چغندرقند
سال:1394 | دوره:31 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

با استفاده از مدل ها عملکرد محصول و مصرف نهاده هایی مانند کود را می توان پیش بینی کرد و بحران ﻫای احتمالی در آینده را برنامه ریزی و مدیریت نمود. بر اساس مدل تاثیر کود نیتروژن بر توزیع ماده خشک بین اندام هوایی و ریشه چغندرقند برآورد شد. برای ساخت مدل از اطلاعات آزمایش اجرا شده در کرج در سال 1380 استفاده گردید. ورودی ﻫای مدل تشعشع خورشیدی، نیتروژن مصرفی و برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی چغندرقند شامل راندمان مصرف نور، سطح ویژه برگ، ضریب توزیع مواد بین ریشه و اندام هوایی بود. در این مدل 11 متغیر شامل، شش پارامتر و پنج پارامتر مستقل با اثر متقابل تعریف شد که کمتر از مدل های مشابه بود. راندمان مصرف نور و سطح ویژه برگ برای منطقه کرج واسنجی شد. برای اعتبار سنجی مدل از نتایج آزمایشی طی سال های 82-80 و آزمایش دیگری در سال 1388 در کرج استفاده شد. مقادیر شبیه سازی شده ماده خشک کل و ماده خشک ریشه و پوشش گیاهی توسط مدل به مقادیر مشاهده ﺍی به خوبی برازش یافت و تاثیر نیتروژن بر توزیع مواد بین اندام های مختلف مشخص گردید. در این مدل عملکرد شکر نیز بر اساس نیتروژن در حد مناسبی برآورد شد. جذر میانگین مربعات خطا بین مقادیر شبیه سازی شده توسط مدل با مقادیر واقعی برای ماده خشک ریشه، کل ماده خشک گیاه و عملکرد شکر به ترتیب برابر 12.86، 17.57 و 20.62 درصد بدست آمد که نشان دهنده برازش خوب مدل به ماده خشک ریشه و کل ماده خشک گیاه و برازش مناسب به عملکرد شکر در سطوح نیتروژن مورد مطالعه بود.

کشت پاییزه چغندرقند از نظر اقتصادی و کارآیی مصرف آب سودمندی بیشتری نسبت به کشت بهاره آن دارد. کشت چغندرقند در استان های خراسان رضوی و جنوبی فقط به صورت بهاره انجام می شود، از این رو امکان سنجی کشت پاییزه چغندرقند در این مناطق ضروری است. بهترین و کم هزینه ترین روش جهت شناسایی مناطق مستعد، استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی است. بدین منظور عناصر اقلیمی دما و بارش این استان ها جمع آوری گردید. سپس احتمال وقوع واحدهای حرارتی تجمعی، شاخص قابلیت تولید زیست توده، ساعات بهاره شدن، یخ زدگی، بارندگی و طول روز برای هر ایستگاه محاسبه گردید. لایه های شیب و ارتفاع مناطق از مدل رقومی ارتفاع استخراج گردید. سپس نقشه پهنه بندی لایه های موثر و همچنین نقشه نهایی با استفاده از روش سلسله مراتبی در محیط ARC GIS تهیه گردید. نتایج نشان داد که در بسیاری از مناطق خراسان رضوی و نواحی مرکزی خراسان جنوبی احتمال ساقه وری بوته های چغندرقند وجود دارد. تنها در مناطق جنوب غربی استان خراسان جنوبی مجموع ساعات بهاره شدن کمتر از مقدار مورد نیاز چغندرقند می باشد. گرچه بارش کمتر از 50 میلیمتر در طول فصل زراعی در مناطق جنوبی استان خراسان جنوبی مزیت این کاشت را در این مناطق کاهش می دهد. بیشتر مناطقی که بارش بیش از 190 میلیمتر دارند با خطر یخ زدگی، عدم دریافت درجه روز رشد (GDD) مناسب و بهاره شدن مواجه می باشند. بر اساس نقشه نهایی پهنه بندی 4.90 درصد اراضی این استان ها بسیار مناسب، 16.74 درصد مناسب، 47.98 درصد متوسط و 30.38 درصد نامناسب برای کاشت پاییزه چغندرقند تخمین گردید.

