مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان (Journal of Advances in Medical and Biomedical Research)
سال:1382 | دوره:11 | شماره:45 |تعداد مقالات:9

سابقه و هدف: در چند دهه  اخیر شیوع میگرن رو به افزایش بوده و انجام تحقیقات در زمینه داروهای مورد مصرف در پیشگیری از حملات میگرن ضروری به نظر می رسد. این تحقیق به منظور مقایسه تاثیر دو داروی سیپروهپتادین و فنی توئین در تعداد، مدت و شدت حملات میگرن بر روی اطفال 5 تا 15 ساله مراجعه کننده به کلینیک تخصصی اعصاب، در سال 1382 در شهر کرد صورت گرفت.مواد و روش ها: در این کارآزمایی بالینی تعداد 119 نفر که میگرن آن ها با استفاده از معیارهای تشخیصی جامعه بین المللی سردرد، تشخیص داده شده بود، وارد مطالعه شدند. مطالعه در سه گروه و در سه فاز 45 روزه انجام شد. در 45 روز اول و سوم همه بیماران دارونما مصرف می کردند. در 45 روز دوم، گروه اول سیپروهپتادین (3/0 میلی گرم بر کیلو گرم در روز)، گروه دوم فنی توئین (4/0 میلی گرم بر کیلو گرم در روز) و گروه سوم دارونما دریافت کردند. بیماران در طول تحقیق در هنگام حمله میگرن مجاز به مصرف استامینوفن کدئین بودند. شدت درد با توجه به پرسش نامه MIDAS از درجه 1 تا 10 توسط بیماران مشخص می شد. نتایج به وسیله آزمون های آماری کروسکال والیس و من ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: تعداد، مدت و شدت حملات در فاز دوم در هر دو گروه دارویی نسبت به فاز اول کاهش یافت (.(P<0.05 تعداد حملات در فاز سوم در گروه مصرف کننده سیپروهپتادین نسبت به فاز اول کاهش یافت ((P<0.05، ولی در مورد فنی توئین این تفاوت معنی دار نبود. تاثیر سیپروهپتادین بر تعداد، مدت و شدت حملات در فاز دوم مطالعه در مقایسه با فنی توئین بیشتر بود (.(P<0.05نتیجه گیری و توصیه ها: به نظر می رسد مصرف سیپروهپتادین نسبت به فنی توئین در بیماران میگرنی منطقی تر است، بنابراین مصرف آن در اطفال میگرنی توصیه می شود.

سابقه و هدف: گیاه اسپند در طب قدیم به عنوان یک داروی خواب آور، ضد عفونی کننده، معرق و ضد تومورهای جلدی مصرف داشته و هنوز هم کم و بیش در میان عوام کاربرد دارد. از این رو مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر عصاره اتانلی گیاه اسپند و مشتقات بتا کاربولینی آن (هارمین و هارمالین)، بر روی مدل سلولی لوسمیک پرومیلوسیتی حاد در سال 1381 انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی در محیط آزمایشگاهی، سلول های لوسمیک در محیط سیگما کشت داده شده و سپس به مدت، 5 روز تحت تاثیر عصاره اتانلی اسپند، هارمین و هارمالین قرار گرفتند. در روزهای مختلف درصد زنده بودن سلول ها با رنگ آمیزی تریپان بلو و روش نورسنجی دی اتیل تیازول 2 و 5 دی فنیل تترازولیوم بروماید بررسی و سیکل سلولی نیز با روش فلوسیتومتری بررسی شد. تاثیر داروها در ایجاد تمایز سلول های لوسمیک از طریق تغییرات مورفولوژیک، آزمایش نیتروبلوتترازولیوم و بروز شاخص های سطحی سلولی سی ـ دی 11 بی و سی ـ دی 14 از طریق فلوسیتومتری بررسی شد.یافته ها: اثرات سمی داروها بر روی سلول به صورت وابسته به دوز و وابسته به زمان بود و میزان مرگ و میر سلول ها پس از 48 ساعت به ترتیب با غلظت های 30، 8/12 و 500 میکروگرم در میلی لیتر هارمین، هارمالین و عصاره اتانلی گیاه اسپند به 100 درصد رسید. در اثر درمان سلول ها به مدت 72 ساعت با غلظت های غیر سمی این داروها، تکثیر سلولی نسبت به کنترل کاهش نشان داد. زمینه بررسی چرخه سلولی، تجمع نسبی سلول ها را در فاز اس نشان داد. در تاثیر تمایز دهنده داروها در غلظت های غیر سمی مشاهده شد که تنها هارمالین، نشانه هایی از القای تمایز منوسیتی را با 28 درصد ان بی تی مثبت و64 درصد بروز دو شاخص سی ـ دی 11 بی و سی ـ دی 14 در رده سلولی فوق ایجاد می کند.نتیجه گیری و توصیه ها: داروهای گیاهی فوق در غلظت های غیر سمی باعث کاهش تکثیر سلولی می شوند و فقط هارمالین درغلظت مطلوب، تمایز نسبی به سمت سلول های بالغ منوسیتی را ایجاد می کند.

