مجله طب نظامی
سال:1389 | دوره:12 | شماره:3 (مسلسل 45) |تعداد مقالات:16

اهداف: نظام های سلامت باتوجه به مشکلات بهداشتی پیچیده، تغییرات سریع اجتماعی- اقتصادی و اهداف مهمی مانند اثربخشی و رضایت مندی در تمام سطوح با چالش های زیادی مواجه هستند.مهم ترین هدف برنامه توسعه مدیران، ارایه خدمات با کیفیت مناسب است و در این راستا لازم است الگوی مناسب تدوین و تبیین شود. این مطالعه با هدف شناسایی ابعاد و مولفه های تاثیرگذار بر توسعه مدیران بهداشت و درمان یک نیروی نظامی انجام گرفت.روش ها: این مطالعه یک مطالعه تطبیقی و تحلیلی است که در سال 1388 روی 11 نفر از خبرگان مدیریت منابع انسانی انجام شد.برای گردآوری داده ها از پرسش نامه پژوهشگر ساخته استفاده شد و جهت معتبرسازی الگو از روش دلفی استفاده شد. مصاحبه با واحد های پژوهش انجام شد و پاسخ ها در پرسش نامه مذکور ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی در نرم افزار SPSS 17 انجام شد.یافته ها: مهم ترین ابعاد تاثیرگذار بر توسعه مدیران شامل ابعاد استعدادیابی و جانشین پروری، سازماندهی، حمایت سازمانی، حرفه ای، روان شناختی، دینی و اسلامی و مدیریت عملکرد و مهم ترین مولفه های تاثیرگذار شامل مولفه های دانش، مهارت، توانایی، شخصیت، انگیزش، نگرش، معنویت، بصیرت، معرفت، استعدادیابی، جانشین پروری، ساختار سازمانی، طراحی مشاغل مدیریتی، نرم افزار، سخت افزار، فرآیندها و وظایف مدیرتی است.نتیجه گیری: برای توسعه مدیران بهداشت و درمان یک نیروی نظامی توجه به جنبه های فردی و سازمانی ضروری است. 

اهداف: ارتقای فعالیت های جسمانی یکی از موثرترین استراتژی ها برای کاهش خطر بعضی از بیماری های غیرواگیر و مزمن است.روش های متعددی به منظور سنجش عوامل موثر بر فعالیت جسمانی ساخت و اعتباریابی شده است. کاربردی ترین مدل در این خصوص مدل مرحله ای تغییر رفتار (TTM) است. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر برنامه آموزشی فعالیت های جسمانی در ارتقای فعالیت بدنی و افزایش توان فیزیکی با استفاده از TTM انجام شد.روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه مداخله ای نیمه تجربی است که در سال 1388 روی کارکنان یکی از مراکز دولتی انجام شد. 60 مرد 20 تا 57 ساله به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و بررسی شدند. کارکنان به دو گروه تجربی و شاهد (30 نفره) تقسیم شدند و قبل و 3 ماه پس از انجام برنامه آموزشی پرسش نامه ها را تکمیل نمودند. توان فیزیکی کارکنان با استفاده از دوچرخه ارگولاین اندازه گیری و سپس آموزش فعالیت های ورزشی و افزایش توان فیزیکی در گروه تجربی اجراشد. داده ها با SPSS 13 تحلیل شد.یافته ها: افراد گروه تجربی در مرحله تغییر پس از مداخله از پیشرفت معنی داری برخوردار شدند (P=0.001). میانگین نمره توان فیزیکی افراد در گروه تجربی پس از اتمام دوره آموزشی افزایش معنی دار نشان داد. (P=0.016) خودکارآمدی، توازن و تعادل و همچنین فرآیند فعالیت های ورزشی افراد در گروه تجربی پس از آموزش افزایش یافت(P<0.001).نتیجه گیری: برنامه آموزشی مبتنی بر TTM در بهبود توان فیزیکی و فعالیت جسمانی کارکنان مراکز دولتی موثر است. 

