پژوهش در پزشکی
سال:1390 | دوره:35 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

سابقه و هدف: ابوالحسن علی بن عباس اهوازی از پزشکان برجسته قرن چهارم هجری بوده که در غرب به هالی عباس مشهور است. وی در شهر اهواز جنوب غربی ایران نزدیک جندی شاپور به دنیا آمد. اهوازی بر اساس مشاهدات علمی خود کتاب کامل الصناعه الطبیه معروف به الملکی را که از ارکان منابع طبی است تالیف نمود که رهگشای بسیاری از دانشمندان بعد خود گردید. وی در سال 384 هجری (994 میلادی) وفات یافت.روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه مروری می باشد که در آن سعی شده است تا از طریق جستجوی دستی و الکترونیکی با استفاده از کلید واژه های مناسب در سایت های اینترنتی و سایر سایت های معتبر به سوال محوری پژوهش که همان بررسی نقش اهوازی در تاریخ پزشکی می باشد، پاسخ داده شود.یافته ها: بر اساس بررسی متون، اهوازی انسانی سخت کوش بود که در عرصه پزشکی درمان ها و معیارهای تشخیصی جدیدی را پیشنهاد نموده است. وی از پیروان اصلی مکتب بقراط بوده و نظریات وی تاثیر مهمی بر روی ابن سینا داشت. هالی عباس در زمینه چشم پزشکی، جراحی و ابزار آلات آن، اعصاب، سرطان، تنظیم خانواده، قلب و ساختمان آن، ساختار عروق و بسیاری از موضوعات پزشکی دیگر نظریات معتبری ارایه نمود که در عرصه تاریخ پزشکی راهگشای سایر پزشکان بوده و نظریات وی تا حدود زیادی با علم امروز هم خوان می باشد.نتیجه گیری: با توجه به یافته های مطالعه حاضر، اهوازی از جمله پزشکان برجسته ای بوده که خدمت به سزایی به طب اسلامی و دنیای پزشکی کرده است. وی توانسته است خلاصه ای از عقاید و افکار طبی دوران خودش را با وضوح کامل و تجویزهای دارویی بیان دارد که مطابقت زیادی با علم کنونی داشته است و از جمله افتخارات طب سنتی و هویت پزشکی ایرانی می باشد.

سابقه و هدف: نظر به این که عصاره هیدروالکلی گیاه آویشن باغی دارای ترکیباتی است که در ممانعت از اختلالات رشد و تمایز سلول و نیز سرطان ایفای نقش می نمایند، لذا در این پژوهش تداخل اثر عصاره مذکور و12, 7 DMBA  دی متیل بنزآنتراسن (نوعی سرطانزای شیمیایی) بر وزن و خصوصیات هیستو پاتولوژیکی پروستات موش های صحرایی نژاد ویستار مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: در این تحقیق تجربی، پس از القای بیهوشی و عمل جراحی، تزریق مستقیم .DMBA به غده پروستات انجام شد و پس از گذشت ده روز موش های دریافت کننده مقادیر مختلف آویشن باغی به صورت دو روز در میان و تا پایان روز بیستم تزریق درون صفاقی آویشن باغی دریافت کردند. در گروه کنترل تزریق درون صفاقی نرمال سالین انجام شد.یافته ها: مقادیر 100، 500 و 1000 میلی گرم از عصاره در مقایسه با گروه کنترل، وزن پروستات را به شکل معنی داری کاهش داد. گروه های دریافت کننده 100 و 500 میلی گرم از عصاره در مقایسه با گروه نرمال اختلاف پاتولوژیکی نداشتند. گروه کنترل وقوع متاپلازی، دیسپلازی و کارسینوم را در پروستات نمایان ساخت، در حالی که در گروه دریافت کننده 1000 میلی گرم از عصاره دیسپلازی و کارسینوم مشاهده نشد.نتیجه گیری: به نظر می رسد که عصاره هیدروالکلی آویشن باغی، رشد غیرطبیعی، ضایعات پیش سرطانی و کارسینوم ناشی از DMBA را در پروستات موش صحرایی نژاد ویستار مهار و درمان می کند.

