بلورشناسی و کانی شناسی ایران
سال:1395 | دوره:24 | شماره:3 |تعداد مقالات:18

کانسار مس چشمه گز (نسیم) در شمال غرب بردسکن در استان خراسان رضوی قرار دارد. زمین شناسی منطقه شامل آندزیت، بازالت، سنگ آهک نومولیت دار و مارن با میان لایه هایی از ژیپس با سن ائوسن، کنگلومرای پلیوسن و رسوب های کواترنری است. کانی سازی به صورت چینه کران در داخل آندزیت ها و مرز واحدهای آندزیتی با سنگ آهک به شکل های پراکنده، رگچه ای و پرکننده فضای خالی تشکیل شده است. ماده معدنی شامل کانی های اولیه کالکوزیت، مس طبیعی و پیریت و کانی های ثانویه مالاکیت، کوولیت، آزوریت و گوتیت است. بر اساس بررسی های میکروسکوپی و آنالیز XRD، کانی شناسی منطقه های دگرسانی شامل کلریت، کلسیت، زئولیت (ناترولیت، تامسونیت و آنالسیم)، کوارتز و کمی اپیدوت است. بیهنجاری قابل توجهی از مس (تا 3.36 درصد) نیز در منطقه وجود دارد. سنگ های آتشفشانی میزبان از نوع آهکی- قلیایی بوده و در کمان آتشفشانی منطقه فرورانشی تشکیل شده اند. جنس سنگ میزبان و ژئوشیمی آن، دگرسان است و بافت و ساخت کانی سازی و نوع کانه ها در کانسار چشمه گز شبیه ذخایر مانتو است و نوع آن روزادی – میان زادی است.

اسکارن مغناطیسی شده سرویان در نتیجه نفوذ توده گرانودیوریتی به درون سنگ آهک های الیگو میوسن تشکیل شده است. این کانسار یک اسکارن کلسیک بوده و بخش برون اسکارن آن گسترش بیشتری یافته است. کانی های گارنت و پیروکسن دو کانی شاخص کانسار اسکارن مگنتیتی سرویان بوده و به وسیله شاره های حاوی Mg، Si و Fe باقیمانده از تبلور ماگما تشکیل شده اند. از این کانی ها که به طور گسترده ای در هاله دگرنهادی ایجاد شده در سنگ میزبان مشاهده می شوند، می توان در تعیین شرایط دما و فشار حاکم بر فرآیند اسکارنی شدن استفاده کرد. گارنت های موجود در اسکارن سرویان از نوع ناویژه - آندرادیت بوده و از Fe و Ca غنی شده و از Mg و Mn تهی تر هستند. بررسی های ریزپردازشی و بررسی چگونگی تغییرات مقادیر MnO CaO، Al2O3، MgO، و FeO در گارنت های منطقه بندی شده از هسته به حاشیه، نشان دهنده غنی شدگی هسته گارنت ها از گروسولار و قسمت های حاشیه ای از آندرادیت است. ترکیب شیمیایی کانی های گارنت و پیروکسن این کانسار با اسکارن های آهن دار سازگاری دارد. پیروکسن های منطقه از نوع دیوپسید – هدنبرژیت غنی از Ca هستند. دما در مرحله پیشرونده تشکیل اسکارن سرویان که طی آن کانی های بی آب مانند پیروکسن و گارنت تشکیل شده اند، در گستره رخساره گرمابی آلبیت - اپیدوت هورنفلس و هورنبلند هورنفلس بوده و بر اساس دماسنجی زوج کانی گارنت – کلینوپیروکسن با دمای بین 370 تا 500 درجه سانتیگراد برای آن تعیین شده است. بررسی های شاره های درگیر نشان می دهد که کانه زایی آهن در مرحله پسرونده اسکارنی شدن و در دماهای بین 380 تا 400 درجه سانتیگراد انجام شده است.

