مقدمه: علت اصلی خیز مغزی به دنبال جراحت تروماتیک مغزی (TBI)، رهایش سیتوکین های پیش برنده التهاب می باشد و از آنجا که بر اساس پژوهش های قبلی استروئیدهای جنسی دارای اثر ضدخیز مغزی می باشند، در این پژوهش تغییرات در مقادیر مغزی این سیتوکین ها به دنبال تجویز استروژن و پروژسترون در 24 ساعت بعد از ضربه مغزی بررسی شد.روش: در این مطالعه از موش های صحرایی ماده استفاده شد که به 7 گروه تقسیم شدند. گروه اول و دوم به ترتیب کنترل و شم بودند و در بقیه حیوانات تخمدان به صورت دو طرفه برداشته شده و به گروه های حلال، دوز فیزیولوژیک استروژن (E1)، دوز فارماکولوژیک استروژن (E2)، دوز فیزیولوژیک پروژسترون (P1) و دوز فارماکولوژیک پروژسترون (P2) تقسیم شدند. حلال و هورمون های استروئیدی جنسی نیم ساعت بعد از ضربه مغزی به روش داخل صفاقی تزریق شدند. ضربه مغزی متوسط از نوع منتشر و به روش مارمارو ایجاد شدند. نمرات نورولوژیک (VCS)، بلافاصله بعد از ضربه، 1، 4 و 24 ساعت بعد از ضربه مغزی اندازه گیری شد. غلظت های مغزی سیتوکین های IL-1b ، TNF- a، و IL-6،TGF- a و استروئیدها، 24 ساعت بعد از ضربه مغزی با روش ELISA اندازه گیری شد.یافته ها: گروه های E1 و E2 در مقایسه با گروه حلال به ترتیب %27.5 و %27کاهش در میزان مغزی IL-1 b نشان دادند. IL-1 a، در گروه حلال در مقایسه با گروه شم، افزایش نشان داد. مقدار IL-6 مغزی در گروه های E1 و P1 به ترتیب %47 و %20.5 در مقایسه با گروه حلال کاهش یافت. در گروه E2 میزان مغزی %48.5 TNF-a در مقایسه با گروه حلال افزایش داشت. هر دو هورمون استروژن و پروژسترون و در هر دو دوز فیزیولوژیک و فارماکولوژیک باعث افزایش TGF- b شدند که بیشترین افزایش 9.5 برابر بود که توسط دوز فیزیولوژیک استروژن ایجاد شد، در حالی که غلظت بتا-استرادیول مغزی در گروه 1.8 E2 برابر و غلظت پروژسترون مغزی در گروه P2،1.84 برابر در مقایسه با گروه حلال افزایش نشان داد. یک ساعت بعد از TBI، در گروه های E1، E2،P1 و P2 نمرات نورولوژیک افزایش داشتند، در حالی که در 4 ساعت بعد فقط در گروه های P1و E1 و در 24 ساعت بعد از TBI در گروه های E1، E2 و P1 نمرات نرولوژیک افزایش داشت.نتیجه گیری: هورمون های استروئیدی جنسی احتمالا قسمتی از ویژگی ضد التهابی خود برای کاهش خیز مغزی و بهبودی پیامدهای نورولوژیک بعد از TBI از طریق کاهش در مقادیر مغزی IL-1 b و IL-6 و افزایش در میزان مغزی TNF- a و TGF- b موجب می شوند.