به منظور بررسی واکنش گیاه چغندرقند از نظر عیار قند و صفات مورفولوژیک به مدیریت تغذیه تحت آبیاری با پساب، آزمایشی به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد به اجرا درآمد. کرت های اصلی شامل سه مرحله 1- آبیاری با پساب شهری در مرحله دو تا چهار برگی چغندر قند 2- آبیاری با پساب شهری در مرحله هشت تا 12 برگی چغندر قند، 3- آبیاری با آب معمولی (شاهد) و کرت فرعی آزمایش شامل چهار تیمار کودی: کود گوسفندی، کمپوست بستر قارچ، کود شیمیایی و بدون کود (شاهد) بود. نتایج نشان داد استفاده از پساب در مرحله هشت تا 12 برگی به طور معنی داری سبب افزایش وزن تک ریشه، وزن تر اندام هوایی، طول و قطر ریشه در مقایسه با آب معمولی گردید. اما غلظت عناصر مس و منگنز در اندام هوایی، عیار قند و شکر قابل استحصال تحت تاثیر تیمار های آبیاری قرار نگرفتند. در حالی که اثرات تیمارهای کودی بر این صفات معنی دار بودند. در بین تیمار های کودی بیشترین وزن تک ریشه، وزن تر اندام هوایی، طول و قطر ریشه به تیمار کود گوسفندی و تیمار آبیاری با پساب در مرحله هشت تا 12 برگی اختصاص داشت.

برای ردیابی ژن سیانید هیدروژن و تعیین قابلیت سودوموناس های فلورسنت در تولید سیانید هیدروژن و بازدارندگی از رشد بیمارگر Rhizoctonia solani عامل پوسیدگی ریشه و طوقه چغندرقند از ریزوسفر مزارع چغندر قند سبزوار نمونه برداری شد. پس از جمع آوری نمونه های خاک و خالص سازی، 31 سویه سودوموناس جداسازی شده و در محیط اختصاصی سودوموناس آگار F، سودوموناس های فلورسنت بر اساس آزمون های میکروبی تفکیک و شناسایی شدند. نتایج PCR برای ردیابی ژن بیوسنتز سیانید هیدروژن نشان داد که سه سویه حاوی ژن بیوسنتز سیانید هیدروژن بودند. در بررسی کیفی تولید سیانید هیدروژن در محیط کشت میکروبی نیز مشخص شد که این سویه ها توانایی تولید سیانید هیدروژن را به مقادیر مختلف دارند. جهت بررسی میزان بازدارندگی جدایه های سودوموناس فلورسنت از رشد قارچ R. solani، درصد کاهش رشد قارچ در حضور باکتری محاسبه گردید. از میان سه سویه سودوموناس فلوروسنت، نمونه C 7 بیشترین میزان بازدارندگی از رشد قارچ و بیشترین مقدار تولید سیانید هیدروژن را داشت که بعنوان کاندیدای مناسب بیوکنترل معرفی می شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

چغندرقند یکی از محصولات در تناوب زراعی دشت قزوین می باشد که پس از گندم، جو و ذرت بیشترین سطح زیرکشت را به خود اختصاص داده است. طی سال های اخیر، محدودیت منابع آب سبب کاهش سطح زیرکشت چغندرقند در این دشت شده است. به همین منظور، در مطالعه حاضر اثرات افزایش سطح زیرکشت چغندرقند بر الگوی کشت، سود ناخالص کشاورزان و میزان مصرف نهاده ها تحت شرایط کم آبی مورد بررسی قرارگرفت. برای اجرای این تحقیق، از مدل برنامه ریزی ریاضی مثبت و رهیافت تابع تولید مبتنی بر نیازآبی محصولات استفاده شد. داده های موردنیاز مربوط به سال 92-1391 بود که با تکمیل پرسشنامه از 127 کشاورز نمونه جمع آوری شد. تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و حل مدل با استفاده از در نرم افزار GAMS صورت گرفت. نتایج نشان داد که کاهش سطح زیرکشت گندم آبی، جو آبی و کلزا و افزایش سود ناخالص زارعین از مهم ترین پیامدهای افزایش سطح زیرکشت چغندرقند می باشند. همچنین، نتایج کاهش مصرف نهاده های آب، سرمایه و ماشین آلات را برای مزارع بزرگ و افزایش مصرف تمامی نهاده ها را برای مزارع کوچک و متوسط پس از ورود چغندرقند به الگوی کشت تحت شرایط کم آبی نشان داد. در پایان، توسعه سطح زیرکشت چغندرقند با توجه به اینکه منجر به کاهش مصرف نهاده های کود و سموم شیمیایی در الگوی کشت می شود، به عنوان راهکاری برای کاهش آلودگی محیط زیست در مناطق جنوبی دشت قزوین پیشنهاد شد.

