مطالعات امنیت اجتماعی
سال:1389 | دوره:جدید | شماره:21 |تعداد مقالات:7

پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی است که با استفاده از تکنیک دلفی و روش پیمایش به انجام رسیده است. هدف اصلی این پژوهش شناخت عوامل موثر بر گرایش جوانان به مواد مخدر صنعتی است. بدین منظور با استفاده از نظریه های مطرح شده در حوزه اعتیاد همچون نظریه آنومی دورکیم و مرتون، نظریه برچسب زنی لمرت، نظریه کنترل شاد CAP (استیون گلد) و نظریه معاشرت افتراقی (ساترلند) به طرح چهارچوب تئوریک پژوهش پرداخته شده است. سپس با استفاده از تکنیک دلفی به بررسی نظریات نخبگان در این حوزه پرداخته و عوامل موثر بر گرایش جوانان به مواد مخدر صنعتی شناسایی گردیدند در مرحله بعد با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه پژوهشگر ساخته شده به بررسی نظرات جوانان معتاد به این مواد پرداخته شده است. بدین منظور تعداد 40 نفر از جوانان معتاد به مواد مخدر صنعتی که واجد شرایط شرکت در این پژوهش بودند، به عنوان نمونه انتخاب شدند که در نهایت 35 نفر از آنان حاضر به همکاری گردیدند.

شکل گیری و گسترش سکونتگاههای نامتعارف با ویژگی های نامطلوب کالبدی، اقتصادی و اجتماعی از جمله پیامدهای رشد شهرنشینی در شهر زنجان بوده است. منطقه اسکان غیررسمی بی سیم از جمله مناطق بزرگ اسکان غیررسمی در شهر زنجان است که در اثر مهاجرت های بی رویه و کنترل نشده روستایی شکل گرفته و گسترش یافته است. این محدوده از نظر ویژگی های کالبدی با مشکلات و نارسایی های فراوانی روبروست. مجموعه خصوصیات کالبدی در کنار ویژگی های جمعیتی و اجتماعی حاکم بر منطقه باعث شده است تا این محدوده محل تمرکز میزان قابل توجهی از جرایم شهر زنجان باشد. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر منطقه اسکان غیررسمی بی سیم در شکل گیری الگوهای بزهکاری در شهر زنجان و تبیین عوامل موثر در بروز بزهکاری در این منطقه انجام شده است. روش پژوهش حاضر تحلیلی، تطبیقی است و به منظور تحلیل الگوهای فضایی بزهکاری از آزمون های مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار، آزمون خوشه بندی و شاخص های نزدیک ترین همسایه و تخمین تراکم کرنل استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر مجموعه جرایم قاچاق مواد مخدر است که در دوره زمانی یکساله در محدوده شهر زنجان به وقوع پیوسته است.

احساس امنیت به عنوان یک پدیده روانشناختی و اجتماعی، تحت تاثیر تجربه های مستقیم و غیرمستقیم افراد از شرایط متفاوت اجتماعی است که انسان ها برای دستیابی به زندگی سالم و تداوم روابط اجتماعی نیازمند آن هستند در این مطالعه، وجود بعد ذهنی امنیت اجتماعی در ارتباط با وضعیت سرمایه اجتماعی مدنظر است که با فراهم شدن بسترهای احترام به عرف، سنت ها، هنجارها و ارزش های اجتماعی و مشارکت فعال در زندگی اجتماعی زمینه جهت سرعت بخشیدن به سلامت اجتماعی و پایداری بهداشت روانی در حوزه معماری امنیتی فراهم خواهد بود.هدف کلی این پژوهش، بررسی رابطه بین احساس امنیت اجتماعی و سرمایه اجتماعی در چهار مولفه اصلی (اعتماد اجتماعی، روابط اجتماعی، مشارکت اجتماعی و انسجام اجتماعی) بوده که با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه، جمع آوری داده های تحقیق در سطح شهر اردبیل مطابق با روش نمونه گیری مطبق متناسب و نمونه آماری 251 نفر در سال 1388 انجام گرفته است.نتایج تفسیری بیانگر این است که هر چه میزان سرمایه اجتماعی در جامعه بیشتر باشد به همان میزان احساس امنیت نیز بیشتر خواهد بود. در تحلیل نهایی شاخص اعتماد اجتماعی بیشترین همبستگی را با احساس امنیت اجتماعی نشان داده است. از میان مشخصات فردی، جنسیت، وضعیت اشتغال، هزینه های ماهیانه خانوار و منطقه محل سکونت در میزان احساس امنیت اثرگذار بوده اند.

