پژوهش نامه جغرافیای انتظامی
سال:1395 | دوره:4 | شماره:14 |تعداد مقالات:6

شاخصهای کالبدی- محیطی همواره احساس امنیت شهروندان را تحت تاثیر قرار داده و در ارزیابی امنیت یک شهر اهمیت بسیار دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل کالبدی- محیطی بر میزان احساس امنیت شهروندان شهر زاهدان انجام شده است. نوع پژوهش توصیفی- تحلیلی است که به شیوه «پیمایشی» انجام شده است. جمعیت آماری پژوهش با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر از شهروندان بالای 15 سال شهر زاهدان را شامل می شود. اطلاعات به دست آمده از روش پیمایشی و پرسشنامه ای استاندارد و محقق ساخته به دست آمده که پایایی آن با آلفای کرونباخ برابر با (a=0.98) تایید شد. یافته های پژوهش بیانگر میزان احساس امنیت پایین شهروندان شهر زاهدان می باشد که میزان آن بر اساس پایگاه اقتصادی- اجتماعی شهروندان متفاوت است. احساس امنیت شهروندان با درک فضایی آنان از امنیت موجود در مکان ها و ویژگیهای کالبدی- محیطی آنها ارتباط مستقیم و معناداری دارد.

جرم به ویژه از نوع خشونت آمیز آن گاه از برخی افراد سر می زند و پیامدهای آن نه صرفا دامن خود آنها و قربانیان شان بلکه گریبان جامعه را نیز می گیرد و مشکلاتی از جمله احساس ناامنی و کاهش ضریب سلامت و شادابی اجتماعی را برای جامعه ایجاد می کند. هدف این نوشتار آن است که با رویکردی میان رشته ای و ازطریق به میان آوردن پای جامعه شناسی و جغرافیا به بررسی جرایم خشونت آمیز و تحلیل فضایی اجتماعی آن در شهر کرمانشاه بپردازد.جمعیت آماری این پژوهش محله های سطح شهر کرمانشاه است که 101 محله را شامل می شود. داده های این پژوهش از مراکزی مانند مرکز تحقیقات ناجا و استانداری جمع آوری شده اند. برای بررسی این داده ها از «روش تحلیل آمارهای موجود» و از دو روش تحلیل اساسی در پژوهش استفاده شده است. از نرمافزار آماری SPSS برای توصیف و تبیین متغیرها و برای شناسایی و درک الگوی مکانی و فضایی جرم، مدل های آماری و گرافیک مبنا در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است. برای سنجش سطح توسعهیافتگی و سطح برخورداری محله ها نیز روش تاکسونومی عددی و موریس با استفاده از نرم افزار اکسل بهره گرفته شده است.یافته ها نشان می دهد محله های کرمانشاه از نظر سطح برخورداری توزیع یکسانی ندارند و به پنج سطح نابرابر تقسیم بندی می شوند. نتیجه آزمون خوشه بندی و شاخص نزدیکترین همسایه حاکی از آن است که توزیع جرایم خشونت آمیز از الگوی متمرکز و خوشه ای تبعیت میکند به این معنی که در این شهر کانون های جرم خیز شکل گرفته است و محدوده های دیگر بسیاری در سطح شهر محدوده های پاک محسوب می شوند. میزان همبستگی بین نابرابری و جرایم خشونت آمیز نیز -0.215بوده، که با جهت معکوس و با سطح 95% اطمینان، معنادار است.در نهایت، تا جایی که به نتیجه این پژوهش برمی گردد مکان ها و محله های مختلف با سطح برخورداری متفاوت از امکانات و تسهیلات زمینه تبلور نابرابری اجتماعی بین محله ها و ساکنان آن را فراهم می کنند و از طرفی شکل گیری جرم، چه از حیث نوع آن و چه از نظر نرخ، در فضاهای مختلف متفاوت است. به عبارت دیگر، ماهیت فضا به جرم شکل می بخشد. از سوی دیگر، نابرابری اجتماعی بر وقوع جرم بسیار تاثیرگذار است و زمینه لازم را برای وقوع جرم ایجاد می نماید گرچه نوع تاثیر آن در محله های مختلف شکل یکسانی ندارد.

توجه به مفهوم امنیت و روشهای ارتقای آن مقوله ای است که به عنوان یکی از اولویت های اساسی معیارهای توسعه پایدار شهری محسوب می شود. مروری بر موضوع های مربوطه به وضوح نشان می دهد که کاهش امنیت در سطح فضاهای شهری می تواند پایداری شهر را تضعیف کند. در پژوهش پیش رو به بررسی ابعاد توسعه پایدار شهری با تاکید بر امنیت شهری، شناسایی معیارهای جرم خیز و کاهش آن بر اساس ابعاد پایداری پرداخته شده است. در این راستا، محله های شهر شاهین دژ با رویکرد شاخص های توسعه پایدار شهری مورد تحلیل قرارگرفته اند. بر مبنای نتایج حاصل از روش تاپسیس، در بین 38 عامل مورد سنجش مولفه های رونق اقتصادی، افزایش اشتغال، افزایش مشارکت شهروندان به ترتیب در رتبه های اول تا سوم قرارگرفته اند که نشان از اهمیت بالای آنها در فرایند پایداری است. در سطح محله ها نیز با توجه به مولفه های مورد مطالعه محله 9 با کسب امتیاز (0.9783) در جایگاه اول، محله 13 با امتیاز کسب شده (0.02341) در رتبه دوم و درنهایت، محله 8 با کسب امتیاز (0.02316) در جایگاه سوم قرار گرفته اند که به عنوان محله های پایدار شناخته شده اند. همچنین، محله های 5، 10 و 1 به ترتیب در پایین ترین رتبه قراردارند. بنابراین، نتایج کلی پژوهش بیانگر آن است که با ایجاد امنیت ازطریق شاخص های توسعه پایدار در برابر جرم میتوان پایداری را در سطح محله ها تقویت کرد.