سابقه و هدف: آزمون پوستی با استفاده از عصاره خالص و استریل از ماده حساسیت زای مورد نظر، یکی از مهم ترین و حساس ترین روش های شناسایی عوامل حساسیت زای محیط است. نظر به در دسترس نبودن و گرانی عصاره مورد نیاز برای انجام آزمون پوستی و حساسیت زدایی بیماران و به منظور مقایسه ارزش تشخیصی گیاه سلمه تره با مشابه استاندارد آن در آزمون پوستی پریک، این تحقیق در مرکز طبی ایران در سال 1381 انجام گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه تحلیلی از نوع قدرت تشخیصی بر روی 100 نفر داوطلب انجام شد. مطالعه به صورت دو سوکور بود و افراد دارای بیماری شدید، آتوپی و یا مصرف داروهای آنتی هیستامین و ضد افسردگی از مطالعه حذف شدند. در تمام این افراد آزمون هیستامین به عنوان کنترل مثبت انجام شد. کنترل مثبت، تورم با قطر بیش از 4 میلی متر و کنترل منفی عدم واکنش در نظر گرفته شد. دو نوع عصاره ساخت داخل و خارج، هر کدام با سه غلظت متفاوت تهیه و هر کدام بر روی یکی از ساعدها به روش پریک آزمایش شد. میزان واکنش، شامل تورم و قرمزی پس از 20 دقیقه، مشاهده و یادداشت شد. تورم بیش از 3 میلی متر همراه با قرمزی در اطراف آن به عنوان واکنش مثبت در نظر گرفته شد.یافته ها: در این بررسی 54 مرد و 46 زن شرکت داشتند. محدوده سنی افراد 20 تا 58 سال بود. هیچ کدام از افراد در رقت 100/1 با هر دو نوع عصاره واکنشی نداشتند.در رقت 10/1 شش مورد واکنش با تورمی به قطر 3 تا 5 میلی متر با عصاره ایرانی و 4 مورد واکنش مشابه در ساعد مقابل با عصاره خارجی داشتند. با عصاره رقیق نشده نیز 17 مورد واکنش با تورمی به قطر 3 تا 10 میلی متر با عصاره خارجی و 22 مورد واکنش مثبت با قطر مشابه با عصاره ایرانی وجود داشت. میزان حساسیت عصاره ایرانی رقیق نشده 94 درصد و میزان ویژگی آن 7/92 درصد و درجه توافق بین دو عصاره 78/0بود.نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به درجه حساسیت و ویژگی بالای عصاره ایرانی و میزان درجه توافق به نسبت نزدیک این دو عصاره، عصاره ایرانی می تواند جایگزین مناسبی برای عصاره خارجی باشد. توصیه می شود جهت انجام آزمون، عصاره ها به صورت رقیق نشده مورد استفاده قرار گیرند.

سابقه و هدف: سرب از دسته فلزات سنگینی است که ممکن است اثرات مخربی بر سیستم خون سازی و ایمنی بدن داشته باشد. از آنجا که طحال عضو مشترکی برای دو سیستم فوق می باشد، این مطالعه با هدف بررسی تغییرات فراساختمانی و الگوی گرانول های سیتوپلاسمی نوتروفیل های طحال جنین موش به دنبال مسمومیت مزمن با استات سرب در سال 1381 انجام گرفت. مواد و روش ها: این مطالعه تجربی بر روی 30 سر موش ماده و 6 سر موش نر از نژاد اسپراگوداولی که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند انجام گرفت. پس از یک هفته سازش با محیط، جفت گیری انجام و پس از مشاهده پلاگ واژینال، موش های حامله به دو گروه آزمایش و شاهد تقسیم شدند. در تمام طول بارداری گروه آزمایش روزانه محلول استات سرب 13/0 درصد و گروه شاهد آب مقطر به عنوان آب آشامیدنی مصرفی دریافت کردند. پس از زایمان، از نوزادان هر دو گروه مورد و شاهد 10 نمونه به روش تصادفی سیستماتیک انتخاب شد. نمونه های طحال در محلول گلوتارآلدهاید 2 درصد ثابت شده و پس از طی مراحل آماده سازی نمونه، توسط میکروسکوپ الکترونی مورد مطالعه قرار گرفتند.یافته ها: تغییرات فرا ساختمانی در نوتروفیل ها شامل هسته های نامنظم با فرورفتگی های عمیق، پاکت های غشای پلاسمایی، حضور واکوئل هایی با مواد هتروژن، افزایش میزان قنات های شبکه اندوپلاسمی خشن و متسع شدن آن ها، دیده شد. شکل میتوکندری ها و الگوی گرانول های سیتوپلاسمیک هیچ تفاوتی نشان نداد.نتیجه گیری و توصیه ها: به نظر می رسد که اثرات سرب ناشی از تداخل عمل آن با اعمال آنزیمی سلول و یا تجمع سرب در ارگانل های سلولی باشد.

