم و پروتئین کل در گروه مولدین در حال رسیدگی به ترتیب (8.02±0.14 mmol/l و4.11±1.87 mg/dl ) بیشتر از مولدین رسیده (4.24±0.05 mmol/l و3.04±1.96 ) بوده است (0.05>p). همچنین مقدار گلوکز و کلسترول هم در دو گروه مولدین اختلاف معنی داری داشت به گونه ای که در مولدین رسیده میزان گلوکز و کلسترول به ترتیب (mg/dl 87.73±56.29 و (475.29±64.16.16 mg/dl بیشتر از مولدین در حال رسیدگی (45.04±21.09 mg/dl و 347.26±95.12 mg/dl) اندازه گیری شد (0.05>p). اما بین غلظت سایر پارامترهای یونی سدیم و منیزیم در این دو گروه ماهیان مولد اختلاف معنی داری مشاهده نشد (0.05<p).