توسعه تکنولوژی صنعتی
سال:1391 | دوره:10 | شماره:19 |تعداد مقالات:7

افزایش روزافزون تقاضای انرژی الکتریکی و محدودیت های تولید انرژی با استفاده از سوخت های فسیلی، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان را به استفاده از واحدهای تولید پراکنده ترغیب نموده است. با وجود فناوری های متنوع در تولیدات پراکنده، محدودیت در سرمایه گذاری روی تمام این فناوری ها به دلیل محدودیت در منابع ملی و وجود برخی الزامات برای انواع تولیدات پراکنده امری غیر قابل انکار است، از این رو اولویت بندی فناوری های برتر در کشور جهت سرمایه گذاری و همچنین مدیریت منابع مالی و تخصیص میزان مناسبی از منابع مالی به هر فناوری از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود. هدف این مقاله در گام اول ارزیابی عوامل جذابیت فناوری های تولید پراکنده در کشور بوده و در گام بعد اولویت بندی و مدیریت سرمایه در حوزه تولیدات پراکنده است. در این روش پیشنهادی، از تکنیک آنتروپی و روش تحلیل سلسله مراتبی که از روش های تصمیم گیری چند شاخصه است که برای مدیریت سرمایه در تولیدات پراکنده پیشنهاد شده است. از مزایای روش آنتروپی آسان نمودن تصمیم گیری برای تصمیم گیران در حل مسائل بزرگ و در نظر گرفتن عدم قطعیت تصمیم گیران در مسائل است.

آینده نگاری به عنوان یک ابزار تحلیلی-چشم اندازی متمایز، توسعه پیدا کرده است:این ابزار آینده های آلترناتیو از فیلدهای (رشته های) مختلف ذینفع، مورد توجه قرار می دهد و بدین ترتیب به فرآیندهای تصمیم گیری در سطوح مختلف کمک می نماید. این مقاله چشم اندازهای مختلف ارزیابی آینده پژوهی را در نظر می گیرد و از طریق برقراری نگاشت بین این چشم اندازها، با کارکردهای سیاستی آینده پژوهی، چارچوبی را برای شناسایی و اولویت بندی متغیرهای موثر بر ابعاد یک پروژه آینده پژوهی در حوزه تحقیقات ناجا ارائه می کند.

با پیشرفت فناوری نیاز انسان به اندازه گیری های دقیق ابعادی گسترش یافته است به نحوی که امروزه اندازه گیری دقیق ابعاد قطعات یکی از بخش های مهم در فرآیند تولید، ساخت و کنترل کیفیت محصولات به شمار می رود. می توان گفت که در صنایع امروز سیستم های اندازه گیری صنعتی بخشی از سامانه های هوشمند کنترل هستند که با دقت بالایی پارامترهای تعیین شده را اندازه گیری و مانیتور می کنند. در بین روش های اندازه گیری، روش های اندازه گیری تماسی مانند استفاده از کولیس و میکرومتر، روش هایی زمان بر و گاهی مخرب بوده و امکان استفاده از آنها در خط تولید قطعات وجود ندارد. در این مقاله، فناوری ساخت میکرومتر اپتیکی دیجیتال به عنوان یک روش غیرتماسی و غیرمخرب به منظور اندازه گیری دقیق و بلادرنگ در سیستم های اتوماسیون صنعتی مورد بررسی قرار گرفته است.در این مقاله، با تغییر المان های مورد استفاده در سیستم های اپتیکی رایج، از جمله جایگزینی لیزر با LED، تغییر سیستم اپتیکی فرستنده و گیرنده نور، استفاده از آشکارسازهای ماتریسی و استفاده از روش های مناسب پردازش سیگنال، گامی در جهت رفع معایب سیستم های لیزری برداشته شده است. در این مقاله، فناوری ساخت میکرومتر دیجیتال بر پایه استفاده از فناوری های پیشرفته معرفی شده است. این میکرومتر اپتیکی دیجیتال که برای اولین بار در ایران ساخته شده، قابلیت اندازه گیری ابعاد اجسام را با دقت ±4 میکرومتر دارد. همچنین با توجه به قابلیت اندازه گیری بلادرنگ ابعاد قطعات و ارسال سیگنال بازخورد می تواند به منظور کنترل خط تولید مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر آن، قابلیت نمایش مقطع جسم در حال اندازه گیری و هم چنین قابلیت ذخیره سازی اندازه گیری ها نیز وجود دارد.