اسکارن آهن چالو در محل تماس با سنگ های آهکی کرتاسه و بخشی از توده نفوذی با ترکیب مونزودیوریت، به وجود آمده است. درون اسکارن در یک گستره باریک مشاهده شده و دارای گارنت غنی از آندرادیت (Ad90 Gr5 Sp3) و کلینوپیروکسن است. بیرون اسکارن کلسیمی دور از محل همبری دارای منطقه بندی و شکل گیری کانیایی پیوسته بوده و از پهنه وزوویانیت و گارنت (Ad53 Gr43 Py2)، درشت دانه در مجاورت توده نفوذی تا کلسیت، گارنت (Ad27 Gr71 Py2)، وزوویانیت ریز دانه به دور از محل همبری تغییر می کند. ترکیب شیمی گارنت و وزوویانیت بخش های مختلف برون اسکارن، روند افزایش فعالیت CO2 و H2O در گرماب را همگام با کاهش دما و گریزندگی اکسیژن در مراحل مختلف تشکیل اسکارن نشان می دهد. کانی زایی اکسیدی و سولفیدی درونزاد بیشتر از هماتیت صفحه ای (اسپیکولاریت)، منیتیت توام با مقادیر کمتر پیریت، کالکوپیریت تشکیل یافته و کانه های برونزاد مالاکیت، آزوریت، اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن را شامل می شود.

گستره مورد بررسی در220 کیلومتری جنوب غربی مشهد، و 80 کیلومتری جنوب نیشابور و در گستره ای بین طول های شرقی “30 '40 ˚58 الی “30 '44 ˚58 و عرض های شمالی ''30 '47 ˚35 الی ''00 '52 ˚35 قرار گرفته است و در پهنه ساختاری سبزوار قرار دارد. واحدهای زمین شناسی منطقه بیشتر شامل سنگ های آتشفشانی به سن ائوسن با ترکیب تراکیت، تراکی آندزیت و تراکی آندزیت بازالت بوده که در بعضی قسمت ها تحت تاثیر دگرسانی آرژیلیک، کربناتی و پروپیلیتیک قرار گرفته اند. فنوکریست های غالب در این سنگ ها کانی های پلاژیوکلاز، فلدسپات قلیایی، هورنبلند سوخته و پیروکسن است. بافت سنگ های آتشفشانی منطقه عمدتا پورفیری با زمینه ریز دانه تا میان دانه است. تجزیه شیمیایی نشان دهنده ماهیت آهکی- قلیایی این سنگ هاست. غنی شدگی عناصر LILE (به غیر از (Ba و تهی شدگی عناصر HFSE در این سنگ ها قابل مشاهده است. غنی شدگی عناصر LREE نسبت به عناصر HREE نشانه تشکیل ماگما در محیط فرورانش است که این خصوصیت نیز در سنگ های آتشفشانی منطقه گل چشمه به خوبی دیده می شود. نمودارهای زمین ساختی و ژئوشیمی سنگ های آتشفشانی منطقه بیانگر محیط زمین ساختی قوس آتشفشانی قاره ای است. نسبت پایین (La/Yb) N (5.3-9.3) و (Ce/Yb)N (4.2 تا 7) نشان دهنده ذوب بخشی پایین و عمق کم تشکیل ماگما و کم بودن گارنت در خاستگاه است. به نظر می رسد که گدازه های منطقه گل چشمه از ذوب بخشی حدود 2 الی 5 درصدی گوه گوشته ای در عمق اسپینل-گارنت لرزولیتی با مقدار گارنت پایین به همراه آلودگی کم با پوسته ریشه گرفته اند.

N’-(2-هیدروکسی-3- متوکسی بنزیلیدین) -4- متیل بنزن سولفوهیدرازید (1) با واکنش پاراتولوئن سولفونیل هیدرازید و 2- هیدروکسی-3-متوکسی بنزالدهید (نسبت مولی 1:1) در اتانول با گرمادهی به دست آمدند. ساختار ترکیب به روش بلورشناسی پرتو X اندازه گیری شد. اطلاعات بلوری برای 1 در -100 K به شرح زیرند. گروه فضایی ترکیب C2/c با b=109.68(1)o، c=20.779(1) Å، b=10.457(1)Å، a=15.807(1)Å و مقدار نهایی R برای 3155 بازتابش های مستقل برابر 0.0574 است. پیوند هیدروژنی از نوع N -H …O موجب تشکیل زنجیره نامحدودی از مولکول ها در راستای [010] شده است.

