تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی
سال:1390 | دوره:45 | شماره:55 |تعداد مقالات:7

هدف: هدف پژوهش حاضر ارائه یک الگوی مناسب در خصوص گروه ها،‏ رشته ها،‏ گرایش ها و مقاطع تحصیلی دانشکده کتابداری و اطلاع رسانی است.روش: پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از تکنیک دلفی انجام شده است.یافته ها: یافته ها نشان داد دانشکده می تواند با عنوان «علوم و فناوری اطلاعات»،‏ و 14 رشته شامل «مدیریت رکوردها و آرشیو»،‏ «مدیریت و سازماندهی نسخ خطی و آثار کمیاب»،‏ «کتابداری و اطلاع رسانی»،‏ «سیستم های اطلاعاتی»،‏ «مدیریت دانش»،‏ «تاریخ و فلسفه اطلاعات»،‏ «مدیریت اطلاعات»،‏ «مدیریت اطلاعات و کتابخانه»،‏ «علم سنجی»،‏ «اقتصاد اطلاعات و دانش»،‏ «چاپ و نشر»،‏ «سیستم های اطلاعات مدیریت»،‏ «مرجع شناسی و خدمات اطلاعات» و «فناوری اطلاعات» فعالیت نماید. رشته کتابداری و اطلاع رسانی می تواند دارای 4 گرایش کتابخانه های دیجیتال،‏ دانشگاهی،‏ عمومی و تخصصی باشد. برنامه کارشناسی ارشد دوگانه برای کتابداری و اطلاع رسانی با رشته های ادبیات کودک،‏ علم رایانه و مدیریت و کارشناسی ارشد دوگانه آرشیو با رشته های تاریخ،‏ ادبیات،‏ علم رایانه و مدیریت پیشنهاد می گردد.

هدف: پژوهش حاضر به شناسایی محیط های اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز و رابطه این محیط ها با مهارت های سواد اطلاعاتی آنان می پردازد.روش: پیمایشی از نوع توصیفی - همبستگی و ابزار آن پرسشنامه ای بود که بین 278 نفر دانشجوی کارشناسی ارشد که با نمونه گیری مطبق انتخاب شده بودند،‏ توزیع شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که محیط های اطلاعاتی اصلی این دانشجویان عبارتند از: محیط سایت کامپیوتر دانشگاه،‏ کتابخانه و خوابگاه. همچنین پراهمیت ترین دلایل دانشجویان جهت استفاده از محیط های اطلاعاتی عبارتند از: حضور افراد خبره و متخصص در آن محیط،‏ آسان بودن برقراری ارتباط با افراد حاضر در آن محیط،‏ افزایش دانش و تجربیات شخصی در نتیجه تبادل اطلاعات در آن محیط و امکان بر طرف نمودن مسائل مربوط به تحقیق،‏ پروژه و پایان نامه از طریق اطلاعات کسب شده از آن محیط. در خصوص وضعیت سواد اطلاعاتی،‏ دانشجویان،‏ در سطح 5 مهارت تعریف شده،‏ از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند و مهارت سواد اطلاعاتی دانشجویان کم است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین ابعاد فرهنگ سازمانی دنیسون و تعهد سازمانی کارکنان کتابخانه های دانشگاه تهران در سال 1389 انجام شد.روش: پژوهش حاضر از حیث هدف یک تحقیق کاربردی و از حیث نحوه گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی - پیمایشی به شمار می آید و از حیث ارتباط بین متغیرهای تحقیق از نوع همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری است. جامعه آماری شامل مدیران و کارکنان کتابخانه های دانشگاه تهران است.یافته ها: نتایج آزمون فرضیات به روش مدلسازی معادلات ساختاری نشان دهنده آن است که بین فرهنگ سازمانی و ابعاد آن (درگیر شدن در کار،‏ سازگاری،‏ انطباق پذیری و ماموریت) با تعهد سازمانی کارکنان کتابخانه های دانشگاه تهران رابطه معنی دار وجود دارد.

هدف: هدف این پژوهش تعیین فرصت ها،‏ تهدیدها،‏ نقاط قوت و ضعف در کتابخانه های دانشگاه رازی و تدوین استراتژی های مناسب بر اساس تحلیل SWOT و ارائه راهکارهای اجرایی به منظور بهبود برنامه ها می باشد.روش: پژوهش حاضر توصیفی و به روش پیمایشی صورت گرفته است. پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش خودساخته است که روایی آن به صورت محتوایی و و پایایی آن در برنامه SPSS به روش آلفای کرونباخ اندازه گیری شده و برابر با 0.95 می باشد. جامعه پژوهش حاضر مدیران و کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاه رازی می باشد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد: نیروی انسانی،‏ مشارکت و همکاری،‏ مجموعه،‏ زیرساخت های فنآوری اطلاعاتی و ارتباطی،‏ وضعیت مالی،‏ تسهیلات و فضا،‏ رویکردها و نگرش ها از نقاط قوت و ضعف جامعه پژوهش می باشد و تهدیدها شامل مشکلات پشتیبانی از زیرساخت های موجود،‏ عدم استفاده از سخت افزارهای با کیفیت مطلوب و نرم افزارهای جدید،‏ امکان واگذاری برخی خدمات به بخش خصوصی،‏ کمبود بودجه،‏ امکان استفاده از روش خرید کنسرسیومی وجود ندارد. فرصت ها: نیروی انسانی جوان و با تخصص های مورد نیاز وجود دارد،‏ پایین بودن قیمت نیروی کار. حمایت از نوآوری ها،‏ تمایل از منابع چاپی به سمت منابع الکترونیکی،‏ نگرش مثبت دانشجویان در رابطه با نقش کتابخانه است.

