علوم پایه (دانشگاه آزاد اسلامی)
سال:1388 | دوره:19 | شماره:73 (ویژه نامه زمین شناسی) |تعداد مقالات:14

مقدمه: بوکسیت از منابع اصلی تامین آلومینیوم در جهان می باشد. افق بوکسیتی کیسه جین با یک سطح فرسایشی میان سازند الیکا و سازند شمشک واقع شده است.هدف: هدف از این پژوهش تعیین بافت، کانی شناسی، نوع و منشا بوکسیت کیسه جین می باشد.روش بررسی: بررسی بافتی و کانی شناسی به ترتیب توسط مطالعات پتروگرافی و با استفاده از روش XRD و آنالیز شیمیایی توسط روش XRF انجام گرفت.نتایج: مطالعات پتروگرافی نمونه های بوکسیت متراکم بافت های پیزولیتی، اُاُلیتی و دانه ای را نشان می دهد. بر اساس ترکیب اکسیدهای اصلی (Fe2O3–Al2O3–SiO2)، نمونه های بوکسیت کیسه جین به دو گروه طبقه بندی می شوند: 1- بوکسیت رسی که عمدتا از این نوع می باشند و 2- بوکسیت غنی از آهن. دیاسپور و کانی های رسی از کانی های اصلی می باشند که همراه با کانی های فرعی فلدسپات، اکسیدهای آهن و آناتاز بوکسیت را تشکیل می دهند.نتیجه گیری: بر اساس مشاهدات صحرایی، مطالعات پتروگرافی و مقادیر عناصر Cr, Ni, Zr وGa ، منشا این افق بوکسیتی، سنگ های آذرین بازیک تا حدواسط می باشد که در جنوب منطقه مطالعاتی قرار گرفته اند.

مقدمه: در حال حاضر به منظور تعیین میزان شدت کارستی شدن عمدتا از روش های اجرایی استفاده می شود که معمولا بسیار پر هزینه و زمان بر می باشند. فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (Analythical hierarchy process) یا AHP به عنوان یکی از بارزترین فنون تصمیم گیری و مدیریتی چند منظوره برای وضعیت های پیچیده ای که سنجه های چند گانه و مختلفی دارند، ابزار تصمیم گیری مناسبی است.هدف: مقاله حاضر تصمیم به معرفی روش جدید  AHPدر تعیین میزان توسعه یافتگی واحدهای سنگ شناختی کارستی دارد.روش بررسی: پارامترهای موثر در توسعه کارست یک منطقه موردی در جنوب غرب استان مرکزی بر اساس الگوی مقایسات زوجی تعیین شد. سپس ضمن تشکیل درخت سلسله مراتب تصمیم در سه سطح زوجی گزینه ها، استخراج الویت ها و تعیین وزن نهایی گزینه ها، در نهایت چهار بلوک عمارت، شازند، ازنا و بصری با هم مقایسه شد.نتایج: بلوک عمارت در منطقه بیشترین و بلوک بصری دارای کمترین توسعه یافتگی است و از دو بلوک ازنا و شازند، بلوک ازنا دارای توسعه یافتگی بیشتری می باشد.نتیجه گیری: روش AHP امکان بررسی میزان توسعه یافتگی مناطق کارستی را با حداقل زمان و هزینه و با داشتن اطلاعات زیاد یا کم فراهم می سازد.

