مجله علوم و فنون هسته ای
سال:1389 | دوره:- | شماره:3 (مسلسل 53) |تعداد مقالات:7

مزیت دزیمتر ژلی- پلی مری توانایی منحصر به فرد آن در اندازه گیری دز به صورت سه بعدی و انتگرالی و هم چنین قابلیت شکل دهی آن به صورت شبه انسان می باشد. در این مطالعه دزیمتر ژلی- پلی مری PAGAT در ستون گرمایی رآکتور تحقیقاتی تهران، تحت تابش نوترون های حاصل از شکافت که انرژی آن ها تا حد گرمایی شدن کاهش یافته بود، قرار گرفت و پاسخ ژل با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) به صورت تغییر در آهنگ بازگشت هسته ها مورد بررسی قرار گرفت. خطی بودن پاسخ ژل نسبت به دز موثر و دز جذبی نوترون های گرمایی، دقت فضایی آشکارساز، خطای درجه بندی و کم ترین دز قابل تشخیص توسط دزیمتر ژلی- پلی مری مورد بررسی قرار گرفت. برای درجه بندی پاسخ ژل (R2) نسبت به دز دریافتی، توزیع شار نوترونی در ستون گرمایی به روش فعال سازی نوترونی پولک طلا تعیین شد و با استفاده از ضرایب تبدیل شار به دز موثر داده شده در توصیه ANSI/ANS-6.1.1-1997، دز معادل و با استفاده از عامل کیفیت QF داده شده، دز جذبی نقشه شار مذکور به دست آمد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که دزیمتر ژلی- پلی مری PAGAT ابزار مناسبی برای دزیمتری نوترون های گرمایی می باشد. حساسیت دزیمتر به نوترون های گرمایی برابر با 0.0152±0.0055GY-1s-1 و کم ترین دز قابل تشخیص در حدود 1.8GY تقریب زده شد.

قطعات آنتی بادی نسبت به آنتی بادیهای کامل، دارای مزایایی برای جذب و نفوذ در تومورها هستند. هدف از این مطالعه تهیه قطعات F(ab')2 از آنتی بادی PR81 و نشان دارسازی آن ها با 99mTc، به منظور تولید یک رادیوداروی زیستی برای تصویربرداری از سرطان سینه در پزشکی هسته ای است. بدین منظور آنتی بادی PR81 با استفاده از آنزیم پپسین به نسبت 1 به 20 (آنزیم به آنتی بادی) در زمان های مختلف هضم گردید تا بهترین زمان هضم کامل آنتی بادی به دست آید. قطعات 2( F(ab'تولید شده، به وسیله ستون کروماتوگرافی پروتیین A تخلیص شدند. ایمونوراکتیویته قطعات آنتی بادی با استفاده از روش رادیوایمونواسی برابر 5.1±.65.2% تعیین گردید. نشان دارسازی قطعات F(ab')2 با 99mTC با استفاده از HYNIC به عنوان کی لیت ساز و ترایسین به عنوان کولیگاند، در مدت یک ساعت پس از شروع واکنش، با خلوص رادیوشیمیایی %70.1±5.2 و با پایداری بالا انجام شد. محصول تولیدی جهت افزایش خلوص رادیوشیمیایی با استفاده از روش کروماتوگرافی ژلی تخلیص گردید. مطالعات توزیع زیستی و تصویربرداری در موش های BALB/c دارای تومور پستان پیوندی، تجمع مولکول تولید شده را 4 ساعت پس از تزریق با حساسیت بالایی در تومور سینه بدون تجمع محسوسی در سایر اندام ها نشان داد. این نتایج بیان گر آن است که قطعه F(ab')2 آنتی بادی PR81 یک کاندیدای امیدوارکننده برای مطالعات تصویربرداری از کارسینومای سینه انسان به روش رادیوایمونوسینتی گرافی است.