همبافت هزار جزئی از کمربند عمیق آتشفشانی دهج - ساردوئیه در جنوب غرب راین (استان کرمان) است. بررسی گدازه ها نشان می دهد که گدازه ها از نوع بازالت، بازالتیک تراکی آندزیت، تراکی آندزیت و تراکی بازالت هستند. بر اساس بررسی های سنگ نگاری، این سنگ ها دارای کانی های پلاژیوکلاز (الیگوکلاز- آندزین)، پیروکسن (اوژیت- دیوپسید) و الیوین با دگرسانی زیاد هستند. پلاژیوکلازها اغلب دارای بافت های غیرتعادلی اند که نشان گر شکل گیری این شرایط در نتیجه کاهش فشار ماگماست. علت تشکیل درشت بلورهای پلاژیوکلاز، هسته بندی کم و رشد زیاد بلورها در ماگما، تحت تاثیر ترکیب شیمیایی ماگما و احتمالا تبلور در فشار کم بوده است. بررسی های ژئوشیمیایی نشان می دهد که گدازه ها وابسته به سری ماگمایی آهکی- قلیایی، در ارتباط با قوس آتشفشانی و به احتمال زیاد ماگمای سازنده این سنگ ها از ذوب بخشی گوه گوشته غنی شده در بالای منطقه فرورانش در گستره پایداری گارنت هستند.

نانوذرات اکسید قلع به روش سل- ژل در دماهای مختلف بازپخت، تهیه شدند. برای بررسی ساختاری و شکل ظاهری نانوذرات از پراش سنج پرتو ایکس و تصویربرداری با میکروسکوپ الکترونی استفاده شد. الگوهای پراش پرتو ایکس نانوذرات تهیه شده در دماهای بازپخت 350oC، 450 و 550 نشان می دهند که این نمونه ها تک فاز هستند. در این الگوها، با افزایش دما، قله ها تیزتر شده اند که مربوط به تقویت نظم بلوری و کاهش کرنش شبکه است و نشان می دهد نقایص بلوری و چگالی نابجایی ها، با افزایش دمای بازپخت، کاهش یافته اند. میانگین اندازه بلورک ها به روش شرر به دست آمد و با نتایج روش های دقیق تری مانند روش ویلیامسون-هال مقایسه شدند. نتایج به دست آمده از تحلیل ویلیامسون-هال، نشان می دهد که با افزایش دما اندازه بلورک ها افزایش و کرنش شبکه کاهش می یابند. تصویرهای به دست آمده از میکروسکوپ الکترونی تراگسیلی نیز نشان می دهد که با افزایش دما، نانوذرات به خوبی رشد کرده اند.

طیف گسترده ای از سنگ های پلوتونیک، از مافیک تا فلسیک، شامل انواع گابرو ها، دیوریت ها، تونالیت ها، گرانودیوریت ها، مونزوگرانیت ها، سینوگرانیت ها و گرانیتوئید های لوکوکرات در مجموعه پلوتونیک الوند، منطقه سنندج- سیرجان، ایران یافت می شوند. سن این مجموعه به ژوراسیک میانی وابسته است. در این مجموعه سنگ های گرانیتی و دیوریتی از اجزای اصلی هستند. گرانیت ها حاوی پلاژیوکلاز، پتاسیم فلدسپار، کوارتز و بیوتیت هستند و دیوریت ها از پلاژیوکلاز، هورنبلند، بیوتیت و کمی تیتانیت و آپاتیت تشکیل شده اند. در برخی برونزد ها، گرانیت ها و دیوریت های آلایش یافت پیدا می شوند که حاوی زینوکریست های بزرگ هضم نشده آندالوزیت (به طور بخشی تا کامل به سیلیمانیت تبدیل شده) همراه با حاشیه های واکنشی غنی از اسپینل و فلدسپار هستند. این زینوکریست ها از تخریب کانی های سنگ های پلیتی و ورود آن ها به درون ماگما های میزبان حاصل شده اند. نسبت های ایزوتوپی 87Sr/86Sr در گرانیت های مورد بررسی از 0.7101 تا 0.7245 و دیوریت های آلایش یافته از 0.7048 تا 0.7079 (با Sri بیش از 0.704) در تغییر است. طیف نسبت های 143Nd/144Nd در سنگ های گرانیتی از 0.51234 تا 0.51240 و در دیوریت های آلایش یافته از 0.51244 تا 0.51252 است. مقادیر Nd(t)e برای گرانیت های مورد بررسی از -3.2 تا -3.98 و برای دیوریت های آلایش یافته از -0.78 تا -2.35 است. در نمودار 143Nd/144Nd در مقابل 87Sr/86Sr، گرانیت ها در قلمرو سنگ های پوسته ای تصویر می شوند، همچنین دیوریت های با خاستگاه گوشته ای، به سبب آلایش با سنگ های متاپلیتی به سمت سنگ های با خاستگاه پوسته ای میل کرده اند. این نتایج اهمیت شناخت آلایش را در سنگ های پلوتونیک با مواد پوسته فوقانی (متاپلیتی) در هنگام تفسیر چنین سنگ هایی مشخص می کند.