مقدمه: بیواستراتیگرافی نهشته های کرتاسه فوقانی، رسوبات سانتونین– ماستریشتین با توجه به نانوفسیل ها و فرامینیفرهای آهکی جنوب و جنوب شرق اصفهان مطالعه شده است. نانوفسیل های مطالعه شده در جنوب و جنوب شرق اصفهان دارای تنوع زیاد و حفظ شدگی خوب می باشند. واحدهای لیتواستراتیگرافی شامل ضخامت های مختلفی از رسوبات شیلی ومارنی وتناوب آهک ومارن وهمچنین آهک می باشند. رسوبات دانه ریز از قبیل شیل و آهک مارنی بهترین شرایط را برای حفظ نانوفسیل ها دارند.هدف: شناسایی نهشته های سانتونین– ماستریشتین جنوب و جنوب شرق اصفهان و تعیین سن دقیق لایه ها با استفاده از نانوفسیل ها و فرامینیفرهای آهکی می باشد.روش بررسی: در آماده سازی نانوفسیل های آهکی از روش Smear slides استفاده شده است و نمونه با استفاده از میکروسکوپ پلاریزان (بزرگنمایی 1000 و در دو نور XPL و (PPL مطالعه شده اند. فرامینیفرهای موجود در این نهشته ها نیز به روش تهیه مقاطع نازک بررسی شده اند.نتایج: بر اساس مطالعات انجام شده بر روی نانوپلانکتون های آهکی، 16 جنس و 26 گونه و بر اساس فرامینیفرا 12 جنس و 20 گونه شناسایی شدند. در مطالعه نانوفسیل ها با توجه به محدوده ظهور اولیه گونه های شاخص و تجمع فسیلی همراه، 8 زیست زون بر مبنای زون بندی (Sisingh 1978) برای منطقه مورد مطالعه پیشنهاد می شود. همچنین 3 نوع تجمع زیست چینه ای بر مبنای زون بندی (Wynd 1965) برای فرامینیفرها شناسایی شدند.نتیجه گیری: با توجه به محدوده زمانی گونه های مطالعه شده برای نهشته های جنوب شرق اصفهان سن سانتونین پسین تا ماستریشتین پسین پیشنهاد می گردد. بر اساس مطالعات دقیق دیرینه بوم شناسی، تنوع و فراوانی گونه های مختلف در این زمان می تواند حاکی از گرم بودن آب و هوا باشد. با توجه به حضور گونه هایMicula prinsii  و Micula murus که هر دو متعلق به عرض های جغرافیایی پایین بوده و شاخص های بسیار مفیدی برای ماستریشتین پسین در عرضهای جغرافیایی پایین تا متوسط هستند، می توان چنین نتیجه گرفت که حوضه رسوبگذاری نهشته های سانتونین پسین تا ماستریشتین پسین جنوب و جنوب شرق اصفهان در عرض های جغرافیایی پایین تا متوسط بوده است.

مقدمه: ناحیه قلقله در 40 کیلومتری جنوب غرب شهرستان سقز و در شمال غرب استان کردستان واقع است. محدوده اکتشافی قلقله در ورقه زمین شناسی 1:100000 سقز قرار دارد. این کانسار در قسمت شمال غرب ایران قرار داشته و سن آن کرتاسه پسین است. این ناحیه از دیدگاه زمین شناسی عمومی بخشی از زون دگرگونه سنندج- سیرجان است. قدیمی ترین رخنمون های سنگی، مربوط به گنیس های پرکامبرین در شمال ناحیه مورد مطالعه است. نهشته های وابسته به پرمین نیزدر شمال، شمال شرق و شمال غرب ناحیه مطالعه بیشترین گسترش را دارند.هدف: بررسی کانه زایی طلا و عناصر همراه در محدوده قلقله است. این امر به شناسایی نحوه کانه زایی در ناحیه مطالعه کمک نموده و در مطالعه کانه زایی در سایر مناطق می تواند موثر باشد.روش بررسی: به کمک مطالعات صحرایی، کانه نگاری، آنالیز های ژئوشیمیایی،SEM ، مقاطع نازک و صیقلی و نیز سیالات درگیر می توان نحوه و مدل کانه زایی را مورد بررسی قرار داد.نتایج: آلتراسیون های سیلیسی، سولفیدی، سرسیتی،کربناتی و کلریتی آلتراسیون های اصلی موجود در این ناحیه می باشند. در این میان آلتراسیون های سریسیتی و کلریتی فراگیر هستند، در حالی که آلتراسیون های سیلیسی سولفیدی و کربناتی معمولا محدود به زون های داخلی برشی بوده و وابسته به شدت دگرشکلی می باشند. مطالعات کانه نگاری و SEM در محدوده مورد مطالعه نشان دهنده وجود کانه زایی از نوع سولفیدی بخصوص پیریت های طلا دار است که در دو نسل ظاهر شده اند. بر اساس این مطالعات مقدار کمی Ag و As قابل مشاهده است. طلا در کلسیت مشاهده نگردید. کانه های اولیه شامل پیریت مارکاسیت و کالکوپیریت و کانه های ثانویه شامل پیریت، کوولیت و رآلگار هستند. از طرفی مطالعات میان بارهای سیال در این ناحیه نشان دهنده دمای 350oc هنگام کانه زایی طلاست. مقدار شوری کم سیالات می تواند نشان دهنده احتمالی عدم حمل طلا توسط کمپلکس های کلریدی در این کانه زایی باشد. عدم وجود بلورهای جامد در سیالات درگیر این ناحیه نشان دهنده میزان کم کلر است.