در این مقاله تولید نانوذرات تیتانیم دی اکسید (TiO2) با استفاده از اکسایش تیتانیم تتراکلرید(TiCl4)  در دمای 800 درجه سانتی گراد و در رآکتور دیواره- گرم از طریق سنتز شیمیایی از فاز بخار مورد بررسی قرار می گیرد. اثر دما و غلظت ماده اولیه و هم چنین اثر آب بر روی اندازه و تعداد ذرات، بلورینگی، تبدیل فاز و خلوص نانوذرات از طریق تجزیه های عنصری با استفاده از تکنیک هایXRD ، TEM و TG-DTA بررسی شد. نتایج به دست آمده نشان داد که اندازه و تعداد ذرات با افزایش غلظت ماده اولیه افزایش می یابد به طوری که می توان اندازه اولیه نانوذرات را با تغییر عوامل کنترل کرد. نتایج هم چنین نشان دادند که استفاده از آب موجب کاهش چشمگیر اندازه ذرات و ارتقا درجه بلورینگی می شود. در تمامی نتایج، فاز بلوری به دست آمده آناتاز بود و هیچ گونه استحاله و هم چنین ناخالصی در نانوذرات تیتانیم دی اکسید به دست آمده مشاهده نشد. از نانوذرات تیتانیم دی اکسید در تهیه نانوسیال استفاده می شود که این نانوسیال در افزایش راندمان و ایمنی رآکتورهای هسته ای به کار گرفته می شوند. از آن جایی که ویژگی های نانوذرات تیتانیم دی اکسید بر خواص نانوسیال تاثیر به سزایی دارد، در این مقاله به مطالعه آن پرداخته شده است.

ایران از نظر تولید و صادرات انار در رتبه اول دنیا قرار دارد. کرم گلوگاه انار آفت مهم انار کشور است. به خاطر زیست شناسی حشره، مبارزه شیمیایی عملی نبوده و خسارت این آفت در مواردی از 30 درصد محصول نیز تجاوز می کند. روش نابارورسازی یکی از روش هایی است که برای کنترل آفات مختلف با شرایط خاص کاربرد دارد. این تحقیق به منظور ارزیابی کنترل عملی کرم گلوگاه انار با استفاده از روش هسته ای نابارورسازی روی میوه انجام شد. انارهای آلوده به مرحله لاروی و شفیرگی آفت از باغات انار ساوه جمع آوری، به آزمایشگاه پژوهشکده منتقل، در شرایط دمایی 2±28 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد، رژیم نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی و با استفاده از جیره غذای مصنوعی پرورش داده شدند. شفیره های جوان و مسن به دست آمده، تحت پرتودهی گاما قرار گرفته و با نسبت های 1:1:0:0 تا 1:1:9:9 (نر پرتودهی شده: ماده پرتودهی شده: نر طبیعی: ماده طبیعی) روی میوه های انار در داخل قفس ها رها شدند. نتایج حاصل نشان داد که کاربرد دزهای نابارورکننده 120 و 160 گری، روی شفیره های جوان 1-2 روزه و مسن 3-4 روزه و با نسبت رهاسازی 1:1:7:7 تا 1:1:9:9 در مقایسه با شاهد با نسبت رهاسازی 1:1:0:0 خسارت کرم گلوگاه روی محصول انار را کنترل می نماید.

یکی از معضلات موجود در برخی از کارخانه های تولید اکسید اورانیم جهان، وجود عنصر مولیبدن در محصول U3O8 تولید شده می باشد. روش های متعددی برای کاهش مولیبدن در فرایند تولید U3O8 ارایه شده است. از آن جایی که هدف این پژوهش، کاهش مقادیر مولیبدن در فرایند تولید اکسید اورانیم بندرعباس، با کم ترین تغییرات ممکن در خطوط فرایندی کارخانه بود، روش شستشوی فاز آلی باردار با محلول سدیم کلرید اسیدی انتخاب گردید. با انجام آزمایش های بهینه سازی، محلول شستشوی سدیم کلرید 1.2 مولار به اضافه سولفوریک اسید 0.02 مولار، جای گزین محلول سدیم کربنات 10% (محلول شستشوی مورد استفاده در کارخانه بندرعباس) شد. با استفاده از محلول شستشوی فوق، میزان تهی سازی فاز آلی از مولیبدن از %96.64 (سدیم کربنات 10%) به %4.17 کاهش یافت. در نهایت میزان مولیبدن در U3O8تولیدی از %6.4 به %4.17 تنزل پیدا کرد.