اهداف: لیشمانیوز جلدی یکی از مهم ترین بیماری های منتقله به وسیله پشه خاکی است که از مهم ترین معضلات بهداشتی در ایران است. داشتن اطلاعات از وضعیت بیماری کمک شایانی به برنامه کنترل خواهد نمود.مطالعه حاضر به منظور توصیف وضعیت لیشمانیوز جلدی در شهرستان دامغان انجام گرفت.روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی روی 465بیمار مبتلا به سالک که از سال 1385 تا سال 1388 در مراکز بهداشتی- درمانی شهرستان دامغان تحت درمان و پیگیری قرار گرفتند انجام شد.اطلاعات مربوط به بیماران از قبیل سن، جنس، ملیت، محل سکونت، تعداد و محل زخم، ماه و سال بروز بیماری ثبت شد. داده ها با آزمون مجذور کای در نرم افزار SPSS 12 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از 465 بیمار مورد مطالعه  263نفر مرد (%56.5) و  202نفر زن (%43.5) بودند. 148 نفر  (%31.8)در شهر و  317نفر (%68.2) در مناطق روستایی سکونت داشتند. بیشترین فراوانی در گروه سنی 20-29 سال (%22) بود. بیشترین ضایعات (%84) در اندام ها مشاهده شد و%46  بیماران حداقل دو زخم در بدنشان داشتند. بالاترین میزان شیوع در ماه های مهر، آبان و آذر مشاهده شد.نتیجه گیری: لیشمانیوز جلدی در روستاهای مناطق کویری به صورت بومی وجود دارد و در محله های حاشیه شهر دامغان در حال گسترش است.بنابراین برنامه ریزی جامع به منظور کنترل بیماری ضروری است.

اهداف: لازمه اقدامات پیشگیری از بیماری های دهان و دندان در هر منطقه، شناخت وضعیتموجود آن منطقه است.معاینات دندان پزشکی موثرترین راه تعیین وضعیت بهداشت دهان و دندان در جامعه است.مطالعه حاضر با هدف تعیین شاخص دندان های پوسیده، ازدست رفته و ترمیم شده dmft) و (DMFT و عوامل مرتبط با آن در فرزندان 6 تا 12 ساله کارکنان نظامی و غیرنظامی انجام شد.روش ها: این مطالعه مقطعی توصیفی- تحلیلی روی 201 نفر از فرزندان 6 تا 12ساله کارکنان نظامی و 200 نفر از فرزندان 6 تا 12ساله کارکنان غیرنظامی مراجعه کننده به کلینیک دندان پزشکی امام خمینی(ره) شهر تهران در سال 1387 انجام شد.معاینات توسط دندان پزشک انجام و نتایج در فرم استاندارد سازمان جهانی بهداشت گردآوری شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 11 استفاده شد.یافته ها: در مجموع، 9359 دندان مورد معاینه قرار گرفت.فراوانی مطلق و نسبی دندان های شیری پوسیده، ازدست رفته و ترمیم شده به ترتیب 1224 (23%)، 185 (4%) و 695 (13%) و دندان های دایمی پوسیده، ازدست رفته و ترمیم شده به-ترتیب 238 (%8)، 0 (0) و 162 (%4) بود. میانگین شاخص 5.29±3.52 dmft و شاخص1.01±1.47 DMFT  محاسبه شد.نتیجه گیری: تفاوت معنی داری بین میانگین شاخص های dmft و DMFT در فرزندان کارکنان نظامی و غیرنظامی وجود ندارد. ارتباط پوسیدگی دندان ها با سن کودکان، استفاده از درمان های پیشگیری دندان پزشکی، تحصیلات والدین و تعداد فرزندان معنی دار است.

اهداف: رعایت نکردن حقوق بیماران و عدم رضایت ایشان از خدمات ارایه شده، باعث کندی بهبود، افزایش روزهای بستری، تحریک پذیری و افزایش هزینه درمان بیمار می شود. این مطالعه با هدف تعیین رضایت مندی بیماران از عملکرد تیم بهداشتی - درمانی در زمینه اجرای مفاد منشور حقوق بیماران انجام شد.روش ها: این تحقیق، یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که روی 384 بیمار بستری در بیمارستان های آجا در شهر تهران در سال 1387 انجام شد. نمونه گیری به روش سهمیه ای انجام شد و اطلاعات از طریق مصاحبه و پرکردن پرسش نامه پژوهشگر- ساخته به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات، از نرم افزار SPSS 15 استفاده شد.یافته ها: 8% بیماران از عملکرد پزشکان و 17.2% از عملکرد پرستاران ناراضی بودند. 62.5% بیماران از عملکرد کادر درمانی در شیفت صبح رضایت داشتند. با افزایش تعداد روزهای بستری در بخش، میزان رضایت مندی از عملکرد پزشکان 19% و میزان رضایت مندی از عملکرد پرستاران 50% کاهش یافته و بیماران دارای مدرک زیر دیپلم و نیز بیماران بستری در بخش قلب باز، رضایت مندی بیشتری از عملکرد کادر درمانی داشتند.نتیجه گیری: رضایت مندی بیماران از عملکرد تیم درمانی در زمینه اجرای مفاد منشور حقوق بیماران در مراکز درمانی آجا با عوامل تعداد روزهای بستری بیماران، نوع بخش، تیم درمانی (پزشک و پرستار) و تحصیلات بیماران در ارتباط است.

اهداف: باکتری های سالمونلا گروه بزرگی از ارگانیزم های روده ای هستند و بیماری های ناشی از آلودگی با آنها یکی از مسایل مهم بهداشتی در سراسر جهان به ویژه کشورهای در حال توسعه است. متاسفانه به دلایل مختلف تشخیص و گزارش دهی آزمایشگاهی آنها به درستی انجام نمی گیرد. این مطالعه با هدف بررسی میزان صحت موارد گزارش شده تب تیفوئید در مدت دو سال در تهران انجام شد.روش ها: این مطالعه توصیفی در طی سال های 1386 و 1387 روی نمونه های دریافتی مشکوک به سالمونلا از چند بیمارستان تهران انجام شد.نمونه ها به روش های استاندارد باکتریولوژی از جمله کشت بر روی محیط های استاندارد، تست-های بیوشیمیایی و افتراقی و سرولوژیک به کمک آنتی سرم های پلی- و مونووالان تعیین هویت شدند. سپس نتایج به دست آمده با گزارش های آزمایشگاه های تشخیصی مربوط به این بیمارستان ها مقایسه شد.یافته ها: در بین 161 نمونه مشکوک به سالمونلا، 60 نمونه به عنوان سالمونلا تایفی گزارش شده بود. با وجود این که نمونه ها متعلق به سروتایپ D سالمونلا بودند، هیچ کدام با آنتی سرم اختصاصی علیه سالمونلا تایفی واکنش نداده در نتیجه سالمونلاهای غیرتایفوئیدی به اشتباه تحت عنوان سالمونلا تایفی گزارش شده بودند.نتیجه گیری: تشخیص دقیق آزمایشگاهی گونه های سالمونلا همواره باید مورد تاکید باشد، چراکه گزارش نادرست می تواند پزشک را از اتخاذ راهکارهای مناسب درمانی و حمایتی منحرف نماید و روند معالجه را با اختلال مواجه سازد.

اهداف: اختلال استرس پس از ضربه یکی از اختلالاتی است که نه تنها کیفیت زندگی جانباز، بلکه خانواده او را تحت تاثیر قرار می دهد و تجربه آسیب در یکی از اعضای خانواده، می تواند سایر افراد خانواده را نیز متاثر سازد. این پژوهش با هدف بررسی شدت و فراوانی علایم اختلال استرس پس از ضربه نیابی در فرزندان مصدومان شیمیایی انجام شد.روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی مقطعی روی 528 نفر از اهالی شهرستان سردشت در سال 1388 انجام شد. برای انتخاب گروه مورد، فرزندان تمام خانواده های مصدومان شیمیایی شهرستان سردشت مورد بررسی قرار گرفتند. برای انتخاب گروه کنترل، 5 منطقه شهرستان سردشت به صورت تصادفی خوشه ای و 600 خانواده به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. در مجموع 528 نفر دارای معیارهای ورود به مطالعه شناخته شدند و 286 نفر به عنوان گروه مورد و 242 نفر به عنوان گروه کنترل، از نظر علایم اختلال استرس پس از ضربه نیابی بر اساس پرسش نامه می سی سی پی بررسی و مقایسه شدند. داده ها با نرم افزار SPSS 14 تحلیل شد.یافته ها: نمر ه کل می سی سی پی در فرزندان جانبازان شیمیایی13.92 ±128.88 و در گروه کنترل 22.70 ± 108.34 بود (P<0.05). نمره کل می سی سی پی در پدران گروه مورد نیز بیشتر از پدران گروه کنترل بود (P<0.05). تفاوت معنی داری در نمر ه فرزندان بر حسب جنس و گروه های سنی وجود نداشت.نتیجه گیری: استرس روانی ناشی از آسیب شیمیایی پدر به فرزندان منتقل می شود و لازم است به عنوان یک مشکل جدی نسبت به پیشگیری و درمان آن اقدام شود.

اهداف: ژنوم میتوکندری سلول های انسانی دارای 16569 نوکلئوتید است و دگرگونی در ناحیه HVSI، ده برابر سریع تر از DNA کروموزومی رخ می دهد. این تحقیق با هدف مطالعه میزان پلی مورفیزم، تعیین درصد جهش و محاسبه میزان تنوع نوکلئوتیدهای جهش یافته و واریانس هاپلوتیپ ها در اقوام مختلف ایرانی انجام شد.روش ها: 357 نمونه تصادفی خون افراد بومی و غیرخویشاوند منتسب به اقوام فارس، ترک آذری، گیلک، کرد، سیستانی، بلوچ، عرب و ترکمن جمع آوری شد. پس از تخلیص DNA میتوکندری و تکثیر ناحیه HVSI، تعیین توالی آن توسط دستگاه توالی گر ABI 310 انجام شد.توالی ها با برنامه Clustalx با توالی مرجع کمبریج مقایسه و نوکلئوتیدهای جهش یافته و پلی مورفیزم ها مشخص شد. سپس از طریق درخت فیلوژنتیک ژنوم میتوکندری، هاپلوگروپ ها مشخص شد.یافته ها: بیشترین جهش با هموپلازی بالا در فارس ها (40%) و کمترین مقادیر در سیستانی ها (13%) مشاهده شد.کمترین تنوع هاپلوتیپ مربوط به قوم فارس با 0.862 و بیشترین تنوع هاپلوتیپ مربوط به سیستانی ها با 0.87 بود. در اکثریت اقوام ایرانی هاپلوگروپ HV فراوان ترین هاپلوگروپ بود.نتیجه گیری: فراوانی هاپلوتیپ های بی نظیر DNA میتوکندری بین اقوام، بیشتر از فراوانی آن درون افراد یک قوم است. پایین بودن تنوع در یکی از اقوام، بیانگر رعایت ازدواج درون قومی و عدم ورود میتوکندری های غیربومی در آن است. بالابودن واریانس در قومی دیگر نشان دهنده اهمیت DNA میتوکندری در شناسایی هویت افراد این قوم در پرونده های جنایی است. بالابودن تعداد جهش در یکی از اقوام نشان گر قدیمی تر بودن این قوم است.

اهداف: مراکز درمانی به ویژه بیمارستان ها به عنوان مهم ترین مراکز مداوای مصدومان و مجروحان برای انجام ماموریت در زمان بحران نیازمند کسب آمادگی مناسب هستند.این مطالعه با هدف ارزیابی سطح آمادگی مقابله با بحران در چند بیمارستان منتخب ایران انجام شد.روش ها: این پژوهش توصیفی- مقطعی در 3 بیمارستان منتخب ایران در سال 1388 اجرا شد. داده ها با چک لیست  220سوالی معتبر حاصل پایان نامه کارشناسی ارشد جمع آوری شد و پایایی آن با آزمون کاپا ارزیابی شد. داده ها با کمک آمار توصیفی و بر اساس مقیاس 5 قسمتی لیکرت با نرم افزار SPSS 15 تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: میانگین امتیاز آمادگی قسمت های مختلف بیمارستان ها اعم از پذیرش، امنیت، تخلیه و انتقال، نیروی انسانی، ارتباطات، ترافیک، اورژانس، آموزش، پشتیبانی و مدیریت در مجموع به ترتیب  %80 ,70 ,68.5 ,64.5 ,49 ,54 ,44.5 ,49 ,45 ,21محاسبه شد. به طور کلی میانگین آمادگی بیمارستان های مورد مطالعه 54.5% ارزیابی شد.نتیجه گیری: سطح آمادگی بیمارستان های مورد مطالعه طبق مقیاس لیکرت در قسمت های مدیریت، اورژانس، پشتیبانی و آموزش در وضعیت خوب و از لحاظ نیروی انسانی، امنیت، تخلیه و انتقال، ارتباطات و ترافیک درحد متوسط و از نظر پذیرش ضعیف است.

اهداف: اختلال استرس پس از ضربه، نوعی اختلال اضطرابی است که در افرادی که درمعرض وقایع آسیب رسان روانی قرار گرفته اند بروز می کند. روش درمان شناختی- رفتاری یکی از متداول ترین روش های درمان روان شناختی است.روش درمانی حساسیت زدایی حرکات چشم و پردازش مجدد نیز به عنوان یکی از درمان های نسبتا جدید و سریع روان شناختی اختلال استرس پس از ضربه شناخته می شود. این مطالعه با هدف مقایسه اثربخشی دو روش درمان شناختی- رفتاری و حساسیت زدایی حرکات چشم و پردازش مجدد برکاهش علایم اختصاصی و بهبودی بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه ناشی از جنگ انجام شد.روش ها: این مطالعه از نوع مطالعات آزمایشی است که در سال 1377 انجام شد. در این مطالعه با استفاده از طرح شبه آزمایشی، تعداد 45 نفر از جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه ناشی ازجنگ، با انتخاب و جایگزینی تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. آزمودنی ها به صورت تصادفی به 3 گروه  15نفره درمان شناختی- رفتاری، حساسیت زدایی حرکات چشم و پردازش مجدد و کنترل تقسیم شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل فهرست اختلال استرس پس از ضربه ویرایش نظامی PCL-M و چک لیست اختلالات روانی SCL-90-R بود. داده ها پس از جمع آوری به وسیله نرم افزار SPSS 16 با آزمون های آمار استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نمرات هر دو گروه درمان شناختی- رفتاری و حساسیت زدایی حرکات چشم و پردازش مجدد نسبت به پس آزمون گروه شاهد تفاوت معنادار داشت.نتیجه گیری: هر دو روش درمانی برکاهش علایم به اختلال استرس پس از ضربه موثر است.