هدف: این تحقیق با هدف بررسی عناصر فراداده ای به کار رفته در وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های آزاد اسلامی با عناصر فراداده ای هسته دوبلین انجام شده است و همچنین به رویکرد طراحان صفحات وب،‏ در استفاده از روش های نوین در طراحی و سازمان دهی این وب سایت ها پرداخته است.روش: در این پژوهش که از نوع پیمایشی تطبیقی است،‏ در مجموع 10 صفحه اصلی وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های آزاد اسلامی با استفاده از دو مرورگر اینترنت اکسپلورر و نت اسکیپ مورد بررسی قرار گرفت و با مشاهده Source از طریق منوی View عناصر فراداده ای موجود در صفحه اچ. تی. ام. ال هر یک از این وب سایت ها (روش مشاهده) استخراج شد و در چک لیست تهبه شده منظور گردید.یافته ها: در مجموع،‏ یافته های پژوهش نشان داد که هیچ یک از وب سایت های کتابخانه ای از عناصر هسته دابلین استفاده نکرده اند و تمامی وب سایت ها از عناصر فراداده ای عام (ابربرچسب)،‏ هر چند اندک بهره برده اند،‏ بدین ترتیب که: وب سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه ایلام با %50.5 در رتبه اول و دانشگاه خمین نیز با %33.5 در رتبه دوم و کتابخانه های مرکزی دانشگاه زنجان و قزوین نیز با %28.5 در رتبه سوم قرار دارند. همچنین رویکرد طراحان صفحات وب نیز در این پژوهش مشخص گردیده است که عبارتست از: توجه به محتوای منبع در رتبه اول و توجه به مالکیت حقوقی در رتبه دوم و توجه به ساختار فیزیکی وب سایت نیز در رتبه سوم قرار دارد.

هدف: هدف از این تحقیق، بررسی وضعیت کنونی و اهمیت و ضرورت همکاری بین کتابخانه ای – در نوع اشتراک منابع و امانت بین کتابخانه - در دانشگاه الزهراء از دیدگاه کتابداران و کاربران است.روش: روش تحقیق در این پژوهش پیمایشی است. جامعه آماری شامل: 130 نفر از دانشجویان دانشکده های مختلف دانشگاه که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند و 17 نفر از کتابداران و مسوولان کتابخانه های دانشکده ای که به روش نمونه گیری غیرتصادفی و هدفمند انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه، ابزار تحقیق آزمون لیکرت و روش تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS است.یافته ها: نتایج نشان داد کتابداران انجام همکاری بین کتابخانه ای را ضروری می دانند. دانشجویان به کتابخانه های دیگر اعلام نیاز کرده اند. کتابخانه دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی بیشترین متقاضی را برای استفاده از منابع داراست. همچنین بین طرز تفکر کتابداران نسبت به همکاری بین کتابخانه ای و تحصیلات کتابداری آنان رابطه معناداری وجود دارد.

هدف: این مقاله به بررسی جایگاه و منزلت کتابدار در ایران عصر صفوی پرداخته و سپس برای روشن تر شدن این جایگاه،‏ زندگی و آثار یکی از کتابداران دوره شاه عباس دوم،‏ میرزا مقیم کتابدار،‏ مورد بررسی قرار می گیرد.روش: این مقاله با رویکرد توصیفی - تحلیلی بر مبنای روش کتابخانه ای تهیه شده است.یافته ها: جستجو در متون تاریخی و نسخه های خطی کمتر شناخته شده می تواند بسیاری از ناشناخته های تاریخ فرهنگی ما را روشن سازد. از جمله این ناشناخته ها طبقه کتابدار و جایگاه متصدیان این شغل در طول تاریخ است. کتابداران در گذشته به دلیل توانایی بالای علمی از حیثیت و جایگاه برجسته ای برخوردار بودند. تا جایی که یکی از کتابداران دوره صفویه،‏ میرزا مقیم توانست به منصب سفارت سیاسی دست یابد. این مقاله از میان آثار این کتابدار نفوذ او در امور فرهنگی و سیاسی را به تصویر می کشد.