امنیت در تمام ابعاد زندگی روزانه فرد حاضر است. امنیت در عمل تمام ابعاد زندگی بشر را در بر می گیرد. صحبت از امنیت فردی، امنیت ملی، امنیت اجتماعی، امنیت هوایی، امنیت جاده ای، امنیت غذایی و... نشان از فراگیر بودن امنیت در تمام وجوه زندگی فردی دارد. هدف این پژوهش بررسی آسیب های اجتماعی، علل و عوامل موثر بر آنها و چگونگی توزیع آنها در محله های شهر بناب است. برای رسیدن به این هدف آمار و اطلاعات مولفه های مرتبط با جرم-خیزی محله های شهر بناب ازطریق پرسشنامه جمع آوری شد. جمعیت مورد مطالعه محله های 16 گانه شهر بناب می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. در این پژوهش برای تحلیل داده ها از روش تحلیل خوشه ای در قالب تکنیک های آماری SPSS استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد بیشتر محله ها در خوشه اول، یعنی بالاترین وضعیت ایمنی، هستند. محله های 2، 14 و 15 در رتبه (خوشه) دوم، یعنی وضعیت نسبتا ایمن، محله 4 در خوشه سوم یعنی وضعیت نسبتا ناامن و محله 8 در رتبه چهارم دارای وضعیت ناامن هستند.

امروزه پژوهشگران و مدیران شهری به نقش شهرسازی و برنامه ریزی کاربری اراضی شهری در بروز و یا جلوگیری از جرم و بزه کاری در شهرها آگاهی بیشتری یافته و بدان تاکید دارند. ازاینرو، پژوهش حاضر با توجه به اهمیت درک ارتباط جرم و بزه کاری با کاربری های شهری به تحلیل جغرافیایی جرم و بزهکاری در کاربری های شهر رباط کریم پرداخته است. روش مورد استفاده این پژوهش توصیفی –تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی به دست آمده است. در بخش مطالعات میدانی از 3 ابزار پرسش نامه، مصاحبه و مشاهده استفاده شده است جمعیت آماری پژوهش ساکنان شهر رباط کریم است که با توجه به حجم بالای جمعیتی با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 372 نفر به عنوان نمونه آماری برآورد و از درون جمعیت آماری به صورت تصادفی ساده در سطح شهر انتخاب شدند. داده های حاصل از پرسش نامه با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و نرم افزار GSI (سیستم اطلاعات جغرافیایی) مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. یافته های پژوهش نشان می دهد الگوی پراکنش فضایی 6مورد از جرایم اصلی در شهر رباط کریم شامل جیب بری، سرقت وسایط نقلیه، سرقت از مغازه، مزاحمت نوامیس، موادمخدر، نزاع و درگیری کانونی و الگوی مورد شامل خفت گیری (زورگیری)، دزدی احشام، سرقت از منازل، شرارت پهنه ای می باشد. پژوهش حاضر برحسب یافته های پژوهش به این نتیجه رسید که بیشتر الگوهای وقوع جرم در شهر رباط کریم از نوع کانونی و متمرکز بوده است. همچنین، بین کاربری ارضی و الگوهای پراکنش فضایی جرم و بزهکاری در شهر رباط کریم رابطه وجود دارد.

مردم در هر جامعه ای دارای حقوق مشترکی هستند که یکی از این حقوق برخورداری از امنیت به ویژه در فضاهای عمومی و بوستان ها می باشد که تحت تاثیر موارد مختلف میزان بهره مندی از آن در شهرهای گوناگون متفاوت است. هدف این مقاله بررسی و رتبه بندی میزان امنیت در بوستان های شهر مرزی پارس آباد مغان می باشد. ازاینرو، این پژوهش بر آن بوده تا با استفاده از 10 شاخص میزان امنیت در بوستان های شهر مرزی پارس آباد مغان را رتبه بندی کند. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش توصیفی - تحلیلی می باشد. گردآوری داده ها به روش کتابخانه ای و پیمایشی بوده و برای تجزیه وتحلیل مولفه های موثر بر امنیت بوستان های شهری با استفاده از آنتروپی شانون وزن دهی شده و با استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره (MCDM) مانند TOPSIS،VIkOR و SAW رتبه بندی شده و درنهایت با استفاده از مدل ادغامی کپلند رتبه بندی نهایی بوستان ها به لحاظ امنیت را مورد توجه قرارمی دهد. همچنین، برای ترسیم نقشه های اولویت بندی از ARC GIS10.3 و برای پیاده سازی ضرایب از نرم افزار excel 2013 استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد باتوجه به ماهیت و تفاوت های مدل های مورد استفاده و همچنین تفاوت بوستان ها به لحاظ مولفه های موثر بر امنیت آنها رتبه بندی بوستان ها در مدل های مورد استفاده تفاوت هایی را نشان می دهد. رتبه بندی نهایی حاصل از تکنیک کپلند نشان داد که در بررسی های میدانی بوستان های مغان و شاهد به لحاظ وزنی در رتبه های اول و دوم به لحاظ امنیت مراجعه کنندگان قراردارند و بوستان کاج در رتبه آخر قرار گرفته است.