علوم پیراپزشکی
سال:1382 | دوره:1 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف: بررسیهای اپیدمیولوژیک معمولا روی بیماران انجام می شود و یا محققان با حضور در جامعه، بیماری خاصی را تعقیب و معرفی می کنند، ولی ما در پی بیماریهای نهفته در بین جامعه ناپیدا هستیم.مواد و روشها: برای دستیابی به بیماریهای نهفته، پرسشنامه ای مشتمل بر 180 سوال تهیه شد که توسط دو نفر همکاران پزشک برای جامعه بالغ (15 سال یا بالاتر) که خود را سالم می دانستند، تکمیل شد و نهایتا از آنها معاینه بالینی نیز به عمل آمد. در این مقاله، تنها به نشانه های روانشناختی در بین جامعه به ظاهر سالم می پردازیم. جهت کشف این نشانه ها از پرسشنامه استاندارد SRQ با 20 سوال مربوط به نشانه های بیماریهای نوروتیک و 4 سوال مربوط به بیماریهای سایکوتیک استفاده شد. پایایی و اعتبار پرسشنامه، امتحان و تایید شد (P<0.001) و پس از تعیین نمره برش برای این پرسشنامه، افرادی که احتمالا دچار بیماری نوروتیک یا سایکوتیک بودند، مشخص شدند.یافته ها: از بین 1069 نفر انسان 15 ساله یا بالاتر، 757 نفر (70.8%) خود را از نظر جسمی و روحی کاملا سالم می پنداشتند. از بین این افراد 131 نفر (17.3%) دارای نمره برش لازم برای وجود بیماریهای نوروتیک بوده اند (6 برای مردان و 8 برای زنان) 37 نفر (4.8%) حداقل به یک سوال مربوط به بیماریهای سایکوتیک پاسخ مثبت دادند و یک نفر نیز به دلیل سایکوز حاد در بیمارستان بستری شد. این مطالعه، فراوانی بیماریهای روانی را در جامعه پنهان که خود را کاملا سالم می دانند، نشان می دهد.نتیجه گیری: جامعه، درمانگاه و بیمارستان بزرگی است که اختلالات جسمی و روانی فراوانی در آن نهفته است. ضرورت دارد سیاستگذاران آموزش پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی به نحو موثر در آن حاضر شده و برنامه ریزی جامعی برای مراقبت از آن به عمل آورند.

سابقه و هدف: سکته قلبی، یک بیماری خطرناک و کشنده است که شیوع آن در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه رو به افزایش است. آترواسکلروز عروق کرونر مهمترین عامل این بیماری شناخته شده است و نقش لیپیدها و هیپرلیپیدمی در ایجاد و پیشرفت آترواسکلروز و بیماریهای قلبی – عروقی از مدتها پیش شناخته شده است. در این مطالعه، غلظتهای سرمی کلسترول، تری گلیسرید، لیپوپروتئین های LDL، HDL و LP(a) و آنزیم های AST، LD و CK در دو گروه بیماران مبتلا به سکته و افراد شاهد اندازه گیری و مقایسه شدند.مواد و روشها: در این مطالعه موردی – شاهد 50 بیمار سکته ای (32 مرد و 18 زن) و 60 نفر شاهد (32 مرد و 22 زن) مورد ارزیابی قرار گرفتند. میانگین سنی افراد بیمار و شاهد به ترتیب 49.3 و 51.6 سال بود. میزان غلظتهای سرمی کلسترول، تری گلیسرید، لیپوپروتئین های LDL، HDL و LP(a) و سطوح آنزیم های AST، LD و CK با روشهای آنزیمی و میزان غلظت LP(a) از طریق ایمونوتوربیدومتری اندازه گیری شدند. قابل ذکر است فاکتورهای آتروژنیک و خطر در گروه بیماران و شاهد، محاسبه و مقایسه شدند.