سابقه و هدف: مطالعات مختلف حاکی از افزایش کیفیت زندگی به دنبال مصرف توپیرامات به عنوان داروی پیش گیرنده از میگرن است. برای برآورد شدت سردرد میگرن و نیز تاثیر درمان، از پرسش نامه های MIDAS (Migraine Disability Assessment) و HIT6  ((Headache Impact Test استفاده می شود. در این مطالعه به بررسی میزان تاثیر توپیرامات بر بهبود شدت انواع میگرن با استفاده از این دو پرسش نامه و مقایسه نتایج با یکدیگر پرداخته شد.روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی، توپیرامات با دوز 25 میلی گرم در روز برای هفته اول شروع و طی 4 هفته به 100 میلی گرم در روز افزایش و برای مدت 12 هفته ادامه یافت. ابتدا و در پایان دوره، پرسش نامه های HIT6 و MIDAS برای بیماران تکمیل و تغییر درجه و شدت سردرد قبل و بعد از تجویز دارو ثبت شد.یافته ها: از 118 بیمار، 29 نفر (24.57 درصد) به دلایل مختلف از مطالعه خارج شدند. از 89 بیمار، 67 نفر (75.3 درصد) زن و 22 نفر (24.7 درصد) مرد بودند. میانگین سنی افراد 9.1±33.1 سال بود. بر اساس پرسش نامه HIT6،57  درصد و بر اساس  48 MIDASدرصد بیماران به درمان پاسخ مثبت دادند (P<0.001). نتیجه گیری: مصرف توبیرامات با دوز 100 میلی گرم در روز برای مدت سه ماه در کاهش تعداد و شدت حملات میگرن و نیز بهبود کیفیت زندگی بیماران موثر است.

سابقه و هدف: با توجه به نگرانی از عدم تبعیت تیم پزشکی از پروتکل های استاندارد درمان و عوارض شناخته شده آن و عدم اطلاع وضعیت آن به ویژه در بیماران قلبی در کشور و آمار متفاوت از میزان تبعیت در کشورهای دیگر، به منظور تعیین میزان تبعیت از دستورالعمل ACC/AHA در بین پزشکان قلب در درمان مبتلایان به آنژین صدری ناپایدار (ACS)، این تحقیق در بیمارستان شهید مدرس در سال 1389 انجام گرفت.روش بررسی: تحقیق به روش مقطعی روی کلیه بیمارانی که مشکوک به آنژین صدری ناپایدار (ACS) بودند و در آنژیوگرافی تشخیص قطعی داشتند، انجام شد. پروتکل درمانی اعمال شده در آنها بررسی و میزان تبعیت از گایدلاین آمریکا مشخص شد و در صورتی که بالای 75 درصد تبعیت داشته به عنوان تبعیت کامل، بین 75-50 درصد تبعیت نسبی و کمتر از 50 درصد به عنوان عدم تبعیت تلقی شد و نقش خصوصیات فردی و فاکتورهای خطر بیماران با میزان تبعیت دستورالعمل اعمال شده با آزمون کای دو مورد قضاوت آماری قرار گرفت.یافته ها: تحقیق روی 100 بیمار مشکوک به آنژین صدری ناپایدار (ACS) انجام شد که 85 نفر آنها تشخیص قطعی داشتند. 40 نفر (47.1 درصد) تبعیت کامل، 32.9 درصد تبعیت نسبی و 20 درصد عدم تبعیت داشتند، به عبارتی 52.9 درصد تبعیت قابل قبولی نداشتند. هیچ یک از خصوصیات فردی و فاکتورهای خطر بیماران در میزان تبعیت نقشی نداشت.(NS) نتیجه گیری: میزان عدم تبعیت از دستورالعمل ACC/AHA در اداره بیماران با آنژین صدری ناپایدار بالا بود که جای نگرانی دارد. بررسی سرانجام این بیماران و علل عدم تبعیت را به شدت درخواست می نماییم.

سابقه و هدف: با توجه به شیوع و روند رو به افزایش انفارکتوس میوکارد و اهمیت اطلاع از عوامل موثر در پیش آگهی درمان، این مطالعه به منظور تعیین نقش ST-segment resolution بعد از تزریق استرپتوکیناز در پیش آگهی مبتلایان به انفارکتوس میوکارد مراجعه کننده به بیمارستان لقمان طی سال های 1385 تا 1388 انجام شد.روش بررسی: تحقیق به روش Cohort Study انجام گرفت. در بیماران با تشخیص انفارکتوس میوکارد با قطعه ST بالا رفته که واجد شرایط دریافت استرپتوکیناز بودند، تزریق استرپتوکیناز انجام گرفته و بر حسب بازگشت کامل قطعه ST بعد از 90 دقیقه به خط پایه به گروه مورد و در صورت بازگشت ناکامل یا عدم بازگشت به گروه شاهد تقسیم شده و به مدت یک ماه پیگیری شدند. سرانجام درمان آنها بروز مرگ یا نارسایی قلبی بود که با آزمون کای دو مورد قضاوت آماری قرار گرفته و خطر نسبی و خطر منتسب محاسبه گردید.یافته ها: تحقیق بر روی 78 نفر، 59 نفر در گروه مورد و 19 نفر در گروه شاهد، انجام گرفت. در پیگیری یک ماهه در گروه شاهد 10.5 درصد و در گروه مورد 49.2 درصد دچار مرگ یا نارسایی قلبی شدند (p<0.005). در صورت بازگشت ناکامل یا عدم بازگشت قطعه ST، پیش آگهی بد آن 4.7 برابر گروه شاهد و خطر منتسب به آن برابر 38.7 درصد بود.نتیجه گیری: بازگشت کامل قطعهST  در بیماران انفارکتوس میوکارد دارای پیش آگهی عالی خواهد بود و تعیین STRes در کنار TIMI risk score در طبقه بندی بهتر خطر بسیار موثر است.