توده های نفوذی و خروجی چهارفرسخ در 25 کیلومتری شمال باختر نهبندان و در فاصله 165 کیلومتری جنوب بیرجند قرار گرفته و از نظر زمین شناسی در حاشیه خاوری پهنه لوت به حساب می آیند. نفوذی های چهارفرسخ به سن ژوراسیک در درون شیل ها و ماسه سنگ های سازند شمشک تزریق شده اند. طیف ترکیبی نفوذی ها عبارتند از مجموعه ای از سنگ های گابرو، دیوریت، سینوگرانیت، کوارتزمونزونیت، تونالیت هورنبلند دار، گرانودیوریت، گرانیت، پگماتیت، آپلیت. این واحدها از کانی های کوارتز، پلاژیوکلاز، ارتوکلاز، هورنبلند و بیوتیت بوده و بیشتر دارای بافت دانه ای هستند، و تنها در گابروها می توان آثار پیروکسن را مشاهده کرد. خروجی های چهارفرسخ بیشتر ترکیب داسیت تا آندزیت دارند و دارای ترکیب کانی شناسی پلاژیوکلاز، هورنبلند، کوارتز، بیوتیت و بافت پورفیری هستند. نفوذی های گرانیتوئیدی نیمه قلیایی، متا آلومینوس تا پرآلومینوس و از نوع گرانیت های I هستند هر چند که تمایل به آلایش به پوسته نشان می دهند. نمودارهای تمایز محیط زمین ساختی نشان دهنده وابستگی این توده ها به جایگاه گرانیتوئیدهای قوس های آتشفشانی است. به نظر می رسد که تشکیل خروجی های چهارفرسخ به سن ائوسن می تواند وابسته به فرورانش شاخه های اقیانوس نئوتتیس در کرتاسه باشد در حالی که تشکیل نفوذی های چهارفرسخ به سن ژوراسیک با ماگماتیسم کرتاسه توجیه پذیر نیست و احتمالا تشکیل آن ها با خروجی های منطقه تفاوت دارد. به نظر تشکیل نفوذی های چهارفرسخ مشابه تشکیل توده نفوذی شاه کوه از ذوب بخشی سنگ های قاعده پوسته قاره ای که در اثر هضم سنگ های دگرگونی و رسوبی پوسته فوقانی میزبان خود هنگام جایگزینی آلودگی حاصل کرده اند، تشکیل شده است.

در این پژوهش، نانوذرات گارنت ایتریوم آهن جاینشانی شده با آلومینیوم با ترکیب Y3AlxFe5-xO12 و مقادیر جاینشانی (0.4، 0.2، 0) x= به روش سل ژل تهیه شدند. تحلیل الگوهای پراش پرتو ایکس (XRD) ساختار تک فاز گارنت را در همه نمونه ها تایید کرد. با استفاده از آنالیزهای FT-IR و Far-FTIR پیوندهای شیمیایی و فاز تشکیل گارنت نمونه ها مورد بررسی قرار گرفتند. توزیع کاتیونی، میدان فوق ریزمغناطیسی، جابه جایی ایزومری و پهنای شش تایی مربوط به یون های آهن در جایگاه های چهاروجهی و هشت وجهی برای این نمونه ها، با استفاده از بیناب سنج موسبائر (Mossbauer Spectroscopy) محاسبه شد. چرخه های پسماند به دست آمده از مغناطیس سنج ارتعاشی (VSM) نشان دهنده کاهش مغناطش اشباع با افزایش غلظت یون آلومینیوم است. این تغییرات با استفاده از نظریه نیل، کاهش برهمکنش ابرتبادلی بین یون های آهن در جایگاه های چهاروجهی و هشت وجهی، و کج شدگی اسپینی ایجاد شده در جایگاه هشت وجهی توضیح داده شد. همچنین تغییرات پارامتر میدان فوق ریزمغناطیسی، تایید کننده نتایج بدست آمده از تحلیل چرخه های پسماند مغناطیسی است.