یافته ها: میانگین سطوح کلسترول توتال، تری گلیسرید، کلسترول LDL، LP(a) و آنزیم های AST، LD و CK در افراد بیمار، بالاتر از نمونه های شاهد بود که از اختلاف معنی داری برخوردار بود (P<0.001). در حالی که میانگین سطوح کلسترول HDL در افراد بیمار پایین تر از افراد شاهد بود که با اختلاف معنی داری همراه بود (P<0.005). بین LP(a) و سایر لیپیدها (کلسترول، تری گلیسرید، HDL-C و LDL-C) به ترتیب در r=0.08، r=0.08، r=0.24، r=0.13 و در P>0.05 ارتباط و همبستگی مشاهده نمی شود. همچنین بین سن و LDL-C، LP(a)، HDL-c، تری گلیسرید و کلسترول توتال ارتباطی مشاهده نمی شود، به ترتیب در r=0.03، r=0.04، r=0.17، r=0.19 و r=0.1 در P>0.05.نتیجه گیری: از مطالعه حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که LP(a) را می توان به عنوان یک عامل خطر مستقل در بیماری سکته قلبی معرفی نمود، لذا اندازه گیری آن همراه با بررسی سایر فاکتورهای خطر توصیه می گردد

سابقه و هدف: سلامت مادر نقش مهمی در حفظ و ارتقای سلامت کودک دارد. مشکلات تغذیه ای، عدم تعادل دریافت مواد غذایی مناسب (وزن کم و اضافه وزن) و بیماریهای ناشی از آن در دوران نوجوانی و قبل از بارداری، نقش مهمی در سرانجام حاملگی و وضعیت سلامت نوزاد و سلامت آینده او دارد. وزن و قد پیش از بارداری و نسبت وزن به قد عامل بسیار موثری در وزن هنگام تولد نوزاد و نحوه زایمان در مادران می باشد و شاخص خوبی برای شناسایی افراد در معرض خطر است. این بررسی به منظور تعیین وضعیت آنتروپومتریک به عنوان یکی از شاخصهای سلامت در دختران قبل از ازدواج، به صورت cross-sectoin طراحی و اجرا شد.مواد و روشها: تعداد 1547 نفر از مراجعان به مراکز مشاوره ازدواج شهری و روستایی تحت پوشش دانشگاه مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه ای حاوی اطلاعات دموگرافیک تکمیل شد. وزن و قد اندازه گیری شد و شاخص توده بدنی (BMI) با استفاده از فرمول (قد به متر)2/وزن= BMI محاسبه و با استانداردهای بین المللی مقایسه شد.یافته ها:95% جامعه مورد بررسی ساکن شهر و 5% ساکن روستا بودند. متوسط سن آنان 22.1±4.19 سال بود. میانگین وزن افراد مورد بررسی 56.4±9.2 کیلوگرم بود که مشابه میانگین وزن در کشورهای توسعه یافته است. BMI که معمولا برای تعیین درجه چاقی به کار می رود 22.5±3.4 بود. 54.3% دختران در محدود طبیعی وزن قرار داشتند. 25.5% آنان کم وزن (BMI<20) و 20.1% آنها دچار افزایش وزن (BMI>25) بودند. متوسط قد افراد مورد بررسی 5.6±158.4  سانتیمتر بود. مقایسه قد دختران 13 تا 18 ساله با استاندارد NCHS2 نشان داد که متوسط قد افراد مورد بررسی با صدک 25 آن رفرانس برابری می کند، که نشان دهنده کوتاهی قد دختران ایرانی این منطقه در سن ازدواج است.نتیجه گیری: نتایج این بررسی، نشان دهنده وضعیت آنتروپومتریک نامناسب در درصد نسبتا بالایی از دختران جوان مورد مطالعه است، که مبین عدم توجه به تغذیه آنان در سنین بلوغ است. این افراد، حاملگی را با وضعیت نامناسبی آغاز می کنند که بر وضعیت زایمان و شاخص سلامت نوزاد متولد شده تاثیرگذار است و لزوم شناسایی افراد در معرض خطر در شروع ازدواج برای حاملگی های خطرآفرین و آموزشهای لازم و مداخلات مناسب برای سرانجام سالم حاملگی را بخوبی نشان می دهد.