سابقه و هدف: با توجه به اهمیت شاخص های آزمایشگاهی در بروز بیماری های آترواسکروتیک قلبی عروقی و روند رو به افزایش و مهم تر از آن سلسله مراتب عوامل خطر ناشی از تغییرات الگوی مصرف و شیوه زندگی، این مطالعه به منظور تعیین فراوانی و سلسله مراتب عوامل خطر و عوامل مرتبط با آنها روی مراجعین به درمانگاه پیشگیری بیمارستان مدرس در سال های 89-1388 صورت گرفت.روش بررسی: در این تحقیق مقطعی، در یک فراخوان همگانی از کلیه افراد درخواست شد جهت تعیین عوامل خطر قلبی عروقی مراجعه نمایند. در زمان مراجعه، پس از توجیه طرح و جلب همکاری، از هر فرد 5 میلی لیتر نمونه خون بعد از 12 ساعت ناشتا بودن اخذ گردید و میزان کلسترول تام، LDL، HDL، تری گلیسیرید، کراتی نین،CRP  و قند خون ناشتا در آزمایشگاه بیمارستان مدرس با روش استاندارد آنها اندازه گیری شد. مقادیر غیرطبیعی آنها به عنوان عامل خطر قلبی عروقی تلقی و فراوانی و سلسله مراتب آنها گزارش گردید.یافته ها: تحقیق روی 1047 نفر انجام گرفت. 48.2 درصد مرد و 51.8 درصد زن بودند و میانگین سنی آنها 40.1 سال بود. شایع ترین عامل خطر آزمایشگاهی LDL بالا به میزان 51.2 درصد و بعد HDL پایین به میزان 24.7 درصد و تری گلیسیرید بالا به میزان 22.5 درصد و در نهایت کلسترول توتال بالا به میزان 19.8 درصد بود. کمترین عامل خطر قندخون ناشتا به میزان 3.3 درصد و CRP به میزان 4.3 درصد بود.نتیجه گیری: به نظر می رسد فراوانی این شاخص ها و سلسله مراتب اهمیت آنها به سرعت در حال تغییر می باشد و تداوم این نوع مطالعات را در مقاطع مختلف و نیز در جوامع مختلف توصیه می نماید.

سابقه و هدف: نور آفتاب با داشتن پرتوهای ماورا بنفش می تواند باعث ایجاد و یا پیشرفت بیماری هایی در چشم شود. در کشور ایران، کاتاراکت اصلی ترین بیماری ناشی از پرتوهای ماورا بنفش نور خورشید است. عدم استفاده یا استفاده از عینک آفتابی غیراستاندارد می تواند باعث افزایش اثر پرتوهای مضر چشم شود. مطالعه حاضر جهت تعیین فراوانی عینک های آفتابی غیراستاندارد بر اساس معیار ارائه شده توسط سازمان بهداشت جهانی در سال 89، در شهر تهران انجام پذیرفت.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، 150 عینک آفتابی (300 عدسی) به طور تصادفی از دستفروشان شهر تهران جمع آوری و از نظر میزان جذب پرتوهای ماورا بنفش و نیز عبور پرتوهای مرئی مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت آزمایش نمونه ها از یک دستگاه عبورسنج طیفی کالیبره استفاده شد که توانایی سنجش نمونه ها را در طول موج های ماورا بنفش نوع B، نوعA  و نور مرئی را دارد. فراوانی عینک های آفتابی غیراستاندارد در نمونه ها تعیین و میزان واقعی آن با احتمال 95 درصد در جامعه برآورد گردید.یافته ها: در حذف پرتوهای ماورا بنفش نوع A در عینک های با عدسی های قهوه ای رنگ، 41.7 درصد و در گروه عینک های با عدسی های دودی رنگ هم 42.4 درصد عینک ها غیراستاندارد بودند. در حذف پرتوهای ماورا بنفش نوع B، در گروه عینک های با عدسی های قهوه ای رنگ 3.8 و در عینک های با عدسی های دودی رنگ، 11 درصد غیراستاندارد بودند.نتیجه گیری: فراوانی عینک های آفتابی عرضه شده جای نگرانی زیادی داشته و با توجه به عوارض شناخته شده آن اهمیت نظارت مضاعف سازمان های ذیربط بر این مساله را خاطر نشان می سازد.