مقدمه: نمودهای زمین ریخت شناسی در بخش غربی بلوک لوت در جنوب شهداد، نشان دهنده وجود گسل ها و راندگی های فعال می باشد. برش راستگرد که در منطقه ای وسیع بین زاگرس و مکران توزیع شده سبب گسل خوردگی فعال در ایران مرکزی شده است که منطقه مورد مطالعه نیز بخشی از آن محسوب می شود.هدف: شناسایی گسل های فعال و تحلیل آن ها، تعیین روند عمومی گسل ها و درزهای مهم موجود در منطقه که شکستگی های ناشی از نیروهای تکتونیکی هستند.روش بررسی: در این تحقیق، با استفاده از پردازش داده های حسگر ETM+ و نقشه توپوگرافی منطقه، تصویر سه بعدی ساختارهای مذکورو مدل ارتفاع رقومی (DEM) آن ها ساخته شد. پردازش داده های ماهواره ای از طریق اعمال فیلتر، یکنواخت سازی، واضح سازی لبه ها، انعکاس توپوگرافیک انجام شده است.نتایج: مطالعات سنجش از دور، توزیع گسلش فعال در منطقه تحت دگرشکلی را نشان داده است. با توجه به تصاویر ماهواره ای، چنین استنباط می شود که روند کلی منطقه شمال باختری– جنوب خاوری می باشد و از روند زاگرس تبعیت می کند.نتیجه گیری: به طور کلی ساختارهای گسلی منطقه در کواترنری پسین فعال بوده و قادر به ایجاد زلزله های مخرب در آینده هستند. بیشتر گسل های موجود، از نوع معکوس بوده و در برخی از آن ها مولفه امتداد لغز نیز وجود دارد که خود نشانگر تاثیر نیروهای فشاری حاکم بر منطقه می باشد. نیروی فشاری مذکور ناشی از حرکت صفحه عربستان به سمت فلات ایران بوده و در اثر همین نیرو است که ساختارهای با روند شمال باختری– جنوب خاوری در منطقه شکل گرفته است.

مقدمه: زغال سنگ های ایران در دو حوضه زغالی البرز و ایران مرکزی گسترش دارند. معدن زیرآب از معادن شاخص البرز مرکزی می باشد که بزرگ ترین و اصلی ترین معدن حوضه زغالی البرز محسوب می شود. زغال سنگ های معدن زیرآب از نظر طبقه بندی تجاری از نوع کک شو تا گازدار چرب هستند. این زغال سنگ ها بر اساس طبقه بندی سنگ شناسی از نوع کلارودوریت تا کلارو ویترینیت و از نظر درجه زغال شدگی جز زغال سنگ های لاغر تا آنتراسیت محسوب می شوند و به عنوان مواد اولیه کارخانجات فولاد استفاده می گردند.هدف: یکی از فعالیت های هزینه بر در معادن زغال سنگ خرد کردن قطعات زغال در مرحله زغال شویی می باشد. سووال اساسی این است که آیا می توان با تعیین ارتفاع مناسب و ارایه مدلی در مورد خرد شدن طبیعی و آسیاب کردن نمونه ها قبل از زغال شویی صرفه جویی نمود. مدل های ریاضی ارایه شده قبلی نشان می دهد از جمله مدل کز- رام بین میزان خرد شدن قطعات یک جسم سنگی با ارتفاع رها نمودن آن ها ارتباط مستقیمی وجود دارد.روش بررسی: برای رسیدن به چنین پاسخی، 10 نمونه از زغال سنگ های استخراج شده معدن زیرآب برای مطالعه انتخاب گردید. نتایج به دست آمده از اندازه گیری جرم و اندازه قطعات نمونه های خردشده در نمونه های مطالعه شده در این پژوهش نشان دادند که خردشدگی قطعات زغال سنگ بر اثر رهاسازی در محیط آزمایشگاهی از ارتفاع ثابت 4 متری در 3 مرحله متفاوت از نظمی ثابت تبعیت می کند.نتایج: بدین ترتیب که هرچه مراحل خردشدگی افزایش یابد، میزان خردشدگی در یک تابع زمانی در ناحیه کوچک تر رفتاری قانون توانی نشان می دهد.نتیجه گیری: همچنین داده های این پژوهش نشان داد که اگر ذرات زغال سنگ در طبیعت 20 بار از یک ارتفاع 4 متری رها شوند، در آن صورت صددرصد ذرات به قطعات ریزتر از 5 میلی متر خرد خواهند شد. در آن صورت نیازی به صرف هزینه خردشدگی نخواهد بود.