سابقه و هدف: با توجه به افزایش پیوند عضو بخصوص پیوند مغز استخوان در ایران و حساسیت فراوان گیرندگان پیوند، به علت مصرف داروهای سرکوبگر ایمنی نسبت به پذیرش CMV که از ویروسهای خانواده هرپس است و عوارض ناشی از آن در بیماران، این مطالعه انجام گرفت. در صورت تشخیص آلودگی به CMV در بیماران در مراحل اولیه، می توان با درمان سریع و بموقع جان آنها را نجات داد. این مطالعه، یکی از مطالعات معدودی است که در ایران انجام شده است. متاسفانه، دسترسی به مطالعات قبلی علی رغم کوشش زیاد عملی نشد. این مطالعه به صورت گذشته نگر روی 145 بیمار که به دلایل مختلف در بخش پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی تهران بستری شده و مورد پیوند مغز استخوان قرار گرفته بودند، انجام شد.به طور کلی، تشخیص بالینی عفونت با CMV بسیار مشکل و در مواردی حتی میسر نیست و باید وجود ویروس یا آنتی ژن های ویروسی را با روشهای آزمایشگاهی مشخص کرد. بهترین روش تشخیصی، کشت ویروس در محیط اختصاصی است. ولی اساس این مطالعه بر شناخت سلول های پلی مورفونوکلئر آلوده به پروتئین PP65 است که یک فسفوپروتئین در Lower Matrix ویروس CMV محسوب و از آنتی ژن های اولیه در تکثیر ویروس است.مواد و روشها: روش انجام آزمایش ایمونوفلورسانس است. سلول های آلوده به آنتی ژن PP65 توسط آنتی بادی مونوکلونال رنگ آمیزی و با میکروسکوپ ایمونوفلورسانس مشاهده شده اند. برای اعلام نتیجه حداقل 105×3  گلبول سفید، بررسی شدند و نتایج به صورت نیمه کمی (تعداد سلول های مثبت برای CMV در پنجاه هزار گلبول سفید) گزارش شد. سلولهای مثبت هسته های هموژن به رنگ زرد – سبز مشخص و سلولهای منفی بدون رنگ بودند. لازم به ذکر است که همراه با نمونه بیماران از نمونه های کنترل مثبت و منفی که همراه با کیت می باشد، استفاده شده است. نتایج این آزمایش تنها به صورت مثبت و منفی گزارش شده است.کلیه بیماران، تحت درمان با داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی بودند. این آزمون در ماه اول بعد از پیوند، هر هفته و سپس به صورت ماهیانه تکرار شد (10 تا 12 ماه). سن بیماران بین 3 تا 71 سال و تعداد تکرار آزمایش بنا به تشخیص پزشک معالج تعیین شد. این مطالعه با استفاده از Brite turbo kit CMV ساخت کارخانه IQ Products در سالهای 81-1380 در آزمایشگاه یک بیمارستان خصوصی انجام گرفت. یافته ها: از مجموع 145 بیماری که به علل مختلف در سنین متفاوت، پیوند مغز استخوان شده بودند، 60 مورد آنتی ژنمی مثبت برای PP65 نشان دادند (41.4 درصد) که از این تعداد، 37 نفر مرد و 23 نفر زن بودند. در افرادی که پیوند اتولوگ دریافت کرده بودند (15.4 درصد) و در مواردی که پیوند آلوژن دریافت کرده بودند، فراوانی 47 درصد به دست آمد که نمایانگر افزایش میزان آنتی ژنمی CMV در گیرندگان پیوند آلوژن بودند.نتیجه گیری: با توجه به درصد بالای درگیری بیمارانی که به دلایل مختلف، پیوند مغز استخوان می شوند و اهمیت تشخیص سریع و درمان بموقع و مناسب بیماران مبتلا به عفونت CMV، پیشنهاد می شود، این آزمایش قبل و بعد از پیوند در مورد همه بیمارانی که مورد پیوند عضو قرار می گیرند یا به دلایل دیگر از داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی استفاده می کنند، به عمل آید. لزوم مقایسه روشهای تشخیصی دیگر مثل کشت ویروس و انجام PCR توصیه می شود. مقایسه فراوانی عفونت در بیمارانی که پیوند از عضوهای دیگر دریافت می کنند، نیز توصیه می شود. بررسی فراوانی عفونت CMV در دهندگان به ظاهر سالم، یکی دیگر از پیشنهادات است. بررسی شدت آنتی ژنمی با شدت علایم بالینی و بررسی ارزش پیشگویی کننده PP65 با میزان نتایج نیمه کمی و بررسی مقایسه ای در پیوند اعضای مختلف مانند کلیه و مغز استخوان توصیه می شود