سابقه و هدف: با توجه به به گسترش موارد حیوان گزیدگی و پراکندگی هاری در ایران و مراجعات برای انجام راهنمایی و دریافت درمان های مورد نیاز، مطالعه حاضر به منظور تبیین وضعیت اپیدمیولوژیک حیوان گزیدگی و هاری و روند آن در استان تهران و در نتیجه کمک به کاهش بار بهداشتی اقتصادی آن در سیستم بهداشت و درمان کشور انجام شد.روش بررسی: در دو مقطع زمانی به فاصله پانزده سال در سال های 3-1372 و 8-1387 داده های موارد حیوان گزیدگی مشکوک به هاری ایران شامل تعداد، سن، جنس، شغل و ملیت افراد گزیده شده، محل جراحت، مکان، نوع حیوان گزنده و نوع درمان انجام شده بررسی شد.یافته ها: در طی سال های 3-1372 تعداد 1973 نفر و در سال های 8-1387 تعداد 2875 نفر که توسط حیوانات مشکوک به هاری مجروح شده بودند به مرکز درمان پیشگیری هاری انستیتو پاستور ایران مراجعه نمودند. اکثر افراد گزیده شده مرد بوده و بیشتر گزش ها در شهر رخ داده بود. حیوان گزنده در 60 درصد موارد در سال 3-1372 و در 62 درصد موارد در سال 88-1387 سگ بود. درمان با پنج دوز واکسن ضد هاری در 30 درصد موارد در سال 73-1372 و در 39.8 درصد موارد در سال 8-1387 صورت گرفت.نتیجه گیری: روند موارد حیوان گزیدگی ارجاع شده رو به افزایش بوده و جای نگرانی دارد. درمان کامل با 5 دوز واکسن ضد هاری هم روند افزایشی داشته است. انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه برای کاهش هزینه بهداشتی توصیه می گردد.

مشمشه از بیماری های مشترک انسان و حیوان است که اغلب تک سمی ها را مبتلا می سازد و از طریق باکتری گرم منفی به نام بورخولدریا مالئی (Burkholderia mallei) منتقل شده و بسیار مسری می باشد. این بیماری در بسیاری از کشورها پس از انجام اقدامات قرنطینه ای و کنترلی مثل شناسایی و حذف جمعیت حیوانات آلوده، ریشه کن شده است. اما با توجه به نشانه های جدید حاکی از پدیدار شدن مجدد بیماری در کشور، در این مقاله مروری این بیماری مورد بررسی قرار گرفت. این مقاله به صورت مروری و با استفاده از کلمات کلیدی مشمشه، بیماریهای مشترک انسان و دام و بیوتروریسم در موتور جستجوگر google و سایت Pubmed انجام شد و در نهایت تعداد 53 مقاله واجد شرایط انتخاب و مطالب آنها موضوع این مقاله را تشکیل دادند. مقاله هایی که به زبانی غیر از انگلیسی و فارسی بودند، در نگارش این مقاله استفاده نشدند. از آنجایی که تظاهرات این بیماری با طیف وسیعی از بیماری ها مشابه می باشد و از طرفی مهلک بودن آن در انسان و اهمیت آگاهی از اپیدمیولوژی آن در تشخیص بیماری و با توجه به افزایش تعداد موارد بروز آن در اسب های کشور در طی سال های اخیر، گزارش موارد مثبت بیماری در شیرهای باغ وحش تهران در ماه های اخیر و امکان استفاده از آن به عنوان سلاح بیولوژیک در جنگ ها، مروری بر علایم، بیماری زایی و درمان این بیماری لازم به نظر می رسد.

گیاهان دارویی در طبیعت یکی از نعمت های بزرگ الهی می باشند. آثار به جای مانده از تمدن های اولیه بشری، حکایت از قدمت شصت هزار ساله طب گیاهی دارد. گیاهان دارویی منابع عظیمی برای به دست آوردن مواد دارویی می باشند. بقراط و جالینوس از مفاخر بزرگ و بنیان گذاران نظام پزشکی علمی در جهان درمان بیماری ها را با استفاده از گیاهان دارویی پایه ریزی نمودند. محمدبن زکریای رازی استاد و طبیب بیمارستانی آثار برجسته ای تحت عنوان جامع الکبیر (کتاب طب الحاوی) در 24 جزء و نیز طب المنصوری را در زمینه نسخه های تهیه و تجویز داروهای با منبع گیاهی به رشته تحریر در آورد. همچنین ابوریحان بیرونی از مشاهیر بلند آوازه ایرانی از نخستین دانشمندانی بود که فارماکوپه با فهرست داروهای گیاهی را در جهان تدوین نمود.