مطالعات جامعه شناختی ایران
سال:1392 | دوره:3 | شماره:8 |تعداد مقالات:6

پژوهش حاضر به "بررسی تاثیر پایگاه اجتماعی زنان در جامعه پذیری فرزندان" می پردازد. زنان و مادران بطور غیرمستقیم بر روی فرزندان تاثیر می گذارند، زیرا کودکان مادران خود را الگو قرار می دهند. در چارچوب نظری این پژوهش از نظریات نظریه پردازانی چون امیل دورکیم در زمینه اجتماعی شدن و پایگاه اجتماعی ماکس وبر استفاده شده است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی و طرح تحقیق آن مقطعی می باشد. جامعه آماری زنان شاغل 45-28 ساله در معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور هستند و فرزندان آنها بین 6 تا 18 ساله می باشند. نمونه با استفاده از روش تمام شماری (تعداد 86 نفر) بدست آمده است و ابزار اصلی پرسشنامه می باشد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده است. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات، نتایج بدست آمده بین پایگاه اجتماعی مادر با میزان جامعه پذیری فرزندان رابطه معناداری را نشان نداد. پایگاه اجتماعی مادران وابسته به متغیرهایی مانند درآمد، تحصیلات و شغل بود، در صورتی که فرزندان از رابطه ای که با مادر خود دارند، الگوهای رفتاری وی در خانه و حتی شیوه صحبت کردن وی در فرایند جامعه پذیری تاثیر می گیرند. سنجش متغیر پایگاه اجتماعی زنان با این گویه ها نشان داد که بیشتر زنان شاغل در معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور دارای پایگاه اجتماعی متوسطی در جامعه هستند.

اعتماد اجتماعی در سازمان مقدمه ای برای کنش جمعی موفقیت آمیز در سازمان ها و گسترش سرمایه اجتماعی تلقی می شود. اعتماد سازمانی، منجر به تقویت روابط کارکنان و افزایش مشارکت در تصمیم گیری ها شده و محیطی فعال برای کار فراهم می سازد. هر گونه کاهش یا افزایش اعتماد اجتماعی کارکنان بستگی به تعدادی عوامل اجتماعی دارد که هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر این عوامل است. مساله اصلی این است که عدم وجود اعتماد بین کارکنان و مدیران با یکدیگر موجب می شود که سازمان مورد نظر به اهداف از پیش تعیین شده دست نیافته و درنتیجه دچار افت کارایی و عملکرد موثر بشود. چارچوب نظری این پژوهش مبتنی بر دیدگاه های نظریه پردازان حوزه اعتماد اجتماعی مانند نیکلاس لومان، پیوتر زتومکا، آنتونی گیدنز و جیمز کلمن از یک سو و نظریه های اعتماد سازمانی از سوی دیگر بوده است. روش تحقیق نیز اسنادی و پیمایشی با استفاده از تکنیک مصاحبه فردی و پرسشنامه بوده است. جامعه آماری را کلیه کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی تهران شرق مشتمل بر 145 نفر تشکیل داده و حجم نمونه نیز 145 نفر برآورد شده است. روش نمونه گیری هم تصادفی ساده بود. پس از تکمیل پرسشنامه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون های آماری اقدام به تحلیل داده ها شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای مستقل تحقیق رضایت شغلی، ریسک پذیری، و پیوندهای اجتماعی با میزان اعتماد اجتماعی بعنوان متغیر وابسته رابطه معنادار وجود نداشته و تنها بین متغیر از خود بیگانگی با میزان اعتماد اجتماعی رابطه معنادار وجود داشته است و در مجموع میزان تاثیرپذیری متغیر وابسته از متغیرهای مستقل در سطح پایینی بوده است.