بازه ترکیبی توده های آذرین نفوذی و نیمه عمیق کاشمر از کوارتز گابرو تا قلیایی گرانیت تشکیل شده است. باستثنای چند توده کوچک مافیک با ویژگی بازالت های تولئیتی قلیایی (کمترین مقادیر SiO2 و CaO، بیشترین مقدار MgO، مقادیر Na2O و K2O بالا و متاآلومینوس تا پرآلومینوس زیاد (1.33-2.32))، همه سنگ ها ویژگی آهکی- قلیایی پتاسیم بالا تا شوشونیتی، متاآلومین تا کمی پرآلومین (غالبا ASI<1.1 و حداکثر تا 1.3) دارند. الگوهای REE بهنجارشده نشان دهنده غنی شدگی از LILE (مانند Ba، Th، Rb، U و K) و LREE ها، تهی شدگی از Nb-Ta-Ti (شاخص های مشابه کمان)، الگوهای صاف HREE و بی هنجاری منفی Eu است. براین اساس همه سنگ های مافیک تا اسیدی همخون و نوع I هستند. در نمودارهای جدایشی زمین ساختی، گرانیتوئیدها در قلمرو برخوردگاه کمانی قاره قرار می گیرند. تغییرات عناصر K، Rb، Ba، Eu و Sr گرانیتوئیدها، نشان دهنده نقش ذوب بخشی و فرآیند AFC در تشکیل گرانیتوئیدهای کاشمر است. الگوهای HREE صاف دلالت بر عدم حضور گارنت در باقیمانده یا جدایش دارد. بر اساس مقادیر Sr، Y، Al2O3، La و Yb، همه سنگ های کاشمر ناآداکیتی و از ذوب بخشی 50 درصد آمفیبولیت به وجود آمده اند.

ترکیب [Cu(hpydc)(DMP)].5H2O (که H2hpydc و DMP، به ترتیب گروه های 4-هیدروکسی پیریدین-2، 6-دی کربوکسیلیک اسید و 2، 9-دی متیل-1، 10-فنانترولین هستند) از روش انتقال پروتون سنتز و ساختار بلوری آن به روش بلورشناسی با پرتو- X تعیین شد. این ترکیب در سیستم بلوری تک میل و گروه فضایی P2/c متبلور شده است و پارامترهای سلول واحد آن a=108423(4)، b=13.4457(5)، c=13.6447(4) آنگستروم و b=90.004(2) درجه هستند. مقدار R نهایی برای 4425 بازتاب مستقل برابر 0.046 است. در واحد بی تقارن، یک مولکول کمپلکس مس (ΙΙ) و پنج مولکول آب هیدراته وجود دارند. اتم مس (II) در ترکیب 2 دارای هندسه هرم مربعی انحراف یافته است که یک اتم ازت و دو اتم اکسیژن از آنیون 4-هیدروکسی پیریدین-2، 6-دی کربوکسیلات و دو اتم ازت از مولکول 2، 9-دی متیل-1، 10-فنانترولین در پنج موضع کوئوردیناسیونی قرار دارند. این ترکیب شبه چندریختی ترکیب [Cu(hpydc)(DMP)].5H2O است که پیش تر گزارش شده است. انباشتگی متفاوت ناشی از حضور تعداد متفاوت مولکول های حلال در ساختار بلوری سبب شد که ترکیب 2 کانال های آب دوست حاوی مولکول های آب را داشته باشد.

در این پژوهش نانو ذرات Bi1-x-yBayLaxFeO3 (BByLxFO) با مقادیر 0.10، 0.05، x=0.0 و 0.15، y=0.0، به روش سل- ژل سنتز شده اند. ویژگی های ساختاری، میکروساختاری و مغناطیسی این نانو ذرات به ترتیب توسط پراش پرتو ایکس (XRD)، میکروسکوپ الکترونی نشرمیدان (FE-SEM)، طیف سنجی تبدیل فوریه (FTIR) و مغناطش سنجی نمونه نوسانی (VSM) در دمای اتاق مورد بررسی قرار گرفته است. برازش الگوی پراش پرتو ایکس این ترکیبات نشان داد که یک گذار ساختاری از فاز لوزی رخ به فاز هم زیست لوزی رخ-چهارگوشی در این ترکیب ها رخ داده است. همچنین با برازش انجام شده ثابت های شبکه و حجم یاخته یکه این ترکیب ها تعیین شد. علاوه بر این، آنالیز FTIR، ساختار پروسکایت این ترکیبات را نیز تایید می کند. تصویر های FE-SEM نشان می دهد که با افزایش غلظت لانتانیوم اندازه نانوذرات کاهش یافته است. حلقه پسماند نانوپودرهای BByLyFO رفتار فرومغناطیسی ازخود نشان می دهند که می تواند بخاطر از بین رفتن ساختار اسپین چرخان در اثر جانشانی باریم و لانتانیوم باشد. به علاوه مقدار مغناطش باقی مانده ترکیب BB0.15L0.1FO، (Mr=1.166 emu/g) نسبت به ترکیب BB0.15L0FO، (Mr=0.514 emu/g) تقریبا دو و نیم برابر شده است. افزایش خواص مغناطیسی در دمای اتاق می تواند نقش مهمی در کاربردهای عملی این ترکیبات ایفا کند.

همبافت چهار هسته ای قلع با نام {بیس (m 3-اکسو) - بیس (m -ایزوپروپوکسو) - دی کلرو- اکتا کیس (4-متیل) - تترا قلع} با استفاده از دی کلرید دی متیل قلع و در حضور پتاسیم ایزوپروپوکسید تهیه شد. این ترکیب با فرمول { (CH3) 8 Sn4 Cl2 (C3H7O) 2O2} در دسته تترا ارگانو دی استنوکسان ها رده بندی می شود. ساختار حالت جامد بلور این ترکیب به ر وش بلورشناسی پراش پر تو ایکس تعیین شد. همبافت تهیه شده به صورت یک مولکول چهار هسته ای با سه حلقه پله مانند با هسته Sn4O4 است. واحد بی تقارن این ترکیب شامل چهار اتم قلع (IV) است. از برهم کنش های C-H…Cl بین این واحدهای چهار هسته ای، یک ساختار زنجیره ای نامتناهی دوبعدی ایجاد شده است. با بررسی ساختار ملاحظه می شود که دو نوع اکسیژن در این ترکیب وجود دارد. یک اکسیژن که ماهیت آلکوکسیدی دارد و اکسیژن دیگر (اکسو) به صورت پل با سه اتم قلع در ارتباط است. نتایج سرشتی های سیستم های آلی فلزی چند هسته ای قلع نشان داده است که علاوه بر حجم، اندازه و ماهیت گروه های آلی متصل به قلع، ماهیت لیگاندهای شرکت کننده در همارایی نیز در ویژگی های فیزیکی و شیمیایی این ترکیب ها موثر است.

ساختار 4- (4-H4، 2، 1-تری آزول-4-ایل) فنل (ساختار I) یک ترکیب تری آزول آروماتیک است که از واکنش دی فرمیل هیدرازین و پارا آمینو فنل در حلال دی متیل فرم آمید در شرایط گرمابی تهیه شد. شناسایی ترکیب مورد نظر با استفاده از روش های طیف سنجی فروسرخ (FT-IR)، تشدید مغناطیسی هسته (NMR)، تجزیه عنصری و پراش پرتو ایکس تک بلور انجام شد، و اطلاعات بلورشناسی برای این ترکیب در298K جمع آوری شدند. این ترکیب در سیستم بلوری راست گوشه، گروه فضایی pbca و با هشت مولکول در سلول واحد تبلور یافته و پارامترهای سلول واحد آن عبارت اند از a=10.9373(15)Å، b=7.4539(10)Å و c=18.530(3)Å. مقدار نهایی R1 و wR2 برای 1328 بازتابش مستقل به ترتیب عبارتند از 0.0682 و 0.1361. در ساختار این ترکیب انواع برهم کنش های ابرمولکولی مانند پیوندهای هیدروژنی و انباشتگی های p-p دیده می شوند. این برهم کنش ها نقش مهمی در خود انباشتی ساختار و گسترش شبکه سه بعدی در سیستم بلوری دارد.

در این پژوهش، ناهمسانگردی مغناطیسی سیم کبالت پایه مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از مغناطیس سنج ارتعاشی برداری (VVSM) استفاده شد که می تواند مولفه های مغناطش در راستای طولی و عرضی را همزمان اندازه گیری کند. میدان مغناطیسی با زوایای مختلف نسبت به محور سیم اعمال شد و مغناطش، همزمان در دو راستای X و Y اندازه گیری شد. با افزایش زاویه اعمال میدان و راستای سیم، مولفه مغناطش در راستای X کاهش و برعکس مولفه مغناطش در راستای Y افزایش را نشان داد. نتایج به دست آمده، با توجه به ساختارهای مغناطیسی غیر معمول حوزه های سیم، توضیح داده شد.

منطقه قروقچی در شمال غرب اصفهان، در ایران مرکزی قرار گرفته است. شیل های سیاه سازند نای بند به سن تریاس پسین به عنوان اصلی ترین واحد زمین شناسی در منطقه رخنمون دارد، و یک حوضچه آب اسیدی در بستر شیل های سیاه در قروقچی تشکیل شده است. در اطراف این حوضچه کانی های سولفاتی با تنوع رنگی مشاهده می شوند. هدف از این پژوهش شناخت گونه کانیایی مشاهده شده در اطراف دریاچه و ارتباط شیل های سیاه بستر حوضچه و منطقه است. نتایج آزمایش های XRD نشان می دهند که این کانی ها فریکوپیاپیت (Fe+34 (SO4). 20H2O)، تاماروگایت (NaAl(SO4)2.6H2O)، کیسریت (MgSO4.H2O)، بلودیت (Na2 Mg (SO4). 4H20) و ژیپس هستند. فرایند هوازدگی و تجزیه کانی های مختلف شیل سیاه سازند نای بند، سبب آزاد شدن اجزای سازنده کانی های سولفاتی شده است. فرایند زهاب اسیدی تولید شده از هوازدگی پیریت باعث تخریب کانی های موجود در شیل سیاه و آزادشدن کاتیون های موجود در ساختار آن ها شده است که به دنبال آن نهشت کانی های ثانویه موجود در منطقه در پاسخ به تعادل اسیدی محیط، صورت می گیرد. از نظر ژئوشیمیایی، از ویژگی های چشمگیر شیل سیاه منطقه در مقایسه با شیل NASC، غنی شدگی در åLREE (140.463ppm) و تهی شدگی در åHREE (5.0375ppm) است که روندی مشابه شیل میانگین را نشان می دهد.

بررسی سنگ های فرومنیزین از جمله متاپریدوتیت ها و متابازیت ها و انواع کلسیم دار مثل کالک سیلیکات ها در بخش های مختلف همبافت دگرگون ده سلم در شرق ایران منجر به شناسایی تشکیل دوگانه سنگ های آمفیبول دار مختلفی شده است. بررسیهای دقیق تر این مجموعه ها با به روش ریزپردازش الکترونی، آمفیبول هایی با ترکیب های مختلف و شرایط فیزیکی پایدار متنوع را آشکار ساخته است. مهم ترین آمفیبول های سازنده متاپریدوتیت ها را می توان به انواع منیزیم دار شامل آنتوفیلیت و انواع کلسیم دار شامل هورنبلند ترمولیتی، هورنبلند منیزیم دار و ترمولیت اشاره نمود. در حالی که مهم ترین آمفیبول های سازنده متابازیت، از جمله در سنگهای آمفیبولیت عبارتند از پارگازیت و چرماکیت. این تفاوت در ترکیب شیمیایی کانی آمفیبول می تواند ناشی از نقش دو عامل شیمیایی سنگ مادر و شرایط فیزیکی دگرگونی باشد. به روش دما- فشار سنجی کانی آمفیبول، میانگین دما و فشار به دست آمده برای متابازیت های گلوگاه را به ترتیب برابر با 527.8 درجه سانتی گراد و 6.24 کیلوبار و برای متابازیت های ده سلم 707.7 درجه سانتی گراد و 5.86 کیلوبار نشان داد. شرایط مذکور خاطر نشان می سازد که بخش شرقی کمپلکس ده سلم که در تماس مستقیم با نفوذی های اسیدی و پهنه های میگماتیت زایی ژوراسیک فوقانی بوده، بالا آمدگی بیشتری نسبت به بخش های سردتر غربی داشته است. این بالا آمدگی ممکن است به سبب صعود پلوتون عظیم شاه کوه و فعالیت مرتبط گسل های شمالی-جنوبی منطقه مثل گسل کهور باشد.