با توجه به روند فزاینده جمعیت جهان و عدم رشد متناسب تولید مواد غذایی، ضرورت دارد در جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه در نظام تولید سنتی و معیشتی خود تحولات بنیادی و اساسی ایجاد کنند و با رفع مشکلات و بکارگیری روشهای نوین به زراعی و اصول مدیریت مزرعه و بازاریابی مناسب، موجبات افزایش تولید و درآمد را از طریق کشاورزی فراهم نمایند. تحقیق حاضر با هدف تحلیل عاملی چالش های فراروی چغندرکاران در شهرستان هرسین از توابع استان کرمانشاه انجام شده است. این تحقیق از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری آن شامل چغندرکاران شهرستان هرسین است که تعداد آن ها 423 نفر می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 117 نفر تعیین گردید. تحلیل داده ها با روشهای آماری توصیفی و آمار استنباطی (رگرسیون و تحلیل عاملی) انجام شد. عامل های استخراج شده از تحلیل عاملی، مشکلات چغندرکاران تحت عناوین مشکلات مربوط به آفات و بیماریها، مسائل بازاریابی محصول، مشکلات مرحله آماده سازی زمین و کاشت، مشکلات مرحله داشت محصول و مشکلات مرحله برداشت محصول نامگذاری شدند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که شش متغیر میزان بکارگیری فناوری تولید، میزان دسترسی به منابع اطلاعاتی، سطح تحصیلات، میزان دسترسی به نهاده های تولیدی، میزان آگاهی و میزان مالکیت ماشین آلات در مجموع 73 درصد از تغییرات متغیر وابسته (میزان مشکلات و مسائل چغندرکاران در مراحل مختلف تولید) را تبیین نمود. در پایان با استفاده از نتایج به دست آمده تسهیل دستیابی به فناوری نوین تولید و برگزاری کلاس های مدون آموزشی و ترویجی برای چغندرکاران توصیه شده است.

در این مطالعه، تولید چغندرقند در شهرستان میاندوآب استان آذربایجان غربی از یدگاه راندمان مصرف انرژی و از نظر اقتصادی در سال زراعی 91-1390 مورد مطالعه قرار گرفت. مزارع منطقه از نظر مساحت در سه گروه اول (با مساحت کمتر از یک هکتار)، دوم (با مساحت بین یک تا دو هکتار) و سوم (با مساحت بیشتر از دو هکتار) دسته بندی شدند. اطلاعات مربوط به میزان نهاده ها و ستاده ها از طریق پرسش نامه و مصاحبه با کشاورزان جمع آوری گردیدند. نتایج نشان داد که جمع کل انرژی مصرفی در تولید محصول چغندرقند در گروه های بهره برداری 1، 2 و 3 به ترتیب 40700، 46868 و 48646 و مجموع کل ستاده انرژی در سه گروه مزرعه ای به ترتیب معادل 565488، 857657 و 1081920 مگا ژول در هکتار بود. راندمان مصرف انرژی در سه گروه مزرعه ای به ترتیب 13.89، 18.30 و 22.24 درصد به دست آمد. هزینه کل تولید برای گروه های سه گانه مزرعه ای به ترتیب 40570، 42315 و 47996 هزار ریال در هکتار و شاخص نسبت فایده به هزینه برای گروه های بهره برداری فوق، به ترتیب 1.02، 1.42 و 1.56 بدست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد مزارع بزرگتر دارای راندمان مصرف انرژی و عملکرد اقتصادی بهتری بودند.

ضرورت استفاده از اتانول در کاهش آلودگی زیست محیطی به جای سوختهای فسیلی، یا اختلاط با سوختهای فسیلی موجب شده تا تولید بیواتانول از 50 میلیون متر مکعب در سال 2007 به 85 میلیون متر مکعب در سال 2012 افزایش یابد. این مطالعه با هدف مقایسه قیمت تمام شده بیواتانول از چغندرقند نسبت به سایر محصولات کشاورزی همچنین مقایسه اقتصادی تولید اتانول از واحد سطح چغندرقند بهاره و پاییزه و برآورد سرمایه لازم جهت احداث واحد صنعتی تولید بیواتانول از چغندر قند انجام شد. مطالعات نشان می دهد متوسط هزینه تولید یک هکتار چغندرقند کشت بهاره و پاییزه در کشور ایران به ترتیب 92 و 89 میلیون ریال با متوسط عملکرد 37 و 48 تن در هکتار و عیار 17.5 و 13.3 بالغ می شود که امکان تولید حدود 3.3 – 3.2 متر مکعب اتانول در هکتار وجود دارد. با اجرای توصیه های تحقیقاتی در تولید چغندر قند کشت پاییزه و افزایش عیار احتمالا بتوان حجم بیواتانول تولیدی را تا 5.4 متر مکعب در هکتار افزایش داد. به علاوه با استفاده از تفاله خشک چغندر قند حجم اتانول تولیدی را می توان با راندمان 0.25 متر مکعب اتانول از یک تن تفاله خشک افزایش داد. برای تولید حدود 76 هزار متر مکعب اتانول در سال با فرض تولید 90 لیتر اتانول به ازای یک تن چغندر قند با متوسط عیار 15 درصد حدود 1100 تن چغندر قند لازم است و سرمایه لازم برای احداث کارخانه ای با این حجم تولید حدود 119 میلیون دلار برآورد می شود. نهایتا چنانچه کشت پاییزه چغندر قند با هدف تولید بیواتانول فعال شود علاوه بر کاهش آلودگی هوا در اثر اختلاط اتانول با بنزین منبع درآمد و اشتغال مناسبی برای کشاورزان و صنایع وابسته خواهد شد.