هدف اصلی این مقاله، بررسی میزان رابطه هویت ملی و قومی در بین جوانان آذری زبان شهر ارومیه می باشد، که میزان پایبندی جوانان شهر ارومیه به هویت های اجتماعی (ملی و قومی) نیز مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از جوانان آذری زبان شهر ارومیه که در فاصله سنی (20-30) سال قرار دارند می باشد و روش تحقیق از نوع توصیفی - پیمایشی بوده و ابزار اندازه گیری از نوع پرسشنامه با طیف لیکرت (شاخص پنج قسمتی از خیلی ضعیف تا خیلی قوی) می باشد. حجم نمونه با استفاده ازفرمول کوکران، 380 نفر حاصل شده است. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS و با آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون، خی دو، آزمون T) انجام گرفته است. فرضیات تحقیق در ارتباط با اینکه جوانان شهر ارومیه تا چه میزانی به هویت ملی پایبند هستند و چه میزانی از هویت قومی را دارا هستند و چه رابطه ای بین این دو نوع هویت جمعی متصور است می باشد. در این تحقیق برای سنجش میزان هویت ملی از مولفه های آن مانند گرایش به زبان و ادبیات فارسی، میراث فرهنگی ملی، وابستگی ملی، گرایش سیاسی و گرایش دینی استفاده شده است. همچنین برای سنجش میزان هویت قومی از مولفه هایی نظیر گرایش به زبان و ادبیات ترکی، موسیقی ترکی، گرایش به تاریخ قومی و وابستگی قومی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که جوانان آذری زبان شهر ارومیه در عین گرایش به هویت ملی نسبت به هویت قومی نیز گرایشی قوی دارند و بین این دو نوع هویت جمعی، رابطه مثبتی برقرار است. بنابراین در این تحقیق، مهمترین متغیرهای تاثیرگذار را در هر دو جهت تحکیم پیوندهای دیرین همگرایانه و تقویت گرایش های واگرایانه مورد بحث و ارزیابی قرار می دهد.

در سه دهه گذشته پدیده خودکشی موجب مرگ برخی زنان و جوانان در استان‏های غربی کشور (ایلام، لرستان و کرمانشاه) شده است. طبق آمارها خودکشی‏ یکی از مهمترین علل مرگ و میر در این استانها شناخته شده است. پژوهش حاضر تحلیلی بر شرایط رخداد خودکشی ها در جامعه روستایی استان لرستان (شهرستان‏های کوهدشت و پلدختر) طی سالهای 1383 تا 1385 است. هدف خاص مقاله، بررسی اثرات باورهای فرهنگی بر خودکشی در منطقه مورد مطالعه است. جامعه آماری تحقیق، 126 مورد اقدام به خودکشی در مناطق روستایی و محدوده زمانی فوق انتخاب شده‏اند. در نمونه‏گیری با روش هدفمند با 50 نفر از اعضای خانواده‏‏های قربانیان و 30 نفر اقدام کننده به خودکشی، یعنی جمعا 80 نفر به عنوان نمونه آماری برای مصاحبه عمیق (گروهی و متمرکز) انتخاب شده‏اند. یافته‏‏های مقاله نشان می دهد، زنان و جوانان بیشترین قربانیان خودکشی بوده‏اند. باورهای فرهنگی مردم منطقه از جمله مذمومیت طلاق، نگرش نسبت به عشق قبل از ازدواج، انگ ها و برچسبهای اجتماعی، فهم جنسیتی از کار و نگرش مردانه به تربیت خانوادگی به طور مستقیم و با واسطه با خودکشی ارتباط دارند.استدلال محوری مقاله اینست که خودکشی از انگ های اجتماعی، ارزشها و هنجارهای سنتی حاکم بر جامعه روستایی شامل ناموس پرستی، تعصب های فردی و باورهای مربوط به مذمومیت رابطه عشقی قبل از ازدواج تاثیر محسوس می پذیرد. الصاق برچسب های اجتماعی منفی بر افراد در فرایند روابط پیوسته اجتماعی عامل موثری برای گرایش افراد به خودکشی بوده است. تخطئه و تحریم روابط نسبتا آزادتر مرتبط با امر ازدواج و خانواده بیش از عوامل دیگر با خودکشی افراد در منطقه مورد مطالعه ارتباط داشته است.

