پژوهشهای روان شناختی
سال:1393 | دوره:17 | شماره:2 (پیاپی 34) |تعداد مقالات:6

به منظور تعیین سهم مشترک و اختصاصی چهار متغیر عزت نفس کلی، خودپنداره، انگیزش خودتعیین گر، و راهبردهای یادگیری در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، 417 دانش آموز سال اول دبیرستان های شهر سقز (226 پسر و 191 دختر) به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه عزت نفس کلی روزنبرگ، پرسشنامه خودپنداره ساراسوات، مقیاس انگیزش تحصیلی والرند، و پرسشنامه راهبردهای یادگیری پینتریچ و دی گروت، پاسخ دادند. داده ها با رگرسیون چند متغیری تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند که تغییرات پیشرفت تحصیلی از طریق متغیرهای خودپنداره تحصیلی، راهبردهای یادگیری، و انگیزش تحصیلی خودمختار، قابل پیش بینی است.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین مولفه های سرمایه معنوی با مولفه های بهزیستی معنوی و بهزیستی روان شناختی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش کارکنان دو مجموعه صنعتی بودند که از میان آنها به شیوه تصادفی ساده 277 نفر انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه سرمایه معنوی، پرسشنامه بهزیستی معنوی، و پرسشنامه بهزیستی روان شناختی بودند. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسن و تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان تحلیل شدند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که: 1) از بین مولفه های سرمایه معنوی، مولفه های ارزش گرایی معنوی، تاثیرگذاری معنوی، حکمت گرایی معنوی، فعالیت خالصانه، تکریم انسانیت، و اعتماد معنوی دارای توان پیش بینی معنادار برای بهزیستی معنوی شخصی هستند. 2) از بین مولفه های سرمایه معنوی، فقط ارزش گرایی معنوی دارای توان پیش بینی معنادار برای بهزیستی معنوی محیطی است. 3) از بین مولفه های سرمایه معنوی، مولفه های تاثیرگذاری معنوی، فرصت خلوت با خدا، و اعتماد معنوی دارای توان پیش بینی معنادار برای بهزیستی معنوی متعالی هستند، و 4) از بین مولفه های سرمایه معنوی، مولفه های ارزش گرایی معنوی، فرصت خلوت با خدا، فعالیت خالصانه، و اعتماد معنوی دارای توان پیش بینی معنادار برای بهزیستی روان شناختی هستند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهند که مولفه های سرمایه معنوی ظرفیتی بالقوه برای ارتقاء سطح بهزیستی معنوی و بهزیستی روان شناختی افراد در محیط کار دارند.

هدف مقاله حاضر بازخوانی مفهوم قوه وهمیه با استفاده از برخی یافته ها و دیدگاه های جدید در حوزه علوم شناختی است. برای دست یافتن به این هدف، در قدم نخست با بررسی آثار ابن سینا، ویژگی های اصلی این مفهوم و نقش آن در معماری شناختی انسان و سایر موجودات مورد بررسی قرار گرفت. سپس ویژگی ها و کارکرد این سازه نظری با برخی از مفاهیمی که به تازگی در علوم شناختی مطرح شده اند، مقایسه گردید. مهم ترین نتایج حاصل از این بررسی عبارتند از اینکه مفهوم قوه وهمیه ناظر بر نوعی دانستن است که در مرز میان حالات عاطفی با حالات شناختی قرار دارد و دارای ارتباط تنگاتنگی با نظام های قدیمی تر یادگیری و هدایت رفتار به لحاظ تکاملی است. با توجه به این یافته ها می توان بین این مفهوم و برخی مفاهیمی که به تازگی در علوم شناختی مطرح شده اند، مانند هشیاری عاطفی یا احساس شناختی، نوعی مشابهت و نزدیکی پیدا کرد.