در این مقاله به تحلیل جریان تولید مواد و مصرف انرژی در صنایع معدنی آهن و فولاد در مقیاس جهانی، پرداخته می شود. این تحلیل ها نشان می دهد که تولید کنسانتره آهن جهان از 274 میلیون تن در سال 1950 به 3000 میلیون تن در سال 2012 افزایش یافته است و در زمان مشابه تولید فولاد جهان از 207 به 1540 میلیون تن رسیده است. از آنجایی که میزان تولید در صنایع معدنی و فولادسازی به شدت رو به افزایش است، لذا صرفه جویی کم در مصرف انرژی می تواند در کل ذخیره انرژی بسیار زیادی را شامل شود. ذخیره انرژی و کاهش گازهای آلاینده موضوع تحقیقاتی بسیاری از مقالات بوده است ولی مطالعات انجام گرفته، محدود به اطلاعات کلی و کلیشه ای بوده و در سطح فرآیندی دارای ضعف هستند. در این مطالعه، ابتدا میزان ذخایر، تولید کنسانتره آهن و فولاد در جهان مورد بررسی قرار می گیرد، سپس به تحلیل میزان انرژی مصرفی در صنایع معدنی و فولاد به طور مجزا پرداخته می شود. در نهایت پیشنهادهایی برای کاهش مصرف انرژی در مراحل مختلف تولید بیان می شود. بالاترین سهم انرژی مصرفی در فرآیند معدن کاری مربوط به فرآیند آسیاکنی (40 درصد) و انتقال مواد (در حدود 17 درصد) است. از آنجایی که چین بزرگترین تولید کننده فولاد در جهان (46 درصد فولاد جهان) و یکی از بزرگترین مصرف کنندگان انرژی و تولید کننده آلودگی است، در این مقاله به صورت موردی بررسی می گردد. بررسی نتایج نشان داد در سال 2007 با بکارگیری فناوری های جدید، انرژی مصرفی کل، آب تازه و انتشار دی اکسید گوگرد به ازای هر تن فولاد 8، 24 و 4.5 درصد در مقایسه با سال 2005، کاهش یافته است. همچنین نتایج نشان داد که انرژی مصرفی برای کوره های دمشی 2.5 برابر انرژی مصرفی در کوره های قوس الکتریکی (100 درصد قراضه) است.

سازمان های پژوهش و فناوری به منظور ایفای ماموریت خود باید رقابت پذیر، مشتری گرا و هزینه اثربخش باشند که این نیازمند اتخاذ رویکردهای راهبردی در مدیریت این سازمان هاست. با افزایش شدت رقابت جهانی، سازمان های پژوهش و فناوری نیازمند تقویت مدیریت راهبردی خود به منظور تبدیل شدن به سازمان های موثر، کارآمد و هدف گرا برای توسعه فناوری و نوآوری فناورانه می باشند. در چارچوب مدیریت راهبردی پژوهش و فناوری مدل های معدودی برای مدیریت راهبردی سازمان های پژوهش و فناوری توسعه یافته است که هریک از آنها ویژگی ها و رویکرد خاص خود را دارد.این مقاله به بررسی مدل های مختلف توسعه یافته برای مدیریت راهبردی پژوهش و فناوری در سازمان های پژوهش و فناوری می پردازد و در نهایت پس از جمع بندی، به چند توصیه مدیریتی اشاره می شود.

استفاده روز افزون از سوخت های فسیلی، افزایش انتشار گازهای گلخانه ای، افزایش قیمت محصولات نفتی، افزایش صنعتی سازی دنیا و کاهش ذخایر موجود این سوخت ها باعث شده تا دانشمندان به دنبال یافتن سوختی منایب برای جایگزین نمودن سوخت های فسیلی باشند. سوخت های گیاهی به خاطر منابع زیاد و تجدیدپذیر بودن منابع و کاهش آلودگی، جایگزین مناسبی برای سوخت های فسیلی عنوان شده اند. در این راستا بسیاری از کشورهای دنیا از جمله کشور برزیل و آمریکا به صورت عمده در حال تولید و استفاده از این سوخت ها هستند و اکثر کشورهای دنیا برای تولید و استفاده از این سوخت ها برنامه ریزی و هدف گذاری نموده اند. البته تولید و استفاده از سوخت های گیاهی در مقایسه با سوخت های فسیلی مزایا، معایب و پیامدهای مختلفی به همراه دارد. در این مقاله ضرورت توجه به تولید و استفاده از این سوخت ها به همراه مزایا و معایب و پیامدهای مختلف آن مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت با بیان ضرورت و اهمیت تولید و استفاده از سوخت های، معیارهای مختلفی برای مقایسه این دو نوع سوخت در جهت برنامه ریزی و هدف گذاری برای تولید و استفاده از آنها مشخص شده ند. با توجه به وجود معیارهای مختلف جهت مقایسه این دو سوخت و گزینه های مختلف جهت هدف گذاری، ضرورت دارد که از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره برای مقایسه این دو نوع سوخت استفاده شود تا هدفگذاری مناسبی برای کشورهایی که در این زمینه به طور جدی برنامه ریزی نکرده اند (از جمله ایران) انجام شود.

یکی از عوامل اساسی در عدم موفقیت بکارگیری فناوری برای کسب مزیت رقابتی در بنگاههای کشورهای در حال توسعه، عدم آگاهی و شناخت سطح قابلیت های فناوریک بنگاه و استفاده از آنها در جهت مزیت های نسبی می باشد. ارزیابی نیازهای فناورانه، ابزاری است که به منظور تعیین قابلیت های مورد نیاز برای اجرای الویت های فناورانه بکار می رود. ارزیابی نیازهای فناورانه نه تنها حوزه های ضعیف و مشکل ساز بنگاه را شناسایی می کند، بلکه به مزیت های نسبی بنگاه نیز توجه داشته و آنها را مشخص می سازد.در این مقاله سعی داریم با استفاده از مدل ارزیابی نیازهای فناورانه، سطح توانمندی های فناوریک وزارت نیرو را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. این مدل از 9 بعد سطح توانمندی بنگاه را مورد ارزیابی قرار داده و در هر یک وضعیت بنگاه را مشخص نموده و شکاف موجود را ارائه می نماید.