مقدمه: کانسار مورد مطالعه در منطقه سرکویر در محدوده معلمان، در جنوب غرب چهارگوش ترود، در 45o30’ شرقی و عرض 35o18’ شمالی بوده و از نظر تقسیم بندی ساختمانی- رسوبی، در محدوده گودال ها قرارگرفته است. در بخش شمالی این منطقه، سازند معادل کرج از روستای سوسن وار تا جنوب معدن کائولن گندی رخنمون خوبی یافته است. از نظر سنگ شناختی این سازند دارای، شیل، مارن، میکریت، سنگ آهک، دولوستون، رادیولاریت، توفیت، و بنتونیت بوده و سن سازند معادل کرج در این منطقه لوتسین (ائوسن میانی) می باشد.هدف: مطالعه برروی انواع، ترکیب، و محیط تشکیل لایه های بنتونیتی کانسار بنتونیت سوسن وار انجام شده است.روش بررسی: از مقاطع نازک، پراش پرتو ایکس (XRD)، فلورسانس پرتو ایکس (XRF) استفاده شد. دلایل استفاده از این آنالیزها، انتخاب نمونه مناسب و تعیین نوع رس موجود در بنتونیت ها و بررسی تبادلات یونی در آن ها بود.نتایج: با توجه به بررسی های بعمل آمده و نتایج حاصله، شیشه آتشفشانی (و شاردهای) به وجود آورنده بنتونیت ها، اسیدی (ریولیتی تا داسیتی) و سری ماگمایی تشکیل دهنده آن ها کالک آلکالن است ولی با توجه به یک سری از شواهد سری ماگمایی مذبور، آلکالن است.نتیجه گیری: تبدیل شیشه به بنتونیت، در شرایط دیاژنزی، در یک محیط کم عمق دریایی مثل لاگون رخ داده است. نوع رس بنتونیت ها، رس های گروه اسمکتیت می باشد. بنتونیت موجود از نوع وایومینگ است.

مقدمه: توالی پرمین شما ل غرب ایران در دو حوضه متفاوت رسوبگذاری نموده، به طوری که در ناحیه زال و ایلانلو آن قابل مقایسه با سازندهای وژنان، سورمق، جلفا و الی باشی بوده و در پهنه جنوبی منطقه مورد مطالعه، قابل مقایسه با واحدهای سنگ چینه ای دورود، روته و نسن می باشد. تعیین سن دقیق توالی های آهکی بر اساس تجزیه و تحلیل روزنبران به خصوص فوزولینیدها انجام گرفته است.هدف: سازندهای آواری دورود و وژنان به سن آسیلین– ساکمارین، سازند روته کوبرگندین– مورگابین و سازند نسن به سن میدین- جلفین بوده، در حالی که محتوی فسیلی، سن سازند سورمق را کوبرگندین تا مورگابین، سازند جلفا میدین تا جلفین پیشین نشان داده و سازند الی باشی دارای سن جلفین پسین تا دوراشامین در مقیاس اشکوب های استاندارد تتیس است.روش بررسی: مقایسه توالی های کربناته شمال غرب ایران با دیگر نواحی ایران و سایر بخش های تتیس نشان می دهد که پیشروی پلاتفرم کربناته پرمین در منطقه مورد مطالعه حداقل از اشکوب کوبرگندین شروع شده و نبود چینه شناسی مهمی بین سازندهای دورود و وژنان با ردیف های دریایی پرمین میانی سازندهای روته و سورمق وجود دارد. نهشته های دریایی پرمین میانی و پسین در منطقه مورد مطالعه بخشی از پلاتفرم کربناته است که نه تنها در این بخش از ایران، بلکه در البرز، ایران مرکزی، آباده و کشورهای مجاور نیز گسترش داشته است.نتایج: این پلاتفرم با وجود یکنواختی و گسترش وسیع، دارای تغییرات رخساره ای در جهت قایم و افقی بوده که فاحش ترین آن در طی میدین رخ داده و باعث ته نشست لاتریت و بوکسیت در بخش جنوبی منطقه مورد مطالعه و توسعه رخساره های لاگونی در کمربند شمالی شده است.نتیجه‎گیری: مطالعه مقاطع نازک نشان دهنده فراوانی روزنبران کوچک در توالی کربناته پرمین پسین و حضور فوزولینیده ها در سنگ های آهکی کوبرگندین و مورگا بین پیشین است. در این مطالعه 25 جنس و 35 گونه فوزولینیده مورد شناسایی قرار گرفتند که بیشتر آن ها برای اولین بار از طبقات پرمین شمال غرب ایران گزارش می گردد. این جنس ها به خانواده های Verbeekinidae, Schwagerinidae, Staffellidae, Fusulinidae, Schubertellidae, Ozawainellidae  و Neoschwagerinidae تعلق دارند.