اصطلاح عدالت سازمانی به رفتارهای منصفانه و عادلانه سازمان ها با کارکنان شان اشاره دارد. پژوهش های گوناگون بیانگر آن است که عدالت بر جنبه های متفاوت رفتار سازمانی تاثیر می گذارد و اینکه ادراک عدالت سازمانی پایه و اساس رضایت کارکنان و اثربخشی آنان در سازمان ها است. عدالت سازمانی شامل سه حیطه عدالت توزیعی، عدالت رویه ای، و عدالت تعاملی است. هدف از این پژوهش ارائه مدل ساختاری رضایت شغلی بر اساس عدالت سازمانی است. جامعه آماری، کلیه کارکنان دانشگاه تهران شامل 3232 نفر بود. از میان آنها 175 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. روش تحقیق پژوهش حاضر همبستگی با استفاده از «مدل یابی علی» است. در این پژوهش، به جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، از مدل معرف های چندگانه و علل چندگانه (MIMC) استفاده شد. نتایج نشان داد که عدالت رویه ای بر رضایت شغلی تاثیر معناداری ندارد اما عدالت تعاملی و عدالت توزیعی بر این متغیر تاثیرات معنادار و مثبتی دارند و حدود 64 درصد از تغییرات رضایت شغلی را تبیین می کنند.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه شادکامی با سازه ها و ساختار ارزش های بنیادین انسانی در میان دانشجویان است. بدین منظور در قالب طرح همبستگی 204 دانشجو (98 دختر و 106 پسر) از چهار دانشکده فنی- مهندسی، علوم انسانی، هنر، و علوم پایه دانشگاه های تهران و شهید بهشتی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها به فهرست شادکامی آکسفورد (OHI) و مقیاس زمینه یاب ارزشی شوارتز (SVS) پاسخ دادند. به منظور بررسی رابطه سازه ها و ساختار ارزشی با شادکامی از آزمون تحلیل رگرسیون چندمتغیری همزمان استفاده شد. نتایج نشان دادند که سازه های ارزشی تحریک طلبی و همنوایی و ابعاد ساختاری محافظه کاری و آمادگی به تغییر، به طور معناداری شادکامی دانشجویان را پیش بینی می کنند. در مجموع، یافته ها نشان می دهند: 1) ترغیب سازه های ارزشی، تحریک طلبی، و همنوایی، شادکامی را افزایش می دهد. 2) ترغیب ابعاد ساختاری ارزشی، محافظه کاری، و آمادگی به تغییر، شادکامی را افزایش می دهد.

در درمان شناختی- رفتاری برای کودکان دچار اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی، سعی می شود از طریق آموزش کنترل خشم بر اثر ناکامی، علائم پرخاشگری را کاهش دهند. این علائم، نتیجه اسنادهای اشتباه درباره هدف یا مقصود و توجه انتخابی آنها به علائم پرخاشگری تلقی می شوند. پژوهش حاضر نیز با هدف ارزیابی این رویکرد انجام شد. نمونه پژوهش شامل 32 دانش آموز دچار اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی بود که در پایه های سوم، چهارم، و پنجم دبستان تحصیل می کردند. دانش آموزان به صورت تصادفی در دو گروه 16 نفری گمارده شدند. قبل از اعمال مداخله، دو گروه با استفاده از پرسشنامه کاهش خشم، مورد پیش آزمون قرار گرفتند. سپس گروه آزمایشی 9 جلسه تحت درمان شناختی- رفتاری قرار گرفت. پس از انجام این مداخله، هر دو گروه مجددا با پرسشنامه کاهش خشم مورد بررسی قرار گرفتند. مرحله پیگیری این آزمایش عبارت بود از اجرای مجدد همین پرسشنامه، یک ماه بعد، روی هر دو گروه. تحلیل داده ها نشان داد که بین دو گروه آزمایش و گواه در مرحله پس آزمون و مرحله پیگیری تفاوت معناداری وجود دارد. به طوری که درمان شناختی- رفتاری بر خشم و خرده مقیاس های آن اعم از ناکامی و پرخاشگری تاثیر گذاشته و باعث کاهش شدت این علائم شده است و روابط این کودکان را با کودکان هم سن و هم با مراجع قدرت بهبود بخشیده است.