سابقه و هدف: بیماری سل، یک عفونت مزمن باکتریال است که توسط چندین گونه میکوباکتریوم ایجاد می شود. به علت مقاومت دارویی گونه های میکوباکتریوم از یک طرف و شیوع سل در افرادی که دچار سندرم کاهش ایمنی مانند ایدز شده اند، از طرف دیگر، میزان ابتلا به بیماری سل در جهان افزایش یافته است. از این رو، توجه به عصاره های گیاهی برای تهیه داروهای آنتی میکوباکتریال حائز اهمیت است.مواد و روشها: در این مطالعه از ریشه گیاه کریپتولپیس سانگوئینولنتا استفاده شد و نمک هیدروکلراید کریپتولپین که یک آلکالوئید است، عصاره گیری شده و در کنار داروی آنتی میکوباکتریال مانند استرپتومایسین، مورد بررسی قرار گرفت.سوش هایی که در این بررسی به کار برده شد، عبارتند از: میکوباکتریوم فورتوئیتوم، اسمگماتیس، م.اوروم و میکوباکتریوم بوویس تخفیف حدت یافته (BCG) که از نظر بسیاری از خواص با میکوباکتریوم توبرکلوزیس، مشابه است.یافته ها: در این تحقیق، حداقل غلظت ممانعت کننده (MIC) کریپتولپین هیدروکلراید در مورد م.فورتوئیتوم 16 میکروگرم در میلی لیتر و در مورد م.اوروم، م.اسمگماتیس و BCG به میزان 2 تا 23 میکروگرم بر حسب نوع میکوباکتریوم محاسبه شد.نتیجه گیری: استفاده از ترکیبات مختلف کریپتولپین را می توان در درمان سل مورد توجه قرار داد.

سابقه و هدف: تشخیص زودرس کاهش حجم شیرمادر از نظر بالینی اهمیت دارد و کاملا شناخته نشده است. کاهش وزن طبیعی یا غیرطبیعی در نوزادان سزارینی شیر مادرخوار سالم در دو روز اول زندگی مشخص نیست. هدف این تحقیق، تعیین کاهش وزن نوزادان سالم در دو روز اول زندگی بود که به طریق سزارین متولد شده و منحصرا از شیر مادر تغذیه می شدند.مواد و روشها: این مطالعه به شکل آینده نگر و توصیفی در فاصله اردیبهشت تا آبان 1381 در بیمارستان آریا انجام گرفته است. 160 نوزاد سزارینی انتخاب شدند. اندازه گیری وزن آنها در بدو تولد و 12، 24 و 48 ساعت پس از آن با ترازوی دیجیتالی انجام شد. همه آنها سالم و شاداب بوده و منحصرا با شیر مادر تغذیه می شدند.یافته ها: میانگین وزن نوزادان دختر در بدو تولد 3080 گرم (95% فاصله اطمینان 3505.5، 2629.5، پس از 48 ساعت 2841 گرم (95% فاصله اطمینان 3250.23، 2423.27)، کاهش کل وزن بدن از 335 تا 184 گرم یا 8.6%، در نوزادان پسر 3270 گرم (95% فاصله اطمینان 3655.94، 2882.32) و پس از 48 ساعت 3023.1 گرم (95% فاصله اطمینان 3402.06، 2643.6)، کاهش کل وزن بدن از 275 تا 170 گرم یا 7.5% بود.نتیجه گیری: با این مطالعه مشخص شد، نوزادانی که فقط با شیرمادر تغذیه می شوند، دچار کاهش وزن زود هنگام در حدود 8% در پایان 48 ساعت اول زندگی می شدند. برای جلوگیری از آن و عوارض کمی حجم شیر مادر باید عوامل مضر مانند سزارین و استرس را در حد امکان کاهش داد و به مادران قبل از زایمان آموزشهای لازم داده شود و آنها را به شیردهی تشویق کرد.