سابقه و هدف: گلرنگ یکی از گیاهانی است که در بین مردم مصارف بسیاری دارد. در صنایع غذایی از آن جهت خوش رنگ کردن غذاها و شیرینی جات استفاده می شود و به دلیل خاصیت تنظیم قاعدگی، زنان در هنگام تاخیر قاعدگی از آن استفاده می کنند. احتمال تراتوژن بودن این ماده به هنگام مصرف در دوران حاملگی مطرح شده است، از این رو مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیرات چشمی احتمالی عصاره این گیاه بر روی جنین در سال 1380 تا 1381 در شیراز انجام شد.مواد و روش ها: در این تحقیق تجربی ابتدا موش های سوری در شرایط مناسب آزمایشگاهی قرار گرفتند. سپس هر دو موش ماده بالغ و یک موش نر در قفس قرار داده شدند. بعد از جفت گیری، مشاهده پلاگ واژنی به عنوان حاملگی تلقی شد. موش های حامله به صورت تصادفی به دو گروه شاهد و مورد تقسیم شدند. به موش های گروه آزمایش در روزهای 7و 8 به صورت تک دوز و در روزهای 9 و 10 به صورت چند دوز عصاره آبی گلرنگ به صورت داخل صفاقی تزریق شد و گروه شاهد فقط آب مقطر دریافت کردند. رحم موش ها در روز 18 حاملگی تشریح و ناهنجاری های چشمی زیر نظر یک نفر متخصص چشم مورد مطالعه قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از آزمون کای دو و دقیق فیشر استفاده شد.یافته ها: به دنبال مصرف عصاره آبی گیاه گلرنگ که عوارضی نظیر نقص در تشکیل پلک، آب مروارید و اتصال عدسی به قرنیه در جنین ها مشاهده شد.نتیجه گیری و توصیه ها: نتایج فوق نشان دهنده تاثیر سوء عصاره آبی گیاه گلرنگ بر روی جنین می باشد. با توجه به این تاثیرات، مادران باردار باید در مصرف خوراکی های رنگی و آغشته به گلرنگ احتیاط کنند.

سابقه و هدف: پرفشاری خون شیوع بالایی داشته و عامل زمینه ای بیماری های قلبی عروقی، سکته مغزی و افزایش مرگ و میر در افراد جامعه است. عوامل متعددی در افزایش فشار خون دخالت دارند. آلاینده های محیطی از جمله سرب به عنوان یکی از عوامل موثر در افزایش فشار خون مطرح شده اند. از این رو مطالعه حاضر به منظور تعیین سطح سرمی سرب در افراد مبتلا به پرفشاری خون در مقایسه با افراد طبیعی در مراجعه کنندگان به بیمارستان دکتر شریعتی تهران، در سال 1381 انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه تحلیلی از نوع مورد ـ شاهدی بر روی 80 فرد مبتلا به پرفشاری خون به عنوان گروه مورد و 80 فرد سالم به عنوان گروه شاهد انجام شد. کلیه افراد با سابقه فشار خون بالا، مصرف داروهای ضد فشار خون و فشار خون بالاتر از 90/140 میلی متر جیوه به عنوان گروه مورد در نظر گرفته شدند. هیچ یک از افراد سابقه بیماری های زمینه ای کلیوی، ریوی و سیستمیک را نداشته و سیگاری نبودند. پس از جمع آوری اطلاعات زمینه ای نمونه های خون وریدی جهت اندازه گیری سطح سرمی سرب اخذ و میزان سرب با استفاده از سیستم کوره گرافیتی در دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج با آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: غلظت سرب خون افراد مورد مطالعه در محدوده صفر تا 5/16 میکروگرم بر دسی لیتر و میانگین آن 8/3 میکرو گرم بر دسی لیتر بود. میانگین غلظت سرب خون در افراد با پر فشاری خون 4/0 ±1/5 و در افراد طبیعی 3/0 ±7/2 میکرو گرم بر دسی لیتر بود. غلظت سرب در گروه مردان با فشارخون بالا 6/0± 6/5 و در مردان با فشارخون طبیعی 4/0 ±3 میکرو گرم بر دسی لیتر به دست آمد ((P<0.0001. این میزان در گروه زنان با فشارخون بالا 6/0 ±8/4 و در زنان با فشارخون طبیعی 5/0 ±3/2 میکروگرم بر دسی لیتر بود  (P<0.0001). میزان سرب خون در سنین 40 تا 59 سالگی در افراد با فشارخون بالا نسبت به افراد طبیعی افزایش معنی داری داشت (P<0.01)، ولی در گروه سنی 60 تا 70 سال اختلاف معنی داری بین دو گروه مشاهده نشد. نتیجه گیری و توصیه ها: احتمالا افزایش میزان سرب خون سبب افزایش خطر پر فشاری خون در جامعه می شود و بیشترین افزایش فشارخون در محدوده سرب خون 7/5± 2/1 میکروگرم در دسی لیتر است. انجام مطالعات گسترده تر در جوامع بزرگ تر توصیه می شود.