مقدمه: یکی از معضلات مهم در صنایع ساختمان سازی در کشور نبود مصالح ساختمانی مرغوب می باشد، یکی از مصالح مورد استفاده در این صنعت شن و ماسه می باشد به همین دلیل بررسی های اکتشافی گسترده برای تامین بخشی از این نیاز جامعه لازم و ضروری به نظر می رسد.هدف: هدف از انجام این پروژه تهیه نقشه کاربری ذخایر شن و ماسه جهت استفاده در صنعت بتن است.روش: با استفاده از تلفیق داده های رسوب شناسی، زمین شناسی مهندسی، مهندسی عمران، هیدرولوژی و ژئومورفولوژی بوسیله علم  GISو RS بوده است بدین منظور کلیه فعالیتهای انجام شده به روی منطقه مهریز متمرکز گردیده است.نتایج: بر اساس نمونه برداری ها در منطقه مطالعاتی و نتایج حاصل از آن ها تهیه نقشه پهنه بندی در دستور کار قرار گرفت و در نهایت یک نوع نقشه پهنه بندی بر اساس نیاز در صنعت شن و ماسه تهیه گردیده شد.نتیجه گیری: بصورت یک نقشه پهنه بندی کاملا مختلف و مجزا با کمک داده های رسوب شناسی و استفاده از دانش RS- GIS یک بسته اطلاعاتی فراگیر و قابل استفاده برای متخصصین رشته های عمران- زمین شناسی- رسوب شناسی- و هیدروژئولوژی و محیط زیست فراهم گردید.

مقدمه: توده گرانیتوئیدی حاجی آباد با وسعت تقریبی 90 کیلومتر مربع در 135 کیلومتری جنوب غرب تهران، 7 کیلومتری جنوب شهرستان بوئین زهرا واقع شده است. این توده با سن تقریبی 39.2(±3.2) میلیون سال در بخش مرکزی زون ارومیه– دختر تزریق و جایگزین شده است.هدف: در این مقاله به بررسی دقیق سنگ شناسی توده نفوذی مذکور، جنبه های ژنتیکی و تکتنوماگمایی توده فوق بر اساس تحقیقات جدیدی که تا کنون بر روی این گونه سنگ ها انجام گرفته است پرداخته ایم.روش بررسی: برای انجام این پژوهش ابتدا بررسی های صحرایی و نمونه برداری در منطقه صورت گرفت. با استفاده از روش XRF تجزیه عناصر اصلی و فرعی به عمل آمد و به روش XRD جهت بررسی های کانی شناسی تجزیه به عمل آمد.نتایج: توده نفوذی حاجی آباد دارای طیف ترکیبی سینوگرانیت، مونزوگرانیت و گرانودیوریت و گرانوفیر می باشد (SiO2=63-72wt%). از لحاظ سری ماگمائی از نوع کالک آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا و از لحاظ شاخص اشباع از آلومین، متاآلومین می باشد و از نوع گرانیتوئیدهای تیپ I و معادل سری مگنتیتی هستند از لحاظ جایگاه تکتونیکی جزو گرانیتوئیدهای CAG قوس قاره ای و دیاگرام های مختلف تمایز محیط تکتونیکی نیز جایگاه گرانیتوئیدهای قوس های آتشفشانی (VAG) حاشیه قاره را برای آنها محرز می نمایند.نتیجه گیری: این توده نفوذی در یک محیط کوهزایی مرتبط با رژیم فرورانشی و همزمان با برخورد تشکیل شده است (در جریان فرورانش لبه اقیانوسی نوتتیس به سمت شمال در مزوزوئیک پیشین– سنوزوییک) شواهد صحرایی، پتروگرافی و ژئوشیمی حاکی از آن است که فرایندهای تفریق ماگمایی در تشکیل این توده نقش بارزی ایفا نموده است.