این مطالعه در صدد پاسخ گویی به این سوال اصلی است که آیا آموزش های عالی موسسه توانسته بر سطح دانش و کارائی فارغ التحصیلان (از موسسه) شاغل در جمعیت هلال احمر تاثیر بگذارد؟این مطالعه با توجه به روش گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل دو گروه می گردد. گروه اول (گروه آزمایش) شامل فارغ التحصیلان (از موسسه) شاغل در جمعیت و گروه دوم شامل افراد شاغل (در جمعیت) غیرفارغ التحصیل از موسسه (همکاران) که در استان های کل کشور و حوزه های ستادی مشغول به کار هستند. در این مطالعه با بهره گیری از روش تمام شماری کلیه فارغ التحصیلان (از موسسه) شاغل در جمعیت مورد بررسی (163 نفر) قرار گرفته است. محقق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده کرده است. برای سنجش پایائی همسانی درونی میان گویه ها از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید. در این مطالعه از نظریه کرک پاتریک استفاده شده است. نتایح فرضیه ها نشان داده است: بین میانگین فعالیت های تالیفی و پژوهشی فارغ التحصیلان و همکاران آنان تفاوت وجود ندارد.نتایج در سطح واکنش یادگیری (دانش) جامعه مورد بررسی نشان داده است، برنامه های آموزشی چندان موفق نبوده است و هم چنین این مساله بر سطح رفتار و نتایج نیز تاثیر داشته است.

یکی از پدیده های فعال در جهان امروز به ویژه در جوامع مسلمان نشین؛ بنیادگرایی اسلامی است. این پدیده، رویکردی فعال در جهان اسلام است که در برابر مدرنیسم غربی قد علم کرده و ارزش ها و باورهای مسلط مدرنیستی که به جوامع مسلمانان ورود پیدا کرده اند را به چالش کشیده است. از سوی دیگر پست مدرنیسم نیز یکی دیگر از رویکردهای نظری مسلط از جمله در جامعه شناسی و فلسفه امروز است که در نقطه مقابل ارزش ها و جامعه مدرن (مدرنیته) ظهور کرده است. پست مدرنیسم مبانی بنیادین مدرنیسم را مورد انتقاد و نفی قرار می دهد و چنین مطرح می کند که دوران مدرن به پایان خود رسیده و زمان آن فرا رسیده که مدرنیسم اعتراف کند که در تحقق وعده های خود مبنی بر ساختن جهانی آباد، آزاد و مطلوب برای بشریت ناکام گردیده است. پست مدرنیست ها حتا معتقدند که عقل و علم و سایر ارزش ها و تکیه گاه های اصلی مدرنیسم و جهان مدرن توانایی تحقق وعده های داده شده را ندارند. هم بنیادگرایان مسلمان و هم پست مدرنیست ها در ضدیت با مدرنیسم اشتراکات فراوان دارند و داشتن مواضع شبیه به هم آن ها در ضدیت با مدرنیسم، این مساله را به ذهن متبادر می سازد که بنیادگرایی اسلامی پدیده ای پست مدرن است. هدف این پژوهش که در آن از روش کتابخانه ای و تطبیقی بهره گرفته شده؛ بررسی همین مساله است. نتیجه ای که این پژوهش به آن رسیده این است که علیرغم داشتن اشتراکات قابل توجه در مواضع ضدمدرنیستی این دو پدیده، اما آن ها در هدف، چشم انداز، ارایه بدیل برای مدرنیسم، اصول اعتقادی، تنظیم رابطه با گذشته، حال و آینده، با هم اختلاف نظرهای اساسی دارند. به همین علت بنیادگرایی اسلامی را نمی توان پدیده ای پست مدرن دانست.

