آن چه در این مقاله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، کیفیت صدور کثرت از وحدت در قلمرو اسما و صفات حق تعالی است. ضمن بررسی کثرت اسمایی و صفاتی و تمایز آن ها با یکدیگر، دیدگاه متکلمان، حکیمان و عارفان به اجمال مورد ارزیابی قرار می گیرد و در حد امکان به حقیقت اسما و صفات اشاره می شود و یادآور می گردد که اسما و صفات بنا بر طلب ذاتی مقتضی ظهور بوده و در پرتو ظهور آن ها بوده که جهان خلقت از کتم وحدت به ظهور کثرت قدم نهاده و این طلب ذاتی تا ابد هم چنان ادامه خواهد داشت. از آن جا که کمالات ذاتی حق، لایتناهی است، دولت اسما و صفات او نیز پایان ناپذیر خواهد بود؛ به گونه ای که در پایان دولت یکی از اسما، اسم دیگری در مقام ظهور، نقش آن را بر عهده می گیرد، یعنی اسم به اسم الباطن بازگشت و اسمی که جانشین آن شده بر کرسی اسم الظاهر حکومت مقدر خود را شروع می کند و به حاکمیت خود ادامه می دهد. کار تناکح اسما و صفات هرگز به تعطیل نمی انجامد و مدام آن ها به رازگشایی عالم آفرینش می پردازند. حاکمیت اسما و صفات بر اساس اقتضای ذاتی آن هاست و در قرآن مجید هر یک از آن ها در جایگاه خاص و مناسب خود معرفی شده اند. با بصیرت و معرفت می توان مشاهده کرد که کشف رازهای خلقت در قلمرو علوم، خود به کشف نقش اسمی و صفتی از اسمای الهی می انجامد.