مقدمه: هنگامی زمین لرزه به وقوع می پیوند باعث ایجاد امواج حجمی و سطحی می گردد که ایستگاه های لرزه نگاری نزدیک به رومرکز زمین لرزه ها، امواج حجمی را به خوبی ثبت می کنند. از مطالعه زمان های عبور امواج پیکری بین رومرکز زمین لرزه و ایستگاه های ثبت کننده، می توان برای مطالعات ساختار پوسته و سپس مدل سازی امواج P و S به روش Joint Inversion استفاده نمود.هدف: این مطالعه به منظور شناسایی ساختار سرعتی شمال ایران، انجام گرفته است. در این مطالعه با بررسی زمان های عبور امواج پیکری بین چشمه و ایستگاه های شمال ایران، سرعت امواج حجمی در پوسته محاسبه می گردد که خود می تواند برای شناسایی بهتر پوسته و تعیین موقعیت زمین لرزه ها بسیار سودمند باشد.روش بررسی: در این بررسی بر اساس زمین لرزه های ثبت شده در شبکه لرزه نگاری شمال ایران و با استفاده از داده های محلی، کمترین خطای ناشی از زمان عبور، وجود دارد. با محاسبه زمان عبور امواج پیکری در چهار ایستگاه لرزه نگاری ساری، منحنی های زمان عبور برای امواج حجمی پوسته (Sg, Pg) و امواج حجمی مرز پوسته و گوشته (Sn, Pn) ترسیم و با استفاده از مدل سازی مستقیم امواج S, P عمق ناپیوستگی کنراد و ناپیوستگی موهو تعیین گردید.نتایج: سرعت های مورد مطالعه برای فواصل 10 تا 150 کیلومتری برای فازهای P و S به ترتیب 6.25 و 3.55 کیلومتر بر ثانیه به دست آمد. به دلیل تداخل امواج مستقیم با امواج شکست مرزی در فاصله تقریبا 180 کیلومتری، محاسبه امواج شکست مرزی در فاصله 200 تا 1000 کیلومتری انجام گرفت که سرعت فازهای P و S در این فاصله به ترتیب 8.05 و 4.71 کیلومتر بر ثانیه به دست آمد. همچنین بر اساس مدل سازی مستقیم امواج P وS ، عمق ناپیوستگی کنراد 17-18 کیلومتر و عمق ناپیوستگی موهو 36-40 کیلومتر به دست آمد.نتیجه گیری: بر اساس زمان های عبور ثبت شده در ایستگاه های شبکه لرزه نگاری ساری، تقریبا داده های شمالی ترین و جنوبی ترین ناحیه ایران را ثبت کرده است که بهترین برازش داده ها مربوط به امواج P می باشد. با توجه به مدل سازی سرعت های امواج P و S در عمق کمتر از 50 کیلومتر، مقایسه ای با مدل جهانی AK135 انجام گرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مقادیر سرعت کمتر از عمق 50 کیلومتر، همخوانی خوبی با مدل جهانی دارد. اصل مقاله به صورت متن کامل انگلیسی، در بخش انگلیسی قابل رویت است.