سابقه و هدف: از آن  جا که تعدادی از افراد غیر سیگاری به ویژه زنان باردار در ساعاتی از روز به طور ناخواسته در مواجهه با دود سیگار می باشند، این پژوهش به منظور تعیین ارتباط بین میزان مواجهه مادران با دود سیگار و وزن و قد نوزادان آن ها در زنان باردار مراجعه کننده به بیمارستان های ولی عصر و امام حسین شهر زنجان در سال 1381 انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه تحلیلی از نوع کوهورت تاریخی بر روی 300 خانم باردار انجام شد. 150 خانم بارداری که در تمام طول مدت بارداری، روزانه حداقل به مدت دو ساعت در معرض دود سیگار دیگران، در منزل و یا محیط کار خود بودند به عنوان گروه مورد و 150 خانم بارداری که در مواجهه با دود سیگار نبودند، به عنوان گروه شاهد با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، مورد مطالعه قرار گرفتند. کلیه نمونه های پژوهش از نظر مشخصات بارداری مشابه بودند. اطلاعات از طریق مصاحبه، مشاهده و تکمیل پرسش نامه جمع آوری و با استفاده از نرم افزار آماری Spss و آزمون تی زوج تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: میانگین وزن نوزادان در گروه شاهد 3200±406 گرم و در گروه مورد 381 ±3057 گرم بود (P=0.002). میانگین قد نوزادان در گروه شاهد 1/2 ± 6/49 سانتی متر و در گروه مورد 5/1 ± 8/49 سانتی متر، میانگین دور سر نوزادان در گروه شاهد 4/1 ± 7/34 سانتی متر و در گروه مورد 2/1 ± 5/34 سانتی متر بود که از نظر آماری اختلاف معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری و توصیه ها: مواجهه مادران در هنگام بارداری با دود سیگار باعث کاهش وزن نوزادان آن ها می شود. آموزش خطرات و مضرات سیگار در دوران بارداری برای زنان باردار و منع آنان از سیگار کشیدن و یا مواجهه با دود سیگار توصیه می شود.

سابقه و هدف: از آنجا که 50 تا 75 درصد معتادان پس از ترک اعتیاد و رهایی از زندان یا مراکز بازپروری به مصرف مجدد مواد مخدر، می پردازند و این موضوع مساله اعتیاد را پیچیده تر و دشوارتر می سازد، این پژوهش به منظور تعیین عوامل اجتماعی و محیطی مرتبط با بازگشت مجدد معتادان به مصرف مواد افیونی در مراجعین به مراکز دولتی ترک اعتیاد شهر همدان در سال 1379 انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی و ابزار گردآوری داده ها مصاحبه ساختار یافته بود.جامعه پژوهش مردان 15 تا 60 ساله ای بودند که حداقل یک بار اقدام برای ترک (قطع مصرف) داشتند. تعداد نمونه 96 نفر بود که به روش غیر تصادفی و آسان انتخاب شده بودند. فرم اطلاعاتی در دو بخش با 57 سوال تنظیم، و روایی و پایایی آن تایید شد. اطلاعات با روش های آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از دیدگاه معتادان عامل بین فردی مرتبط با عود، معاشرت با دوستان معتاد و منحرف (5/87 درصد) و مهمترین عامل شغلی، بی کاری (9/70 درصد) بود و در عوامل اقتصادی، فقر با فراوانی 7/67 درصد مهمترین عامل بود. عامل خانوادگی مرتبط با عود، برای افراد مجرد، برخورد نامناسب خانواده (100 درصد) و برای افراد متاهل (1/74 درصد) برخورد بد همسر و فرزندان بود.نتیجه گیری و توصیه ها: به نظر می رسد با توجه به عوامل اجتماعی و محیطی می توان با آموزش و مداخله در جهت روش های قاطعیت و تغییر در سبک زندگی به مددجویان، آموزش روابط بین فردی و مدارا با مددجو به اعضای خانواده وی موجبات کاهش بازگشت مجدد معتادان را فراهم کرد. انجام مطالعات مداخله ای توصیه می شود.