مقاله حاضر برگرفته از یک پژوهش بوده و هدف از انجام آن مطالعه نگرش جوانان به تاثیر عوامل اقتصادی اجتماعی و فرهنگی موثر در بالا رفتن سن ازدواج، مطالعه موردی جوانان ناحیه 2 و 3 منطقه 4 تهران در سال 1391 با تاکید بر نظریه کارکردگرایی و نظریه فنکسیونالیسم ساختاری می باشد. به همین منظور از بین جوانان مجرد 23 تا 40 ساله تعداد 375 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. روش پژوهش پیمایش و ابزار گرداوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. اعتبار پرسشنامه ها از طریق اعتبار صوری سنجیده شده و با توجه به ضریب آلفای کرونباخ که ضریب آن 80% درصد را نشان می دهد پایایی قابل قبولی را می رساند. در تجزیه و تحلیل داده های خام از آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل آزمون های همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس، رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد: بین درآمد خانوار و نگرش به سن ازدواج در مورد دختران و پسران هر دو جنس عدم رابطه معنی دار وجود دارد- همچنین بین متغیر تحصیلات و نگرش به سن ازدواج در مورد دختران رابطه معنی دار وجود دارد اما در مورد پسران رابطه معنی دار وجود ندارد، در مورد متغیر دینداری و نگرش به سن ازدواج هم در مورد دختران و هم در مورد پسران رابطه وجود دارد اما به صورت معکوس. در مورد اشتغال فرد و نگرش به سن ازدواج نیز در مورد هم دختران و هم پسران رابطه معنی دار وجود دارد. همچنین بین پایگاه اجتماعی خانواده و نگرش به سن ازدواج در مورد دختران رابطه وجود دارد. هر چه پایگاه اجتماعی خانواده دختران بالاتر باشد به همان میزان سن ازدواج آنها بالاتر می رود. اما در مورد پسران رابطه معنی داری بین پایگاه اجتماعی خانواده و نگرش آن ها به سن ازدواج وجود ندارد.

این مقاله محصول پژوهشی درباره نسبت دین و شادی در ایران پس از انقلاب است که با هدف بررسی موانع بروز رفتار شادمانه به ویژه رفتارهای شاد جمعی در ایران پس از انقلاب انجام گرفته است. همواره بروز رفتارهای جمعی شاد با فرهنگ، آداب و رسوم، عرف و قوانین حاکم بر آن جامعه متناسب بوده است. از آن جایی که یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار در زندگی اجتماعی ایرانیان، تفکرات و گرایشات دینی بوده است، در این مقاله نسبت شادی و تفکر دینی مسلط در ایران پس از انقلاب ارزیابی می گردد. در این پژوهش از نوعی سنخ شناسی در چارچوب نظری بهره برده ایم که گرایش های دینی موجود در ایران معاصر را به سه گرایش محافظت گرایی دینی، ترمیم گرایی دینی، و بازسازی گرایی دینی تقسیم کرده است. در بخش یافته های تحقیق با تکیه بر روش اسنادی مجموعه کتب، مقالات و آرای صاحب نظران در حوزه دین و نیز فتاوای مراجع تقلید در باب مظاهر شادی، مطالعه و دسته بندی شده است. بررسی آرای برخی از مهم ترین صاحب نظران و کارشناسان حوزه دین و نیز فتاوای مراجع تقلید شیعه ایرانی که در سه دهه اخیر در خصوص شادی دیدگاه هایی را ارائه نموده اند، در دستور کار بوده است. یافته های تحقیق نشان دهنده آن است که گرایش محافظت گرایی دینی به عنوان گرایش مسلط در ایران پس از انقلاب ارزیابی شده است. این گرایش دینی با نگاهی منفی به شادی و محرک های آن، موجب محدود شدن رفتارهای شادمانه در جامعه شده است. محافظت گرایان اصل را بر نفی رفتارهای اجتماعی شادمانه می گذارند و عموما این گونه رفتارها را برنمی تابند. در مقابل گرایش ترمیم گرایی نگاهی مشروط به شادی دارد و شادی را به نحوی نسبی مورد تایید قرار می دهد. آنان قیودی را برای بروز شادی مطرح می کنند. اما بازسازی گرایان دینی نگاهی مثبت به بروز رفتارهای شادمانه دارند. بازسازی گرایان اصل را بر تایید و ترویج شادی و رفتارهای شادمانه می گذارند.