مقدمه: لرزه خیزی ارتباط بسیار نزدیکی با گسل های کواترنری فعال دارد. توان حرکتی گسل (FMP) به عنوان پارامتری جدید برای تعیین کمی خطر زمین لرزه در راستای گسل های فعال بکار برده می شود. به طور کلی سیماهای زمین شناختی در چهارگوش تهران به وسیله دو دسته گسل های کواترنری با راستای شمال باختری- جنوب خاوری و خاوری- باختری کنترل می شوند. سوالاتی که در این مقاله به آن پرداخته شده این است که: این گسل ها در چه سطحی از فعالیت قرار دارند؟ و آیا این گسل ها باعث وقوع زمین لرزه های ویرانگر می شوند؟هدف: هدف از این تحقیق، ارزیابی توان حرکتی گسل های اصلی کواترنری موجود در چهارگوش تهران است.روش بررسی: روش جدیدی برای ارزیابی فعالیت گسل ها به کار برده شده است که بر مبنای ارتباط مکانیکی مابین هندسه گسل و میدان تنش زمینساختی ناحیه ای پایه ریزی شده است. این روش برای بررسی توان حرکتی تمامی گسل های کواترنری اصلی چهارگوش تهران به کار برده شده است.نتایج: توان حرکتی گسل برای دسته گسل های با راستای شمال باختری- جنوب خاوری دارای مقادیری از کم تا زیاد است، و نشان از آن دارد که تعدادی از گسل ها به جز گسل تلو پایین، گسل کوه سرخ و گسل بایجان دارای توان کافی برای ایجاد زمین لرزه های ویرانگر هستند. توان حرکتی گسل های با راستای خاوری- باختری مثل راندگی شمال تهران مقادیر متوسطی را نشان می دهد و حاکی از آن است که این مجموعه گسلی پتانسیل کافی برای ایجاد زمین لرزه های مخرب را ندارد.نتیجه گیری: بر اساس تحقیقات به عمل آمده، توان حرکتی کنونی در راستای زون های گسلی با جهت گیری های متفاوت، تحت فعالیت میدان تنش فشاری ناحیه ای با روند شمال، شمال شرقی در گستره مورد مطالعه، دارای مقادیر متفاوتی است. زون گسلی مشا، گسل نیاوران، زون گسلی پیشوا، گسل نوا، گسل امامزاده داود و گسل پورکان- وردیج دارای مقادیر توان حرکتی بالا (0.9 یا %90) و زون گسلی کوه سرخ دارای مقادیر توان حرکتی پایین (0 تا 0.5) می باشند. اصل مقاله به صورت متن کامل انگلیسی، در بخش انگلیسی قابل رویت است.

مقدمه: سازند تاربور (کامپانین- ماستریشتین) یک واحد سنگ چینه ای کربناته است که در نواحی فارس و لرستان گسترش دارد. در واقع سازند تاربور یک سنگ اهک رودیستی است. در فارس داخلی این سازند در میان سازندهای گور پی (سانتونین) و ساچون (پالئوسن) قرار گرفته است. دو برش چینه شناسی از سازند تاربور در شرق شیراز به نام های کوه گدوان (برش الگو) و کوه تیر انتخاب شده اند.هدف: در این بررسی حدود زیست چینه ای و شناسایی روزنه بران کف زی در برش های چینه شناسی انتخاب شده مورد مطالعه قرارگرفته است. همچنین بررسی تکامل ریف ها در این برش های چینه شناسی جز اهداف اصلی این مطالعه بوده اند.روش بررسی: به منظور مطالعه اهداف معرفی شده مطالعات صحرایی و ازمایشگاهی انجام شده است. تعداد 430 نمونه از هر دو برش چینه شناسی برداشت و از ان ها مقاطع میکروسکپی تهیه شده است. با استفاده از برش های مختلف روزنه بران شاخص آن ها شناسایی شده اند. همچنین بررسی های کیفی وکمی بر روی این مقاطع میکروسکپی انجام شده و بر اساس تقسیم بندی دانهام (1962) شناسایی شده اند.نتایج:حدود زیست چینه ای سازند تاربور در برش کوه گدوان با برش کوه تیر متفاوت است. بر اساس روزنه بران شناسایی شده سن سازند تاربور در کوه گدوان کامپا نین تا ماستریشتین و در کوه تیر از ماستریشتین پسین تا پالئوسن پیشین می باشد. گونه های جدیدی در این مطالعات شناسایی شده اند که شامل:  Gavelinella pertusaو Goupillaudina iranica, G.shirazensisسازند تاربور در هر دو برش مرد مطالعه به دو بخش از نظر سنگ چینه ای تقسیم می شود می باشند. زبرین (سنگ آهک های توده ای رودیستی) وزیرین (سنگ اهک های مطبق رودیستی).نتیجه گیری: ار آنجایی که ریف یک واحد بوم شناختی است زمان نهشتگی هر یک از واحدهای سنگ چینه ای دو برش مورد مطالعه غیر هم زمان است. مرز بین سازندهای گور پی و تاربور در برش کوه تیر ناپیوسته است. بررسی های میکرو فاسیس نشان دهنده ان است که در برش های مورد مطالعه مراحل پایداری- تجمع و گوناگونی مشاهده می شود. اصل مقاله به صورت متن کامل انگلیسی، در بخش انگلیسی قابل رویت است.