یکی از محصولات فرعی نامطلوب در صنعت غنی سازی اورانیم، گاز هیدروژن فلورید است. اثرات نامطلوب آن روی محیط زیست و تجهیزات فرایندی به علت سمیت و خورندگی بالای آن جذب آن توسط برج های جذب (تله های شیمیایی) را ضروری ساخته است. یکی از جاذب های پیشنهادی برای جذب هیدورژن فلورید، زغال فعال است. منحنی تعادل جذب HF توسط زغال فعال یکی از اطلاعات مهم برای طراحی برج های جذب می باشد. به دلیل عدم وجود منحنی یاد شده و جاذب مناسب، در این مقاله به بررسی جذب سطحی هیدروژن فلورید بر روی چهار نوع زغال فعال پرداخته شده است. داده های تعادلی در فشارهای کم تر از 30 میلی بار در دمای محیط به صورت تجربی به دست آمده است و مقادیر ثابت ایزوترم فرندلیچ، لانگمویر، توث و هنری از برازش با داده های آزمایشگاهی محاسبه شده است. هم چنین عوامل موثر بر جذب هیدورژن فلورید با انواع مختلف زغال فعال بررسی شده است. در نهایت ایزوترم های جاذب های مختلف با یک دیگر مقایسه و زغال نوع اول، دوم و چهارم جاذب های مناسب تشخیص داده شدند و از میان مدل های ریاضی برای پیش بینی نقاط تعادل، مدل توث برای زغال نوع اول، دوم و چهارم با متوسط درصد خطای مطلق، به ترتیب، برابر با 12.9، 16.5 و 34.0 مطابقت بیش تر و بهتری با نتایج تجربی دارد.

در این پژوهش، استحصال و پرعیارسازی Yb(III) از محلول فروشویی کانسنگ آنومالی 5 ساغند با استفاده ازD2EHPA  به عنوان استخراج کننده آلی و کروزین به عنوان رقیق کننده، و هم چنین بهینه سازی پارامترهای موثر بر آن مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی نمونه های کانسنگ آنومالی 5 معدن ساغند نشان داد که علاوه بر اورانیم و توریم، عناصر بسیار با ارزش نادر خاکی نیز در این کانسنگ موجود می باشند و با توجه به محاسبات انجام شده ارزش ریالی عناصر نادر خاکی موجود در این منطقه بیش از 20 برابر ارزش اورانیم و توریم است. استخراج ایتربیم و سایر عناصر موجود در محلول فروشویی در pHهای مختلف بررسی شد و مشخص گردید که با افزایش pH، میزان استخراج این عناصر افزایش می یابد. میزان استخراج ایتربیم، اورانیم، لانتانیم، ایتریم، سریم و آهن در pH=2، به ترتیب، برابر 99.9، 83، 13.5، 99.8، 8.5 و 27.4 درصد به دست آمد. بررسی تاثیر افزایش نسبت حجمی دو فاز آبی به آلی (A/O) نشان داد که با افزایش این نسبت، میزان استخراج عناصر همراه ایتربیم بیش از خود ایتربیم کاهش می یابد. بنابراین از این امر می توان برای جدایش مطلوب ایتربیم بهره جست. با استفاده از نمودار مکیب- تیلی با A/O=9 و در pH=2 تعداد مراحل نظری استخراج برابر 2 به دست آمد. در نهایت، استریپ فاز آلی با استفاده از غلظت های مختلف نیتریک اسید مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت.