مطالعات اجتماعی - روان شناختی زنان (مطالعات زنان(
سال:1391 | دوره:10 | شماره:1 (پیاپی 30) |تعداد مقالات:9

هدف از مطالعه حاضر مقایسه تعهد اجتماعی، شادکامی و سلامت روان در نوجوانان و جوانان (دانش آموزان و دانشجویان) به تفکیک جنسیت بود. روش پژوهش، توصیفی و از نوع غیر آزمایشی و نمونه مورد مطالعه شامل 293 نفر از دانش آموزان دبیرستانی و دانشجویان دوره لیسانس بود که به صورت تصادفی انتخاب و بررسی شدند. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده ها از روش های آماری خی دو، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی شفه استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین سن و محتوای تجارب مثبت، شدت تجارب مثبت و سطح تعهد اجتماعی ارتباط معناداری وجود دارد. به علاوه بین جنسیت و محتوای تجارب مثبت، شدت تجارب مثبت و سطح تعهد اجتماعی ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین مشخص شد افرادی که دارای سطح تعهد اجتماعی خودپسندانه یا لذت گرایانه هستند در مقایسه با افرادی که تا حدودی نسبت به سایر افراد تعهد اجتماعی دارند، اضطراب و بی خوابی، نارساکنش وری اجتماعی و افسردگی بیشتری را تجربه می کنند و همچنین از سلامت روان پایین تری برخوردار هستند. علاوه بر این مشخص شد افرادی که تجارب شاد با شدت بالاتر را به عنوان منابع شادکامی خود معرفی کرده اند، از سلامت روانی بیشتری برخوردار هستند.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش گذشت بر سازگاری زنان مطلقه است. در این پژوهش از یک نمونه در دسترس زنان مطلقه شهر اهواز استفاده شد که به فراخوان پژوهشگر برای آموزش گذشت پاسخ مثبت دادند. نمونه این پژوهش را 30 نفر زن مطلقه تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به دو گروه آزمایشی (n=15) و کنترل (n=15) گمارده شدند. فرضیه اصلی این پژوهش عبارت بود از: آموزش گذشت سبب بهبود سازگاری زنان مطلقه می شود. همه زنان مطلقه شرکت کننده در پژوهش به وسیله مقیاس سازگاری طلاق فیشر (FDAS) سنجیده شدند. در این پژوهش برای تحلیل داده ها علاوه بر آمار توصیفی، روش آماری تحلیل واریانس چند متغیری به کار برده شد. نتایج به دست آمده همه فرضیه های پژوهش را تایید کرد و نشان داد که آموزش گذشت نسبت به همسر سابق باعث افزایش ارزش خود (p<0.001, F=18.48)، افزایش رهایی از رابطه قبلی (p<0.03, F=4.71)، افزایش اعتماد اجتماعی(p<0.001, F=21.38)  و افزایش خودارزشمندی اجتماعی (p<0.001, F=19.27) و نیز باعث کاهش احساسات خشم (p<0.01, F=7.05) و کاهش نشانگان غم و اندوه (p<0.001, F=30.73) زنان مطلقه می شود.

هدف از این پژوهش بررسی شیوع جراحی زیبایی در زنان تهرانی و عوامل موثر در تمایل این زنان به جراحی های مذکور بود. در این پژوهش به شیوه پیمایش و با ابزار پرسشنامه 426 زن تهرانی بررسی شد و یافته های آن نشان داد که حدود  15درصد از زنان بررسی شده از جراحی زیبایی استفاده کرده اند. این زنان عمدتا زیر 35 سال، مجرد، با تحصیلات کارشناسی و از طبقه متوسط بوده اند. بیشترین انگیزه در تمایل زنان به این جراحی ها، کسب زیبایی به عنوان عاملی برای ارتقاء اعتماد به نفس معرفی شده است. این تمایل از طرفی متاثر از خصوصیات فردی و از طرف دیگر تحت تاثیر الزام های خارجی است، به طوری که در افراد مجرد، افراد با تحصیلات بالاتر، افراد دارای تصویر منفی از بدن خویش و افراد با اعتماد به نفس پایین تر بیشتر بوده و همچنین خانواده، دوستان، فامیل، همسر، پزشکان، ماهواره و تلویزیون به ترتیب در ایجاد این تمایل موثر هستند، و لیکن تمایل زنان به جراحی زیبایی با سن، اشتغال، پایگاه طبقاتی، رضایتمندی از زندگی و باورها و گرایش های دینی بی ارتباط است.

مساله مورد تبیین نقش گذار جمعیتی در تغییرات جامعه شناختی خانواده بود. آیا ساختار خانواده در مراحل مختلف گذار جمعیتی متفاوت است؟ از تئوری گذار جمعیتی اول و دوم به عنوان چارچوب نظری پژوهش استفاده شد. برای آزمون تجربی پژوهش از داده های ثانویه پیمایش جهانی ارزش ها و صندوق جمعیت سازمان ملل برای 50 کشور استفاده شد. نتایج نشان داد که ساختار خانواده در کشورها بر اساس مراحل گذار جمعیتی متفاوت است. کشورهایی مانند مالی، بورکینافاسو، عراق، زامبیا و ... که در مراحل ابتدایی گذار جمعیتی اول هستند خانواده گرایی در بین آن ها زیاد و نگرش نسبت به ازدواج و تشکیل خانواده در آن ها مثبت است، اما در کشورهایی که در مرحله دوم گذار جمعیتی هستند مانند سوئد، فنلاند، فرانسه و ... خانواده گرایی پایین و نگرش نسبت به ازدواج و تشکیل خانواده منفی است. روند تغییرات ازدواج و نگرش نسبت به خانواده و ازدواج در کشورهایی مانند ایران، ترکیه، مصر، مالزی و ... نشان می دهد که نقش عوامل فرهنگی و به ویژه آموزه های اسلامی در خانواده گرایی و تشکیل خانواده مهم است. بنابراین، روندگذار جمعیتی دوم تک خطی نیست و بر حسب ساختار فرهنگی کشورها متفاوت است.