این مقاله برگرفته از یک طرح پژوهشی با عنوان بررسی گرایش به خرافات و عوامل مرتبط با آن در بین شهروندان همدانی می باشد که با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. تکنیک مورد استفاده برای گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده که اطلاعات مورد نیاز آن از یک نمونه 321 نفری از شهروندان همدانی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای گردآوری شده است.مهمترین نتایج بدست آمده از این مطالعه عبارتند از: زنان خرافاتی تر از مردان هستند. با افزایش در سن، احساس نابرابری و از خود بیگانگی، گرایش به خرافات بیشتر می شود. مشاغل فکری (خدماتی) و فارس زبانان گرایش کمتری به خرافات داشته و مشاغل کشاورزی و کرد و لر زبانان گرایش بیشتری به خرافات دارند. با افزایش تحصیلات، درآمد، آگاهی، کنش عقلانی، احساس امنیت و رضایت از زندگی گرایش به خرافات نیز کمتر می شود. در تحلیل رگرسیون چندمتغیره به منظور مشخص نمودن معادله ای که بتوان با آن خرافات را پیش بینی کرد به معادله ای با متغیرهای میزان تحصیلات، کنش عقلانی، انزوا، احساس امنیت و بی معنایی دست یافتیم که نهایتا 30 درصد از واریانس متغیر وابسته از طریق این معادله تبیین شد.

علی رغم تاریخچه بسیار اندک مطالعات مربوط به حوزه امنیت، خود امنیت به عنوان یک مساله اجتماعی قدمتی به اندازه تاریخ بشریت دارد. با توجه به این موضوع و نیز نقش اساسی پلیس به عنوان تامین کننده امنیت افراد، تحقیق حاضر تلاشی است در جهت کشف عوامل جامعه شناختی موثر بر احساس امنیت با تاکید بر نقش پلیس. به لحاظ روش شناسی این تحقیق پیمایشی است در سطح خرد با نمونه ای به حجم 319 نفر (افراد عادی بالای 16 سال) از ساکنان 24 محله تهران.نظریه های مورد استفاده در چارچوب نظری شامل نظریه دولت های حداکثری و حداقلی باری بوزان، تئوری احساس امنیت، بروس اشنایر، آنتونی گیدنز و الریش بک می باشد. یافته های توصیفی حکایت از میزان پایین امنیت در هر دو بعد جانی (28.94) و مالی (45.39) دارد. مطابق نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره دو عامل احساس آنومی و سرمایه اجتماعی تاثیرگذارترین عوامل بر احساس امنیت می باشد. در این بین نگرش به پلیس هر چند به صورت مستقیم تاثیر چندانی بر میزان احساس امنیت شهروندان تهرانی نداشته است. لیکن این متغیر به صورت غیرمستقیم از طریق همبستگی با احساس آنومی می تواند نقشی بسیار موثر در ارتقای امنیت شهروندان ایفا نماید.