سابقه و هدف: این تحقیق کوششی است در جهت ابداع یک روش جدید برای درمان بیماری سرطان توده ای به نحوی که بازدهی درمان به بیش از هزار درصد افزایش یابد.مواد و روشها: در این تحقیق از پرتو همگن با انرژی متناسب با حداکثر جذب فوتوالکتریک آزمایشاتی صورت گرفت که نتیجه آن افزایش بازدهی یعنی نسبت دز تومور به دز بافت سالم به بیش از چند هزار درصد بود. سپس یک دستگاه مخصوص برای اولین بار در جهان برای این منظور طراحی و ساخته شد. این دستگاه همراه با لوازم جانبی دارای قابلیتهای لازم جهت اجرای فوتوالکترون تراپی است. در این روش بدون اینکه دز کشنده ای به بافت سالم برسد می توان صدها گری دز جذبی به تومور رسانید به نحوی که سلولهای بدخیم کاملا تخریب شده و امکان عود بیماری را به حداقل ممکن برساند.همچنین مشکل برابری نسبی دز بافت سالم و تومور در روشهای معمول رادیوتراپی با استفاده از این دستگاه حل شده و با حداقل آسیب به بافت سالم، حداکثر آسیب کشنده به سلولهای تومور وارد می شود.یافته ها: در طراحی و ساخت این دستگاه علاوه بر تکیه بر پارامترهای فیزیکی منطبق با اجرای روش فوتوالکترون تراپی کلیه نکات فنی کنترل از راه دور، قدرت مانور بالا، سهولت و سرعت عملکرد، حفاظت و ایمنی بیمار، پزشک و تکنولوژیست، قیمت ارزان و قابلیت نصب در اکثر مراکز درمانی مورد توجه قرار گرفته است. کلیه آزمایشات روی فانتوم کارآیی این سیستم را مبنی بر افزایش دز تومور نسبت به بافت سالم تا بیش از پنجاه برابر نشان دادند.نتیجه گیری: این سیستم برای بکارگیری در مراکز درمانی و نشان دادن قابلیتهای آن به جامعه متخصصین آماده است و انتظار می رود با تولد این سیستم جدید تحول تازه ای در درمان این بیماری صورت پذیرفته و پروژه های بعدی در زمینه توسعه و تکامل کاربردهای این سیستم دنبال گردند. همچنین کلیه مراحل ثبت داخلی و بین المللی این سیستم و دستگاه مربوطه با موفقیت به پایان رسیده است

با توجه به خطرات احتمالی امواج منتشره از تلفنهای همراه برای سلامتی انسان، شناخت علمی این اثرات و ارایه راهکارهای مناسب برای ایمن سازی این نوع تلفنها، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. در حال حاضر، تحقیقات وسیعی به وسیله سازمانهای بین المللی مانند سازمان بهداشتی جهانی در حال انجام است، ولی آیا می توان تا اعلام نتیجه قطعی این تحقیقات، منتظر ماند و شاهد بود که پس از سالها استفاده از تلفنهای همراه، اعلام شود که همه یا بخشی از تردیدات، در خصوص خطرات ناشی از کاربرد تلفن همراه، صحت داشته است؟ شاید آن زمان دیر باشد. این مقاله، گزیده ای از آخرین نتایج به دست آمده در خصوص اثرات امواج الکترومغناطیسی ناشی از تلفنهای همراه بر بدن انسان است. بخشهایی از بدن و موارد دیگری که از امواج الکترومغناطیسی ناشی از تلفن همراه تاثیرپذیر هستند و در این مقاله مطالعه می شوند، عبارتند از: سیستم های تناسلی، ایمنی، عصبی و هورمونی، ادراری، بینایی، گردش خون، سلول، کروموزوم، هستک، DNA و ژن، کودکان، بخشهای الکترونیکی وسایل نقلیه و وسایل پزشکی. در این مقاله، همچنین مکانیسم اثر پرتوهای ناشی از تلفنهای همراه بر بدن انسان و توصیه راهکارهای مناسب جهت ایمنی بیشتر کاربران تلفن همراه شرح داده می شود (برخی از این توصیه ها توسط سازمانهای بین المللی از جمله سازمان بهداشت جهانی تایید و اعلام شده است).