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش امنیت هیجانی بر تعارضات زناشویی زنان متاهل شهر اصفهان بود. این پژوهش به روش شبه تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری، شامل کلیه زنان متاهل مراجعه کننده به یکی از فرهنگسراهای شهر اصفهان با تجربه حداقل یکسال زندگی مشترک در سال 1389 بود. نمونه پژوهش 40 نفر از بانوان متاهل بودند که از میان داوطلبان ثبت نام کننده در طرح مذکور انتخاب (این افراد نمرات بالاتری نسبت به سایر افراد در پرسشنامه تعارض زناشویی کسب کردند) و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارش شدند. ابزار اندازه گیری مورد استفاده در پژوهش عبارت بود از پرسشنامه تعارض زناشویی با پنج حیطه: تفاوت ادراکی، تعاملات، قدرت / کنترل، عواطف / نیازها و عوامل محیطی. گروه آزمایش در هشت جلسه 90 دقیقه ای به صورت یکبار در هفته، تحت آموزش گروهی امنیت هیجانی (متغیر مستقل) قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS و روش آماری تحلیل کواریانس انجام شد. نتایج نشان داد که آموزش امنیت هیجانی بر تعارضات زناشویی زنان و نیز ابعاد آن در مرحله پس آزمون به صورت معناداری اثرگذار بود (P<0.05). بنابراین، می توان گفت آموزش امنیت هیجانی در جهت کاهش تعارضات زوجین موثر است.

پژوهش حاضر راجع به تجربه های دبیران زن از ایفای هم زمان نقش کار - خانواده و چگونگی تدریس آن ها در این موقعیت است. این پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی انجام شد. نمونه پژوهش 20 دبیر زن بودند که با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند از میان دبیران زن متاهل و دارای فرزند انتخاب شدند که سابقه تدریس بیشتر از 5 سال داشتند و در مقطع متوسطه شهرستان ایذه تدریس می کردند. نتایج نشان داد که دبیران زن فشارها و دوگانگی های زیادی را در موقعیت ایفای همزمان نقش کار - خانواده تحمل می کنند. آن ها در این وضعیت درجه های متفاوتی از تعارض، فشار و احساس شکست و ناکامی در نقش را تجربه می کنند. مشارکت نکردن همسران این زنان در انجام دادن کارهای خانگی یکی از عوامل زمینه ای قوی در به وجود آمدن این فشارها و دوگانگی ها در آن ها است. تجربه های منحصر به فرد زندگی دبیران زن نیز در دو مقوله تدریس غیر موثر و انتخاب شغل دبیری خلاصه می شود. دبیران زن به دلیل فشارها و تعارض هایی که در این موقعیت تجربه می کنند، راهبردهایی را برای کنترل وضعیت خود انتخاب می کنند که این راهبردها پیامدهایی منفی در تدریس آن ها و در نهایت، بر یادگیری دانش آموزان بر جای می گذارد. شرایط پذیرش شغل دبیری (ارتباط نداشتن با مردان، نیاز اقتصادی و انجام دادن بهتر نقش های خانگی) توسط زنان شرکت کننده در این پژوهش یکی از عوامل زمینه ای در به وجود آمدن چنین سهل انگاری هایی در تدریس از طرف دبیران است. وجود این عوامل زمینه ای و دوگانگی های نقش، تدریس غیر موثر این دبیران را باعث شده است.

مشارکت زنان روستایی ایران در فعالیت های اقتصادی به ویژه کشاورزی واقعیتی انکارناپذیر است. این حضور در عرصه های اقتصادی کاهش هزینه های تولید و افزایش درآمد خانوار را باعث می شود. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر ویژگی های فردی و خانوادگی زنان روستایی بر انگیزه مشارکت آن ها در فعالیت های کشاورزی بود. جامعه آماری پژوهش تمام زنان روستایی بالای 15 سال ساکن بخش آسارا (شهرستان کرج) را شامل بود (2810=N). نمونه آماری شامل 120 نفر به روش نمونه گیری تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شد. نتایج حاکی از آن بود که رابطه مثبت و معناداری بین انگیزه مشارکت در فعالیت های کشاورزی و متغیرهای تعداد اعضای خانوار، تعداد فرزندان، استفاده از منابع اطلاعاتی و میزان استفاده از فناوری های کشاورزی وجود دارد در حالی که رابطه منفی و معناداری بین متغیر وابسته و میزان سواد و میزان درآمد خانواده مشاهده شد. همچنین زنان متاهل میزان انگیزه مشارکت بیشتری نسبت به زنان مجرد در فعالیت های کشاورزی داشتند. آزمون رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای استفاده از منابع اطلاعاتی، استفاده از فناوری های کشاورزی و میزان تحصیلات، توانایی تبیین 25.6 درصد از تغییرات میزان انگیزه مشارکت زنان روستایی را در فعالیت های کشاورزی داشتند.